Przypisy

kagan — w rosyjskich wierzeniach ludowych: ptak przynoszący szczęście, którego nie da się złapać i nie należy próbować szukać. [przypis edytorski]

kagda ja pierestanu kuszat' pamidory (ros.) — kiedy przestanę jeść pomidory. [przypis edytorski]

ka (gw.) — gdzie; gdzieś. [przypis edytorski]

ka (gw.) — gdzie, gdzieś. [przypis edytorski]

ka (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]

kahał — gmina żydowska; również: zarząd gminy, do którego zadań należało zajmowanie się w odniesieniu do społeczności żydowskiej administracją, pobieraniem podatków, sprawami kultu, edukacją i sądownictwem. [przypis edytorski]

kahał — gmina żydowska; także: władze takiej gminy. [przypis edytorski]

kahał — żydowska gmina wyznaniowa a. rada zarządzająca tą gminą. [przypis edytorski]

kahał (z hebr. kehilla) — żydowska gmina zajmująca się m.in. religią, pomocą społeczną i sądownictwem. [przypis edytorski]

kahał (z hebr.: zgromadzenie) — żydowska gmina wyznaniowa a. rada zarządzająca tą gminą. [przypis edytorski]

Kahamlik — rzeka na śr.-wsch. Ukrainie, dopływ Dniepru. [przypis edytorski]

Kahn, Gustave (1859–1936) — poeta fr. pochodzenia flamandzkiego oraz żydowskiego, symbolista oraz krytyk sztuki; publikował pod pseudonimami: Cabrun, M. H., Walter Linden, Pip, Hixe; z wykształcenia kartograf, na pocz. lat 80. XIX w. przebywał w Afryce płn. (1880–1884); autor tomów poezji Les Palais nomades (1887; jedna z rewolucyjnych publikacji wierszem wolnym), Chansons d'amant (1891), Domaine de fée (1895), La Pluie et le beau temps (1896), Limbes de lumières (1897), Le Livre d'images (1897), Le Conte de l'or et du silence (1898), Les Petites Âmes pressées (1898), Le Cirque solaire (1898), Les Fleurs de la passion (1900), Odes de la «Raison» (1902); wypowiadał się także na tematy polityczne, w kwestiach dotyczących anarchizmu, socjalizmu, feminizmu i syjonizmu (m.in. poprzez publikacje: La Femme dans la caricature française 1907, Contes juifs, Images bibliques 1929, Terre d'Israël 1933); jest autorem publikacji z zakresu historii sztuki i urbanistyki (m.in. L'Esthétique de la rue 1901, Symbolistes et Décadents 1902, Boucher 1906, «Louis Legrand, peintre graveur», L'Art et le Beau 1908, Les Origines du symbolisme 1936 i in.); wydał opracowanie baśni flamandzkich (Contes hollandais 1903 i 1908); publikował w czasopismach „La Vogue” „Mercure de France” oraz „ Le Symboliste”; przyjaźnił się z Féliksem Fénéonem. [przypis edytorski]

Kahorlik — miasto na Ukrainie, ok. 70 km na płd. od Kijowa. [przypis edytorski]

kai katrose — dabar: kai kuriose. [przypis edytorski]

kaika — właśc. kaik: wąska, lekka łódka turecka. [przypis edytorski]

Kaikos — ob. Bakırçay, rzeka w Myzji, w zach. Azji Mniejszej, przepływająca w pobliżu Pergamonu. [przypis edytorski]

kaik (z tur.) — wąska, lekka łódka turecka. [przypis edytorski]

Kaim — daw. oboczna postać imienia Kaina, zabójcy swojego brata, Abla; lud Kaimów — bratobójcy. [przypis edytorski]

Kaimita, właśc. Kainita — potomek Kaina, wg opowieści biblijnych pierwszego mordercy, zabójcy własnego brata Abla. [przypis edytorski]

Kaimowy — dziś popr.: Kainowy, tj. związany Kainem, biblijnym synem Adama i Ewy, który z zazdrości, że Bóg wybrał ofiarę jego brata Abla, a na jego ofiarę nie chciał patrzeć, zamordował brata (Rdz 4, 3–8). [przypis edytorski]

