Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

rokieta (z wł. rocchetto) — komża o wąskich rękawach, podbita kolorową materią, noszona przez wyższe duchowieństwo katolickie. [przypis edytorski]

roki, roków (daw., gw.) — lata, lat. [przypis edytorski]

rokita — gatunek krzewiastej wierzby, rosnącej na terenach wilgotnych, torfowiskach, mokrych łąkach. [przypis edytorski]

rokita — krzew, rodzaj wierzby; wierzba płożąca. [przypis edytorski]

Rokitniańczyk — uczestnik bitwy pod Rokitną z 1915 r., postać niewystępująca w pierwotnej wersji dramatu. [przypis edytorski]

Rok jedenasty od trzęsienia ziemi — aluzja do aktualnego trzęsienia ziemi w Anglii z 6 kwietnia 1580 r. [przypis redakcyjny]

Rokk — gra słów: po rosyjsku nazwisko „rok” może oznaczać los a. fatalizm. [przypis edytorski]

Rok — najprawdopodobniej spolszczona pisownia anglosaskiego nazwiska Rock. [przypis edytorski]

roków (gw.) — D. lm od rok; lat. [przypis edytorski]

rokoko — dekoracyjny styl w sztuce europejskiej w XVIII w., najsilniej rozwinął się we Francji, za panowania Ludwika XV. [przypis edytorski]

rokoszanin — buntownik. [przypis edytorski]

rokoszanin — uczestnik rokoszu Lubomirskiego (1665), konfederacji wojskowej walczącej z Janem Kazimierzem. [przypis edytorski]

rokosz — bunt, powstanie zbrojne. [przypis edytorski]

rokosz — bunt, powstanie zbrojne (szczególnie szlachty w daw. Rzeczpospolitej). [przypis edytorski]

rokosz — bunt, powstanie zbrojne (szczególnie szlachty w daw. Rzeczpospolitej). [przypis edytorski]

rokosz (daw.) — bunt. [przypis edytorski]

Rokosz islamu a. Bunt islamu — ang. The Revolt of Islam, poemat Shelleya, pierwotnie zatytułowany Laon and Cythna, wydany w 1818 r. [przypis edytorski]

rokosz (z węg.) — zbrojny opór, powstanie. [przypis redakcyjny]

rokować (daw.) — przewidywać, zapowiadać. [przypis edytorski]

rokować (starop.) — wysługiwać; [paktować, czynić układy]. [przypis redakcyjny]

rokować — tu: przewidywać. [przypis edytorski]

rokować — tu: przypuszczać, planować. [przypis edytorski]

Rok Polski, właśc. Rok polski w życiu, tradycji i pieśni — zbiór materiałów literackich i etnograficznych autorstwa folklorysty Zygmunta Glogera (1845–1910). [przypis edytorski]

Roksana — bohaterka tragedii Racine’a Bajazet, opartej na motywie zazdrości kobiecej. [przypis tłumacza]

rok (starop.) — [tu:] pozew. [przypis redakcyjny]

rok sześćdziesiąty trzeci — 1863. 21 stycznia tego roku rozpoczęło się powstanie styczniowe. [przypis edytorski]

rok — termin rozprawy sądowej; pozew słowny (ob. niżej). [przypis redakcyjny]

roku 6 tysiącznego, sześćsetnego dwudziestego drugiego — data zakłada, że świat został stworzony w roku 5000 p.n.e. [przypis edytorski]

roku łońskiego (daw., gw.) — w zeszłym roku. [przypis edytorski]

rokundas — skaičiavimai, aritmetika. [przypis edytorski]

rokuoti (brus.) — skaičiuoti. [przypis edytorski]

rokuoti — minėti, išskaičiuoti, vardyti. [przypis edytorski]

Roku setnego siedmdziesiąt wtórego (…) do więzienia — obacz: Księgi Machabejskie 1, rozdz. XIV, w. 1, 2, 3. [przypis autorski]

roku zeszłego — chodzi o październik 1890, kiedy to Dygasiński udał się jako delegat „Kuriera Warszawskiego” do Brazylii w celu zrelacjonowania warunków życia przebywających tam polskich emigrantów. Efektem tej podróży był cykl reportaży zatytułowany Listy z Brazylii publikowany w „Kurierze” w latach 1890–1891. [przypis edytorski]

rok zawity (starop.) — termin stanowczy, ostateczny. [przypis redakcyjny]

rolą (daw. forma) — dziś B r.ż. lp: rolę. [przypis edytorski]

rola Halcedamy — pole Halcedama, Pole Krwi, kupione przez arcykapłanów za judaszowe srebrniki po jego samobójstwie. [przypis edytorski]

rola, którą od niepamiętnych czasów ojcowie jego uprawiali (…) — Władysław Grabski, Historia Towarzystwa Rolniczego 1904, 1, s. 70–87. [przypis redakcyjny]

