Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156423 przypisów.

zwierzokrzewy — nazwa przypisywana niegdyś bezkręgowcom przypominającym krzaczaste rośliny; uznawane dawniej za formę pośrednią pomiędzy zwierzętami, a roślinami. [przypis edytorski]

zwierzyć się z czymś (daw.) — dziś popr.: zwierzyć się z czegoś. [przypis edytorski]

zwierzyniec — park, jakich wiele było w Persji. W języku staroirańskim zwał się ogród (park) pairedaeza (ogrodzenie). Wyraz ten dostał się do języka greckiego i do europejskich języków (po grecku paradejsos, po niemiecku paradies). [przypis tłumacza]

zwierzyniec — tu: ogród zoologiczny. [przypis edytorski]

Zwierzyniec — zbiór pism Mikołaja Reja pt. Zwierzyniec, w którym rozmaitych stanów ludzi, źwirząt i ptaków kstałty, przypadki i obyczaje są właśnie wypisane, wyd. pierwsze Kraków 1562, wyd. rozszerzone Kraków 1574. [przypis edytorski]

zwieść bitwę (starop.) — rozpocząć bitwę. [przypis edytorski]

zwieść pojedynek — tu: stoczyć. [przypis edytorski]

z wieścią, że Tebanie, przełamawszy Orchomeńczyków, doszli do taboru — tj. do obozu Lacedemończyków. Bitwa składa się więc z trzech momentów: lewe skrzydło Lacedemończyków atakują Beoci, centrum Agesilaosa atakuje wroga, Agesilaos atakuje Argiwów. Prawe skrzydło zwycięża u obu, jak zwykle u Greków, u Agesilaosa zwycięskie jest i centrum. Teraz musi nastąpić rozstrzygnięcie między prawymi skrzydłami. [przypis tłumacza]

z Wiesbadenu — dziś ndm: z Wiesbaden. Wiesbaden: miasto w śr. Niemczech, ośrodek turystyczny i znane uzdrowisko z gorącymi źródłami solankowymi. Eliza Orzeszkowa, nakłoniona przez lekarzy, wyjechała do Wiesbaden na kurację. [przypis edytorski]

zwie się przerażeniem (consternatio) — „Consternatio” mieliśmy już w Przyp. do Tw. 39, ale w innym oświetleniu. Całkowite ujęcie podane jest w Okr. wzr. 42. [przypis redakcyjny]

zwiesna (daw. gw.) — wiosna. [przypis edytorski]

z wieże (starop.) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]

z wieże (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]

z wieżyce — dziś popr. forma Msc.lp: z wieżycy. [przypis edytorski]

zwiezion (daw.) — forma skrócona przym. r.m.; dziś tylko: zwieziony. [przypis edytorski]

zwiją się — dziś: zwiną się. [przypis edytorski]

zwijadełko — kołowrotek do zwijania nici. [przypis edytorski]

zwijają namioty — σκηνὰς ἀναιροῦσιν, tollunt tabernacula, werden Zelte abgebrochen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Namioty były ze skór, przeto polskie wyrażenie „zwijać namioty” niestosownym nie jest. Tylko leże zimowe (hiberna) miały szatry [tu: baraki] budowane z drzewa. [przypis tłumacza]

zwija się zaułek zawiły zagubiony we własnych załomach — we fragmencie tym występuje aliteracja, środek stylistyczny polegający na powtórzeniu jednakowych głosek lub zespołów głosowych na początku wyrazów sąsiadujących ze sobą w tekście lub zajmujących analogiczne miejsce w wersie lub w zdaniu. [przypis redakcyjny]

zwikłać — tu: splątać. [przypis edytorski]

zwikła — dziś popr.: zawikła. [przypis edytorski]

zwikłany (daw.) — uwikłany. [przypis edytorski]

zwikłany — dziś: zawikłany a. splątany. [przypis edytorski]

z wikla — dziś popr.: z wikliny. [przypis edytorski]

zwilczały (neol.) — upodobniony do wilka. [przypis edytorski]

zwilżyj — dziś popr.: zwilż. [przypis edytorski]

zwinąć niebiosy… — przypomina wyrażenie z Apokalipsy św. Jana (Ap 6:14) „A niebo odstąpiło jako księgi zwinione”. [przypis redakcyjny]

zwiódł praktyki — [zwołał] wróżbiarzy przepowiadających z położenia planet. [przypis redakcyjny]

zwiódł — zachowując w tajemnicy termin ślubu, o co Werter niedawno nie śmiał się zapytać. Podobnie zatajono i przed Goethem termin ślubu Charlotty Buff z Kestnerem. Goethe pisze z tego powodu: „Gott segn'Euch, denn ihr habt mich uberrascht. Auf den Charfreitag wollt ich heilig Grab machen und Lottens Silhouette begraben. So hangt sie noch und soll denn auch hangen, bis ich sterbe”.(„Niech Pan błogosławi was, bo mnie zaskoczyliście. W Wielki Piątek chciałem robić święty grób i pochować sylwetkę Lotty. A tak wisi dalej i powinna wisieć, aż umrę.” tłum. Lucyna Sekuła) [przypis redakcyjny]

zwiódszy (daw. forma) — zawiódłszy; zaprowadziwszy. [przypis edytorski]

zwiodły się rody — zwyrodniały (…). [przypis edytorski]

zwiotszały (daw.) — zestarzały, zniszczony. [przypis edytorski]

