Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18137 przypisów.
przejście Berezyny — bitwa nad Berezyną (dziś na terytorium Białorusi) 25–29 listopada 1812, w czasie marszu Napoleona na Rosję. [przypis edytorski]
przejście przez Berezynę (26–28 listopada 1812) — wycofująca się spod Moskwy, wycieńczona i osłabiona przez mróz i głód, francuska Wielka Armia Napoleona została otoczona z trzech stron przez Rosjan. Napoleon postanowił przeprawić swoje wojska przez rzekę Berezynę; zanurzeni w lodowatej wodzie saperzy zbudowali dwa drewniane mosty, ponad stu pracujących zmarło z wychłodzenia. Kiedy przez mosty przeprawiły się wszystkie oddziały i tylna straż armii i został wydany rozkaz spalenia mostów, wśród pozostawionych samym sobie tysięcy maruderów wybuchła panika: tłum rzucił się do przeprawy, wiele osób zginęło zadeptanych lub zepchniętych do rzeki. [przypis edytorski]
przejście przez Berezynę (26–28 listopada 1812) — wycofująca się spod Moskwy, wycieńczona i osłabiona przez mróz i głód, francuska Wielka Armia Napoleona została otoczona z trzech stron przez Rosjan. Napoleon postanowił przeprawić swoje wojska przez rzekę Berezynę; zanurzeni w lodowatej wodzie saperzy zbudowali dwa drewniane mosty, ponad stu pracujących zmarło z wychłodzenia. Kiedy przez mosty przeprawiły się wszystkie oddziały i tylna straż armii i został wydany rozkaz spalenia mostów, wśród pozostawionych samym sobie tysięcy maruderów wybuchła panika: tłum rzucił się do przeprawy, wiele osób zginęło zadeptanych lub zepchniętych do rzeki. [przypis edytorski]
przejście przez Morze Czerwone — wydarzenie opisane w biblijnej Księdze Wyjścia; podczas wyjścia Izraelitów z niewoli egipskiej, aby umknąć przed ścigającą uchodźców armią faraona, Mojżesz na polecenie Boga wzniósł swoją laskę nad Morzem Czerwonym. Spowodowało to rozstąpienie się wód. Izraelici przeszli przez morze suchą stopą. Gdy egipska armia ruszyła za nimi tą samą drogą, Bóg spowodował powrót wód i śmierć żołnierzy. [przypis edytorski]
przejście — Przez przejście mamy rozumieć zmianę nieszczęścia w szczęście albo odwrotnie; stanie się ono przełomem wówczas, gdy osoba działająca w pewnym celu dokona mimowiednie czegoś wręcz przeciwnego, jak to określone jest na początku następnego rozdziału. [przypis tłumacza]
przejźrałby się (daw. reg.) — przejrzałby się; Przejźrałby się w talerzu, bo dopiero z szkuty — talerz (srebrny lub cynowy) tak nowy, że aż błyszczy, można się w nim przejrzeć; dopiero co przywieziony na szkucie z Gdańska. [przypis edytorski]
przejźry sie — dziś popr. forma 2.os trybu rozkazującego: przejrzyj się. [przypis redakcyjny]
przejźrzał od wieku — przewidział, postanowił, przeznaczył przed wiekami. [przypis redakcyjny]
przejźrzany (starop.) — przejrzany, tj. przewidziany. [przypis edytorski]
przejźrzeć (starop.) — przejrzeć, tu: przewidzieć. [przypis edytorski]
przejźrzeć (starop.) — tu: przewidzieć. [przypis edytorski]
przejźrzenie — postanowienie (Opatrzności). [przypis redakcyjny]
przejźrzenie (starop.) — przeznaczenie, opatrzność. [przypis edytorski]
przejźrzenie (starop.) — tu: przewidywanie. [przypis edytorski]
przejźrzysty (starop.) — przejrzysty. [przypis edytorski]
przekąs (daw.) — drwina, szyderstwo. [przypis edytorski]
przekątna dająca kwadrat dwustopowy — mowa o przekątnej kwadratu, którego bok równa się jednej stopie (jednostce długości): zbudowany na tej przekątnej kwadrat ma pole powierzchni równe dwie stopy kwadratowe; w dialogu Menon Platon ustami Sokratesa szczegółowo omawia zadanie skonstruowania kwadratu, który miałby pole dwukrotnie większe od pola zadanego kwadratu: jest to kwadrat zbudowany na przekątnej danego kwadratu. [przypis edytorski]
przekątnia (daw.) — przekątna. [przypis edytorski]
przekabacić — skłonić do zmiany poglądów, przekonać do swoich racji. [przypis edytorski]
przekawęczywszyć — przecierpieć, przemęczyć. [przypis edytorski]
przekażą — przerwą. [przypis redakcyjny]
przekażać (daw.) — kazić; zanieczyszczać. [przypis edytorski]
przekażać (starop.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]
przekażać (starop.) — przeszkadzać. [przypis redakcyjny]
przekaża — tu: niweczy; przekażać: przeszkadzać. [przypis redakcyjny]
przekazać (daw.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]
przekazać (daw.) — przeszkodzić. [przypis edytorski]
