Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10683 przypisów.
karetka pocztowa — kryty pojazd konny, który oprócz korespondencji i paczek przewoził pasażerów. [przypis edytorski]
karetka — tu: karetka więzienna, pojazd przeznaczony do przewozu aresztowanych i więźniów. [przypis edytorski]
karetka więzienna — pojazd przeznaczony do przewozu aresztowanych i więźniów. [przypis edytorski]
karfologia — febryczne drżenie rąk u umierających, jak gdyby chcieli zgarnąć niewidoczne przedmioty rozsypane na łóżku. [przypis tłumacza]
Karia jest krainą dla jazdy niedostępną — Karia jest krainą górzystą; poprzedni wodzowie otrzymali od eforów rozkaz, by ją atakować, o czym Tissafernes musiał wiedzieć. Nie były też dla niego tajemnicą rozkazy Agesilaosa, by miasta między Efezem a Karią zaopatrzyły targi w żywność i by Eolowie (północne części wybrzeża zachodniego) i Jonowie (na południe od Eolów) posyłali swe kontyngenty do Efezu. [przypis tłumacza]
Karia — kraina hist. w płd.-zach. Azji Mniejszej, nad M. Egejskim, zamieszkana przez Karów, na wybrzeżu skolonizowana przez Greków, w 545 p.n.e. podbita przez Persów. [przypis edytorski]
Karia — południowo-zachodni brzeg Azji Mniejszej. [przypis tłumacza]
kariatyda — o kobiecie atletycznie zbudowanej. [przypis edytorski]
kariatyda — podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej dźwigającej na głowie belkowanie, balkon itp. [przypis edytorski]
kariatyda — podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej dźwigającej na głowie np. balkon. [przypis edytorski]
kariatyda — podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźba stojącej kobiety, dźwigającej na głowie belkowanie budowli, gzyms lub balkon, spełniająca funkcję kolumny lub filaru; najbardziej znane są kariatydy portyku świątyni Erechtejon na ateńskim Akropolu. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźba stojącej kobiety, dźwigającej na głowie belkowanie budowli, gzyms lub balkon, spełniająca funkcję kolumny lub filaru; pochodzenie nazwy (gr. karyatides: dziewczyny z Karyai) objaśniano tym, że kobiety z miasteczka Karyai, ukaranego za popieranie Persów, musiały jako niewolnice wykonywać szczególnie ciężkie prace. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźba stojącej kobiety, dźwigającej na głowie belkowanie budowli, gzyms lub balkon, spełniająca funkcję kolumny lub filaru. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźbiona postać ludzka podtrzymująca sklepienie. [przypis edytorski]
kariatyda — w architekturze: wspornik w postaci rzeźby kobiety. [przypis edytorski]
karibu — gatunek rena. [przypis redakcyjny]
karika-papaja (…) zawiera tyle pepsyny — owoce melonowca właściwego (łac. Carica papaya), nazywane przeważnie papajami, zawierają faktycznie dużą ilość enzymu ułatwiającego trawienie, ale nie jest to pepsyna, będąca składnikiem ludzkiego soku żołądkowego, lecz podobna do niej papaina. [przypis edytorski]
kariolka — lekki powóz dwukołowy. [przypis edytorski]
kariolka pocztowa — lekki, odkryty powóz jednokonny, służący do przewozu przesyłek pocztowych. [przypis edytorski]
kariolka — powóz. [przypis edytorski]
kariolka (wł. carriuola) — lekki powozik na dwu kołach. [przypis redakcyjny]
kariolka (z fr.) — lekki dwukołowy odkryty powóz. [przypis edytorski]
Kario (z gr. Καρίων) — zwykła nazwa niewolnika (którym tu jest kucharz), od Karii, nadbrzeżnego kraju południowej Małej Azji. W innych sztukach Plauta mają kucharze czasem „imiona mówiące”, jak np. Cylindrus: „Wałek do ciasta” lub Anthrax: „Węgiel”. Por. uwagi w Braciach (s. 3 i nast.) co do spisów osób, imion mówiących, wyglądu sceny, masek i in. [przypis tłumacza]
karkasa — korpus, powłoka. [przypis edytorski]
Karkason — Carcassonne, miasto w południowej Francji. [przypis redakcyjny]
karku nie zgiąłem nikomu — tu: przed nikim. [przypis edytorski]
Karła — tj. Karola. [przypis edytorski]
karło (daw.) — rodzaj fotela o krzyżujących się nogach. [przypis edytorski]
