Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18041 przypisów.

przez poły (daw.) — w połowie, do połowy. [przypis edytorski]

przez prokurację (z wł. per procura) — przez pełnomocnika. [przypis edytorski]

przez przeciąg (daw.) — dziś: w ciągu; przez czas. [przypis edytorski]

przez przeciąg — dziś: w ciągu; przez czas. [przypis edytorski]

przez ptaków — dziś popr.: przez ptaki. [przypis edytorski]

przez pytaniam się dowiedział (gw.) — dowiedziałem się bez pytania. [przypis edytorski]

przez Racine'a — tu: pióra Racine'a, autorstwa Racine'a. [przypis edytorski]

przez ramię (…) przewieszona skóra lwa, w ręku tęga maczuga — atrybuty Heraklesa, herosa znanego z ogromnej siły, który gołymi rękami udusił lwa z Nemei, a jego skórę nosił później jako pancerz. [przypis edytorski]

przez religią — dziś popr. forma B. lp: przez religię. [przypis edytorski]

przezrocza — obrazy lub zdjęcia wyświetlane na ścianie lub na ekranie; w XVIII i XIX w. było do tego wykorzystywane urządzenie zwane latarnią czarnoksięską, w którym skupiony w soczewce promień światła przechodził przez obrazek namalowany na szkle i wyświetlał ten obraz na ścianie. [przypis edytorski]

przezroczy — dziś popr.: przezroczysty. [przypis edytorski]

przezroczy (przestarz.) — dziś: przezroczysty. [przypis edytorski]

przezroczyste marmury — marmury te pochodzą głównie z prowincji Azerbejdżanu, a mianowicie z Denkherghanu, położonego na północo-wschodzie jeziora Urmiah i z okolic Suk Balaku na południu tegoż jeziora. [przypis autorski]

przezroczysty — tu: przejrzysty, łatwy do zrozumienia. [przypis edytorski]

przez rozróżnienie praw, jakie zwierzchnik i właściciel mają do tego samego gruntu, jak to się poniżej okaże — księga II, rozdz. IV. [przypis tłumacza]

przez rzeź — tu: przez pobojowisko. [przypis edytorski]

Przez śmierć Sinela jestem tanem Glamis — Makbet wskazuje tu na drogę dziedziczenia tytułu tana Glamis, wspominając imię swego ojca, Sinela. [przypis edytorski]

przez się (starop.) — samoczynnie; same przez się. [przypis edytorski]

Przez spary (…) patrza urząd tępy (starop.) — opieszały urząd patrzy pobłażliwie, „przez palce”. [przypis redakcyjny]

przez spary poglądać (starop.) — patrzeć przez szpary; patrzeć przez palce, tzn. pobłażać. [przypis edytorski]

przez (starop.) — około. [przypis redakcyjny]

przez (starop.) — [tu:] około. [przypis redakcyjny]

przez stosunki pańszczyzny (…)O pańszczyźnie z dołączeniem uwag nad moralnym i fizycznym stanem ludu naszego. Warszawa (1830), s. 19. [przypis redakcyjny]

przez strój — z ros. сквозь строй: przez szereg. [przypis edytorski]

przez Strowskiego w pięknej jego książce — Fortunat Strowski, Pascal et son temps, t. III. [przypis tłumacza]

przez swoje odsyła żołnierze — dziś popr.: przez swoich odsyła żołnierzy. [przypis edytorski]

przez tę niedzielę (gw.) — przez ten tydzień. [przypis edytorski]

Przez ten cały czas — 45 dni; porównaj ks. V, 5. [przypis tłumacza]

przez te parę tygodni — dziś popr.: przez tych parę tygodni. [przypis edytorski]

przez to sam dla siebie nabrałem wartości — w oczach Wertera Lota uświęca osoby i przedmioty, z którymi się styka. Uświęcony niejako jej zainteresowaniem, zyskuje Werter sam w swych oczach na wartości. [przypis redakcyjny]

przez tylem krajów się przewinął (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: przez tyle krajów się przewinąłem. [przypis edytorski]

przez układ wyrazów (…) różnego iloczasu samogłosek — np. we fragmencie: „I ciszej, ciszej brzęcząc — już słabo — z daleka”, albo: „I długo i daleko słychać kopyt brzmienie,/ Bo na obszernych polach rozległe milczenie” itp. [przypis redakcyjny]

przez usta Ajschylosa w „Żabach”Żaby w. 1419. [przypis tłumacza]

