Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115787 przypisów.
Namiestnictwo — najwyższy urząd administracyjny w Galicji, stworzony w 1849 roku, od 1866 piastowali go wyłącznie Polacy. [przypis edytorski]
namiestnik — osoba sprawująca władzę w zastępstwie panującego. [przypis edytorski]
namiotka (daw.) — woalka a. welon. [przypis edytorski]
namioty (starop.) — dziś B.lm: (między) namiotami. [przypis edytorski]
namitka — chusta osłaniająca głowę, czoło i szyję, noszona daw. przez kobiety. [przypis edytorski]
namitka — chusta osłaniająca szyję i podbródek, wiązana na czubku głowy, noszona daw. przez kobiety; podwika. [przypis edytorski]
namitka — kobiece nakrycie głowy, chusta okrywająca całą głowę wraz z czołem i ramionami. [przypis edytorski]
nami — wyraz usunięty w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
nam ku obelżeniu (starop.) — na naszą hańbę; tj. obrażając nas swoim postępowaniem. [przypis edytorski]
na młodziku — w czasie nowiu księżyca. [przypis edytorski]
na młodziku — w pierwszej kwadrze. [przypis edytorski]
nam nadążyć — dziś: za nami nadążyć. [przypis edytorski]
nam na złe (starop.) — na naszą niekorzyść, na naszą szkodę. [przypis edytorski]
na mnichy, na Lachy — dziś popr. forma B. lm: na mnichów, na Lachów. [przypis edytorski]
namniej (starop.) — dziś: najmniej. [przypis edytorski]
namniej (starop. forma) — dziś popr.: najmniej. [przypis edytorski]
namniej (starop. forma) — najmniej. [przypis edytorski]
namniej (starop. forma) — najmniej; tu: ani trochę. [przypis edytorski]
namniej (starop.) — najmniej. [przypis edytorski]
namniejsza (starop. forma) — dziś: najmniejsza. [przypis edytorski]
na mnieś włożył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: na mnie wołżyłeś. [przypis edytorski]
namniey (starop. forma) — najmniej. [przypis edytorski]
na mój benefis — tu: na moją rzecz, z mojego powodu. [przypis edytorski]
namówić pana Haraburdy — dziś z B.: namówić pana Haraburdę. [przypis edytorski]
namówiemy (daw. forma) — dziś: namówimy. [przypis edytorski]
namówił (…) Haraburdy — dziś z B.: namówił Haraburdę. [przypis edytorski]
namocniejszy (starop. forma) — najmocniejszy. [przypis edytorski]
namo (gw.) — nam. [przypis edytorski]
na mohiłu (z ukr.) — na mogiłę. [przypis edytorski]
na moimże to skazy domie — inaczej: czy to na moim domu skazy. [przypis edytorski]
na morderce mściwy spod ziemi wywiedź huf — hufiec mściwych Erynii. [przypis edytorski]
namorzyny — przybrzeżne lasy i zarośla słonowodne. [przypis edytorski]
na mrugi — mrugając. [przypis edytorski]
Nam schodzić nie kazano — Por. „Nam strzelać nie kazano” (pierwszy wers Reduty Ordona Adama Mickiewicza). [przypis edytorski]
Nam strzelać nie kazano. Wstąpiłem na działo — W zdaniach tych „ja” poetyckie odnosi się do wskazanej w podtytule osoby adiutanta, który na gorąco relacjonuje obserwowane wydarzenia generałowi, przy którym służy w wojsku. Na podstawie informacji autobiograficznych historycy literatury utożsamiają adiutanta z przyjacielem Mickiewicza, również poetą, Stefanem Garczyńskim, który wziął czynny udział w powstaniu listopadowym 1830 r. [przypis edytorski]
Nam trzeba cnót siły, cnót tryumfu, nam trzeba koniecznie cnót szczęścia… — Narcyza Żmichowska, Poganka,Wstępny obrazek. [przypis edytorski]
Nam tua res agitur paries dum proximus ardet (łac.) — Lecz należy spełnić swój obowiązek, gdy płonie najbliższa ściana (tj. granica). [przypis edytorski]
na muru ostateczne kraie (starop.) — na szczyt muru; na górną krawędź muru. [przypis edytorski]
na mycie siedzi (daw.) — pobiera myto: podatek za przejazd drogą, mostem itp. [przypis edytorski]
na mydło — twierdzenie, że naziści używali ciał zamordowanych Żydów do masowej produkcji mydła, jest szeroko rozpowszechnionym mitem, który powstał już w czasie Zagłady. Został jednak obalony przez badania historyczne prowadzone po wojnie, żadne badania nie potwierdziły istnienia fabryk produkujących mydło z ludzkiego tłuszczu w czasie II wojny światowej. Informacja o tym, że naziści produkują takie mydło, pojawiła się też w Medalionach Zofii Nałkowskiej. W 2006 r. śledztwo Instytutu Pamięci Narodowej potwierdziło, że we wspomnianym w Medalionach Instytucie Anatomicznym przygotowywano ze zwłok więźniów preparaty (kości, czaszki) dla studentów medycyny oraz środek czyszczący z tłuszczu. Jednak nie ma tam żadnych śladów wskazujących na masowy czy komercyjny charakter tej produkcji. [przypis edytorski]
namy (gw.) — nami. [przypis edytorski]
namykać poły — zamknąć dolne fragmenty rozpiętego płaszcza. [przypis edytorski]
namyśliwać się (starop. forma) — dziś popr.: namyślać się. [przypis edytorski]
na myśl rozkoszy — na myśl o rozkoszy. [przypis edytorski]
nań — dziś: na niego. [przypis edytorski]
nań — na niego. [przypis edytorski]
nań — skrócone: na niego. [przypis edytorski]
nań (starop. forma) — na niego. [przypis edytorski]
nań (starop.) — skrót od: na niego. [przypis edytorski]
