Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7901 przypisów.
nie stawa a. nie staje — brak, nie starcza. [przypis edytorski]
nie stawać — brakować, nie starczać. [przypis edytorski]
nie stawać czegoś — brakować czegoś. [przypis edytorski]
nie stawać czegoś (daw.) — nie starczać, brakować. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — brakować czego. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
nie stawać (daw., gw.) — nie starczać. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — nie dostawać; nie starczać; brakować. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — nie starczać, nie wystarczać. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — nie starczać. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — nie wystarczać, brakować. [przypis edytorski]
nie stawać (daw.) — nie wystarczać. [przypis edytorski]
nie stawa (daw.) — nie starcza. [przypis edytorski]
nie stawa (starop. forma) — nie starcza; braknie. [przypis edytorski]
Niestety, choć byłem pewny (…) Albertyna była przy mnie — akapit poprzednio następował po słowach Tak czy inaczej, przepełniała mnie radość. [przypis tłumacza]
Niestety nie ma w polskim języku na to odpowiedniego słowa. Na myśl o słowie „miłosny” przechodzi normalnego (?) człowieka dreszcz wstrętu — „płciowy” zaś jest słowem zanadto cielesnym. [przypis autorski]
niestety — niestety — w poprzednich wyd. Bibl. Nar. „niestety”. [przypis redakcyjny]
niestetysz (starop. forma ort.) — niestety; niestetyż. [przypis edytorski]
niestetysz (starop. forma ort.) — niestetyż (forma z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż); niestety. [przypis edytorski]
niestetysz (starop. forma ort.) — niestetyż; niestety. [przypis edytorski]
niestetysz (starop.) — niestety (ew. konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż: niestetyż). [przypis edytorski]
Nie stój z dala ode mnie, bo klęska jest blisko, a nie ma wspomożyciela — Ps, 22, 12 (cytat za Biblią Tysiąclecia). [przypis edytorski]
nie stoi o gwinee — nie dba o pieniądze. [przypis edytorski]
nie stoi o tę godność (daw.) — nie zależy mu na tej godności. [przypis edytorski]
nie stoi za jaje (daw., przysł.) — nie jest nic warte. [przypis edytorski]
Niestojcie — niestety. [przypis redakcyjny]
nie stoję o nię (gw., daw.) — nie dbam [o nią; WL]. [przypis autorski]
nie stoję o to prawo — nie dbam o to prawo. [przypis edytorski]
nie stoję (…) o wdzięczność (daw.) — nie zależy mi na wdzięczności. [przypis edytorski]
niestosunek (daw.) — brak odpowiedniości, należytej proporcji. [przypis edytorski]
niestosunek (daw.) — brak proporcji. [przypis edytorski]
niestotyż — dziś: niestetyż; niestety. [przypis edytorski]
Niestr — Dniestr. [przypis redakcyjny]
Niestr — dziś popr.: Dniestr. [przypis edytorski]
niestrojny (daw.) — niewłaściwy, nienależyty. [przypis edytorski]
niestworność (daw.) — niesforność, niezgoda. [przypis edytorski]
niesubordynacja (z łac.) — nieposłuszeństwo. [przypis edytorski]
nie sumuj (z ukr.) — nie smuć się. [przypis redakcyjny]
nie sumuj (z ukr) — nie smuć się. [przypis redakcyjny]
nieswarny — niekłótliwy; por. swarzyć się, swary. [przypis edytorski]
nieswojo — niemiło, niespokojno. [przypis autorski]
