Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 17630 przypisów.

przychodzi z papierem jak krzywoprzysięzca — skazanym za krzywoprzysięstwo wieszano na piersi papier z opisem ich przestępstwa. [przypis edytorski]

przy chorągwi sześć towarzystwa a namiestnik — chorągwią dowodził zwykle zastępca rotmistrza (porucznik), który zaciągał do niej ochotników; zastępcą tymczasowym porucznika był namiestnik, jeden z towarzyszy. [przypis redakcyjny]

przychwałka — dziś: pochwała. [przypis edytorski]

przychwalił — dziś: pochwalił. [przypis edytorski]

przychwyciło — dziś raczej: pochwyciło, uchwyciło. [przypis edytorski]

przychylność wobec Płazów może przejawiać się jedynie w tym, że będzie o nich pamiętać w specjalnej modlitwie (…) — zob. encyklikę Ojca Świętego Mirabilia Dei opera. [przypis autorski]

przychynąć — przysunąć, przybliżyć, przyłożyć do czegoś. [przypis edytorski]

przyciągnęli pięciuset rycerzy — dziś popr.: przyciągnęło pięciuset rycerzy. [przypis edytorski]

przycieś — drewniana podstawa, na której wspiera się ściana. [przypis edytorski]

przycieś — drewniana podstawa ściany. [przypis edytorski]

przycieś — podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przycieś — podwalina drewnianej budowli oparta na podmurowaniu. [przypis redakcyjny]

przycieś — w budownictwie drewnianym: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przyciesie a. przycieś — w budownictwie: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przyciesie — dolna belka ściany; przenośnie: podstawy budynku. [przypis edytorski]

przyciśnięty (…) przez konnicę tesalską — Tesalia zwalczała Fokidę w łączności z Tebami. [przypis tłumacza]

przyciśniony (daw.) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]

przyciśniony (daw. forma) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]

przyciśniony (starop. forma) — przyciśnięty; tu: poddany naciskowi. [przypis edytorski]

przycisk sześćkrotnie wznawiają — mają sześć długich sylab. [przypis edytorski]

przycisk — tu: akcent. [przypis edytorski]

przycisk — tu: przycisk do papieru, ciężki, zwykle ozdobny przedmiot, służący do przytrzymywania leżących luzem papierów. [przypis edytorski]

przycupła — dziś popr.: przycupnęła. [przypis edytorski]

przycupły — dziś popr.: przycupnęły. [przypis edytorski]

przycytować (z łac. cito) — przytoczyć. [przypis edytorski]

przyczajon — dziś: przyczajony. [przypis edytorski]

przyczedł (starop.) — poczytał. [przypis redakcyjny]

przyczepnina — aluzja, pretensja. [przypis edytorski]

przyczepny — tu: drugi wagon tramwaju. [przypis edytorski]

przyczołgnie się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.przysz.: przyczołga się. [przypis edytorski]

przy czym wszelako kary i nagrody na drugim świecie są jeno doczesne, jako i życie na tym oto jest doczesne — Laktancjusz, Podstawy nauki Bożej, VII, 23. [przypis tłumacza]

Przy czym, zgodnie z §3 tej ustawy, za dzieła sztuki nie uważano utworów architektonicznych, które były chronione na podstawie §43 ustawy z 1870 roku. [przypis autorski]

Przyczyń się za mnie — dziś raczej: wstaw się za mną. [przypis edytorski]

przyczyną rzeczy samych w sobie rzeczywiście jest bóstwo, o ile składa się z nieskończonej ilości przymiotów — Dlaczego znane są nam tylko dwa przymioty [myślenie i rozciągłość; red. WL] wyjaśnia autor w Liście 64 (dawniej 66) § 2–4 oraz w Liście 66 (dawniej 68). [przypis redakcyjny]

przyczyna celowa (filoz.) — w filozofii Arystotelesa jedna z czterech przyczyn koniecznych do zaistnienia rzeczy: powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi. [przypis edytorski]

przyczyna formalna — Zob. objaśnienie tego wyrazu [wyżej]. [przypis redakcyjny]

przyczyna — tu: wstawiennictwo. [przypis edytorski]

przyczyniać — dodawać. [przypis redakcyjny]

przyczynić (daw.) — dołożyć, pomnożyć, powiększyć. [przypis edytorski]

przyczynić (daw.) — tu: dodać. [przypis edytorski]

przyczynić — dodać, dorobić. [przypis edytorski]

przyczynił doń fundusz Jan Alfons Lacki starosta żmudzki (…) — ob[acz:] Starożytna Polska t. III, s. 430. Insze wiadomości o kościele wzięliśmy z tak zwanych kronik kościelnych, które w 1849 rząd diecezjalny rozkazał sformować wszystkim plebanom. Parę takich kronik mieliśmy chwilowo w ręku. Z tychże źródeł braliśmy wiadomość o kościołach w Jeźnie i Puniach. [przypis autorski]

Przyczynili się do tego i „apostołowie” [Schopenhauera] — K. Fischer i Lange (Geschichte des Materialismus II, s. 2) zbyt wiele przypisują tej okoliczności. [przypis redakcyjny]

przyczynki — w oryg. Korollarien: przyczynki; Corollarium: to, co wynika z jakiegoś założenia (Goclenius); szczególnie u Spinozy. [przypis tłumacza]

przyczynowość, która jest jedyną prawdziwą z kategorii kantowskich — zob. Wstęp. Schopenhauer nazywa resztę kategorii Kantowskich „ślepymi oknami” i stara się je sprowadzić do jednej, tzn. do przyczynowości. Charakterystycznym jest ten punkt styczny Schopenhauera z filozofami pokantowskimi, których tak nienawidził, a którzy tak samo starają się wprowadzić jedność w schemat kategorii Kanta. [przypis redakcyjny]

