Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | polski
Znaleziono 7121 przypisów.
wolnoż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy wolno. [przypis edytorski]
wolnoż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy wolno. [przypis edytorski]
wolnoż mi myśleć — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy wolno mi myśleć. [przypis edytorski]
wolnym czasem — dziś: w wolnym czasie. [przypis edytorski]
Wolnym jest — tu: konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wolny jestem. [przypis edytorski]
Wolnym — skrócenie od: wolny jestem. [przypis edytorski]
wolny mularz — w rozdziale Praga pada wyjaśnienie, iż „to przezwisko oznaczało kogoś, co poszukiwał dziewcząt małoletnich, ale dzięki serdecznym stosunkom z policją zabezpieczony był od wszelkiej nieprzyjemności”. [przypis edytorski]
wolny mularz — w znaczeniu podstawowym: członek masonerii. [przypis edytorski]
Wolny sokół niech odleci — mowa o sokole przyuczonym do polowania, który po śmierci swojego pana zostaje wypuszczony na wolność. [przypis edytorski]
Wolny strzelec — opera Carla Webera z 1821 r. (tytuł oryg. Der Freischütz), która zapoczątkowała przełom romantyczny w muzyce niem., wykorzystując w warstwie muzycznej ludowe melodie oraz wprowadzając na scenę jako temat: ludowe wierzenia, potęgę natury, a także niesamowitość; w Wolnym strzelcu jednym z kluczowych bohaterów jest diabeł, Samiel, który bezpośrednio wpływa na losy i postępowanie ludzi, zaś jednym z rekwizytów są czarodziejskie, nigdy niechybiające celu srebrne kule, odlewane w nocy w lesie. [przypis edytorski]
wolny — tu: rzadki. [przypis edytorski]
Wologezes, Tyrydates, Tygranes — wodzowie Partów w I w. n.e. [przypis edytorski]
wolontariusz — ochotnik. [przypis edytorski]
Wolski, Wacław (1867–1928) — poeta i prozaik, jego tekst Wzloty na Parnas. Profile duchowe poetów współczesnych (Warszawa 1902) zawiera krytyczne uwagi o Przybyszewskim. [przypis edytorski]
Wolskowie — staroż. lud italski zamieszkujący tereny płd. Lacjum, w V i IV w. p.n.e. prowadzący wojny z republiką rzymską; w 338 p.n.e. podbici przez Rzym. [przypis edytorski]
Wolstonecraft, Mary (1759–1797) — brytyjska pisarka, orędowniczka praw kobiet. [przypis edytorski]
wolta — niespodziewana zmiana w poglądach albo w zachowaniu. [przypis edytorski]
Wolter a. Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — czołowy francuski pisarz, filozof i publicysta epoki oświecenia, znany z walki o wolność słowa i wyznania. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wolterianizm — koncepcje światopoglądowo-polityczne Woltera (1694–1778), francuskiego pisarza oświeceniowego i filozofa, reprezentujące filozoficzny sceptycyzm połączony z afirmacją rozumu, postulujące walkę z obskurantyzmem, krytykę światopoglądu religijnego z pozycji deistycznych oraz idee tolerancji religijnej. [przypis edytorski]
wolterowskie krzesło — mebel, jakiego używał m.in. Wolter (1694–1778), francuski pisarz i filozof oświeceniowy: rodzaj fotela z wysokim, wyściełanym oparciem. [przypis edytorski]
wolterowski — taki jak u Woltera (1694–1778), francuskiego pisarza oświeceniowego i filozofa, antyklerykalnego sceptyka odrzucającego religię objawioną na rzecz religii rozumowej. [przypis edytorski]
Wolter, Rousseau i Condillac — czołowi filozofowie francuscy XVIII w.: Wolter (1694–1778), Jean Jacques Rousseau (1712–1778) oraz Étienne Bonnot de Condillac (1715–1780). [przypis edytorski]
Wolter — spolszczone: Voltaire, pseudonim François-Marie Aroueta (1694–1778), fr. pisarza i filozofa epoki oświecenia (autora m.in. powiastki filoz. Kandyd); zwolennika liberalizmu, krytyka wszelkich ideologii, hierarchii kościelnej i zabobonnych wierzeń (uznano go za patrona ateizmu i rewolucji). Voltaire był niezwykle wpływową osobistością swego czasu (korespondował m.in. z carycą Rosji, Katarzyną). [przypis edytorski]