przekazać (starop.) — przeszkadzać. [przypis redakcyjny]
przekaza (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
przekaza (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
przekaza (daw.) — przeszkoda, zawada. [przypis redakcyjny]
przekaza (daw.) — przeszkoda, zawada [przypis redakcyjny]
przekaza (starop.) — szkodzi. [przypis redakcyjny]
przekaz (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
przekaz (daw.) — przeszkoda, zawada. [przypis redakcyjny]
przekazić (starop.) — przeszkadzać. [przypis redakcyjny]
przekazić (starop.) — przeszkodzić. [przypis redakcyjny]
przekazić (starop.) — zepsuć, przeszkadzać. [przypis redakcyjny]
przekazów płatnych na okaziciela na tamtym świecie — zaświadczeń o spowiedzi dokonanej u zwolennika bulli Unigenitus, których księża wymagali od wiernych, uzależniając od tego udzielenie sakramentów. [przypis edytorski]
przekazują (starop.) — szkodzą. [przypis redakcyjny]
przekazy (starop.) — przeszkody. [przypis redakcyjny]
przekazy (starop.) — tu: przeszkody. [przypis redakcyjny]
przekazy* — tego, co może zagrażać. [przypis redakcyjny]
przekęsować (starop.) — pogryzać, przekąszać; jeść. [przypis edytorski]
przekęsowane (starop.) — [tu:] zwodnicze; [słówka przekęsowane: cedzone słówka, półgębkiem, nieszczerze a. jadowicie]. [przypis redakcyjny]
przekinie — tu: przemieni się. [przypis edytorski]
przekładać a. przedkładać (daw.) — wyżej cenić, preferować. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — częściej: przedkładać, czyli woleć, wybierać zamiast czegoś innego. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — dawać pierwszeństwo czemuś, dziś: przedkładać. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — przedstawiać, wyjaśniać, ukazywać. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — wyjaśniać, tłumaczyć. [przypis edytorski]
przekładać — dziś: tłumaczyć, wyjaśniać. [przypis edytorski]
przekładać — tu: wyżej cenić. [przypis edytorski]
przekładać — właśc. przedkładać, uznawać za ważniejsze. [przypis edytorski]
przekładała miejsce prywatne nad ochronę — wolała być wychowawczynią w prywatnym domu niż w przedszkolu lub domu dziecka. [przypis edytorski]
przekładanie (daw.) — namowa, perswazja. [przypis edytorski]
Przekład czterech ewangelistów Seklucjana, lub raczej Murzynowskiego, wyszedł w Królewcu w r. 1551. W przedmowie do Zygmunta Augusta czytamy, że jedną z chwał tych rządów jest to, „że się dopiero za W. K. M. panowania otworzyło słowa Pańskiego językiem polskim drukowanie”. [przypis autorski]
przekład polski tego listu (…) przedrukowywał (…) Bielowski — Oryginał przedrukowała po raz pierwszy p. Janina Narzymska w wydawnictwie uczennic gimnazjum H. Strażyńskiej w Krakowie, pt. Na rozstaju (Kraków 1914). Dodała też swój własny przekład. [przypis redakcyjny]
przekład wszystkich trzech ballad jest pióra Edwarda Leszczyńskiego. [przypis tłumacza]
Przekład z tłumaczenia angielskiego: M. F. Makeen, From „Communication in Public” to „Communication to the Public”; An Examination of the Authors's Rights of Broadcasting, Cabling, and the Making Available of Works to the Public Under the Copyright Laws of the USA, the UK, and France, King's College 1999, https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/files/2932667/392285.pdf, (dostęp 16.02.2014), s. 38, przypis 71. Wersja oryginalna: Les ouvrages des auteurs vivants ne pourront être représentés sur aucun théâtre public, dans toute l’étendue de la France, sans le consentement formel et par écrit des auteurs, sous peine de confiscation du produit total des représentations au profit des auteurs, http://fr.wikisource.org/wiki/Compte_rendu_des_travaux_du_congr%C3%A8s_de_la_propri%C3%A9t%C3%A9_litt%C3%A9raire_et_artistique/Loi_du_13_janvier_1791, (dostęp 16.02.2014). [przypis autorski]
przekłoć (starop.) — przekłuć. [przypis edytorski]
Przeklął mnie ojciec, więc przeklął mnie Bóg — właściwie: γὰρ καὶ παρὰ θεῷ καὶ παρὰ σοί, πάτερ; nam apud Deum et apud te, pater, sum condemnatus; denn bei Gott und bei dir, Vater, bin ich verdammt (Clementz) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
przeklęctwo (daw.) — dziś: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęctwo — dziś popr. przekleństwo; przeklęctwy: dziś popr. forma N.lm z końcówką -ami. [przypis edytorski]