Przyczynowości (…) czuć nie można, do tego potrzebny rozum — przyczynowość jest według Kanta jedną z kategorii, tzn. jest pojęciem apriorycznym, które nie tylko od doświadczenia jest niezależne, ale które warunkuje doświadczenie, a płynąc z czystego rozumu wprowadza w nie obiektywną konieczność. Ujmując rozumem świat (jako zjawiska: por. Wstęp, s. 14. i n.), nie możemy się obejść bez tej formy myślenia, gdyż, stosując ją, dopiero doświadczenie stwarzamy. Gdyby ona nie ujmowała zjawisk w tym związku koniecznym, tobyśmy świata pojąć nie zdołali. Natomiast empirycznie przyczynowość wykryć się nie da. Albowiem jakżeż ją znaleźć w doświadczeniu (spostrzegać, „czuć”), skoro dopiero ona to doświadczenie umożliwia? Zatem związek przyczynowy między istniejącą chorobą a śmiercią tylko rozum ustalić może, choć może się on mylić co do istnienia choroby. Uczucie zdrowia może być także mylne, natomiast uczucie choroby nie: bo gdy nawet choroby nie ma, samo to uczucie jest chorobliwe (por. ustęp o hipochondrii). Tak interpretuję tę nie całkiem zresztą jasną myśl Kanta. [przypis tłumacza]

przyczyny liczne i w pewnej części bardzo poważne (…) aby dziś, przed oczyma naszymi, siła szła przed braterstwem i przed prawem — E. Orzeszkowa, Melancholicy, s. 8. [przypis autorski]

przyczyny — okazje do zwady. [przypis redakcyjny]

przyczyny (starop.) — tu: przyczynianie się; wstawiennictwo. [przypis edytorski]

przyczyny — tu: powody postępowania. [przypis edytorski]

przyczyny wnosić za kim (starop.) — przyczyniać się za kim; wstawiać się za kim. [przypis edytorski]

przyczyść (starop.) — poczytać. [przypis redakcyjny]

przyczytać — dziś raczej: przypisać. [przypis edytorski]

przyczytać (starop.) — przypisywać. [przypis redakcyjny]

przyczytać (starop.) — przyznać; [dziś: przypisać]. [przypis redakcyjny]

Przy czytaniu tego dzieła opanowuje nas takie uczucie, jak przy spoglądaniu na wielką przyrodę (…) duch proroków hebrajskich spoczywał na tym późnym ich wnukuHeine, Zur Gesch. d. Relig. u Philos. in Deutschland, zweites Buch. [przypis tłumacza]

przyczytywać (daw.) — przypisywać. [przypis edytorski]

przyczytywać — dziś: przypisywać. [przypis edytorski]

przydą (starop.) — przyjdą; przyjść do zgody: pogodzić się. [przypis edytorski]

przydać (daw.) — dodać, tu: uzupełnić. [przypis edytorski]

przydać się (daw.) — przydarzyć się. [przypis edytorski]

przydać się — tu: przyda ci się. [przypis edytorski]

przydać (starop.) — tu: dodać. [przypis edytorski]

przydało się — dziś: przydarzyło się. [przypis edytorski]

przydało się — przydarzyło się, przytrafiło. [przypis redakcyjny]

przydały się rzeczy (starop.) — przydarzyły się. [przypis edytorski]

przydam pomocy złożyć — przydam pomocy, by złożyć. [przypis autorski]

przydaszek — dodatkowy, wąski daszek zawieszony pod okapem dachu a. strzechy. [przypis edytorski]

przydatek (daw.) — dodatek, uzupełnienie. [przypis edytorski]

przydatnik wiąże się z podpadnikiemattributum cum subjecto. [przypis autorski]

przydawać (daw.) — dodawać. [przypis edytorski]

przydawać (tu forma 2 os. lm: przydajecie) — dodawać. [przypis redakcyjny]

przydawa (starop. forma) — przydaje; dodaje. [przypis edytorski]

przydbać (z ukr. придбати) — zdobyć, uzyskać, przygotować, wystarać się o coś. [przypis edytorski]

przydę — dziś popr.: przyjdę (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]

przydę (starop. forma) — przyjdę. [przypis edytorski]

przydeklarował — przyobiecał. [przypis edytorski]

przydeptanym i ziewającym — zagiętym i dziurawym. [przypis redakcyjny]

przydłużając przy odpowiednich warunkach fonetycznych wyraz o jedną zgłoskę (np. Hen(e)ry zamiast Henry) — pisownia tego nie uwzględnia. [przypis tłumacza]

przydłużej — dłużej; dość długo. [przypis edytorski]

przydłuższem — (przysłówek) ręka przydłuższem wązka: podłużno-wąska. [przypis redakcyjny]

przy domie — dziś popr.: przy domu. [przypis edytorski]

przydrożek — obszar przydrożny, znajdujący się blisko drogi. [przypis edytorski]

przydybać — przyłapać. [przypis edytorski]

przydybać — przyłapać; spotkać w miejscu dogodnym do spełnienia jakichś złych zamiarów. [przypis edytorski]

przydybać — złapać, schwytać, spotkać (nieprzypadkowo, ale szukając wcześniej lub czekając na okazję do spotkania). [przypis edytorski]

przydź (gw.) — przyjdź. [przypis edytorski]