Przez usta Kazimierza przemawia najtrwalsza dyspozycja etyczna Brzozowskiego. Bezwzględna wartość całego człowieka (…) trwałe założenie, nie tyle może światopoglądowe, ile uczuciowe — cytaty uzasadniające to stanowisko zestawił w swej książce B. Suchodolski: Stanisław Brzozowski, Warszawa 1933, s. 22–26. [przypis autorski]

przezuwać — poprawiać obuwie; zakładać raz jeszcze obuwie. [przypis edytorski]

Przez użytek, jaki robi z wolności w krótkich chwilach, kiedy ją ma, zasługuje na to, żeby ją utracił — za czasów Russa powszechnie była znana przekupność posłów angielskich. Ministrowie rządzili głównie za pomocą tego środka. [przypis tłumacza]

przezwać się — tu: zmienić nazwisko. [przypis edytorski]

przez Wenery świetne uczczon śluby — Wenera obdarzyła Anchizesa synem, Eneaszam. [przypis edytorski]

przezwiska jej nie pamiętam (…), a po tej skórze haczki — jest to opis ryby o nazwie raja, odmiana płaszczki. [przypis edytorski]

przez wolę rozumiem (…) zdolność, z pomocą której umysł potwierdza lub zaprzecza, co jest prawdziwe i co jest mylne, nie zaś pożądanie, z jakim umysł pragnie rzeczy lub odwraca się od nich — Por. List 21 (dawniej 34) § 13 i 14. [przypis redakcyjny]

Przez wrota sztuki wprowadzasz mnie w grób — W. Berent, Pisma, III, s. 216 (Próchno). [przypis autorski]

przezwyciężyć w przebiegłym podstępie — naśladownictwo aliteracji oryginału: subdola perfidia pervincamur. [przypis tłumacza]

Przez wykład transcendentalny rozumiem (…) — cały ten paragraf: „Przez wykład transcendentalny (…) wyróżnione” jest dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]

przez wymienianie przodków (…) wspomina się ilość pokoleń, począwszy od Heraklesa — według podania zdobyli Dorowie około r. 1104 przed Chr. Peloponez pod wodzą trzech Heraklidów (potomków Heraklesa): Arystodemosa, Kresfontesa i Temenosa. Arystodemos nie doczekał końca wyprawy; jego synowie, dwaj bliźniacy, Eurystenes i Prokles, objęli wspólnie rządy w Lakonii, a od nich wywodzą się oba królewskie rody w Sparcie, Eurystenidów i Proklidów. Od niepamiętnych więc czasów rządzili w Sparcie dwaj królowie. Agesilaos objął rządy w 401 r. przed Chr.; drugim królem był Pauzaniasz, wnuk Pauzaniasza, zwycięzcy Persów pod Platejami (479 przed Chr.). Od r. 395/4 jest drugim królem Agesipolis. Agesilaos pochodzi z rodu Proklidów, a Herakles jest jego dwudziestym czwartym przodkiem z rzędu. Bardziej rozpowszechnione u historyków jest nazywanie Proklidów Eurypontydami, od imienia syna Proklesa, gdy tymczasem drugi królewski ród zwą Agiadami. [przypis tłumacza]

Przez wyraz ten, tak często dziś nadużywany, pojmujemy pewien nastrój moralny, oparty na zupełnej niewierze (…) tkwią w ciele społeczeństwa jak zarazki rozkładu i przyprawiają je o stan zapalny — cyt. wg przedruku: [Artur Górski], Polska krytyka literacka (1800–1918). Materiały, t. IV, Warszawa 1959, s. 144–145. [przypis autorski]

