Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5285 przypisów.
Doctoris maximi (łac.) — doktora największego. [przypis edytorski]
Doctor Marianus (łac.) — uczony teolog szczególnie poświęcający się kultowi Marii. [przypis edytorski]
doctor medicinae et chirurgiae (łac.) — doktor medycyny i chirurgii. [przypis edytorski]
Doctors' Commons a. College of Civilians — działające w Londynie stowarzyszenie prawników (którego historia sięgała co najmniej 1511 r.) zajmujących się prawem cywilnym, zwyczajowym i kanonicznym; posiadało ono budynki (od 1567, w pobliżu Katedry Św. Pawła oraz przy Paternoster Row), w których członkowie stowarzyszenia mieszkali i pracowali, a także mogli korzystać z ogromnej biblioteki; tam też odbywały się sprawy sądowe. Członkami stowarzyszenia mogły zostać osoby, które uzyskały tytuł doktora prawa cywilnego na Uniwersytecie w Oksfordzie lub Cambridge i zostały dopuszczone do adwokatury przez Dziekana Arches (urzędnika Sądu Apelacyjnego podlegającego arcybiskupowi Canterbury); członkami zarządu (fellows) mogli zostać czynni już adwokaci-członkowie zarekomendowani oraz wybrani przez aktualnych członków Doctors' Commons; członkowie stowarzyszenia praktykowali w sądach kościelnych, Trybunale Duchownym oraz Sądzie Admiralicji, uczestniczyli także w sądach arbitrażowych dotyczących prawa międzynarodowego. Możliwość funkcjonowania tego rodzaju ciała wynikała stąd, że angielskie prawo zwyczajowe rozwijało się w zasadzie niezależnie od prawa rzymskiego (a więc inaczej niż w państwach kontynentalnych Europy), lecz niektóre wyspecjalizowane sądy stosowały prawo cywilne bazujące na prawodawstwie rzymskim: miało to zastosowanie m.in. do sądów kościelnych, których praktyka nie zmieniła się nawet po zwycięstwie angielskiej reformacji (obowiązującym pozostało prawo kanoniczne kościoła katolickiego), ale także do sądów admiralicji. Adwokaci przygotowujący się do praktyki w tych sądach uczyli się prawa kanonicznego przed reformacją i prawa rzymskiego po reformacji właśnie na Oksfordzie i w Cambridge, a praktyka sądownicza i adwokacka była podzielona podobnie jak samo prawo zwyczajowe. Od 1768 stowarzyszenie zajmowało się także nauczaniem prawa (jako College of Doctors of Law); przy koledżu funkcjonowało także trzydziestu czterech „proktorów”, których obowiązki przypominały te właściwe radcom prawnym. Stowarzyszenie zostało rozwiązane w 1858 r. w konsekwencji uchwalenia ogólnokrajowych aktów prawnych dotyczących urzędowego uwierzytelniania testamentów oraz spraw matrymonialnych, poprzedzających Judicare Act z 1873 r. ustanawiający jeden sąd najwyższy dla wszystkich wcześniejszych rodzajów prawodawstwa. Ostatni budynek pozostający w posiadaniu Doctors' Commons, znajdujący się w pobliżu Knightrider Street, został sprzedany w 1865 r. [przypis edytorski]
Do czegóż nie wiedziesz człowieka, Przeklęty głodzie złota! — przysłowiowe. [przypis edytorski]
do czegom doszedł — inaczej: do czego doszedłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
do czego miałem ochotę — dziś popr.: mieć ochotę na co. [przypis edytorski]
doczesna intrata — natychmiastowy, krótkoterminowy dochód. [przypis edytorski]
doczesnem — daw. forma N. lp r.n.; dziś popr: doczesnym. [przypis edytorski]
doczesny — tu: przejściowy, czasowy. [przypis edytorski]
doczesny — tu: sprawujący urząd tylko przez określony czas. [przypis edytorski]
doczesny — tu: trwający tylko przez jakiś czas; chwilowy; czasowy. [przypis edytorski]
doczesny — związany z życiem ziemskim; przemijający. [przypis edytorski]
dodaszli — jeśli dodasz (czasownik z partykułą pytajną -li). [przypis edytorski]
dodawa — dziś 3 os.lp.: dodaje. [przypis edytorski]
dodawa — dziś popr.: dodaje. [przypis edytorski]
dodawa (starop. forma) — dodaje. [przypis edytorski]
