Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7826 przypisów.
Chejron a. Chiron (mit. gr.) — znany z mądrości centaur (tj. pół człowiek a pół koń), wychowawca wielu herosów, m.in. Achillesa. [przypis edytorski]
Chejron a. Chiron (mit. gr.) — znany z mądrości centaur (tj. pół człowiek a pół koń), wychowawca wielu spośród mitologicznych bohaterów. [przypis edytorski]
Chejron (mit. gr.) — jeden z Centaurów, znany z mądrości, w tym i ze znajomości medycyny. [przypis edytorski]
chekke — por. współcz. „szejk”. [przypis edytorski]
chełbić się (rzad.) — chybotać się, falować. [przypis edytorski]
Chełmoński, Józef (1849–1914) — malarz, przedstawiciel realizmu, znany z wiejskich scen rodzajowych. [przypis edytorski]
Chełmoński, Józef (1849–1914) — malarz, reprezentant realizmu. [przypis edytorski]
Chełmscy — rodzeni bracia: Marcjan, podstoli sandomierski, później oboźny koronny, Krzysztof, podstoli krakowski, i Andrzej. [przypis redakcyjny]
Chełmski, Marcjan — pułkownik arkabuzjerów królewskich, oboźny koronny. [przypis redakcyjny]
chełpa — popr.: chełpliwość. [przypis edytorski]
chełpia (daw.) — przechwałki. [przypis edytorski]
chełpić się — chwalić się. [przypis edytorski]
chełpić się (daw.) — chwalić się. [przypis edytorski]
chełpić się (daw.) — przechwalać się. [przypis edytorski]
chełpić się — wywyższać się. [przypis edytorski]
chełpi się ona swą pewnością — Znany dialog przy kominku między Pont de Veyle a panią du Deffand (M. Grimm, Correspondance littéraire). [przypis redakcyjny]
chełpliwość — skłonność do chwalenia się. [przypis edytorski]
chełpliwość — zarozumiałość. [przypis edytorski]
chełpliwy (daw.) — zarozumiały. [przypis edytorski]
Chełzna — kiełzna, opanowuje. [przypis redakcyjny]
chelidon — jaskółka. [przypis tłumacza]
Chelikasa — Χέλικα (N), Χελκία (D). [przypis tłumacza]
Chelmsford Gaol — lokalne więzienie w mieście Chelmsford w hrabstwie Essex, 42 km na płn.-wsch. od Londynu. [przypis edytorski]
Chelonia mydas (biol.) — żółw zielony (żółw jadalny), gatunek dużego żółwia morskiego o spłaszczonym pancerzu i kończynach przypominających szerokie, płaskie wiosła; waży przeciętnie 70–200 kg, obecnie zagrożony wyginięciem; jego nazwa pochodzi od koloru tkanki tłuszczowej, skorupa ma kolor oliwkowy lub brunatny. [przypis edytorski]
Chelsea — tu: znany angielski klub piłkarski. [przypis edytorski]
Che (…) m'aggrata (wł.) — „Wątpienie, niemniej niż wiedza, przypada mi do smaku” (Dante, Piekło II, 93). [przypis tłumacza]
chemer — wino. [przypis tłumacza]
chemin de fer (fr.) — odmiana bakarata, gry hazardowej. [przypis edytorski]
chemo-biologiczny — dziś: chemiczno-biologiczny. [przypis edytorski]
Chendaswind — wstąpił na tron w 642. [przypis redakcyjny]
Chennu — Chenu (eg.), dziś Gebel el-Silsila, wielkie kamieniołomy piaskowca, położone po obu brzegach Nilu pomiędzy Edfu a Kom Ombo, eksploatowane od epoki Średniego Państwa aż do czasów rzymskich. Na zachodnim brzegu znajdują się niewielkie, wycięte w skale świątynie faraonów XVIII dynastii. [przypis edytorski]