Kaim — właśc. Kain, biblijny bratobójca; rysy Kaina to twarz naznaczona zawiścią. [przypis edytorski]

Kaim — właśc. Kain, w Biblii mityczny pierwszy zabójca. [przypis edytorski]

Kain (bibl.) — pierworodny syn Adama i Ewy, pierwszej pary ludzi, zabójca swojego brata Abla. [przypis edytorski]

Kain (bibl.) — pierworodny syn Adama i Ewy, zabił swojego brata Abla (Rdz 4,1–8). [przypis edytorski]

kaindziej (gw.) — gdzie indziej. [przypis edytorski]

kainici — członkowie sekty gnostyckiej istniejącej w II wieku, czczący biblijnego Kaina jako pierwszą ofiarę złego Demiurga (stwórcy materialnego świata), różnego od Najwyższego Boga. [przypis edytorski]

kainici — członkowie sekty gnostyckiej istniejącej w II wieku, czczący osoby potępiane w Biblii; tu może też: potomkowie Kaina, biblijnego pierwszego zabójcy. [przypis edytorski]

kainici — niewielka gnostycka grupa religijna istniejąca w II w. we wsch. części państwa rzym.; czcili Kaina jako pierwszą ofiarę złego demiurga, władcy materii. [przypis edytorski]

Kain — pierworodny syn Adama i Ewy, zabił swojego brata Abla (Rdz 4,1–8). [przypis edytorski]

Kain — postać biblijna, zabił swego brata, Abla, jako pierwszy w dziejach dopuszczając się takiego czynu; przen. morderca. [przypis edytorski]

Kain (rel.) — bohater biblijny, syn Adama i Ewy; zabił młodszego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain (rel.) — pierworodny syn Adama i Ewy, który zabił swego brata Abla; tu przen.: bratobójca, zdrajca. [przypis edytorski]

Kain (rel.) syn Adama i Ewy, zabił swojego młodszego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain — tytułowy bohater tragedii misteryjnej George'a Byrona z 1821. [przypis edytorski]

Kain — utwór ten składa się z kilku części, z których ostatnia, Ananke, została już opublikowana w bibliotece pod tym tytułem. [przypis edytorski]

Kain — w Biblii: pierwszy zabójca, morderca własnego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain — wierszowana tragedia Byrona, opublikowana w 1821 roku. [przypis edytorski]

kaiser (niem.) — cesarz. [przypis edytorski]

Kaistros — rzeka płynąca przez krainy Lidię i Jonię. [przypis edytorski]

kajać się — przyznawać się do winy, żałować za grzechy. [przypis edytorski]

kajać się — tu: wzbraniać się. [przypis edytorski]

kajać się — uznawać swoje winy. [przypis edytorski]

Kajafa — w tradycyjnym polskim przekładzie Ewangelii: Kajfasz. [przypis edytorski]

Kajang — miasto w Malezji. [przypis edytorski]

Kajastha — kasta urzędników, pisarzy kancelaryjnych, należąca do najniższego, służebnego stanu (varny). [przypis edytorski]

kajby (gw.) — gdzieżby. [przypis edytorski]

kajby ta (gw.) — gdzieżby tam. [przypis edytorski]

kajdanów — dziś popr. D.lm: kajdan. [przypis edytorski]

kajdanów — dziś popr. forma D. lm: kajdan. [przypis edytorski]

Kajdan — wódz mongolski, wnuk Czyngis-chana. [przypis edytorski]

kaj (daw.) — kiedy, gdy; tu: skoro. [przypis edytorski]

kajecik (daw., z fr. cahier: zeszyt) — zeszycik, mały zeszyt. [przypis edytorski]

kajecik — zdrobnienie od „kajet” (z fr.: zeszyt). [przypis edytorski]

Kajetan, właśc. Vio, Tommaso de (1469–1534) — włoski dominikanin, teolog i filozof, generał zakonu (1508–1518), kardynał (od 1517); w 1518 jako legat papieski przeprowadził przesłuchanie Marcina Lutra. [przypis edytorski]

kajet (daw.) — zeszyt, pamiętnik. [przypis edytorski]

kajet (daw.) — zeszyt. [przypis edytorski]

kajet (daw., z fr. cahier) — zeszyt. [przypis edytorski]

kajet (daw., z fr.) — zeszyt. [przypis edytorski]