dodejcie (gw.) — dodajcie, dajcie. [przypis edytorski]
Dodek — Adolf Dymsza, właśc. Adolf Bagiński (1900–1975) aktor kabaretowy, filmowy i teatralny. [przypis edytorski]
do dnia (daw., gw.) — o świcie, przed wschodem słońca. [przypis edytorski]
do dnia (daw. gw.) — o świcie. [przypis edytorski]
do dnia (daw., gw.) — przed świtem. [przypis edytorski]
do dnia (daw.) — o świcie, przed wschodem słońca. [przypis edytorski]
do dnia (daw.) — przed świtem. [przypis edytorski]
do dnia (daw., reg.) — nad ranem, o świcie. [przypis edytorski]
do dnia (daw. reg.) — o świcie. [przypis edytorski]
do dnia — o świcie. [przypis edytorski]
do dnia — rano. [przypis edytorski]
do dni lipcowych — tj. do rewolucji lipcowej w roku 1830, kiedy podczas kilkudniowego powstania udaremniono próbę powrotu do absolutyzmu dokonaną przez Karola X. [przypis edytorski]
do dom (daw. forma) — do domu. [przypis edytorski]
do dom (daw., gw.) — do domu. [przypis edytorski]
do dom — dziś: do domu. [przypis edytorski]
do dom — dziś popr.: do domu. [przypis edytorski]
do dom — dziś popr. forma: do domu. [przypis edytorski]
Dodona — miasto w Epirze, jeden z ośrodków kultu Zeusa. [przypis edytorski]
Dodona — miasto z wyrocznią, należące tu do państwa Helenusa. [przypis edytorski]
Dodona — miejscowość w płn.-zach. Grecji, w Epirze, w starożytności ośrodek kultu Zeusa, słynny z najstarszej wyroczni greckiej, gdzie wróżono z szumu liści świętego dębu. [przypis edytorski]
Dodona — wyrocznia w Epirze, gdzie wróżono z szumu liści świętego dębu. [przypis edytorski]
do dowódcy 1 Frontu Białoruskiego — Konstanty Rokossowski (1896–1968) — sowiecki dowódca wojskowy pochodzenia polskiego, w czasie powstania warszawskiego dowódca 1 Frontu Białoruskiego, który operował na bezpośrednich przedpolach miasta. Przyjął bierną postawę wobec wydarzeń na zachodnim brzegu Wisły, niewątpliwie realizując dyrektywy płynące z Kremla. [przypis edytorski]
dodowolnyj soboj i mirom (ros. додовольный собой и миром) — zadowolony z siebie i świata. [przypis edytorski]
Do drzewa — Podtytuł skrócony decyzją redakcyjną. Pełne brzmienie: Do drzewa, które nagłym wywrotem byłoby go zgniotło. [przypis edytorski]
do Dublan, gdzie w niższej szkole rolniczej naukę pobierał — w polskiej szkole rolniczej założonej w 1856 w Dublanach koło Lwowa; od 1878 była to prowadzona przez galicyjski Wydział Krajowy trzyletnia Krajowa Szkoła Rolnicza (ob. Lwowski Narodowy Uniwersytet Rolniczy). [przypis edytorski]
do Dunaju — tu: do niczego (w daw. żargonie uczniowskim). [przypis edytorski]
do Dunkierki, gdzie miał kierować odjazdem floty przeznaczonej do Szkocji — pod koniec 1745, w celu wsparcia powstania jakobitów na mocy układu Ludwika XV z pretendentem do tronu Anglii i Szkocji Karolem Edwardem Stuartem; ekspedycję odwołano w grudniu. [przypis edytorski]
Do dzieci — Błędem byłoby sądzić, że Krasicki kierował swoje bajki do dzieci. W istocie dziecięca niesforność określa tu ludzkie przywary w ogóle. [przypis edytorski]
dodzierać — nosić zużyte ubrania. [przypis edytorski]
Döblin, Alfred (1878–1957) — niemiecki prozaik i eseista, autor m.in. powieści Berlin Alexanderplatz: dzieje Franciszka Biberkopfa (1929); od 1935 r. na emigracji, powrócił do Niemiec po wojnie. [przypis edytorski]
Döden — Der Tod, der Tod. [przypis edytorski]
Döden (duń.) — śmierć. [przypis edytorski]
Döller — prawdopodobnie: Anton Döller (1831–1912), oficer armii austriackiej, publicysta, działacz społeczny na terenie Spiszu o wybitnych zasługach w dziedzinie turystyki tatrzańskiej; współzałożyciel Węgierskiego Towarzystwa Karpackiego w 1873 r. [przypis edytorski]
do Gaillaku — tu Gaillac oznacza siedzibę hrabiego Peire de Gaillac. [przypis edytorski]
do gardła — tj. do śmierci. [przypis edytorski]
