Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159264 przypisów.
smoku — dziś popr. forma B.lp: smoka. [przypis edytorski]
smoku — dziś popr. forma D.lp: smoka. [przypis edytorski]
smok — w dawnej polszczyźnie oznaczał węża. [przypis edytorski]
smok — w dawnej polszczyźnie: wąż. [przypis edytorski]
smoła — czerń. [przypis redakcyjny]
smoła (daw.) — hałastra. [przypis redakcyjny]
smoła (daw.) — motłoch. [przypis redakcyjny]
smoła — mazista, czarna ciecz, otrzymywana poprzez odgazowanie węgla. [przypis edytorski]
smoła — motłoch. [przypis redakcyjny]
smoła — tu: ktoś natrętny, od kogo trudno się uwolnić, jak od lepkiej smoły. [przypis edytorski]
smołka — własc. smółka, roślina z rodziny goździkowatych. [przypis edytorski]
Smołowicze a. Smolewicze — miasteczko (daw. należące do Radziwiłłów) nad Plissą, na trakcie z Mińska do Smoleńska. Pasek zaznacza, że się nie puścił z Mińska traktem wsch. na Ihumen, lecz płn.-wsch. na Smołowicze. [przypis redakcyjny]
smolak — najemny strażnik, walczący z rozbójnikami, opłacany przez państwo lub miejscowego pana. Wielu smolaków rekrutowało się spomiędzy dawnych zbójników. [przypis edytorski]
smolany — smolny. [przypis redakcyjny]
smolarz — człowiek wytwarzający smołę i dziegieć, a przy okazji węgiel drzewny. [przypis edytorski]
Smoleńska (lm) — od: Smoleńsko. [przypis redakcyjny]
Smoleńsk — miasto nad Dnieprem, dziś w zach. Rosji. [przypis edytorski]
Smoleńsk — miasto nad Dnieprem. [przypis redakcyjny]
Smoleńsk — miasto nad Dnieprem, w zach. części dzisiejszej Rosji. [przypis edytorski]
Smoleńsk — miasto ruskie, w wieku XV włączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, od wieku XVII należy do Rosji. [przypis edytorski]
smolić (gw.) — pić. [przypis edytorski]
Smolka, Iwona (ur. 1944) — pisarka, krytyczka literacka, przez wiele lat współpracująca z Polskim Radiem. [przypis edytorski]
Smolka, Stanisław (1854–1924) — historyk, współtwórca i przedstawiciel krakowskiej szkoły historycznej, zajmował się przede wszystkim okresem piastowskim i jagiellońskim w historii Polski, jak również dziejami Królestwa Polskiego, umieszczając je na tle historii powszechnej i analizując ze stanowiska krytycznego; profesor Uniwersytetu Lwowskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; autor m.in. prac: Henryk Brodaty. Ustęp z dziejów epoki piastowskiej (1872), Mieszko Stary i jego wiek (1881), Uwagi o pierwotnym ustroju społecznym Polski piastowskiej (1881), Dzieje narodu polskiego (t. 1–2, 1897), Poczet królów Polskich. Zbiór portretów historycznych (1893), Polityka Lubeckiego przed powstaniem listopadowym (t. 1–2; 1907). [przypis edytorski]
Smollet, Tobias George (1721–1771) — szkocki poeta i autor powieści przygodowych. [przypis edytorski]
smolny — czarny, ciemny. [przypis edytorski]
Smolny Instytut — słynna pensja w Petersburgu dla dziewcząt z rodzin szlacheckich. [przypis redakcyjny]
smolny — pełen żywicy. [przypis edytorski]
smorgońska akademia — żartobliwe określenie sławnego w Europie ośrodka, położonego w miejscowości Smorgonie (ob. w Białorusi), w którym tresowano niedźwiedzie do wykonywania przy dźwiękach instrumentu pokracznego „tańca” na dwóch łapach. [przypis edytorski]
smotri jego (z ros.) — patrzcie go. [przypis edytorski]
Smotrycz — rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Dniestru, przepływa przez Kamieniec Podolski, za którym tworzy malownicze jary wyżłobione w skale wapiennej. [przypis edytorski]
smotrytiel (ros. смотритель) — nadzorca, urzędnik służby więziennej. [przypis edytorski]
smrek (gw.) — świerk. [przypis autorski]
smrek (gw.) — świerk. [przypis edytorski]
smrekowy (gw.) — świerkowy. [przypis edytorski]
smrekowy (reg.) — świerkowy. [przypis edytorski]
smrek (reg.) — świerk. [przypis edytorski]
smrek (reg.) — świerk; smereków: dziś popr. D. lm: smreków. [przypis edytorski]
smrek — świerk. [przypis edytorski]
