Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7901 przypisów.
nieudały — ten, który się nie udał; dziś popr. z inną końcówką: nieudany. [przypis edytorski]
nieudanym — tu: nie udawanym. [przypis edytorski]
nieudany — tu: nieudawany; prawdziwy. [przypis edytorski]
nieudolność obrazu, niemająca nic wspólnego z miłością taką, jaka istnieje w naturze — jeśli ktoś ukazuje oczom widza cnotę obok miłości, przedstawia zazwyczaj serce podzielone między te dwa uczucia. Cnota w romansach jest dobra tylko na to, aby ją poświęcić: Julia d'Étanges. [przypis autorski]
nieufniejszy — dziś: bardziej nieufny. [przypis edytorski]
nieufność, podejrzliwość, ostrożność, które rozwiną się w manię — W najniewinniejszych listach Stendhal nieustannie posługuje się kryptonimami. [przypis tłumacza]
nieugięto — dziś popr.: nieugięcie. [przypis edytorski]
nie ujdzie — tu w znaczeniu: nie ucieknie. [przypis edytorski]
nieujętny — nieuchwytny. [przypis edytorski]
nie ujrzał na tej ścianie żadnego napisu — aluzja do zapowiedzi upadku, wyrażenie nawiązujące do opowieści z biblijnej Ks. Daniela (5,25): podczas wielkiej uczty wydanej przez króla Babilonu tajemnicza ręka wypisała na ścianie słowa będące przepowiednią zagłady państwa babilońskiego. [przypis edytorski]
nie ukarał Scypio swego legata za to, że zniósł Lokryjczyków — miasto Lokry Epizefyryjskie, jedna z najstarszych kolonii gr. na Płw. Apenińskim, podczas II wojny punickiej sprzymierzyło się z Hannibalem; w 205 p.n.e. zostało zdobyte przez Rzymian; Scypion powierzył wówczas władzę nad miastem Quintusowi Pleminiusowi, który dopuścił do grabieży, gwałtów i sprofanowania świątyni; sprawa była przedmiotem śledztwa komisji senackiej. [przypis edytorski]
nieuki konstantynopolitańskie wydały (…) edykt przeciw największemu wodzowi epoki — aluzja do potępienia i ocenzurowania przez paryską Sorbonę, w kiepskiej łacinie, książki Belizariusz (Bélisaire, 1767) autorstwa Jean-François Marmontela (1723–1799), gdyż w rozdziale XV autor głosił potrzebę tolerancji religijnej; powieść opowiada o wybitnym generale bizantyjskim, który wg legendy pod koniec życia popadł w niełaskę u niewdzięcznego cesarza Justyniana. [przypis edytorski]
nieukontentowanie — niezadowolenie. [przypis edytorski]
nieukontentowanie (starop. z łac.) — niezadowolenie. [przypis redakcyjny]
nieukontentowany — niezadowolony. [przypis edytorski]
nie ulęże (forma starop.) — nie ulegnie w znaczeniu: nie schowa się, nie uchroni się. [przypis redakcyjny]
Nie umarła dzieweczka wasza, ale śpi. Dzieweczko, mówie tobie wstań! — słowa Jezusa w podobnych okolicznościach wskrzeszającego dziewczynkę (por. Mt 9,18–26; Łk 8,49–56). [przypis edytorski]
nie umiały widzieć kobiety w osobie pozbawionej piersi — Rousseau ma tu na myśli wspomniane już „osobliwe” zwierzenia pani de Francueil. [przypis tłumacza]
nieumiejące postępować z ludźmi — naturalnie tutejszymi, tj. Jończykami. [przypis tłumacza]
nieumiejący — tu: niewykształcony. [przypis edytorski]
nie umiem być nieszczerą — dziś popr.: nie umiem być nieszczera. [przypis edytorski]
Nie umiem się wstydzić własnych myśli i nie pojmuję, dlaczego nie miałabym ich wypowiadać. (…) Trzeba kochać wszystko, co się ma w sobie — S. Brzozowski, Wiry, „Głos” 1904, s. 592. [przypis autorski]
nie umknie się — dziś: nie umknie. [przypis edytorski]
nieumotywowany ideologicznie (…) sprzeciw artystyczny wobec mieszczańskiej akademickości dziewiętnastowiecznej i rutyniarstwa — J. Zagórski, Szkice, Kraków 1958, s. 48. [przypis autorski]
nieumowny — taki, z którym trudno się dogadać; nieubłagany. [przypis redakcyjny]
nie umył się — nie umywa się; jest bez porównania gorszy. [przypis edytorski]
nieuniżonej — nieumiejącej się uniżać, zuchwałej, butnej. [przypis redakcyjny]