Chenonceau, właśc. Chenonceaux — francuski liniowiec pocztowy, transportujący w 1940 roku wojsko w okolice Narwiku. [przypis edytorski]
Chenopodiaceae (hist. biol.) — komosowate, rodzina roślin zielnych wyróżniana w dawnych systemach taksonomicznych, obejmująca m.in. komosę, buraka i szpinak. Młode liście występującej w Eurazji komosy białej (Chenopodium album), czyli lebiody, dawniej jadano jako jarzynę, tak jak szpinak. [przypis edytorski]
Cheops, Cefren i Menkera — pomieszane i zniekształcone różne wersje imion władców starożytnego Egiptu z IV dynastii, panujących w latach 2620–2510 p.n.e., budowniczych trzech największych piramid: po grecku są to: Cheops, Chefren i Mykerinos, po egipsku: Chufu, Chafre i Menkaure. [przypis edytorski]
Cheops, Khefren i Mykerin — Cheops, Chefren, Mykerinos: greckie wersje imion władców IV dynastii, egipskie: Chufu (ok. 2620–2580 p.n.e.), Chafre (ok.2570–2530 p.n.e.) i Menkaure (2530–2510 p.n.e.), budowniczych trzech największych piramid. [przypis edytorski]
Che orgia! Che demoni! Che bestie infernale! (z wł.) — co za orgia, co za demony, co za bestie piekielne. [przypis edytorski]
che pazie diaboli incarnati (z wł.) — że paziowie to diabły wcielone. [przypis edytorski]
Che perfida! Oh, donna senza fide! (wł.) — Obłudnico! Och, niewierna! [przypis redakcyjny]
chera (daw.) — wietrzna, śnieżna pogoda; zamieć, zadymka. [przypis edytorski]
Cheraici, dziś Kereici a. Keraici — lud środkowoazjatycki, pochodzenia mongolskiego a. tureckiego, od XI w. wyznający nestorianizm, walczyli z Tatarami, pokonani weszli w skład imperium mongolskiego. [przypis edytorski]
cheraicki — związany z ludem Cheraitów. Cheraici, dziś Kereici a. Keraici — lud środkowoazjatycki, pochodzenia mongolskiego a. tureckiego, od XI w. wyznający nestorianizm, walczyli z Tatarami, pokonani weszli w skład imperium mongolskiego. [przypis edytorski]
Cheraitka — kobieta z ludu Cheraitów. Cheraici, dziś Kereici a. Keraici — lud środkowoazjatycki, pochodzenia mongolskiego a. tureckiego, od XI w. wyznający nestorianizm, walczyli z Tatarami, pokonani weszli w skład imperium mongolskiego. [przypis edytorski]
cher ami (fr.) — drogi przyjacielu. [przypis edytorski]
Cherau — na wschodnim brzegu Nilu, ok. 20 km na północ od Memfis. [przypis edytorski]
Cherbuliez, Victor (1829–1899) — francuski powieściopisarz pochodzenia szwajcarskiego, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]
cherche en gémissant (fr.) — szukający jęcząc, szukający wśród jęków. [przypis edytorski]
chercheur de noises (fr.) — poszukiwacz zwady. [przypis redakcyjny]
cherchez la femme (fr.) — szukajcie kobiety! (wyrażenie oznaczające, że ukrytą przyczyną sprawy zazwyczaj jest kobieta). [przypis edytorski]
cherchez la femme (fr.) — szukajcie kobiety (wyrażenie oznaczające, że ukrytą przyczyną sprawy zazwyczaj jest kobieta). [przypis edytorski]
cherchez l'homme (fr.) — szukajcie mężczyzny. [przypis edytorski]
cher cousin (fr.) — drogi kuzynie. [przypis redakcyjny]
cherem — klątwa. [przypis tłumacza]
cherem — klątwa religijna powodująca wykluczenie ze społeczności żydowskiej. [przypis edytorski]