karło (daw.) — rodzaj niewysokiego krzesła z podłokietnikami, o nogach z przodu i z tyłu uformowanych w kształt cyfry X; niekiedy z oparciem, częściej bez, czasem wyściełane materiałem lub skórą. [przypis edytorski]
karło (daw.) — rodzaj niewysokiego krzesła z podłokietnikami, o nogach z przodu i z tyłu uformowanych w kształt cyfry X; niekiedy z oparciem, częściej bez, czasem wyściełane materiałem lub skórą. [przypis edytorski]
karło — fotel o wygiętych nogach, popularny we Włoszech. [przypis edytorski]
karło — rodzaj niewysokiego, ozdobnego krzesła z podłokietnikami, o nogach z przodu i z tyłu uformowanych w kształt cyfry X; niekiedy z oparciem, częściej bez, czasem wyściełane materiałem lub skórą. [przypis edytorski]
karło — rodzaj ozdobnego fotela. [przypis edytorski]
Karłowi / Da ratunek przeciwko złemu Lombardowi — Karolowi Wielkiemu przeciw Longobardom. [przypis redakcyjny]
Karl Dedecius, Polacy i Niemcy. Posłannictwo książek. Przełożyli Irena i Egon Naganowscy. Przedmowę napisał Egon Naganowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973; tenże Notatnik tłumacza. Autoryzowany przekład z niemieckiego Jana Prokopa. Wstępem opatrzył Jerzy Kwiatkowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974. [przypis autorski]
karlić się — karłowacieć; degenerować się. [przypis edytorski]
karlik — tu: mały skrzat, karzełek. [przypis edytorski]
Karlin, czes. Karlín — dzielnica Pragi. [przypis edytorski]
Karlino de Pazzi — stronnik białych gwelfów; zdradą zdał czarnym gwelfom zamek obronny, leżący nad rzeką Arno za pewną sumę pieniężną. [przypis redakcyjny]
karlino (wł. carlino) — moneta używana w Neapolu od końca XIII do początku XIV wieku, następnie przywrócona w wieku XVIII i XIX. [przypis edytorski]
Karlion — popr. Caerleon, miasto w płd. Walii, krainie położonej w płd-zach. części Wielkiej Brytanii; wczesnośredniowieczne centrum celtyckiego królestwa Gwent, istniejącego od wycofania się Rzymian z Wielkiej Brytanii w V w. do inwazji normańskiej na Walię w XI w.; często wspominane w różnych utworach związanych z mitologią walijską i średniowieczną literaturą walijską. [przypis edytorski]
karliści — konserwatywni zwolennicy Karola Burbona, hrabiego Moliny; po śmierci swego brata, króla Hiszpanii Ferdynanda VI, który na następcę wyznaczył kobietę, swoją niepełnoletnią córkę Izabelę, uznał on decyzję poprzednika za złamanie tradycyjnych praw dziedziczenia i ogłosił swoje wstąpienie na tron jako Karol V (stąd nazwa ruchu); wywołało to I wojnę karlistowską (1833–1839); mimo brutalnego spacyfikowania ruchu karlistowskiego zwolennicy Karola oraz jego potomków nie ustawali w dążeniach do przejęcia władzy siłą, organizując próby zamachów stanu i powstań w latach 1846, 1855, 1860, 1870, 1872–1876 i 1900. [przypis edytorski]
karli — tu: karłowaty. [przypis edytorski]
Karl Konrad Friedrich Wilhelm Lachmann (1793–1851) — niemiecki filolog i krytyk. [przypis edytorski]
Karloman przegrał bój pod Ronsewalem — Karol Wielki (Karloman, Charlemagne, Carolin Magnus) gdy walczył z Maurami z Hiszpanii, zdradzony przez jednego ze swoich wodzów, przegrał bitwę pod Roncewalem. Wtedy słynny rycerz Roland tak potężnie zadął w róg, że dźwięk tego rogu więcej jak w okręgu milowym najwyraźniej słyszano. [przypis redakcyjny]
Karlowingowie — dziś popr.: Karolingowie, dynastia frankijska wywodząca się od Karola Młota, panująca w latach 753–987; jej najwybitniejszym przedstawicielem był Karol Wielki, który stworzył pierwsze europejskie imperium od czasu upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. [przypis edytorski]
Karlsbad — miejscowość kąpielowa w Czechach. [przypis redakcyjny]
Karlsbad — miejscowość uzdrowiskowa (dziś: Karlove Vary). [przypis edytorski]
Karlsbad — niem. nazwa Karlowych Warów, uzdrowiska w zach. Czechach. [przypis edytorski]
Karl właśc. Karol Wielki (ok. 742–814) — król Franków i Longobardów, koronował się na cesarza rzymskiego w Rzymie w r. 800. [przypis edytorski]
karma (sanskr.) — w hinduizmie i buddyzmie los wynikający z sumy czynów danej jednostki, realizujący się zasadniczo w następnym wcieleniu. [przypis edytorski]