Wolter — spolszczone: Voltaire, pseudonim François-Marie Aroueta (1694–1778), fr. pisarza i filozofa epoki oświecenia (autora m.in. powiastki filoz. Kandyd); zwolennika liberalizmu, krytyka wszelkich ideologii, hierarchii kościelnej i zabobonnych wierzeń (uznano go za patrona ateizmu i rewolucji). Voltaire był niezwykle wpływową osobistością swego czasu (korespondował m.in. z carycą Rosji, Katarzyną). [przypis edytorski]
Wolter — właśc. François-Marie Arouet (1694–1778), francuski filozof, publicysta i wolnomyśliciel. [przypis edytorski]
Wolter, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — fr. filozof, publicysta i wolnomyśliciel. [przypis edytorski]
Wolter — właśc. Francois-Marie Arouet, fr. pisarz epoki oświecenia, działacz i filozof. [przypis edytorski]
Wolturn — główna rzeka regionu Kampanii we Włoszech; dziś: Volturno. [przypis edytorski]
woltyż (daw.) — woltyżerka, popisowa akrobatyczna jazda na koniu. [przypis edytorski]
woltyżerka — popisowa akrobatyczna jazda na koniu a. kobieta uprawiająca taką jazdę. [przypis edytorski]
woltyżer — żołnierz wyborowej piechoty wojsk napoleońskich na początku XIX w., wyszkolony do walki w szyku rozproszonym; woltyżerów używano do działań rozpoznawczych, osłonowych, ubezpieczeń przemarszów oraz nękania nieprzyjaciela. [przypis edytorski]
wolumen in folio a. foliał — gruba książka dużego formatu. [przypis edytorski]
wolumin a. wolumen (łac. volumen: zwój) — tom, księga. [przypis edytorski]
woluntariusz (z łac.) — ochotnik. [przypis edytorski]
woluta — element architektoniczny i motyw ornamentacyjny w formie spirali lub zwoju. [przypis edytorski]
woluta — ornament architektoniczny w formie zwoju lub spirali. [przypis edytorski]
woluta — ornament w kształcie spirali lub zwoju. [przypis edytorski]
wolze — walże. [przypis edytorski]
woma (gw.) — wam. [przypis edytorski]
womitować (daw.) — wymiotować. [przypis edytorski]
womitować — wymiotować. [przypis edytorski]
womitowała (daw.) — dziś: wymiotowała. [przypis edytorski]
womity — wymioty, torsje. [przypis edytorski]
w oną chwilę — w tamtej chwili; w tamtym momencie. [przypis edytorski]
w on czas (daw.) — wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]
wonczas (daw.) — wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]
wonczas (daw.) — wówczas, w tym czasie, wtedy. [przypis edytorski]
w on czas (daw.) — w owym czasie; w tamtym czasie; w tamtych czasach. [przypis edytorski]
wonczas (daw.) — wtedy. [przypis edytorski]
wonczas (daw.) — wtedy, w tym czasie. [przypis edytorski]
w on czas (starop. forma) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w on czas (starop. forma) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
w on czas (starop.) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w on czas (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
wonczas — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
wonczas — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w on czas — w tamtym czasie. [przypis edytorski]
w onej bitwie Mazowszanie 50 zbrojnych szyków na plac wyprowadzili, Kazimierz zaś ledwo trzy hufy pancerne miał zupełne — zwycięska bitwa nad Masławem (Miecławem) miała miejsce w 1047 r. W innym tłumaczeniu siły obu stron są opisane następująco: „mieli Mazowszanie 30 sprawionych hufców, podczas gdy Kazimierz posiadał zaledwie 3 pełne hufce wojowników”, przy czym hufiec użyto dla łac. słowa acies, na oznaczenie w czasie powstania kroniki, w XI i XII w., oddział wojska o liczebności ok. 300 ludzi. [przypis edytorski]
w onej chwili (starop. forma) — w tej chwili; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w onej chwili (starop.) — w tej chwili; wtedy. [przypis edytorski]
w onej dobie (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
w onej dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
w onej dobie (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
w onej dobie (starop.) — w tym czasie, w tej chwili; wtedy. [przypis edytorski]
