Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 469 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | polski
Znaleziono 7121 przypisów.
wpadłe oczy — dziś: zapadłe oczy. [przypis edytorski]
wpadlina — rozpadlina, wąwóz. [przypis edytorski]
wpadniem (daw., gw.) — skrócona forma czasownika 1 os.lm; wpadniemy. [przypis edytorski]
wpakować (pot.) — wrobić, przyczynić się do stworzenia trudnej, niezręcznej sytuacji. [przypis edytorski]
W pałacu godne powitanie znajdziesz. — w oryg. to my court: „na mym dworze”, co może być rozumiane ogólnikowo jako teren posiadłości; związany przysięgą Król unika zaproszenia Księżniczki i jej dam do wnętrza budynku. [przypis edytorski]
W pałacu królewny śpiącej — wiersz nawiązuje do baśni Charles'a Perrault Śpiąca królewna. W tej baśni zła czarownica przepowiedziała, że w dniu 15. urodzin królewna ukłuje się w palec wrzecionem i umrze. Jedna z siedmiu dobrych wróżek złagodziła jednak ten czar: królewna po ukłuciu zapadła w głęboki sen, a obudzić ją mógł tylko pocałunek księcia. [przypis edytorski]
w pałacu posła toskańskiego — Trinità dei Monti, gdzie Galileusz oczekiwał na proces. [przypis edytorski]
w pałacu tym, gdzie stał Igelström — w pałacu Załuskich przy ul. Miodowej. [przypis edytorski]
w Palermie — dziś popr. forma nieodmienna nazwy miasta: w Palermo. [przypis edytorski]
w Palermo (…) kiedy bomby neapolitańskie zaczęły pękać nad miastem — podczas powstania na Sycylii w maju 1860, kiedy Garibaldi z tysiącem ochotników wkroczył do Palermo, które wkrótce otoczyły wojska królewskie, ostrzeliwujące miasto z dział z lądu i morza. [przypis edytorski]
W Palestynie dzieci inaczej tu się śmieją — być może: tu, w Palestynie, dzieci inaczej się śmieją. [przypis edytorski]
WPan — skrót od: waszmość pan. [przypis edytorski]
WPanu — Waszmość Panu a. Wielmożnemu Panu. [przypis edytorski]
W papieskim Rzymie (…) który własnemu ludowi chciał ojczyzny poskąpić — od poł. VIII w. Rzym był stolicą obejmującego środkowe Włochy Państwa Kościelnego, rządzonego przez papieży jako świeckich monarchów. Podczas walk o zjednoczenie Włoch większość terytoriów Państwa Kościelnego przyłączono do proklamowanego w 1861 Królestwa Włoch. Kiedy w 1870 armia króla Wiktora Emanuela II zajęła również Lacjum i Rzym, które po plebiscycie włączono do Włoch, papież Pius IX odrzucił nadane mu w tzw. ustawie gwarancyjnej przywileje i uznał się za „więźnia Watykanu”. Do dyspozycji papieskiej pozostała Bazylika Św. Piotra, pałac i in. budynki na Watykanie. Dopiero w 1929 faszystowski rząd Mussoliniego podpisał tzw. traktaty laterańskie, w których papiestwo w zamian za rekompensatę finansową zrzekało się pretensji do terenów byłego Państwa Kościelnego, zaś rząd włoski uznawał papieża za suwerennego władcę wydzielonej części Rzymu, Państwa Watykańskiego. [przypis edytorski]
w paradzie — tu: uroczyście. [przypis edytorski]
w paragon wchodzić (daw.) — iść w zawody; dorównywać komuś. [przypis edytorski]
w Paryżu toczył się (…) doniosły spór — na temat zawartego w powieści Marmontela Belizariusz stwierdzenia, że poganie przestrzegający prawa naturalnego zostaną dopuszczeni do nieba; uważano to za bluźnierstwo i po gwałtownych dyskusjach fakultet teologiczny uniwersytetu paryskiego potępił tę książkę. [przypis edytorski]
