Przypisy

Kaimita, właśc. Kainita — potomek Kaina, wg opowieści biblijnych pierwszego mordercy, zabójcy własnego brata Abla. [przypis edytorski]

Kaimowy — dziś popr.: Kainowy, tj. związany Kainem, biblijnym synem Adama i Ewy, który z zazdrości, że Bóg wybrał ofiarę jego brata Abla, a na jego ofiarę nie chciał patrzeć, zamordował brata (Rdz 4, 3–8). [przypis edytorski]

Kaim — właśc. Kain, biblijny bratobójca; rysy Kaina to twarz naznaczona zawiścią. [przypis edytorski]

Kaim — właśc. Kain, w Biblii mityczny pierwszy zabójca. [przypis edytorski]

Kain (bibl.) — pierworodny syn Adama i Ewy, pierwszej pary ludzi, zabójca swojego brata Abla. [przypis edytorski]

Kain (bibl.) — pierworodny syn Adama i Ewy, zabił swojego brata Abla (Rdz 4,1–8). [przypis edytorski]

kaindziej (gw.) — gdzie indziej. [przypis edytorski]

kainici — członkowie sekty gnostyckiej istniejącej w II wieku, czczący biblijnego Kaina jako pierwszą ofiarę złego Demiurga (stwórcy materialnego świata), różnego od Najwyższego Boga. [przypis edytorski]

kainici — członkowie sekty gnostyckiej istniejącej w II wieku, czczący osoby potępiane w Biblii; tu może też: potomkowie Kaina, biblijnego pierwszego zabójcy. [przypis edytorski]

kainici — niewielka gnostycka grupa religijna istniejąca w II w. we wsch. części państwa rzym.; czcili Kaina jako pierwszą ofiarę złego demiurga, władcy materii. [przypis edytorski]

Kain — pierworodny syn Adama i Ewy, zabił swojego brata Abla (Rdz 4,1–8). [przypis edytorski]

Kain — postać biblijna, zabił swego brata, Abla, jako pierwszy w dziejach dopuszczając się takiego czynu; przen. morderca. [przypis edytorski]

Kain (rel.) — bohater biblijny, syn Adama i Ewy; zabił młodszego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain (rel.) — pierworodny syn Adama i Ewy, który zabił swego brata Abla; tu przen.: bratobójca, zdrajca. [przypis edytorski]

Kain (rel.) syn Adama i Ewy, zabił swojego młodszego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain — tytułowy bohater tragedii misteryjnej George'a Byrona z 1821. [przypis edytorski]

Kain — utwór ten składa się z kilku części, z których ostatnia, Ananke, została już opublikowana w bibliotece pod tym tytułem. [przypis edytorski]

Kain — w Biblii: pierwszy zabójca, morderca własnego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain — wierszowana tragedia Byrona, opublikowana w 1821 roku. [przypis edytorski]

kaiser (niem.) — cesarz. [przypis edytorski]

Kaistros — rzeka płynąca przez krainy Lidię i Jonię. [przypis edytorski]

kajać się — przyznawać się do winy, żałować za grzechy. [przypis edytorski]

kajać się — tu: wzbraniać się. [przypis edytorski]

kajać się — uznawać swoje winy. [przypis edytorski]

Kajafa — w tradycyjnym polskim przekładzie Ewangelii: Kajfasz. [przypis edytorski]

Kajang — miasto w Malezji. [przypis edytorski]

Kajastha — kasta urzędników, pisarzy kancelaryjnych, należąca do najniższego, służebnego stanu (varny). [przypis edytorski]

kajby (gw.) — gdzieżby. [przypis edytorski]

kajby ta (gw.) — gdzieżby tam. [przypis edytorski]

kajdanów — dziś popr. D.lm: kajdan. [przypis edytorski]

kajdanów — dziś popr. forma D. lm: kajdan. [przypis edytorski]