nieunoszony — nieobłaskawiony, niepokorny. [przypis redakcyjny]
nie upatrzony (starop. forma ort.) — dziś popr.: nieupatrzony. [przypis edytorski]
nieuprawiony — tu: niewykształcony. [przypis edytorski]
nieuprzejmość (daw.) — nieszczerość, nieżyczliwość, obłudność. [przypis edytorski]
nie uratująć — skrót od: nie uratują cię. [przypis edytorski]
nie Urodzony — odniesienie do osoby niebędącej z urodzenia szlachcicem; daw. „urodzony” było umieszczanym przed nazwiskiem tytułem oznaczającym szlachetne pochodzenie. W kontekście wynikającym z dialogu jest to aluzja do człowieka niewykształconego, nieposiadającego odpowiednich manier. [przypis edytorski]
nieuroku (starop.) — żeby nie urzec, nie uroczyć. [przypis redakcyjny]
nieuśmierzony (starop.) — taki, który nie da się uśmierzyć, opanować. [przypis redakcyjny]
nie uświadczyć — nie zobaczyć. [przypis autorski]
nieuskromiony — nieposkromiony. [przypis edytorski]
nieuspionych (…) złajników — sfory nie dających się uśpić psów; por. złaja (starop.): sfora. [przypis redakcyjny]
nieuspiony (starop.) — nie dający się uśpić, uśmierzyć. [przypis redakcyjny]
nie usprawiedliwi się szlachta polska (…), tylko gdy odda sprawiedliwość rolnikowi — szlachta polska usprawiedliwi się dopiero, kiedy zapewni sprawiedliwość rolnikowi. [przypis edytorski]
Nieustającą Ofiarę — ἐνδελεχισμὸν, עֹלַ֤ת תָּמִיד֙ całopalenie ustawiczne, Wj 29, 42. [przypis tłumacza]
nieustając — tu: nieustannie. [przypis edytorski]
Nieustanne powtarzanie skarg na utratę wiary (…) jak niegdyś poza bajroniczna u epigonów romantyzmu — P. Chmielowski, Najnowsze prądy w poezji naszej, s. 82. [przypis autorski]
Nie ustanowiono władców, aby byli groźni dla dobrych, jeno dla złych… — Rz 13, 3–4. [przypis edytorski]
nieustawiczne (starop.) — niebaczne. [przypis redakcyjny]
nieustawiczność (daw.) — nietrwałość. [przypis edytorski]
nieustawiczność — niestateczność, zmienność. [przypis edytorski]
nieustawiczny (starop.) — niestały. [przypis redakcyjny]
nieustawny — tu: nieustający. [przypis edytorski]
nieustawny — tu: nieustanny, nieustający. [przypis redakcyjny]
nieustraszona odwaga Kanusa Juliusza, Seneki, Petroniusza — Autor zestawia nazwiska wybitnych osobistości z epoki Rzymu cesarskiego, które z jednaką odwagą i spokojem spotkały śmierć z okrutnego wyroku władcy. Kanus Juliusz, wymieniany przez Senekę (De tranquillitate animi, cap. 14) był filozofem stoickim, straconym z rozkazu Kaliguli; zapowiedział był przyjaciołom krótko przed zgonem, że powróci do nich, aby donieść o stanie duszy ludzkiej po śmierci. W w. XVIII czytywano go często we Francji. [przypis tłumacza]
Nie ustrzygą mi włosów mołodyce — mowa o postrzyżynach przed ślubem; mołodyca (ukr.) — panna, dziewczyna. [przypis edytorski]
nieutólony — nieutulony. [przypis redakcyjny]
…nie utonął jednak nikt, dziewczęta się na sanie przesiadły, korona ocalała — Opowiadanie własne Kottanerin służy za podstawę. (przyp. aut.) [przypis autorski]
nie uważając — tu: nie zauważając. [przypis edytorski]
nie uważaj — tu: nie zważaj, nie zwracaj uwagi. [przypis edytorski]
nie uważali Tesalczycy za rzecz wskazaną doprowadzić do walki konnicy z hoplitami — wdawszy się w bój z jazdą Agesilaosa, mogą się w dalszym ciągu uwikłać w walkę z ciężkozbrojną piechotą, wobec której konnica była bezradna, o ile by hoplici nie potracili głowy. [przypis tłumacza]
Nie uważam (…) zostawię — Filint zna już Alcesta z tej strony; że zaś umie pod szorstką powłoką ocenić jego zalety i jest doń szczerze przywiązany, stara się zbyć żartem jego gniewy, być może bawiąc się nawet nimi w duchu. [przypis tłumacza]
nie uwijając słów mych bawełnicą — mówiąc prosto z mostu. [przypis edytorski]
nie uwlecze — dziś: nie uwłaczy. [przypis edytorski]