Przez wyskok wyobraźni Napoleon wydał się w ręce oględnego Johna Bulla — tu: Anglii; John Bull to postać uosabiająca narodowe cechy Anglików. [przypis redakcyjny]

przezywać (starop.) — nazywać. [przypis edytorski]

przez zapłaty (starop.) — bez zapłaty. [przypis edytorski]

przez zapomnienie zostawiłem na polu snop zboża — według prawa pozostawiony w polu snop zboża ma być oddany biedakowi. [przypis tłumacza]

Przez zawziętość Zeusowej córy — Atenę rozgniewały zbrodnie drugiego, „małego” Ajasa, wodza Lokryjczyków, który po zdobyciu Troi porwał sprzed ołtarza Ateny jej kapłankę, córkę Priama Kasandrę. W drodze powrotnej Atena zesłała na powracających Greków burzę, która zatopiła także okręt Ajasa. Bohater, wypłynąwszy dzięki pomocy Posejdona, chwalił się, że uniknął zemsty bóstwa, za co wkrótce zginął. [przypis edytorski]

przez zazdrości — bez zazdrości; poeta czyni aluzję do sądów Parysa, który nagrodę piękności przyznał Wenerze, czym wzbudził zazdrość Junony i Minerwy. [przypis redakcyjny]

przez zdrajców zawistnych z królestwa wyrzucona została — w oryg. łac.: „traditores eam de regno propter invidiam eiecerunt”; to samo określenie (traditores, zdrajcy), które zastosował kronikarz w odniesieniu do sprawców wygnania królowej Rychezy, użyty został w stosunku do biskupa krakowskiego Stanisława oraz do Zbigniewa, brata Bolesława Krzywoustego. [przypis edytorski]

przez zetknięcie drutów zanurzonych w różnych głębokościach (…) przez różnicę temperatur, jakiej te druty podlegają — słowa powyższe stanowią jedną z najciekawszych wizji przyszłości Juliusza Verne'a, wizji, która dopiero teraz zaczyna się urzeczywistniać. [przypis tłumacza]

przez zwierzchność w Sparcie — tj. przez eforów, najwyższych urzędników, którym ulegali nawet królowie. [przypis tłumacza]

prziym (starop. forma) — dziś 2.os.lp trybu rozk.: przyjmij. [przypis edytorski]

przmiel — trzmielina, żółtego koloru drzewo. [przypis redakcyjny]

przód (daw.) — wprzód, dawniej, wcześniej, przedtem. [przypis edytorski]

przód, przódy — wprzód; najpierw. [przypis edytorski]

przód — tu: wprzód, najpierw. [przypis edytorski]

przód — tu: wprzód, najpierw, wcześniej. [przypis edytorski]

przód — wprzód, najpierw. [przypis edytorski]

przódy a. wprzódy — najpierw. [przypis edytorski]

przódy — dziś: wprzódy; najpierw. [przypis edytorski]

przódy — wprzódy, wcześniej. [przypis edytorski]

przódzi (daw., gw.) — przedtem, wcześniej. [przypis edytorski]

przódziej (daw.) — wcześniej, najpierw. [przypis edytorski]

przódziej (gw.) — prędzej, wcześniej. [przypis edytorski]

przódziej — wcześniej; por. daw. wprzódy. [przypis edytorski]

przódziej — wcześniej. [przypis edytorski]

przodek brać — tu: iść przodem. [przypis edytorski]

przodek (daw.) — tu: pierwszeństwo. [przypis edytorski]

przodek (starop.) — tu: przednia część (szaty). [przypis edytorski]

przodek — [tu:] przednia część statku, zw. też przodem; drugi koniec okrętu nazywa się wśladkiem, tyłem a. rufą. [przypis redakcyjny]

przodek — tu: przednia część wozu. [przypis edytorski]

przodki — daw. forma M.lm; dziś: przodkowie. [przypis edytorski]

przodkować — iść z przodu. [przypis edytorski]

przodkować — mieć pierwszeństwo, tu: rządzić. [przypis edytorski]

przodkować (starop.) — przodować. [przypis edytorski]

przodkowanie (daw.) — pierwszeństwo. [przypis edytorski]

przodkowy koń — koń zaprzężony na przedzie, przed dyszlem. [przypis edytorski]