Kajdan — wódz mongolski, wnuk Czyngis-chana. [przypis edytorski]

kaj (daw.) — kiedy, gdy; tu: skoro. [przypis edytorski]

kajecik (daw., z fr. cahier: zeszyt) — zeszycik, mały zeszyt. [przypis edytorski]

kajecik — zdrobnienie od „kajet” (z fr.: zeszyt). [przypis edytorski]

Kajetan, właśc. Vio, Tommaso de (1469–1534) — włoski dominikanin, teolog i filozof, generał zakonu (1508–1518), kardynał (od 1517); w 1518 jako legat papieski przeprowadził przesłuchanie Marcina Lutra. [przypis edytorski]

kajet (daw.) — zeszyt, pamiętnik. [przypis edytorski]

kajet (daw.) — zeszyt. [przypis edytorski]

kajet (daw., z fr. cahier) — zeszyt. [przypis edytorski]

kajet (daw., z fr.) — zeszyt. [przypis edytorski]

Kajety — miasto portowe w Lacjum. [przypis edytorski]

kajet — zeszyt. [przypis edytorski]

kaj (gwar.) — gdzie. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — dokąd. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie, dokąd. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie, gdzieś. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie; gdzieś. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie; kaj ta: gdzież to. [przypis edytorski]

kaj (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]

kaj indziej (gw.) — gdzie indziej. [przypis edytorski]

kajmakan (z tur.) — podpułkownik w wojsku tureckim. [przypis edytorski]

kajman — gad z rodziny aligatorów, występujący w Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]

kajniebądź (gw.) — gdzieś, gdziekolwiek. [przypis edytorski]

kaj niekaj (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kajniekaj (gw.) — gdzieniegdzie, w niektórych miejscach. [przypis edytorski]

kaj (reg.) — gdzie. [przypis edytorski]

kajś (gwarowe) — gdzieś. [przypis edytorski]

kajś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

kajś niekaj (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kajś niekajś (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kajś sie zbiroł, kajś sie broł (gw.) — gdzieś się zbierał, gdzieś się brał (wybierał). [przypis edytorski]

Kajsiewicz, Hieronim (1812–1873) — uczestnik powstania listopadowego, emigrant, od 1841 ksiądz, kaznodzieja, współzałożyciel zakonu zmartwychwstańców (1842), pisarz religijny. [przypis edytorski]

Kajsiewicz, popr.: Kosiewicz Benedykt (1813–1887) — spiskowiec, sybirak; uczestnik przygotowań do powstania w 1846, aresztowany, skazany na karę śmierci, zamienioną na 10 lat katorgi; po powrocie osiadł w wielkopolskim Kórniku hr. Tytusa Działyńskiego. [przypis edytorski]

kajsi (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

kajsim zabył (gw.) — gdzieś zapomniałem. [przypis edytorski]

Kajus a. Gajusz Petroniusz (27 r. p.n.e.–66 r. n.e.) — potomek daw. rzym. rodu Petroniuszy, pisarz, związany z epikureizmem filozof i polityk (był prokonsulem rzym. w Bitynii nad Morzem Czarnym). Tradycyjnie przypisuje się mu autorstwo wydanej anonimowo powieści Satyricon opisującej prześmiewczo obyczaje współczesnych mu obywateli rzym. różnych stanów. Najbardziej znany fragment niedochowanego w całości tekstu znany jest pod tytułem Uczta Trymalchiona. Petroniusz był osobą wpływową na dworze Nerona, jego doradcą w kwestiach artystycznych i estetycznych. [przypis edytorski]

kajuta — inaczej kabina, prywatne pomieszczenie mieszkalne na statku. [przypis edytorski]

kajuta — pomieszczenie mieszkalne (pokój) dla pasażerów statku. [przypis edytorski]

kajże (gw.) — gdzież; gdzie jest. [przypis edytorski]

kajże (gw.) — gdzież. [przypis edytorski]

kajżeście (…) chodzili (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kaj chodziliście, tj. gdzie chodziliście. [przypis edytorski]

kajzer — cesarz niemiecki. [przypis edytorski]