nieużytek — tu: człowiek nieużyty, niekoleżeński, taki, który nie chce pomagać innym. [przypis edytorski]
nieużytne — nieużyte, nieczułe. [przypis edytorski]
nieużyty (daw.) — nieuczynny, nieskory do pomocy innym. [przypis edytorski]
nieużyty (starop.) — bezwzględny; nieubłagany. [przypis edytorski]
nieużyty (starop.) — nie dający się uprosić, nieubłagany. [przypis redakcyjny]
nieużyty (starop.) — nieubłagany. [przypis redakcyjny]
nieużyty (starop.) — srogi, nieubłagany. [przypis edytorski]
nieużyty (starop.) — zatwardziały. [przypis edytorski]
nieuzbrojoną tylko orężem — sens: uzbrojoną tylko w broń ofensywną; nieopancerzoną. [przypis edytorski]
nieuzbrojony — tu: nieopancerzony. [przypis edytorski]
nie uznają się (starop.) — nie postrzegą, nie poprawią. [przypis redakcyjny]
nie uznajemy w sztuce żadnych praw, ani etycznych, ani społecznych, znamy i uznajemy li tylko potęgę, z jaką się symbol uczucia, tj. słowo, przejawia — [S. Przybyszewski], Od redakcji. [przypis autorski]
Nie uznała potrzebą kwapić się z wybiorem — nie uznała za potrzebne, by spieszyć się z wyborem. [przypis edytorski]
Nie wątpię już, że kacyk jest Twoim wasalem — Kacykowie i kuraka byli zmuszeni dostarczać stroje i utrzymywać Inka i królową. Nigdy nie stawali przed ich obliczem bez ofiarowania im jakiejś specjalności wytwarzanej w krainie, którą władali. [przypis tłumacza]
nie wątpij — dziś popr. forma 2.os.lp trybu rozkazującego: nie wątp. [przypis edytorski]
nie wątpij — dziś popr.: nie wątp. [przypis edytorski]
nie wątpiłem w Jego słowach — dziś z B.: „nie wątpiłem w Jego słowa”. [przypis edytorski]
niewątpliwa to (starop. konstrukcja) — niewątpliwa to [rzecz]; dziś to niewątpliwe. [przypis edytorski]
Niewątpliwie wybór narodowych tematów (…) jest piękną, „pożyteczną” i „narodową” — L. Szczepański, Sztuka narodowa, „Życie” 1898, nr 10. [przypis autorski]
niewątpliwy (starop.) — nie mając wątpliwości; nie wątpiąc. [przypis edytorski]
niewątpliwy (starop.) — [tu:] stanowczy. [przypis redakcyjny]
nie wadzić to (daw.) — konstrukcja z partykułą „ci” skróconą do „-ć”: nie wadzi ci to; nie szkodzi ci to. [przypis edytorski]
niewarteś — nie jesteś wart. [przypis edytorski]
Niewarte starej piosnki, którą gdzieś słyszałem — Cała twórczość Moliera jest nawiązaniem do krzepkich i zdrowych tradycji literatury francuskiej. Piosenka czy farsa ludowa są mu stokroć bliższe i milsze niż salonowe wydwarzania. [przypis tłumacza]
nie warto dla niej nadwerężać ustalonego spokoju (por. s. 91) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się akapit z rozdz. V zaczynający się od słów: „Mocą kontrastu, porwany wstrętem do swoich poprzednich myśli, jął teraz sam zwoływać cały szereg wspomnień o Angelice (…)”. [przypis edytorski]
nie wart uczonych czytania i myśli — sens: nie zasługuje, by uczeni czytali go i zastanawiali się nad nim. [przypis edytorski]
nieważne pieśni* — kołysanki; mamka: niańka, która karmi niemowlę. [przypis redakcyjny]
nie ważneż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie ważne. [przypis edytorski]
niewazmożno (ros.) — nie można, (to) niemożliwe. [przypis edytorski]
nie w ciemię bity (fraz.) — niegłupi, sprytny, zaradny. [przypis edytorski]
nie w ciemię bity — sprytny. [przypis edytorski]
niewczas — brak wypoczynku, niewygoda. [przypis edytorski]
niewczas (daw.) — nie w porę, w nieodpowiednim czasie. [przypis edytorski]
niewczas (daw.) — niewygoda, przykrość. [przypis edytorski]
niewczas (daw.) — niewygoda. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
niewczas (daw.) — trud, niewygoda, brak odpoczynku. [przypis edytorski]
niewczas (daw.) — trud, niewygoda. [przypis edytorski]
niewczas — niewygoda. [przypis edytorski]
niewczasów — trudów. [przypis redakcyjny]
niewczasować — nękać, nie dawać spoczynku. [przypis edytorski]