Zwischendeck (niem.) — międzypokład a. międzypokładzie: pokład położony między głównym pokładem a dnem statku. [przypis edytorski]

Zwischendeck (niem.) — międzypokład. [przypis edytorski]

zwisko — nazwisko, nazwa. [przypis edytorski]

zwite — dziś: zwinięte. [przypis edytorski]

zwitki pakuł — pasma lnianych włókien, używane na przykład do uszczelniania. [przypis edytorski]

zwity (daw.) — dziś: zwinięty. [przypis edytorski]

zwity — dziś popr.: zwinięty. [przypis edytorski]

zwity — zwinięty. [przypis edytorski]

Z wizyj piekielnych — Impresja z Dantego: duchy potępione za miłość występną. [przypis redakcyjny]

zwłaczać (daw.) — zwlekać. [przypis redakcyjny]

z własnych bark — dziś popr. forma D.lm: (…) barków. [przypis edytorski]

zwłaszcza dwa: jeden, w którym markiza rozwija całkowite dzieje swego życia i zasad (…) drugi, który oczyszcza zupełnie pana de Prévan — List LXXXI i LXXXV. [przypis tłumacza]

zwłaszcza jeden w Delfach (…) jajko — por. Cicero, Academica, IV, 18. [przypis tłumacza]

Zwłaszcza widziałem jednego (…) — Montaigne, jak można mniemać, ma tu na myśli samego siebie. [przypis tłumacza]

zwłócząc — dziś: zwlekając. [przypis edytorski]

zwłóczyć (daw.) — zwlekać; opóźniać. [przypis edytorski]

zwłóczyć — daw. zwlekać. [przypis edytorski]

zwłóczyć — dziś: zwlekać; ociągać się. [przypis edytorski]

zwłóczyć (starop.) — tu: zwlekać, opóźniać. [przypis edytorski]

zwłóczyć — tu: zwlekać; ociągać się. [przypis edytorski]

zwłóczyć — zwlekać. [przypis edytorski]

zwłoczyć — dziś popr.: zwlekać. [przypis edytorski]

zwłoczyć — dziś: zwlekać. [przypis edytorski]

Zwłoka w własnej osobie… — chce przez to dać wyraz temu, że już niby tak dawno czeka na przyjście Filokomazjum, opóźniając przez to odpłynięcie swego statku. [przypis tłumacza]

zwłoki na krzyż skazanych przed zachodem słońca zdejmują i grzebią — „Gdy popełni człowiek, co śmiercią karane być ma, a skazany na śmierć, zawieszony będzie na szubienicy (a obwiesiłbyś go na drzewie; ed. berlińska), nie zostanie na drzewie trup jego, ale tegoż dnia będzie pogrzebiony”, Pwt 21, 22–23 (Wujek). [przypis tłumacza]

zwłoki niecierpliwy — 2. przypadek przyczynowy [tj. Dopełniacz: niecierpiący zwłoki, niemogący znieść zwłoki; red. WL]. [przypis redakcyjny]

zwłoki niecierpliwy (starop.) — niecierpiący zwłoki, nieznoszący zwłoki; lubiący działać niezwłocznie. [przypis edytorski]

zwłoków — dziś popr. D. lm: zwłok. [przypis edytorski]

z włosistymi kity — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) kitami. [przypis edytorski]

z włoski — dziś popr. forma N.lm: z włoskami. [przypis edytorski]

z włosy — dziś popr. forma N. lm: z włosami. [przypis edytorski]

z wnątrza — z wnętrzności. [przypis edytorski]

z wnęka — z wnęki; z wnętrza. [przypis edytorski]

z wnętrza Świątyni — ἐν τῷ ἔνδον ἱερῷ. [przypis tłumacza]

z wódką to ziele — absynt, zabójczy napój robiony na piołunie, ulubiony przez francuską cyganerię; dziś wyrób jego zabroniony. [przypis redakcyjny]

Zwód praw Imperium Rosyjskiego (Свод законов Российской империи) — kodeks prawa karnego i cywilnego w Imperium Rosyjskim, obowiązujący od 1835. [przypis edytorski]

zwójka (Voluta) i stożek (Conus) — rodziny ślimaków morskich o charakterystycznych kształtach muszli. [przypis edytorski]

zwólcież nam — pozwólcież; pozwólcie że nam. [przypis edytorski]

zwól (gw., daw.) — pozwól, przybliż. [przypis autorski]

zwólże (daw., gw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: pozwól. [przypis edytorski]

zwózka — tu: zwiezienie zżętego zboża z pola do stodoły, gdzie było młócone i przechowywane. [przypis edytorski]

zwodnica (daw.) — [tu:] rajfurka. [przypis redakcyjny]

„Zwodnicza maro, precz! Ha! Znikłaś przecie! Teraz znów jestem mężem”, jak mówi Makbet — William Shakespeare Makbet, akt III, scena 4; słowa Makbeta wobec ducha zamordowanego na jego zlecenie Banka, który ukazał mu się podczas uczty (w tłum. Leona Ulricha: „Precz, wietrzne złudzenie! Tak! Ledwo zniknął, mężem znowu jestem”, por. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/makbet.html#f1360). [przypis edytorski]

zwodniczemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: zwodniczymi. [przypis edytorski]

zwodnik (daw.) — zwodziciel. [przypis edytorski]

zwodny (daw.) — dziś: zwodniczy. [przypis edytorski]

zwodny (daw.) — zwodniczy. [przypis edytorski]

zwodny — tu: zwodniczy a. zawodny. [przypis edytorski]