smrek — w gwarze góralskiej: świerk. [przypis edytorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights…, s. 18. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wyd. 2, Londyn 1989, s. 15, M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway?…, s. 1465–1468. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wyd. 2, Londyn 1989, s. 15. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wyd. 2, Londyn 1989, s. 16. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wydanie 2, Londyn 1989. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wydanie 2, Londyn 1989, s. 16. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wydanie 2, Londyn 1989, s. 18, L. Pfister, Author and Work in the French Print Privileges System…, s. 119; R. Birn, The Profits of Ideas…, s. 137; S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wydanie 2, Londyn 1989, s. 18. [przypis autorski]
S. M. Stewart, H. R. Sandison, International Copyright and Neighbouring Rights, wydanie 2, Londyn 1989, s. 19. [przypis autorski]
smug (daw.) — pole, łąka. [przypis edytorski]
smug — dziś popr.: smuga. [przypis edytorski]
smug — dziś r.ż., popr. forma B.: smugę. [przypis edytorski]
smug — dziś w r. ż.: smuga. [przypis edytorski]
smugi (daw.) — łąki. [przypis edytorski]
smugi (starop. forma) — (między) smugami. [przypis edytorski]
smugi — tu: łąki. [przypis edytorski]
smugi — tu zapewne: odrębne pasma poszczególnych pól. [przypis edytorski]
smugi — ze staropolszczyzny: pole uprawne, wyciągnięte w długie niwy. [przypis redakcyjny]
smugłe łanie — raczej: smukłe łanie. [przypis edytorski]
smukierz (daw.) — przyozdabiający suknie. [przypis edytorski]
smuklić się (neol.) — stać, będąc wysokim i wysmukłym. [przypis edytorski]
smulać (gw.) — trzeć jeden przedmiot o drugi. [przypis edytorski]
smurgiel (gw.) — smarkacz. [przypis edytorski]
Smutek (…) pochodzący stąd, że człowiek ma o czymś innym gorsze zdanie, niż słuszność wymaga — W oryginale „illa” wskazuje na „radość”. Meijer (przekł. holend.) uważa tekst za skażony i proponuje „smutek”, wskazując na Okr. 22 w końcu Cz. III. Zgadza się z tym Leopold (Ad Sp., Op. Posth. 1902). Sprzeciwia się Baensch (przekł. niem.), twierdząc, że w Okr. 22 jest mowa tylko o powstawaniu niedoceniania z nienawiści, która jest smutkiem, jednak może według Tw. 20 wzbudzać radość. Tegoż zdania jest Appuhn (przekł. fr.), który wskazuje nadto na Okr. 11. Gebhardt podziela ten pogląd. Atoli niepodobna się na to zgodzić, aczkolwiek Nag. Schr. mają wyraźnie „radość”. Czyżby niedocenianie miało być tak samo radością, jak przecenianie? Niedocenianie jest wyraźnie określone jako nienawiść w Okr. 22. Nie jest ono radością analogicznie do szyderstwa, pozostającego w stosunku do lekceważenia, gdyż byłaby nią w stosunku do niedoceniania złośliwość. [przypis redakcyjny]
smutek zabił kota — przysłowie ang. z czasów elżbietańskich, od którego pochodzi współczesne: ciekawość zabiła kota. [przypis edytorski]
smutek — Zob. Przyp. do Tw. 11. [przypis redakcyjny]
smutną po sobie zostawiam pamiątkę — Ten świerk dotąd cieni tę starożytną budowlę. [przypis autorski]
smutna (brus., lenk.) — liūdna. [przypis edytorski]
Smutna wdowa śpi samotnie (…) Zmilkłyby skargi niebogi — Auto-parafraza fragmentu Il Marescalco, autorstwa Pietro Aretino: „La vedovella quando dorme sola, lamentarsi di me non ha ragione (…)” (Wdowa, gdy śpi sama, narzekać na mnie nie ma powodu). W Żywotach kurtyzan w oryginale: „La vedovella quando donne sola: lamentasi di sè lamentarsi di me non ha ragione” (Wdowa, gdy śpi sama, ma żal do siebie, narzekać na mnie nie ma powodu). [przypis edytorski]
smutnem — daw. (XIX w.) forma N. i Msc. przymiotników r.ż. i r.n.; dziś ujednolicone: smutnym. [przypis edytorski]
Smutne proroctwo ktoś im wypsalmował (…) — aluzja do Psalmu Miłości. [przypis redakcyjny]
smutniéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak i. [przypis edytorski]