wpaść w kabałę — mieć kłopoty; wplątać się lub kogoś w trudną sytuację. [przypis edytorski]
wpatrzon (daw.) — dziś: wpatrzony. [przypis edytorski]
w Peloponezie — dziś popr.: na Peloponezie. [przypis edytorski]
w permanencji (z łac.) — stale. [przypis edytorski]
w perzynę obrócić — tu: zburzyć. [przypis edytorski]
w piątek — 18 kwietnia 1794. [przypis edytorski]
w piątek lepiej zje — gdyż w piątki obowiązuje katolików post, polegający na powstrzymywaniu się od jedzenia potraw mięsnych. [przypis edytorski]
W pięciu niech aktach twa sztuka będzie, ni krótsza, ni dłuższa — zasada wprowadzona dopiero w literaturze rzymskiej. [przypis edytorski]
w piérwszym śnie — w czasie pierwszego snu. [przypis edytorski]
w pieczarze — jedna z pieczar w kijowskiej Ławrze Peczerskiej, prawosławnym zespole klasztornym, gdzie znajduje się wielki podziemny system korytarzy, a w nich liczne kaplice i grobowce mnichów, świętych i ważnych osób świeckich. [przypis edytorski]
w pieczarze — tj. w jednej z pieczar z dewocjonaliami w kijowskiej Ławrze Peczerskiej, prawosławnym zespole klasztornym, gdzie znajduje się wielki podziemny system korytarzy, a w nich liczne kaplice i grobowce mnichów, świętych i ważnych osób świeckich. [przypis edytorski]
w pieczy — w opiece. [przypis edytorski]
W piekle mu więc indyjskim pokazał się jakiś blady miesiąc nadziei — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Wyższość jej nad indianizmem”. [przypis edytorski]
wpierać (daw.) — wmawiać. [przypis edytorski]
wpierać się — dziś popr.: upierać się przy czymś. [przypis edytorski]
W pierś się uderzył i serce poskramiał słowy mocnymi — Odyseja XX 17, Odyseusz, nie mogąc zasnąć i rozmyślając o walce z zalotnikami. [przypis edytorski]
W pierś się uderzył i serce poskramiał słowy twardymi… — Odyseja XX 17–18, Odyseusz do siebie, nie mogąc zasnąć i rozmyślając o walce z zalotnikami. [przypis edytorski]
W pierś walił pięścią i serce słowy ofuknął mocnymi… już gorsze znosiłoś terminy — Homer, Odyseja XX 17–18; terminy (daw.): opały, tarapaty, sytuacje stanowiące zagrożenie. [przypis edytorski]
wpierwej — dziś: najpierw; wcześniej. [przypis edytorski]
wpierw nim (daw.) — zanim. [przypis edytorski]
w pierwospy — zaraz po tym, jak zasnęli; w czasie, kiedy najmocniej spali. [przypis edytorski]
w pierwszą klobę (daw.) — do dawnego stanu rzeczy. [przypis edytorski]
w Pireus — dziś odm.: w Pireusie; Pireus: miasto portowe oddalone ok. 8 km od Aten. [przypis edytorski]
w pirogu — dziś popr. forma Ms. lp: w pirodze (r.ż.). [przypis edytorski]
w piśmiech — dziś popr. forma N. lm: w pismach. [przypis edytorski]
w Piśmie świętym napisano — Dn 2, 21. [przypis edytorski]
w pismach pewnego amerykańskiego filozofa napotkałem wyrażenie: „kosmiczny patriotyzm” — terminu tego użyła w swojej pracy Newer Ideals of Peace (1907) Jane Addams (1860–1935), amerykańska socjolog, dziennikarka, zwolenniczka równouprawnienia kobiet, bojowniczka o pokój i reformy społeczne, wieloletnia przewodnicząca Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (1931). [przypis edytorski]
w płaczu wszystkich ledwie się nie śmieiesz (starop.) — pośród płaczu wszystkich [zgromadzonych] niemalże się śmiejesz; kiedy wszyscy płaczą, [ty] niemal się śmiejesz. [przypis edytorski]
w pław (starop. forma ort.) — dziś: wpław. [przypis edytorski]
