Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115559 przypisów.

pablaku — greta, šalia. [przypis edytorski]

(pa)blūdyti — (pa)kvailioti. [przypis edytorski]

pablūsti — čia: skendėti. [przypis edytorski]

pabūklas — įrankis, prietaisas. [przypis edytorski]

pačengočius (lenk.) — diržas su metaliniu kabliuku kurpaliui iš bato ištraukti. [przypis edytorski]

pačią — žmoną, čia: patelę. [przypis edytorski]

pačian Burbiškin — į pačias Burbiškes. [przypis edytorski]

pačtas — paštas. [przypis edytorski]

pačtas (sl.) — paštas. [przypis edytorski]

Pacelli Asprilio (1570–1623) — włoski muzyk i kompozytor barokowy; w 1603 przybył do Polski, by zostać kapelmistrzem króla Zygmunta III Wazy, który posiadał jedną z najlepszych w tym czasie kapel nadwornych w Europie; po śmierci król ufundował Pacellemu w katedrze św. Jana w Warszawie pamiątkową tablicę (epitaphium) z rzeźbionym wizerunkiem muzyka. [przypis edytorski]

pacem conciliat (łac.) — doradzający pokój. [przypis edytorski]

pace-up-table (ang.) — dosł. stół przyspieszający (w domyśle: pracę). [przypis edytorski]

pachciarski (daw.) — dotyczący dzierżawców. [przypis edytorski]

pachciarz (daw.) — dzierżawca (np. karczmy, bydła, ziemi), najczęściej Żyd. [przypis edytorski]

pachciarz (daw.) — dzierżawca, osoba dzierżawiąca coś od kogoś (np. karczmę); w dawnej Polsce funkcję taką sprawowali zazwyczaj Żydzi. [przypis edytorski]

pachciarz (daw.) — osoba dzierżawiąca coś od kogoś (np. karczmę); w daw. Polsce funkcję taką sprawowali zazwyczaj Żydzi. [przypis edytorski]

pachciarz (daw.) — ubogi dzierżawca lub pośrednik handlowy, najczęściej Żyd. [przypis edytorski]

pachciarz — dzierżawca; osoba biorąca rzeczy w pacht (w komis), korzystająca z cudzej własności za umówioną opłatą. [przypis edytorski]

pachciarz — dzierżawca w daw. Polsce; zwykle: Żyd dzierżawiący karczmę (także: sad, bydło itp.). [przypis edytorski]

pachciarz — ubogi dzierżawca lub pośrednik handlowy, najczęściej Żyd. [przypis edytorski]

pachciarz — w daw. Polsce: dzierżawca (np. karczmy, bydła, ziemi). [przypis edytorski]

Pache, Jean-Nicolas (1746–1823) — w okresie rewolucji francuskiej mer Paryża. [przypis edytorski]

Pachette! — sfrancuszczone w wymowie rosyjskie imię Paszeńka (zdrobn. imienia Pasza). [przypis edytorski]

Pachin — daw. Pachynum, przylądek na pd. wybrzeżu Sycylii; dziś: Pachino, miejscowość i gmina na Sycylii we Włoszech, w prowincji Syrakuzy. [przypis edytorski]

Pachin — daw. Pachynum, przylądek na płd. wybrzeżu Sycylii; dziś: Pachino, miejscowość i gmina na Sycylii we Włoszech, w prowincji Syrakuzy. [przypis edytorski]

pachło — dziś popr.: pachniało. [przypis edytorski]

pachły — dziś popr.: pachniały. [przypis edytorski]

pachły (reg., z ukr.) — dziś popr. forma 3 os. lm cz.przesz.: pachniały. [przypis edytorski]

pachnął — dziś raczej: pachniał. [przypis edytorski]

pachołek (daw.) — sługa, pomocnik. [przypis edytorski]

pachołki — dziś popr. forma B. lm: pachołków. [przypis edytorski]

pacholątko (daw.) — dziecko. [przypis edytorski]

pacholątko — dziecko, chłopiec. [przypis edytorski]

pacholęcy — chłopięcy; pacholę: chłopiec w wieku ok. 4–11 lat (po okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym, a przed okresem dojrzewania i nastoletniości). [przypis edytorski]

pacholęcy (daw.) — dziecinny, chłopięcy. [przypis edytorski]

pacholę (daw.) — mały chłopiec. [przypis edytorski]

pacholę — dziecko, chłopiec. [przypis edytorski]

pacholę (przestarz.) — chłopiec mający od kilku do kilkunastu lat, już nie małe dziecko, a jeszcze nie młodzieniec; także: giermek. [przypis edytorski]

pacholę — starsze dziecko (najczęściej chłopiec), którego jeszcze nie można zaliczyć do młodzieży. [przypis edytorski]