karma — w hinduizmie i buddyzmie los wynikający z sumy czynów danej jednostki, realizujący się zasadniczo w następnym wcieleniu. [przypis edytorski]
karmazyna — bogaty szlachcic (od tkaniny, z której wykonywano kontusz). [przypis edytorski]
karmazyn (daw.) — szlachcic wysokiego rodu. [przypis edytorski]
karmazyn — szlachcic, który mógł nosić karmazynowy żupan. [przypis edytorski]
karmazyn — szlachcic z prawem do noszenia karmazynowego żupana. [przypis edytorski]
karmazyn — tu: magnat. [przypis edytorski]
karmazyn — tu: szlachcic (od popularnego koloru kontusza). [przypis edytorski]
karmazyn — zamożny szlachcic, magnat; od karmazynowego, tj. intensywnie czerwonego koloru szaty wierzchniej, żupana a. kontusza, której noszenie było prawnie dozwolone tylko wysokim urzędnikom państwowym i dostojnikom; poślednia szlachta nosiła szare żupany i stąd określana była mianem „szlachty szaraczkowej”. [przypis edytorski]
karm — B. lp.: karmę, pokarm. [przypis edytorski]
karm (daw.) — karma; pokarm. [przypis edytorski]
karm (daw.) — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karm — dziś forma M.lp r.ż.: karma. [przypis edytorski]
karm — dziś: karma. [przypis edytorski]
karmelek — cukierek. [przypis edytorski]
Karmel — góra Karmel, na której wiódł życie pustelnicze prorok Eliasz; tu: zakon karmelitów. [przypis redakcyjny]
Karmelici — klasztor oo. Karmelitów w Krakowie na Piasku. [przypis edytorski]
karmelici — nazwa od góry Karmel: zakonnicy reguły potwierdzonej przez papieża Innocentego IV (trzewiczkowi), zreformowanej przez św. Teresę (bosi). [przypis redakcyjny]
Karmel — Κάρμηλος, LXX Χερμήλ, כַּרְמֶל (Joz 19, 26). Pliniusz, Historia naturalna V, 17: „Promontorium Carmelum”. [przypis tłumacza]
karmelki — tu: cukierki. [przypis edytorski]
Karmenta — daw. italska boginka położnic (rodzących kobiet), której świątynia znajdowała się u podnóża Kapitolu, a jej święto (Carmentalia) obchodzono 11 i 15 stycznia. [przypis edytorski]
karmią — dziś N.lp r.ż: karmą. [przypis edytorski]
karmia (daw.) — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karmia (daw.) — pokarm. [przypis edytorski]
karmia (daw.) — pokarm; tu: korzyść. [przypis edytorski]
karmia — dziś popr.: karma; jedzenie. [przypis edytorski]
karmia — dziś popr.: karma. [przypis edytorski]
karmia — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karmiciele — czeladź luźna, której obowiązkiem było przede wszystkim starać się o żywność dla ludzi i o paszę dla koni. [przypis redakcyjny]
Karmicielka — Demeter Karpoforos, której ramiona są pełne owoców ziemi. [przypis tłumacza]
karmicielka — tu: mamka. [przypis edytorski]
karmik — wieprz tuczony na ubój. [przypis edytorski]
karminować — barwić usta karminem. [przypis edytorski]
karmion ten wronami — spryciarz. Zwrot przysłowiowy ma tutaj podkład anegdotyczny, jak świadczy epigram Rojzjusza (Carmina II 183) stwierdzający, że Chmura, oszukany przez kucharza, zjadł w pochmurny dzień wronę zamiast kapłona. [przypis redakcyjny]
karmi (starop. forma) — daw. forma trybu rozkazującego lp; dziś: karm. [przypis edytorski]
karm — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karmny — o zwierzęciu hodowlanym: obficie karmiony z przeznaczeniem na ubój; tuczny. [przypis edytorski]
karmny (przestarz.) — karmiony. [przypis redakcyjny]
karmny — stanowiący pokarm; pożywny. [przypis edytorski]
karmny — tuczny, przeznaczony do uboju. [przypis edytorski]
karmny — tuczny. [przypis edytorski]
karmny — tu: utuczony. [przypis edytorski]
karm — pokarm dla zwierząt, karma. [przypis edytorski]
karm — pokarm, karma. [przypis edytorski]
karm (r.ż., daw.) — pokarm, pożywienie; karma. [przypis edytorski]
karm (r.ż., daw.) — pokarm, strawa. [przypis edytorski]
karm (rzecz. r.ż.; daw.) — pokarm, pożywienie; karma. [przypis edytorski]
karm (z ukr.) — pokarm, pożywienie. [przypis edytorski]
Karnak — miasto w Górnym Egipcie, położone na prawym brzegu Nilu, w pobliżu starożytnych Teb i Luksoru. [przypis edytorski]