Cheril (IV w. p.n.e.) — grecki poet, żyjący w Iasos w Sparcie. [przypis edytorski]
cherlać (daw.) — chorować, słabnąć. [przypis edytorski]
cherlać (pot.) — niedomagać, podupadać na zdrowiu, być przez dłuższy czas słabym. [przypis edytorski]
cherlak (daw.) — słabeusz. [przypis edytorski]
cherlak — ktoś cherlawy: słaby, chorowity. [przypis edytorski]
cherlak — osoba chorowita, wątła. [przypis edytorski]
cherlawy — słaby, chorowity. [przypis edytorski]
Cherofont — w innym przekładzie: Chajrefont. [przypis edytorski]
Cheronea — miejsce bitwy stoczonej 2 sierpnia 338 r. p.n.e., w której wojska Filipa II Macedońskiego zwyciężyły nad siłami ateńsko-tebańskimi, co spowodowało utratę niezależności przez państwa-miasta greckie. [przypis edytorski]
Cheroneja a. Cheronea — miasto w staroż. Beocji; tu Filip Macedoński zadał w 338 r. p.n.e. klęskę połączonym siłom Aten i Teb; pobity w tej bitwie przez Aleksandra Macedońskiego, syna Filipa, oddział Tebańczyków walczył do śmierci ostatniego wojownika. [przypis edytorski]
cheropotamy — ssaki z rodziny świniowatych, zamieszkujące Afrykę i Madagaskar. [przypis edytorski]
chersońskie wały — wały obronne Chersonia, miasta położonego nad Dnieprem, na płd. Ukrainy, nieco na północ od Krymu. [przypis edytorski]
Chersones a. Chersonez — staroż. gr. nazwa Półwyspu Krymskiego; także jedno z miast na Krymie (później. ros. Korsuń). [przypis edytorski]
Chersones Cymbrów — Rzymianie tak nazywali półwysep Jutlandzki i wszystkie plemiona skandynawskie nazywali ogólnym imieniem Cymbrów. [przypis autorski]
Chersonez Acheruzyjski — Przylądek Acheruzyjski; nazwę Acheruzja nadano w starożytności kilku jeziorom i bagnom, które, podobnie jak różne rzeki zwane Acheron, były uważane za połączone z podziemną krainą zmarłych; później tym słowem zaczęto określać samą tę krainę. [przypis edytorski]
Chersonez padł ofiarą spustoszeń — w przemarszu. [przypis tłumacza]
chersonez — półwysep; chersonez złoty: Indie zagangesowe, a w szczególności półwysep Malakka. [przypis redakcyjny]
Chersonez Tracki — staroż. nazwa ob. półwyspu Gallipoli, pomiędzy cieśniną Dardanele a zatoką Saros. [przypis edytorski]
Chersonez Tracki — staroż. nazwa półwyspu Gallipoli, położonego wzdłuż Hellespontu (dziś: cieśnina Dardanele), po stronie europejskiej, pomiędzy tą cieśniną a zatoką Saros. [przypis edytorski]
cherub a. cherubin — anioł stojący wysoko w niebiańskiej hierarchii, przebywający blisko Boga. [przypis edytorski]
cherub a. cherubin — anioł stojący wysoko w niebiańskiej hierarchii, przebywający blisko Boga. [przypis edytorski]
cherub — a. cherubin; rodzaj anioła stojącego wysoko w hierarchii niebieskiej, tj. przebywającego najbliżej Boga. [przypis edytorski]
cherub a. cherubin — rodzaj anioła stojącego wysoko w hierarchii niebieskiej, tj. przebywającego najbliżej Boga. [przypis edytorski]
cherub — anioł znajdujący się wysoko w hierarchii. [przypis edytorski]
cherub — cherubin; anioł z jednego z wyższych chórów niebiańskich. [przypis edytorski]
cherubiczne Klementyny — Clementinae constitutiones, czwarta część tegoż prawa [kanonicznego; red. WL]. [przypis tłumacza]