Nie, Symonidesie, że większość ludzi (…) temu się bynajmniej nie dziwię — autor naśladuje tu swobodę potocznej rozmowy, nie bardzo krępującej się logiką. Zdanie miało brzmieć: Nie dziwię się, że…. ale dziwi mnie, że ty tego nie rozumiesz. [przypis tłumacza]
nie syte (starop. forma ort.) — dziś popr.: niesyte. [przypis edytorski]
nieszanowny — tu: nieoszczędzający się. [przypis redakcyjny]
nie szarzali — nie poniżali. [przypis redakcyjny]
Nieszawa — polskie miasto, położone w województwie kujawsko-pomorskim. [przypis edytorski]
nie szczędząc czasem słów zachwytu. (…) zapomniała, że jest na gruncie (…) rywalki — [Komentarz autora z Uwag.] Motywy bezpośrednie działające czasem wbrew właściwemu psychologicznemu schematowi sytuacji. Por. [rozdz. XVII Komedia triumfalna rozważania zaczynające się od: „A tymczasem właśnie dla niego komedia, aby go zadowoliła, musiała być prawdą!”; red. WL] autonomia okoliczności. [przypis autorski]
nieszczęście rozpoczęło się w Monachium, podówczas bowiem po raz pierwszy ofiara stanęła samotna — chodzi o układ podpisany w Monachium 30 września 1938 r. przez szefa rządu Wielkiej Brytanii, Neville'a Chamberlaina wespół z reprezentującymi: Francję Édouardem Daladierem, Włochy Benito Mussolinim i Niemcy Adolfem Hitlerem; układ monachijski (zwany też dyktatem monachijskim) stanowił porozumienie dotyczące przyłączenia do III Rzeszy Niemieckiej części terytoriów Czechosłowacji, mianowicie Kraju Sudetów, na pograniczu z Niemcami i Austrią, zamieszkanego w większości przez ludność niemiecką. Czechosłowacja, której terytorium i suwerenność stanowiły przedmiot obrad i decyzji, nie była reprezentowana; po uzgodnieniu procedur i terminów oderwania regionu sudeckiego od Czechosłowacji (tj. pozbawienia jej 40% potencjału ekonomicznego oraz naturalnej linii obrony w razie niemieckiej agresji), wezwano ją do wysłania do Monachium swojego delegata, którego rola ograniczyła się do przeczytania i podpisania tekstu postanowień wręczonego mu przez premiera Chamberlaina. [przypis edytorski]
Nieszczęście własne moje przewyższa nadzieje — Racine, Andromacha, akt V, scena 5. [przypis edytorski]
nieszczęścióm — dziś popr. pisownia C. lm: nieszczęściom. [przypis edytorski]
Nieszczęśliwa Ravenno!… — Francuzi oblegali Rawennę jeszcze przed bitwą. Po zwycięstwie Francuzów miasto było gotowe się poddać. Ale nim jeszcze ukończono rokowania, wpadła pewna część francuskiego wojska do miasta i dopuściła się straszliwych okrucieństw. To samo spotkało niedługo przedtem Brescję (Bressa w tł. Kochanowskiego), gdy tymczasem Rimini, Faenca i inne pobliskie miasta dobrowolnie się poddały. [przypis redakcyjny]
nieszczęśliwego Araba, ojca zadżumionych — bohatera poematu Juliusza Słowackiego pt. Ojciec zadżumionych. [przypis edytorski]
nieszczęśliwej (…) dla Francji wojnie 1870–71 — mowa o wojnie francusko-pruskiej, w której Francja została pokonana i utraciła dominującą pozycję w Europie na rzecz nowo powstałego państwa: zjednoczonych Niemiec. [przypis edytorski]
nieszczęśliwe położenia (…) kiedy obywatel nie może być doskonale wolny, jeśli niewolnik nie jest całkowicie niewolnikiem. Takie było położenie Sparty — obywatelami staroż. Sparty byli tylko spartiaci, członkowie klasy panującej, od dzieciństwa szkoleni do służby wojskowej, którym prawo zabraniało pracy zarobkowej, a podstawą utrzymania była działka rolna przyznawana każdemu obywatelowi wraz z przypisanymi do niej helotami, tj. niewolnikami państwowymi, którymi stawali się mieszkańcy krajów podbitych. [przypis edytorski]