Kajety — miasto portowe w Lacjum. [przypis edytorski]

kajet — zeszyt. [przypis edytorski]

kaj (gwar.) — gdzie. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — dokąd. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie, dokąd. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie, gdzieś. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie; gdzieś. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie; kaj ta: gdzież to. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]

kaj indziej (gw.) — gdzie indziej. [przypis edytorski]

kajmakan (z tur.) — podpułkownik w wojsku tureckim. [przypis edytorski]

kajman — gad z rodziny aligatorów, występujący w Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]

kajniebądź (gw.) — gdzieś, gdziekolwiek. [przypis edytorski]

kaj niekaj (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kajniekaj (gw.) — gdzieniegdzie, w niektórych miejscach. [przypis edytorski]

kaj (reg.) — gdzie. [przypis edytorski]

kajś (gwarowe) — gdzieś. [przypis edytorski]

kajś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

kajś niekaj (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kajś niekajś (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kajś sie zbiroł, kajś sie broł (gw.) — gdzieś się zbierał, gdzieś się brał (wybierał). [przypis edytorski]

Kajsiewicz, Hieronim (1812–1873) — uczestnik powstania listopadowego, emigrant, od 1841 ksiądz, kaznodzieja, współzałożyciel zakonu zmartwychwstańców (1842), pisarz religijny. [przypis edytorski]

Kajsiewicz, popr.: Kosiewicz Benedykt (1813–1887) — spiskowiec, sybirak; uczestnik przygotowań do powstania w 1846, aresztowany, skazany na karę śmierci, zamienioną na 10 lat katorgi; po powrocie osiadł w wielkopolskim Kórniku hr. Tytusa Działyńskiego. [przypis edytorski]

kajsi (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

kajsim zabył (gw.) — gdzieś zapomniałem. [przypis edytorski]

Kajus a. Gajusz Petroniusz (27 r. p.n.e.–66 r. n.e.) — potomek daw. rzym. rodu Petroniuszy, pisarz, związany z epikureizmem filozof i polityk (był prokonsulem rzym. w Bitynii nad Morzem Czarnym). Tradycyjnie przypisuje się mu autorstwo wydanej anonimowo powieści Satyricon opisującej prześmiewczo obyczaje współczesnych mu obywateli rzym. różnych stanów. Najbardziej znany fragment niedochowanego w całości tekstu znany jest pod tytułem Uczta Trymalchiona. Petroniusz był osobą wpływową na dworze Nerona, jego doradcą w kwestiach artystycznych i estetycznych. [przypis edytorski]

kajuta — inaczej kabina, prywatne pomieszczenie mieszkalne na statku. [przypis edytorski]

kajuta — pomieszczenie mieszkalne (pokój) dla pasażerów statku. [przypis edytorski]

kajże (gw.) — gdzież; gdzie jest. [przypis edytorski]

kajże (gw.) — gdzież. [przypis edytorski]

kajżeście (…) chodzili (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kaj chodziliście, tj. gdzie chodziliście. [przypis edytorski]

kajzer — cesarz niemiecki. [przypis edytorski]

Ka — Ka-chem, 10. nom Dolnego Egiptu ze stolicą w Athribis, na południu Delty. Sąsiadujący z nomem 13. Hek-At. [przypis edytorski]

Kak a. Kakus — olbrzym ze staroitalskich baśni. [przypis edytorski]

kakao Van Houtena — marka kakao znana od 1815 r. [przypis edytorski]

kakarinė — gerklė, balsas. [przypis edytorski]

kakatosy (z hiszp. a. fr.) — kakadu. [przypis edytorski]

kakauu — dziś popr. nieodm.: w kakao. [przypis edytorski]

kakemono — japoński obraz przedstawiający np. ozdobną kaligrafię, tradycyjny element pomieszczenia, w którym odbywają się ceremonie picia herbaty. [przypis edytorski]

kakofonia (muz.) — zespół dźwięków niezestrojonych, nieharmonicznych. [przypis edytorski]

kakofonia — nieprzyjemnie brzmiąca mieszanina dźwięków. [przypis edytorski]

kakografia (z gr.) — niewłaściwa pisownia, błędny zapis. [przypis edytorski]