Pachomiusz (ok. 292–346) — mnich egipski, opat, twórca pierwszej reguły zakonnej, święty chrześcijański, patron życia klasztornego; poświęcał noce na psalmy i medytacje. [przypis edytorski]

paciença, popr.: paciência (port.) — cierpliwość; tu: cierpliwości! [przypis edytorski]

pacierz — dawniej nazwa odnosząca się również do zwyczajowej miary czasu, określanej na podstawie czasu potrzebnego do odmówienia modlitwy Ojcze Nasz i wynoszącej ok. pół minuty. [przypis edytorski]

pacierz — dawniej także jednostka czasu (tyle, ile trzeba, żeby odmówić chrześcijańską modlitwę Ojcze nasz). [przypis edytorski]

pacierz — dawniej także zwyczajowa miara czasu: tyle, ile trzeba, żeby odmówić chrześcijańską modlitwę Ojcze nasz, tj. ok. pół minuty. [przypis edytorski]

pacierze do Przemienienia Pańskiego — zapewne modlitwa katolicka zwana Koronką do Przemienienia Pańskiego, w ramach której powtarza się „pacierze”, czyli modlitwy Ojcze Nasz i Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]

pacierzem (…) klepał (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: klepałem pacierze. [przypis edytorski]

Pacierz staruszka — wiersz Adama Naruszewicza. [przypis edytorski]

pacierz — tu: miara czasu (tyle, ile potrzeba na odmówienie pacierza). [przypis edytorski]

pacierz — tu: miara czasu (tyle, ile potrzeba na odmówienie pacierza). [przypis edytorski]

pacierz — tu: zwyczajowa miara czasu, określana na podstawie czasu potrzebnego do odmówienia modlitwy Ojcze Nasz. [przypis edytorski]

pacifice (łac.) — pokojowo. [przypis edytorski]

Pacini, Giovanni (1796–1867) — kompozytor włoski, najbardziej znany jako twórca oper. [przypis edytorski]

paciórki — dziś popr. pisownia: paciorki. [przypis edytorski]

paciórki — dziś popr. pisownia: paciorki (tu: różańce). [przypis edytorski]

paciorka (daw.) — dziś r.m.: paciorek. [przypis edytorski]

pacirz — dziś popr.: pacierz. [przypis edytorski]

pacjencja (z łac. patientia) — cierpliwość. [przypis edytorski]

packard — luksusowy samochód produkowany w latach 1899–1958 przez amerykańskie przedsiębiorstwo Packard. [przypis edytorski]

Pac, Ludwik Michał (1778–1835) — polski oficer walczący w wojnach napoleońskich; od 1812 adiutant cesarza w randze generała brygady, odbył kampanię moskiewską, saską i francuską; uczestnik powstania listopadowego. [przypis edytorski]

pacotille (fr.) — bubel, tandeta. [przypis edytorski]

pacta conventa (łac.: przyjęte postanowienia) — zbiór zobowiązań polskich królów elekcyjnych względem szlachty; jedno z nich dotyczyło tolerancji religijnej i szanowania praw innowierców. [przypis edytorski]

pacta conventa (łac.: uzgodnione warunki) — umowa podpisywana podczas sejmu koronacyjnego przez każdego króla wybranego poprzez wolną elekcję, począwszy od 1573 r. Pacta conventa wraz z tzw. artykułami henrykowskimi uzależniały ściśle władzę królewską od woli szlachty, zapewniając jej wszystkie dotychczasowe przywileje; zobowiązując monarchę do regularnego zwoływania sejmów, ustanawiając u boku króla radę szesnastu senatorów-rezydentów, z którymi król miał uzgadniać wszelkie decyzje polityczne; uniemożliwiając przekształcenie monarchii elekcyjnej w dziedziczną, a wreszcie zezwalając na wypowiedzenie królowi posłuszeństwa poprzez wywołanie rokoszu, gdyby król naruszał przywileje szlacheckie. Przy okazji dokument zapewniał również wolność wyznania. [przypis edytorski]