Nana Sahib, właśc. Dundhu Panth (1824–1859) — indyjski arystokrata, jeden z przywódców ogólnoindyjskiego powstania przeciwko władzy brytyjskiej w Indiach, zwanego powstaniem sipajów; przewodził powstaniu w Cawnpore, po pokonaniu jego sił przez wojska brytyjskie, które odbiły miasto w lipcu 1857, uciekł do Nepalu. [przypis edytorski]
na naszego boga, na Ammona — Amon to egipski bóg-stwórca, dawca życia, który w czasach Nowego Państwa zyskał rangę bóstwa państwowego, przez Greków utożsamiany z Zeusem; jego sławna wyrocznia znajdowała się w oazie Siwa na pustyni libijskiej; ojczyzną Teodora była grecka kolonia Cyrena (gr. Kyrene) w Libii (zob. dialog Teajtet). [przypis edytorski]
nanauczeńszy (starop. forma) — najbardziej uczony. [przypis edytorski]
Nancy — miasto we wsch. Francji, ośrodek administracyjny regionu Lotaryngia. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na drugą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na lewą stronę. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na opak, na drugą stronę. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na opak. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na podszewkę, na opak. [przypis edytorski]
na nice — na drugą stronę, na podszewkę. [przypis edytorski]
na nice — na drugą stronę. [przypis edytorski]
na nię (starop.) — dziś popr.: na nią. [przypis edytorski]
naniebespieczniejszy (starop.) — dziś popr.: najbezpieczniejszy. [przypis edytorski]
na niebie miotła — kometa. [przypis edytorski]
naniecić — dziś: rozniecić. [przypis edytorski]
naniecić, rozniecić — rozpalić. [przypis edytorski]
naniecili chrustu — rozpalili ognisko z chrustu. [przypis edytorski]
na nie — dziś popr. forma: na nich. [przypis edytorski]
na niego — popr. raczej: na nie (na źródło). [przypis edytorski]
na (niem.) — no. [przypis edytorski]
na nieśmiertelność godził — sens: dążył do nieśmiertelności. [przypis edytorski]
na nie (starop. forma) — na nich (na rycerzy). [przypis edytorski]
na nie (starop. forma) — na nich (pogan). [przypis edytorski]
na nie (starop. forma) — na nich. [przypis edytorski]
na niezabudysz (daw. ukr.) — na pamiątkę. [przypis edytorski]
nanizać — nawlec na nić (sznurek itp.). [przypis edytorski]
nanizać — nawlec na nić (sznurek itp.). [przypis edytorski]
nanizany — nawleczony. [przypis edytorski]
Nankin — miasto we wsch. Chinach nad rzeką Jangcy. [przypis edytorski]
nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, o barwie brązowożółtej z silnym połyskiem. [przypis edytorski]
nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, przeważnie o barwie płowożółtej, z którego od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie. [przypis edytorski]
nankin — rodzaj tkaniny bawełnianej o gęstym splocie płóciennym (tj. wątek i osnowa przeplatają się naprzemiennie, równomiernie, każda nić z każdą), z której od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie (pierwotnie o barwie jasnożółtej); nazwa jest eponimem i pochodzi od chińskiego miasta Nankin. [przypis edytorski]
nankin — tkanina bawełniana o gęstym splocie. [przypis edytorski]
na nowych filozofów na tronie trzeba było czekać aż osiemnaście wieków po Chrystusie — mowa o panujących w XVIII wieku władcach europejskich kierujących się ideami oświecenia (absolutyzm oświecony), zwłaszcza o królu Prus Fryderyku II Wielkim (1712–1786), przejawiającym szerokie zainteresowania intelektualne, artystyczne, społeczne, literackie i filozoficzne, autorze wielu pism i utworów, m.in. filozoficznych. [przypis edytorski]
Nansen, Fridtjof (1861–193) — norweski badacz Arktyki, oceanograf, działacz społeczny. [przypis edytorski]
Nansen, Fridtjof (1861–193) — norweski badacz Arktyki, oceanograf, działacz społeczny; w sierpniu 1921 rezolucją Ligi Narodów mianowany na Urząd Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców Rosyjskich w Europie. [przypis edytorski]
Nansen, Piotr (ur. 1890) — duński pisarz, dziennikarz i wydawca. Dziennik panny Julii nosi w oryginale tytuł Julies Dagbog. [przypis edytorski]
naówczas (daw.) — wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]
naówczas (daw.) — wtedy, w tym czasie, w takiej sytuacji. [przypis edytorski]
naówczas — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
na ów koń — dziś popr. forma B. lp: na owego konia. [przypis edytorski]
na oazach — dziś popr.: w oazach. [przypis edytorski]
na obie stronie — liczba podwójna. [przypis edytorski]
na obie stronie — liczba podwójna; sens: korzystna dla obu stron. [przypis edytorski]
na obie stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: na obie strony. [przypis edytorski]
na obie stronie (starop. forma) — na obie strony. [przypis edytorski]
na obłędy — błędnymi drogami. [przypis edytorski]
na (…) obnażonych ręku (daw.) — dziś: na obnażonym ręku a. na obnażonych rękach. [przypis edytorski]
na oboję stronę (daw.) — na korzyść bądź na niekorzyść. [przypis edytorski]
na obrazach van Aacka — zapewne chodzi o niem. malarza manierystę nazwiskiem: Hans von Aachen (1552–1615). [przypis edytorski]
na ocel — na ostro. [przypis edytorski]