Ka — Ka-chem, 10. nom Dolnego Egiptu ze stolicą w Athribis, na południu Delty. Sąsiadujący z nomem 13. Hek-At. [przypis edytorski]

Kak a. Kakus — olbrzym ze staroitalskich baśni. [przypis edytorski]

kakao Van Houtena — marka kakao znana od 1815 r. [przypis edytorski]

kakarinė — gerklė, balsas. [przypis edytorski]

kakatosy (z hiszp. a. fr.) — kakadu. [przypis edytorski]

kakauu — dziś popr. nieodm.: w kakao. [przypis edytorski]

kakemono — japoński obraz przedstawiający np. ozdobną kaligrafię, tradycyjny element pomieszczenia, w którym odbywają się ceremonie picia herbaty. [przypis edytorski]

kakofonia (muz.) — zespół dźwięków niezestrojonych, nieharmonicznych. [przypis edytorski]

kakofonia — nieprzyjemnie brzmiąca mieszanina dźwięków. [przypis edytorski]

kakografia (z gr.) — niewłaściwa pisownia, błędny zapis. [przypis edytorski]

kakoj (ros.) — jaki. [przypis edytorski]

kakoj tiebie kociał (ros.) — jaki tobie kocioł; jaki znów kocioł. [przypis edytorski]

Kak (…) pożaram — zniekształcony początek ballady Puszkina Песнь о вещем Олеге (Pieśń o wieszczym Olegu): „Как ныне сбирается вещий Олег/ Отмстить неразумным хозарам:/ Их сёла и нивы за буйный набег/ Обрёк он мечам и пожарам” [„Jak teraz zbiera się wieszczy Oleg, by zemścić się na nierozumnych Chazarach: na ich wioski i niwy w awanturniczym najeździe on wydał wyrok miecza i pożaru”; tłum. red. WL]. [przypis edytorski]

Kak pożiwajetie? (ros.) — Jak się macie? [przypis edytorski]

kak pożywajetie (ros.) — jak się macie. [przypis edytorski]

Kakus (mit. rzym.) — syn Wulkana, siłacz i rozbójnik. [przypis edytorski]

Kak wy smiejetie (ros.) — jak wy śmiecie. [przypis edytorski]

Kakże (…) hołowa (rus.) — Jakże, panie? Wszędzie wrona mówi: kra, kra! U was proszą na kurę, kura zaś ma kuper, u nas proszą na kuper, przy kuprze będzie i głowa (zniekształcone ros.-rus.). [przypis edytorski]

kałabania (z ukr. a. białorus.) — kałuża; tu: tarapaty, kłopoty. [przypis edytorski]

kałakucki (daw.) — pochodzący z Kalkuty, miasta w Indiach stolicy Bengalu. [przypis edytorski]

kałakucki (daw.) — pochodzący z Kalkuty. [przypis edytorski]

kałakucki — indyjski, pochodzący z Indii (od nazwy Kalkuty). [przypis edytorski]

kałamarz — naczynie do przechowywania atramentu. [przypis edytorski]

kałamarz — naczynie do przechowywania atramentu. W czasach, w których powstała ta książka, dzieci w szkołach używały zwykle pióra składającego się z podłużnej drewnianej obsadki z zamocowaną metalową stalówką, którą maczało się co chwilę w kałamarzu z atramentem. [przypis edytorski]

kałamarz — naczynie na atrament. [przypis edytorski]

kałamarzów (daw. forma D. lm rodz. m.) — dziś popr. kałamarzy. [przypis edytorski]

kałamarz — pojemnik na atrament. [przypis edytorski]

kałamaszka (daw., reg.) — prosta bryczka bez resorów i budy, popularna wśród szlachty na Kresach w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]