pacta conventa (łac.: uzgodnione warunki) — umowa podpisywana ze szlachtą polską podczas sejmu koronacyjnego przez każdego króla wybranego w drodze wolnej elekcji, począwszy od 1573 r. Pacta conventa wraz z tzw. artykułami henrykowskimi uzależniały ściśle władzę królewską od woli szlachty, zapewniając jej wszystkie dotychczasowe przywileje, zobowiązując monarchę do regularnego zwoływania sejmów, ustanawiając u boku króla radę szesnastu senatorów-rezydentów, z którymi król miał uzgadniać wszelkie decyzje polityczne, uniemożliwiając przekształcenie monarchii elekcyjnej w dziedziczną, a wreszcie zezwalając na wypowiedzenie królowi posłuszeństwa poprzez wywołanie rokoszu, gdyby król naruszał przywileje szlacheckie; przy okazji dokument zapewniał również wolność wyznania i szacunek wobec innowierców. [przypis edytorski]

pacta conventa (łac.) — w dawnej Polsce umowa zawierana między królem elekcyjnym a wybierającą go szlachtą. [przypis edytorski]

pacta conventa (łac.) — zbiór zobowiązań wobec szlachty, który musieli podpisywać polscy królowie elekcyjni, kiedy wstępowali na tron. Pacta dotyczyły nakładów finansowych na obronę kraju i edukację, w 1573 r. zawierały też warunek poślubienia Anny Jagiellonki. [przypis edytorski]

pacta sunt servanda (łac.) — umów należy dotrzymywać. [przypis edytorski]

pacta właśc. pacta conventa (łac.: uzgodnione warunki) — umowa podpisywana podczas sejmu koronacyjnego przez każdego króla wybranego poprzez wolną elekcję, począwszy od 1573 r. Pacta conventa wraz z tzw. artykułami henrykowskimi uzależniały ściśle władzę królewską od woli szlachty, zapewniając jej wszystkie dotychczasowe przywileje; zobowiązując monarchę do regularnego zwoływania sejmów, ustanawiając u boku króla radę szesnastu senatorów-rezydentów, z którymi król miał uzgadniać wszelkie decyzje polityczne; uniemożliwiając przekształcenie monarchii elekcyjnej w dziedziczną, a wreszcie zezwalając na wypowiedzenie królowi posłuszeństwa poprzez wywołanie rokoszu, gdyby król naruszał przywileje szlacheckie. Przy okazji dokument zapewniał również wolność wyznania. [przypis edytorski]

pactum subiectionis (łac.) — umowa o podporządkowaniu się; w jednej z wersji teorii umowy społecznej oprócz umowy pomiędzy jednostkami w celu zjednoczenia się, ustanowienia społeczeństwa, występuje umowa o podporządkowaniu się, zawarta pomiędzy społeczeństwem a władcą, która doprowadziła do powstania państwa. [przypis edytorski]

pacyfikować — tu: uspokajać, łagodzić nastroje. [przypis edytorski]

pacykarka (pot. pogard.) — kiepska, nieudolna malarka. [przypis edytorski]

pacześ — wyczesane włókno lnu lub konopi. [przypis edytorski]

paczesie — delikatne włókna lnu a. konopi. [przypis edytorski]

paczka z Lozanny — Lozanna była kojarzona z działalnością anarchistów na wygnaniu; m.in. schroniła się tam grupa francuskich anarchistów po nieudanej próbie wzniecenia rewolucji w Lyonie (1870); w 1876 na kongresie w Lozannie anarchiści ostatecznie odseparowali się od innych ugrupowań, socjaldemokratycznych, socjalistycznych i komunistycznych. [przypis edytorski]

paczula — roślina stosowana do wyrobu perfum. [przypis edytorski]

paczyna (daw.) — rodzaj krótkiego wiosła. [przypis edytorski]

pada (gw.) — powiada. [przypis edytorski]

padalka — apatinis drabužio kraštas. [przypis edytorski]

padamdonóżek (neol.) — rzecz. utworzony od daw. zwrotu grzecznościowego „padam do nóżek”; opisuje kogoś, kto jest zarazem prowincjonalnym elegantem i pochlebcą. [przypis edytorski]