Wpływać nawet na bogów można; są na to ofiary i modły… — Iliada IX 497–501. [przypis edytorski]
wpływ na nim wywarła — dziś popr.: wpływ na niego wywarła. [przypis edytorski]
w plętach (z fr. plainte: skarga, jęk rozpaczy) — w skargach, w rozpaczy. [przypis edytorski]
w pół lasa — w połowie lasu, w środku lasu. [przypis edytorski]
w półtoru mil (daw.) — o półtorej mili. [przypis edytorski]
wpół wykształcony — tu: na poły ukształtowany. [przypis edytorski]
wpobok (daw.) — obok. [przypis edytorski]
w pobok (daw.) — z boku, po bokach. [przypis edytorski]
w pobok — obok. [przypis edytorski]
w podłuż (daw.) — wzdłuż. [przypis edytorski]
wpodłuż — dziś popr.: wzdłuż. [przypis edytorski]
wpodłuż — wzdłuż. [przypis edytorski]
w podle (daw., gw.) — obok, pod. [przypis edytorski]
w podle (daw., gw.) — obok. [przypis edytorski]
w podle (daw., gw.) — pod. [przypis edytorski]
w podle (daw., gw.) — pod, wzdłuż. [przypis edytorski]
wpodle (dawn.) — obok, koło. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — obok, koło. [przypis edytorski]
w podle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — obok, przy; wzdłuż. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — obok, w pobliżu. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — pod, obok, niedaleko. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — pod, obok, niedaleko, wzdłuż czegoś. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — przy, obok. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — tu: obok, przy. [przypis edytorski]
w podle (daw.) — w pobliżu, obok. [przypis edytorski]
w podle (daw.) — w pobliżu. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — w pobliżu. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — wzdłuż, obok (jakiejś linii; tu: toru ruchu). [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — wzdłuż, podług czegoś. [przypis edytorski]
wpodle (daw.) — wzdłuż; tu: wobec. [przypis edytorski]
wpodle — obok, wzdłuż, przy. [przypis edytorski]
wpodle — podług, wzdłuż. [przypis edytorski]
wpodle siebie (daw.) — obok siebie. [przypis edytorski]
w pogonią (starop. forma) — dziś dziś B.lp r.ż.: w pogoń. [przypis edytorski]
w pogrzebach wielum (…) chodził — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: w wielu pogrzebach chodziłem. [przypis edytorski]
wpoić — tu: wpić. [przypis edytorski]
w pokarmiech — dziś popr. forma Msc.lm: w pokarmach. [przypis edytorski]
w pokładzie (daw.) — w zapasie, odłożone. [przypis edytorski]
w pokładzie leżący (daw.) — odłożony. [przypis edytorski]
w pokoju — tu: w spokoju. [przypis edytorski]
W połowiem (…) kochała — inaczej: w połowie kochałam (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wpoły — na pół. [przypis edytorski]
wpoły — tu: razem. [przypis edytorski]
w pole — na pole bitwy, do walki. [przypis edytorski]
w Polszcze (daw.) — dziś popr.: w Polsce. [przypis edytorski]
w Polszcze (daw.) — w Polsce. [przypis edytorski]
w polubym (…) mieszkała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mieszkałabym w polu. [przypis edytorski]
w polu — chodzi o pole bitwy. [przypis edytorski]
w polu jest wyższy — sprawniejszy w sztuce wojennej. [przypis edytorski]
w pomiar — tu: w porównaniu. [przypis edytorski]
wpośród (daw.) — wśród. [przypis edytorski]
wpośród — dziś raczej: wśród, pomiędzy. [przypis edytorski]