Roland, Angelika — to bohaterowie jednego z najsłynniejszych poematów rycerskich, Orlanda szalonego (1516), wielkiego poety włoskiego — Ariosta. [przypis redakcyjny]

Roland a. Orlando — bohater poematów Ariosta Orland szalony i Boiarda Orland zakochany, znany z podań o Karolu Wielkim i jego paladynach; zginął w r. 778. w Hiszpanii. [przypis edytorski]

Roland — frankijski hrabia, główny bohater Pieśni o Rolandzie (XI w.), najstarszego francuskiego eposu rycerskiego. [przypis edytorski]

Roland — frankijski hrabia Karola Wielkiego, bohater średniowiecznej Pieśni o Rolandzie oraz poematu Ariosta Orland szalony. [przypis edytorski]

„Rola” — warszawski tygodnik społeczno-ekonomiczny wydawany w latach 1883–1912. Publikował treści zachowawcze, a także antysemickie. [przypis edytorski]

rolej — dziś popr. forma D. lp: roli. [przypis edytorski]

rolej (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (na) roli. [przypis edytorski]

rolej (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (po) roli; tzn. tu: na polu. [przypis edytorski]

Rolicz-Lieder, Wacław (1866–1912) — poeta, tłumacz Kwiatów zła Charlesa Baudelaire'a. [przypis edytorski]

Rolicz-Lieder, Wacław (1866–1912) — poeta, uważany za prekursora Młodej Polski. [przypis edytorski]

roli niezwyczajnych — nieprzyzwyczajonych do pracy na roli. [przypis edytorski]

Rolland, Romain (1866–1944)— autor przełożonej obecnie już na polski powieści francuskiej pt. Jan Krzysztof, nagrodzony w roku bieżącym przez Akademię francuską (rok publikacji Pamiętnika). [red.WL]. [przypis redakcyjny]

Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, autor m.in. 10-tomowej powieści rzeki Jan Krzysztof (1904–1912); nagrodzony literacką Nagrodą Nobla (1915). [przypis edytorski]

Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1915. [przypis edytorski]

Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, muzykolog, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1915, autor biografii słynnych artystów: Michała Anioła, Beethovena, Tołstoja. Dzieła: Jan Krzysztof, Dusza zaczarowana, Colas Breugnon. [przypis edytorski]

Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, znany pacyfista i autor szeregu broszur i odczytów antywojennych, autor m.in. 10-tomowej powieści rzeki Jan Krzysztof (1904–1912); nagrodzony literacką Nagrodą Nobla (1915). [przypis edytorski]

rollwaga (z niem.) — wóz służący do przewożenia zmarłych do krematorium. [przypis edytorski]

Rolnictwo było również zatrudnieniem niewolniczym — Tak samo Platon jak Arystoteles żądają, aby niewolnicy uprawiali ziemię. Prawa, VII; Polityka, VII, 10. Prawda, iż nie wszędzie niewolnicy zajmowali się rolnictwem; przeciwnie, jak powiada Arystoteles, najlepsze republiki były te, w których sami obywatele się temu poświęcali; ale to stało się jedynie wskutek skażenia dawnych form rządu popadłych w demokrację; pierwotnie bowiem miasta greckie żyły w ustroju arystokratycznym. [przypis autorski]

„Rolnik” — czasopismo dla rolników, wydawane od XIX wieku. [przypis edytorski]

rolniki — dziś popr. forma M. lm: rolnicy. [przypis edytorski]

Rolnik jest karmicielem towarzystwa, każdy inny człowiek wyjadaczem — klasyczne dla fizjokratyzmu rozróżnienie Quesnaya; rolnicy, tj. klasa wytwórców i wszyscy inni, tj. klasa spożywców. [przypis redakcyjny]

rolnik także sam się tłumaczyć będzie, mając sobie przydanego protektora — myśl ta urzeczywistniona już była w Sądach Referendarskich (ob. niżej) przez Stanisława Augusta, który zaraz w początkach panowania ustanowił przy nich „patrona ludzi ubogich”; Staszicowi chodzi o wszystkie sądy, orzekające w sprawach chłopskich; ob. także Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, str. 194. [przypis redakcyjny]

Romain Coolus (1868–1952) — znany jako René Max Weill; francuski pisarz i scenarzysta filmowy, prezes Society of Dramatic Authors and Composers; zasłynął w 1901 r. sztuką Les Amants de Sazy. [przypis edytorski]