przeklęctwo — dziś: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęstwo (daw.) — dziś popr.: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęstwo — dziś: przekleństwo. W tekście dramatu często pojawia się to słowo i jest ono znakiem oddziaływania na losy bohaterów złowrogiego fatum. Szaleństwo Marii (przy czym określenie jej przemiany jako szaleństwa, obłędu jest dyskusyjne) oraz późniejsze doświadczenia, które dotkną Orcia i samego Henryka są prezentowane w aurze fatalizmu. [przypis edytorski]
przeklęstwo — forma oboczna do: przekleństwo, przeklęctwo. Mąż niejako sam sprowadza na siebie klątwę. Kleiner pisze przy tej okazji, że „romantycy chętnie wiązali losy tragiczne z klątwą jakąś tajemniczą (…) wracano w ten sposób do idei starożytnego fatum”. Tu jednak klątwa nie jest tajemnicza. Zanik uczucia do Żony wywołuje skutki, które mieszczą się w ramach motywacji psychologicznej (oczywiście w zakresie dramatu rodzinnego). [przypis redakcyjny]
Przeklęta książka o zabawach kośćmi (…) mój ojciec we wszystkich swoich królestwach zabronił jej, (…) i ze wszystkim zniósł, uprzątnął i zniweczył, niby najniebezpieczniejszą zarazę — Franciszek I osobną ustawą zabronił wszelkich rodzajów gry w kości. [przypis tłumacza]
przeklęta wilczyca — często poeta pod tym nazwaniem przedstawia nam grzech chciwości czyli łakomstwa (Patrz pieśń I Piekła, w 101). [przypis redakcyjny]
Przeklęte diabła szpetnego potomstwo — w późn. wyd. tłumaczenie uzupełniono wstawiając przed tym wersem: „Biada jej doli! Przeklęty jej wybór!”. [przypis edytorski]
przekleństwo dawniej sięga — Racine, Fedra. [przypis tłumacza]
Przekleństwo Greków — Inni czytają w rękopisie: Żydów. [przypis tłumacza]
przekleństwy — dziś forma N. lm: przekleństwami. [przypis edytorski]
przekleństwy — dziś popr. forma N.lm: przekleństwami. [przypis edytorski]
przeklena (gw.) — przeklęła. [przypis edytorski]
przeklinać — tu w zn.: życzyć komuś czegoś złego. [przypis edytorski]
prze kogoś (starop.) — dla kogoś. [przypis redakcyjny]
przekolić się (daw.) — przebić się, przecisnąć się. [przypis redakcyjny]
przekonać — tu: pokonać, ujarzmić. [przypis edytorski]
Przekonaj się, czy się nie mylę — tu następują w oryginale ustępy Wizji. [przypis redakcyjny]
przekonanie (…) wzmacniała w niej obawa — [Komentarz autora z Uwag.] Jaśniejszym przykładem będzie Otello, w którym obawa, by go Desdemona nie zdradziła (a może przeczucie, że tego wart), jest tak silna, że od wewnątrz wywołuje w nim uczucie przekonania o jej zdradzie: jakby instynkt samozachowawczy kompleksu obawy podtrzymywał fałszerstwem rację bytu tego uczucia. [przypis autorski]
Przekonanie, że to, co jest nam danym, że całe życie nasze jest czymś więcej niż bezładnym złudzeniem, jest wiarą tylko, a my niezdolni jesteśmy zatrzymać się i oprzeć na żadnej wierze. W ten sposób świat i życie rozpłynęły się ludziom współczesnym w jeden niezmierny, chaotyczny sen, w majaczenie gorączkowe, nie mające żadnego znaczenia ani celu — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, rkp., s. 26–27. [przypis autorski]
Przekonany jestem, iż, gdyby nie mój Dykcjonarz muzyczny, powiedziano by w końcu, że nie znam nut — Nie przewidywałem wówczas, iż powiedzą to w końcu mimo Dykcjonarza. [przypis autorski]
przekonany (tu daw.) — oskarżony i skazany. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś popr. forma 3os. lp cz.ter.: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś popr.: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś raczej: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywam — dziś: przekonuję. [przypis edytorski]
przekonywam się — dziś popr.: przekonuję się. [przypis edytorski]
przekonywam się — dziś powszechniejsza forma 1 os. lp cz.ter.: przekonuję się. [przypis edytorski]
przekonywamy się — dziś raczej: przekonujemy się. [przypis edytorski]
przekonywując — dziś popr.: przekonując a. przekonywając. [przypis edytorski]
przekonywujące — dziś raczej: przekonujące. [przypis edytorski]
przekonywująco — dziś popr.: przekonująco a. przekonywająco. [przypis edytorski]
przekonywuje — dziś raczej: przekonuje. [przypis edytorski]
przekopie własnym kosztem Chersonez — Kserkses przekopał kanał pod Athos, Nero usiłował przebić Isthmus. [przypis tłumacza]
przekorne losy — dziś raczej: przeciwne losy. [przypis edytorski]
przekornica — osoba przekorna, robiąca a. mówiąca na przekór innym. [przypis edytorski]