nieszczęśliwość — dziś: nieszczęście. [przypis edytorski]
nieszczęśliwości — dziś: nieszczęścia. [przypis edytorski]
nieszczęśliwszam — skrócenie od: nieszczęśliwsza [jeste]m. [przypis edytorski]
Nieszczęśliwym jest poeta, który dostrzega obiektywnie istniejącą poezję i odtwarza ją w sferze materialnej, a więc takiej, która musi ulec zagładzie. Błogosławionym zaś jest ten poeta, którego samo życie jest poezją. [przypis redakcyjny]
Nieszczęsny, kto częściami do mogiły wrastał — słowa Starca z Widowiska, cz. I Dziadów Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
nieszczerą — dziś popr.: nieszczera. [przypis edytorski]
nieszczere zapewnienia przyjaźni obu władców świata — Antoniusz mówi (II, 3): „Do Egiptu podążę. Choć zawieram dla świętego / Spokoju to małżeństwo, hen na wschodzie / Ojczyzna mej rozkoszy”. — Nieszczerość zaś Cezara wyraźnie widać ze sceny 2 aktu III, gdzie naprzód grozi Antoniuszowi na wypadek porzucenia Oktawii, a na jego zapewnienia odpowiada lakonicznie: „Rzekłem”. Trudno nie zdawać sobie sprawy, że Cezar naprzód dobrze wie, co nastąpi, i czeka na to z wyrachowaniem zimnego dyplomaty. [przypis tłumacza]
Nieszczesna matko — apostrofa do Niobe. [przypis redakcyjny]
nieszczyry (starop. forma) — dziś popr.: nieszczery. [przypis edytorski]
nieszkodliwość, którą Arystoteles koniecznie łączy ze śmiesznością — por. Arystotelesa dzieło O poezji, rozdział V. [przypis redakcyjny]
nie szkodni (daw.) — nie stratni. [przypis redakcyjny]
Nie szkodzi, gdy za rękę jaszczurka go chwyta — św. Pawłowi z Dziejów Apost. 24. [przypis redakcyjny]
Nie szkodził tobie w tym głębokim zmroku — Aluzja tu jest do pierwszej pieśni, w której poeta zbłąkany w lesie namiętności po raz pierwszy ujrzał wschodzące słońce prawdy, księżyc przypomina tu słaby odblask tegoż słońca, które jego od dłuższego błądzenia uratowało; rozum, choć przytępiony, nie w całej pełni rozwinięty, przecież zdolny powstrzymywać nas od najniewłaściwszych kroków. [przypis redakcyjny]
Nie szkodzi wiernej(…) — znaczenie: wiernej miłości nie szkodzi odległość („dalekość”). [przypis edytorski]
nieszlachcicowi — nieszlachcicowi zakazane było nabywanie, posiadanie i trzymanie w zastawie dóbr na prawie ziemskim od r. 1496 (statut Jana Olbrachta), zaostrzonym w r. 1538. [przypis redakcyjny]
nieszlachcicy — dziś popr.: nieszlachcice. [przypis edytorski]
nieszowski — dziś: nieszawski; w Nieszawie od XIII w. znajdował się gród krzyżacki. [przypis edytorski]
nieszpór a. nieszpory — nabożeństwo wieczorne (ostatnie w ciągu dnia) w kościele katolickim. [przypis edytorski]
nieszpór a. nieszpory (z łac. vespera: wieczór) — wieczorne nabożeństwo w kościołach chrześcijańskich, tradycyjnie odprawiane o zachodzie słońca. [przypis edytorski]
nieszpór — dziś: nieszpory; nabożeństwo wieczorne w kościele katolickim. [przypis edytorski]
nieszpór — nabożeństwo wieczorne; dziś zwykle w lm: nieszpory. [przypis edytorski]
nieszpór — nabożeństwo wieczorne w kościele katolickim. [przypis edytorski]
nieszpór — tu: wieczorna modlitwa z brewiarza. [przypis edytorski]