dogaressa (wł.) — małżonka doży, najwyższego urzędnika Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
dogarezza, właśc. dogaressa (wł.) — małżonka doży, najwyższego urzędnika Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
doga — suka (w ogóle) a. samica psów rasy dog. [przypis edytorski]
do Gedeona, sędziaka swego i hetmana, mówili: „Panuj nad nami i syn twój, i syn syna twego… — Sdz 8, 22–23. [przypis edytorski]
do głowym to wziął — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: do głowy to wziąłem (zdecydowałem). [przypis edytorski]
dogmat — twierdzenie pewne, uznawane przez Kościół za objawione przez Boga. [przypis edytorski]
do góry — pod prąd rzeki. [przypis edytorski]
dogonim — dziś popr. forma 2 os. lm cz.przysz.: dogonimy. [przypis edytorski]
Do gościa — czyli do czytelnika. [przypis edytorski]
do grodu — do sądu grodzkiego. [przypis edytorski]
do grodu — tj. do władz miejskich. [przypis edytorski]
do grodu — Wrocławia. [przypis edytorski]
dogryzki — docinki. [przypis edytorski]
do grzania rurek — chodzi o narzędzia do układania włosów w loki. [przypis edytorski]
do gury (starop. forma) — dziś popr.: do góry. [przypis edytorski]
do Hadu — do Hadesu. [przypis edytorski]
doigts de faune (fr.) — palce fauna. [przypis edytorski]
do ila — do jakiego stopnia. [przypis edytorski]
do imienia (daw.) — całkowicie. [przypis edytorski]
doinka — wiaderko do dojenia krów. [przypis edytorski]
dojąć (daw.) — dotknąć, ubóść; dokuczyć. [przypis edytorski]
dojąd (starop.) — dokąd; póki. [przypis edytorski]
do jakiegoście (…) nawykli — do jakiego nawykliście; przykład ruchomej końcówki czasownika. [przypis edytorski]
dojdziem — dziś popr. forma: dojdziemy. [przypis edytorski]
Do jego (…) twarzy przypił się wyraz (…) powagi — dziś raczej: „w jego twarz wpił się wyraz powagi” a. „do jego twarzy przylgnął wyraz powagi”. [przypis edytorski]
dojemny (daw.) — dojmujący, dotkliwy. [przypis edytorski]
dojena (gw.) — dotknęła. [przypis edytorski]
do Jerycho — dziś popr. forma odmienna: do Jerycha. [przypis edytorski]
dojeść komuś — dokuczyć; tu: forma 3.os.lp.r.n. dojadło: dokuczyło. [przypis edytorski]
dojeżdżacz (daw.) — członek służby łowieckiej, osoba ścigająca z chartami i ogarami zwierzynę podczas polowania. [przypis edytorski]
dojmować (starop.) — dokuczać, przeszywać; ból mu dojmował, por. dziś: dojmujący ból. [przypis edytorski]
dojmować (starop.) — dokuczać, przeszywać; por. dziś: dojmujący ból. [przypis edytorski]
dojmowałli go (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy go dojmował (tzn. czy go przejmował, czy mu doskwierał). [przypis edytorski]
dojnica — naczynie na mleko. [przypis edytorski]
dojrzała sprawa — prawdop. dobre przygotowanie (od daw. sprawić, czyli przygotować). [przypis edytorski]
dojrzały w wulkanach nadsekwańskich lawy — przen. chodzi o wrzenie przedrewolucyjne (nad Sekwaną nie ma wulkanów w sensie dosłownym, geologicznym). [przypis edytorski]
dojrzeć — tu: dopilnować. [przypis edytorski]
dojrzenie — tu: dolność widzenia. [przypis edytorski]
dojrzyjcie — tu: doglądnijcie, przypilnujcie. [przypis edytorski]
Dojrzym wnet dziewki — dojrzymy wnet dziewkę; dostrzeżemy dziewczynę. [przypis edytorski]
dojrzyż (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: dojrzyjże, dojrzyj (tj. przypilnuj) koniecznie. [przypis edytorski]
dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek. [przypis edytorski]
dojść — tu: podejść. [przypis edytorski]
dojść — tu: podejść, zbliżyć się. [przypis edytorski]
dojść — tu w znaczeniu: podejść. [przypis edytorski]
dojźrzeć (starop. forma) — dojrzeć; spostrzec. [przypis edytorski]
dokądciś (daw., gw.) — dokądś, w jakieś miejsce. [przypis edytorski]
do kąpiel (daw.) — do uzdrowiska z gorącymi źródłami. [przypis edytorski]