w onej dobie (starop.) — w tym czasie; w tym momencie; wtedy. [przypis edytorski]
w onej porze (starop. forma) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
w onej — w tej. [przypis edytorski]
w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie, wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w onem czesie (starop.) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w onem (starop.) — w tym. [przypis edytorski]
w oney dobie (daw.) — w tym momencie. [przypis edytorski]
w oney dobie (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
w oney dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
w oney dobie (starop.) — w tym czasie; w tym momencie; wtedy. [przypis edytorski]
won hań — ot, tam (stylizacja na ukraiński). [przypis edytorski]
wonia — dziś: woń. [przypis edytorski]
wonić (daw.) — wonieć; woni: dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: wonieje. [przypis edytorski]
woni — dziś popr. forma W. lm: wonie. [przypis edytorski]
wonieć — pachnieć; por. rzecz. woń. [przypis edytorski]
wonieć — pachnieć. [przypis edytorski]
wonnemi — dziś popr. forma N. lm: wonnymi; tu zachowano daw. formę ze względu na rym. [przypis edytorski]
w onoć — w to właśnie; toż. [przypis edytorski]
wont — won, precz. [przypis edytorski]
w on wieczór — dziś: w ów wieczór; owego wieczoru. [przypis edytorski]
Woodward, Arthur Smith (1864–1944) — angielski paleontolog, światowej klasy specjalista od ryb kopalnych, wielokrotnie nagradzany za prace z tego zakresu; jego reputacja została nadszarpnięta, gdy zaangażował się w identyfikację i badania nad przedstawioną w 1912 czaszką Człowieka z Piltdown, rzekomego „brakującego ogniwa” między małpą a człowiekiem, która okazała się oszustwem, co udowodniono w 1953. [przypis edytorski]
Wooler, Margaret — w 1830 r. wraz z siostrami otwarła i prowadziła szkołę w Roe Head. [przypis edytorski]
Woolworth — amerykańska pionierska sieć sklepów sprzedających towary po stałych, bardzo niskich cenach; założona przez Franka Woolwortha w 1879 w m. Utica w stanie Nowy Jork, działająca do 1997. [przypis edytorski]
W opowiadaniu wyraźna jest stylizacja biblijna. Fraza „smutny aż do śmierci” w Nowym Testamencie odnosi się do ostatnich dni Jezusa. [przypis edytorski]
worać się — orząc, zagarnąć kawałek cudzego pola. [przypis edytorski]
Woran bin ich (niem.) — tu: na czym to ja stanąłem. [przypis edytorski]
woranie się — zaoranie kawałka cudzego pola. [przypis edytorski]
Worcell, Henryk — właśc. Tadeusz Kurtyka (1909–1982) prozaik i publicysta, debiutował w roku 1936 powieścią Zaklęte rewiry. [przypis edytorski]
Worcell, Stanisław Gabriel (1799–1857) — działacz polit. i publicysta, krzewiciel idei socjalizmu utopijnego (autor rozprawy ideologicznej O własności), członek masonerii, a w młodości pod pseudonimem Gryzomir Tukan działacz Towarzystwa Szubrawców w Wilnie (1817–22); brał udział w powstaniu listopadowym na Wołyniu, został odznaczony Orderem Virtuti Militari; po upadku powstania przebywał na emigracji, był członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, następnie jednym z założycieli Gromad Ludu Polskiego, należał do Zjednoczenia Emigracji; przyjaźnił się z Giuseppe Mazzinim. [przypis edytorski]
Worcell, Stanisław Gabriel (1799–1857) — działacz polit. i publicysta, krzewiciel idei socjalizmu utopijnego; uczestnik powstania listopadowego; na emigracji był członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, następnie jednym z założycieli Gromad Ludu Polskiego, należał do Zjednoczenia Emigracji; współpracował z Mazzinim i Hercenem. [przypis edytorski]
Wordly, właśc. William Wordsworth (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
Wordsworth, William (1770–1850) — angielski poeta, prekursor romantyzmu w literaturze brytyjskiej, jeden z tzw. „poetów jezior”. [przypis edytorski]
Wordsworth, William (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