nieszpór właśc. nieszpory — wieczorne nabożeństwo w kościele katolickim. [przypis edytorski]
nieszporne modły — modły wieczorne; nieszpory (łac. vesperae od vesper: wieczór) liturgia odprawiana w kościołach chrześcijańskich wieczorem (tradycyjnie o zachodzie słońca). [przypis edytorski]
nieszporny — tu: poważny, dostojny. [przypis edytorski]
nieszpory — codzienna modlitwa wieczorna. [przypis redakcyjny]
nieszpory — katolicka msza wieczorna. [przypis edytorski]
nieszpory — katolickie śpiewane nabożeństwo wieczorne, odprawiane w dni świąteczne. [przypis edytorski]
nieszpory — nabożeństwo wieczorne w kościele katolickim. [przypis edytorski]
nieszpory (rel.) — śpiewane nabożeństwo wieczorne, odprawiane w dni świąteczne. [przypis edytorski]
nieszpory (rel.) — śpiewane nabożeństwo wieczorne. [przypis edytorski]
nieszpory (rel.) — śpiewane nabożeństwo wieczorne w liturgii katolickiej. [przypis edytorski]
nieszpory — śpiewane nabożeństwo wieczorne. [przypis edytorski]
nieszpory sycylijskie — powstanie mieszkańców Sycylii przeciw panowaniu Andegawenów (1282). [przypis edytorski]
nieszpory — tu: wieczorne modlitwy z brewiarza. [przypis edytorski]
nieszpory — wieczorne nabożeństwo w kościele katolickim, rozpoczynające się zwyczajowo mniej więcej w czasie, gdy zachodzi słońce. [przypis edytorski]
nieszpory — wieczorne nabożeństwo w kościołach chrześcijańskich, tradycyjnie odprawiane o zachodzie słońca. [przypis edytorski]
nieszpory (z łac. vespera: wieczór) — wieczorne nabożeństwo w kościołach chrześcijańskich, tradycyjnie odprawiane o zachodzie słońca. [przypis edytorski]
nieszpułka — nieszpułka zwyczajna a. nieszpułka jadalna (Mespilus germanica), krzew lub drzewko z rodziny różowatych; uprawiana już 3 tys. lat temu na terenach dzisiejszego Iranu, następnie w staroż. Grecji i Rzymie dla niewielkich (o średnicy 2–3 cm), kulistych, czerwonych owoców o chropowatej, grubej skórce i kwaskowatym smaku. Po zerwaniu owoce nie nadają się do spożycia, wymagają leżakowania przez kilka tygodni w suchym i chłodnym miejscu, aby nabrały słodyczy. Z nieszpułki sporządzano marynaty, marmolady i nalewki. W średniowieczu nieszpułka była przysmakiem dworskich stołów, od XVII–XVIII w. jej popularność zaczęła maleć, obecnie jest mało znana. [przypis edytorski]
Nie szukajmy ich między tą śmiesznie szczupłą gromadką, która sobie ten oficjalny tytuł przywłaszczyła i z naiwną nosi go dumą (…) kartkę w dziejach literatury, którą nawet zagranica musi czytać — (f) [W. Feldman], Nasi dekadenci, „Krytyka” 1901, z. V, s. 237. [przypis autorski]
nie szukał schronienia w świątyni — błagający opieki poza ochroną prawną uciekali się przed ołtarze; wymierzanie sprawiedliwości na błagającym opieki, jak długo znajdował się w świątyni lub trzymał się ołtarza — a niepodobna było usunąć go przemocą — uchodziło za ciężkie wykroczenie przeciw religii. [przypis tłumacza]
nie szykowało się — nie składało się. [przypis redakcyjny]
Nie tak dawno — tekst pochodzi z 1903, a pełny druk broszury z 1905 roku. [przypis edytorski]
nie takem słaby (starop. forma) — skrót od: nie tak [jest]em słaby. [przypis edytorski]
nie takiego jak w 1610 w maju, ale jak w 1594 w grudniu — Zamordowanie Henryka IV i zamach Jana Châtel, wychowanka jezuitów, na Henryka III. [przypis tłumacza]