smutnie — dziś: smutno. [przypis edytorski]
smutnim byli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: byliśmy smutni. [przypis edytorski]
smutnoje wriemia (ros. смутное время) — dosł. czasy smuty; przen. czas zamętu, burzliwy czas; pierwotnie: okres głębokiego kryzysu Cesarstwa Rosyjskiego w l. 1598–1613, tj. od śmierci ostatniego cara z dynastii Rurykowiczów do objęcia tronu przez dynastię Romanowów. [przypis edytorski]
„Smutno mi Boże” — Juliusz Słowacki, Hymn o zachodzie słońca na morzu. [przypis edytorski]
Smutno mi Boże — to krótkie zdanie podkreśla zaraz na wstępie, jakie uczucia będą dominowały w utworze. Uczucie głębokiego smutku wygnańca, które przewija się w Pieśniach Podróży na Wschód, tu się potęguje jeszcze pod wpływem widoku tarczy słonecznej, nurzającej się w bezbrzeżną przestrzeń wód. Na genezę Hymnu i na jego nastrój religijny wywarł niewątpliwie wpływ zwyczaj panujący na statkach śródziemnomorskich zbiorowego odmawiania modlitw wieczornych po zachodzie słońca. [przypis redakcyjny]
smutnych pod względem następstw wypadków grudniowych w 1825 r. — mowa o nieudanym powstaniu wszczętym w grudniu 1825 przez tzw. dekabrystów, rewolucjonistów szlacheckich dążących do obalenia jedynowładztwa i zmiany ustroju. [przypis edytorski]
Smuts, Jan Christiaan (1870–1950) — południowoafrykański polityk i wojskowy; interesował się przyrodoznawstwem, napisał poczytną książkę Holism and Evolution (Holizm i ewolucja, 1927). [przypis edytorski]
Smuts, Jan Christian (1870–1950) — południowoafrykański polityk, filozof i wojskowy; premier Związku Południowej Afryki w latach 1919–1924 oraz 1939–1948. [przypis edytorski]
Smuts, Jan Christian (1870–1950) — południowoafrykański polityk i wojskowy; interesował się przyrodoznawstwem, napisał poczytną książkę Holism and Evolution (Holizm i ewolucja, 1927). [przypis edytorski]
smużyć się (neol.) — zostawiać za sobą smugę. [przypis edytorski]
smyczę — dziś popr. forma B.lp: smycz. [przypis edytorski]
smyczem — dziś popr. forma N. lp: smyczą (r.ż.). [przypis edytorski]
smycz psów — para chartów. [przypis redakcyjny]
smyję (starop.) — zmyję; tu przen.: usunę, zabiję. [przypis edytorski]
smyk — malec. [przypis edytorski]
smyknąć — zemknąć, tu: spaść. [przypis edytorski]
Smyrna — duże miasto portowe u wsch. wybrzeży Morza Egejskiego; dziś: Izmir w zach. Turcji nad Zatoką Izmirską. [przypis edytorski]
Smyrna — dziś: Izmir, miasto w płd.-zach. Turcji. [przypis redakcyjny]
Smyrna — dziś: Izmir, wielkie miasto portowe w zachodniej Turcji. [przypis edytorski]
Smyrna — miasto portowe (dziś Izmir w zach. Turcji) położone w Zatoce Smyrneńskiej (Izmirskiej) nad Morzem Egejskim; powstało na terenach zamieszkałych już 3 tys. lat p.n.e., w czasach staroż. Grecji włączone do Jonii, od IV w. p.n.e. stało się gł. miastem handlowym w Azji Mniejszej, po trzęsieniu ziemi w 178 r. n.e. zostało odbudowane staraniem cesarza Marka Aureliusza; w pierwszych wiekach n.e. stanowiło ważny ośrodek chrześcijaństwa. [przypis edytorski]
Smyrna — port turecki nad Morzem Egejskim [dziś: Izmir]. [przypis redakcyjny]
Smyrna, Rhodos, Colophon, Salamis, Chios, Argos, Athenae — Aulus Gellius, III, 2. [przypis tłumacza]
smyrneński dywan — pochodzący ze Smyrny (ob. Izmir), tureckiego miasta portowego na wybrzeżu Azji Mniejszej, od końca XVI w. międzynarodowego ośrodka handlu, szczególnie bawełną. [przypis edytorski]
smyśny (gw.) — tu: zręczny, zmyślny, sprytny. [przypis edytorski]
smysł (starop.) — zmysł. [przypis edytorski]
smysły — zmysły. [przypis edytorski]
Smytnia — prawdopodobnie chodzi o Halę Smytnią. [przypis edytorski]
snać a. snadź (daw., gw.) — widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
snać a. snadź (daw., starop.) — może, podobno, przecież, widocznie, zapewne. [przypis edytorski]
snać a. snadź (daw., starop.) — może, podobno, przecież, widocznie, zapewne. [przypis edytorski]