Romain Rollanda, Joyce'a, MannaRomain Rolland (1866–1944): francuski pisarz, ojciec powieści rzeki, laureat literackiej Nagrody Nobla (1915), autor m.in. 10-tomowej powieści Jan Krzysztof; James Joyce (1882–1941): irlandzki pisarz tworzący w języku angielskim, jeden z najwybitniejszych pisarzy XX w., autor m.in. kontrowersyjnej modernistycznej powieści Ulisses (1922); Thomas Mann (1875–1955): jeden z najwybitniejszych prozaików niemieckich XX w., laureat literackiej Nagrody Nobla (1929), autor m.in. powieści Czarodziejska góra (1924). [przypis edytorski]

Roma (łac.: Rzym) — bogini Rzymu, tradycyjne uosobienie państwa rzymskiego. [przypis edytorski]

Roma libera et memor (łac.) — Rzym wolny i pamiętający (nazwa Roma jest w jęz. łacińskim rodz. żeńskiego). [przypis edytorski]

Roma locuta, causa finita (łac.) — Rzym przemówił, sprawa skończona (tj. dla wiernych Kościoła rzymskokatolickiego opinia papieża, mającego swoją siedzibę w Rzymie, jest rozstrzygająca). [przypis edytorski]

Roma locuta (łac.) — Rzym powiedział; część sentencji Roma locuta causa finita (łac.): Rzym przemówił, sprawa skończona; oznacza to, że dla wiernych kościoła rzymskokatolickiego opinia Watykanu (papieża) jest rozstrzygająca i stanowi obowiązującą regułę postępowania. [przypis edytorski]

Roma manus rodit, quas rodere non valet, odit. Dantes custodit, non dantes spernit et odit. (łac.) — Roma gryzie łapy: których nie warto ogryźć, nienawidzi; dających popiera, niedających ma w pogardzie i nienawiści. [przypis tłumacza]

romański — w oryginale: romanesco (wł.), przymiotnik od średniowiecza oznaczający mieszkańca ówczesnego Rzymu. Zatem różnica między „romańskim” i „rzymskim” jest taka, jak między mieszkańcem miasta Rzym a obywatelem starożytnego mocarstwa Rzym, albo jak między rzymianinem a Rzymianinem. [przypis edytorski]

romańszczyzna — styl romański. [przypis edytorski]

roman à „je” continu (fr.) — powieść ustawicznego „ja”. [przypis edytorski]

romanca — sławiący bohaterów utwór liryczno-epicki, zbliżony do ballady, popularny w Hiszpanii w XV–XVI w. [przypis edytorski]

romanca — sławiący bohaterów utwór liryczno-epicki, zbliżony do ballady. [przypis edytorski]

romanca — tu: romans, gatunek literacki popularny przed pojawieniem się powieści: dłuższy utwór narracyjny, pisany prozą lub wierszem, o tematyce awanturniczej i miłosnej. [przypis edytorski]

romancero (hiszp.) — zbiór zawierający romance, utwory epickie zbliżone do ballad. [przypis edytorski]

romancier (fr.) — powieściopisarz. [przypis edytorski]

romancy rycerskiej napisanej za Cesarstwa przez Chateaubrianda — mowa o balladzie śpiewanej przez Lautreca w opowiadaniu Chateaubrianda Przygody ostatniego z Abenserażów. [przypis edytorski]

Roman d'un jeune homme pauvre (1858) — powieść fr. pisarza Octave'a Feuilleta (1821–1890). [przypis edytorski]

Romanello — prawdopodobnie Giovanni Antonio Romanello, piętnastowieczny poeta wenecki. [przypis edytorski]

Romanes, George (1848–1894) — kanadyjsko-angielski biolog, zwolennik ewolucjonizmu. [przypis edytorski]

Romania — cesarstwo greckie (bizantyńskie). [przypis redakcyjny]

Romania — kraina hist. w płn. Włoszech. [przypis edytorski]

Romania — kraina włoska z miastami Bolonią Ferresą, Rawenną, Rimini, Forli itd. Cesarz Rudolf I przelał na stolicę papieską swoje zwierzchnictwo nad Romanią, czym dodał jeno nowego zarzewia do wojen domowych, które tam nigdy nie wygasały. [przypis redakcyjny]

Romania — tu: wschodnie obszary cesarstwa. [przypis edytorski]

Roman Nitsch, prof. bakteriologii w Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwo komitetu obchodu stulecia L. Pasteura, 1922 — chodzi o dzieło: R. Nitsch, Pasteur 1822–1895, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Obchodu Stulecia L. Pasteura, 1922. [przypis edytorski]