cherubim a. cherub — anioł pozostający w bezpośredniej bliskości Boga. [przypis edytorski]
Cherubin a. Cherub — potężna istota nadprzyrodzona, występująca w Biblii, skrzydlaty strażnik, pomagający Bogu w rządzeniu światem. [przypis edytorski]
cherubin — anioł stojący wysoko w niebiańskiej hierarchii, przebywający blisko Boga; przen.: młody człowiek o delikatnej urodzie. [przypis edytorski]
cherubin — anioł stojący wysoko w niebiańskiej hierarchii, przebywający blisko Boga. [przypis edytorski]
cherubin — anioł stojący wysoko w niebiańskiej hierarchii. [przypis edytorski]
cherubin — anioł z jednego z wyższych chórów anielskich. [przypis edytorski]
cherubin — anioł znajdujący się wysoko w hierarchii chórów anielskich. [przypis edytorski]
cherubinek (z hebr.) — aniołek, bardziej przypominający puttę (anioła przedstawianego w formie pucołowatego dziecka) niż Cherubina. [przypis edytorski]
cherubini (hebr. lp cherub, lm cherubim: silni) — w tradycji judaistycznej i chrześcijańskiej istoty nadprzyrodzone, stojące wysoko w hierarchii bytów, znajdujące się w bezpośredniej bliskości Boga. [przypis edytorski]
cherubini i serafini — anioły znajdujące się wysoko w hierarchii chórów anielskich. [przypis edytorski]
cherubini (z hebr. cherubim: silni) — w tradycji judaistycznej i chrześcijańskiej istoty nadprzyrodzone, stojące wysoko w hierarchii bytów, znajdujące się w bezpośredniej bliskości Boga; tu również: żartobliwe nawiązanie do nazwiska Cherubiniego, wielbiciela talentu Marii Szymanowskiej. [przypis edytorski]
cherubin — potężna istota nadprzyrodzona występująca w Biblii, skrzydlaty strażnik, pomagający Bogu w rządzeniu światem; Bóg po wygnaniu pierwszych ludzi z ogrodu Eden umieścił przed nim cherubinów i płomienisty miecz wirujący, by strzegli drogi do drzewa życia (Rdz 3, 24). [przypis edytorski]
cherubin — potężna istota nadprzyrodzona, występująca w Biblii, skrzydlaty strażnik, pomagający Bogu w rządzeniu światem; Bóg po wygnaniu pierwszych ludzi z ogrodu Eden umieścił przed nim cherubinów i płomienisty miecz wirujący, by strzegli drogi do drzewa życia (Rdz 3, 24). [przypis edytorski]
cherubin — potężny anioł. [przypis edytorski]
cherubiny i serafiny — anioły znajdujące się wysoko w hierarchii chórów anielskich. [przypis edytorski]
cherubiny (mit.) — anioły wyższego rzędu. [przypis edytorski]
Cherubin (z hebr.) — istota z jednego z wyższych chórów anielskich. [przypis edytorski]
cherub — po chaldejsku i syryjsku oznacza woła. [przypis autorski]
Cheruskowie (łac. Cherusci) — plemię germańskich, zamieszkujące tereny obecnych płn.-zach. Niemiec, sąsiadujące z Galią. W 58 r. p.n.e., zostali pokonani przez Juliusza Cezara. W 9 r. n.e. w Lesie Teutoburskim Cheruskowie pod wodzą Arminiusa , odnieśli zwycięstwo nad znacznymi siłami legionów rzym. dowodzonych przez Warusa. Odwet na Chruskach wzięła w 15 r. armia rzymska Germanika nad Wezerą. [przypis edytorski]
cheruwym bożyj (ukr.: cherubin boży) — anioł. [przypis redakcyjny]
cherym, właśc. cherem (hebr. חֵרֶם) — klątwa (wyraz spokrewniony z arab. charem: zabronione, tabu). [przypis edytorski]
