Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 463 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5965 przypisów.

zdławion — zdławiony, uduszony. [przypis edytorski]

zdłużyć — wydłużyć. [przypis edytorski]

zdmuchnijże — konstrukcja z partykułą -że o funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

zdobędziem (daw. forma) — dziś: zdobędziemy. [przypis edytorski]

zdobycz nemejska — skóra lwa nemejskiego, zabitego przez Heraklesa w ramach jego pierwszej pracy. [przypis edytorski]

Zdobyłeś sobie ostrogi — częścią ceremoniału pasowania na rycerza było przypięcie ostróg, dokonywane przez stojącego wyżej w hierarchii społecznej. [przypis edytorski]

zdołać — dać radę coś zrobić; osiągnąć coś. [przypis edytorski]

zdołał się jej dobudzić — dziś popr.: zdołał ją dobudzić. [przypis edytorski]

zdołał ustrzec miasto, i to w dodatku nieobwarowane — w czasach swojej największej potęgi Sparta nie posiadała obwarowań miejskich; pierwsze umocnienia zbudowano dopiero wobec zagrożenia inwazją macedońską. [przypis edytorski]

zdołaszli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy zdołasz. [przypis edytorski]

zdołaż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy zdoła. [przypis edytorski]

z dołuśmy zabezpieczeni — skrócone: z dołu jesteśmy zabezpieczeni. [przypis edytorski]

zdolę — dziś popr.: zdołam. [przypis edytorski]

zdoleć (daw.) — podołać; dać radę. [przypis edytorski]

zdole — dziś popr. forma 3.os.lp: zdoła. [przypis edytorski]

zdolen (daw.) — dziś: zdolny. [przypis edytorski]

zdolen — daw. forma imiesłowu przym.; dziś: zdolny. [przypis edytorski]

zdolen (daw.) — zdolny; jestem zdolen: mogę, jestem w stanie. [przypis edytorski]

zdolić (daw.) — zdołać, potrafić. [przypis edytorski]

zdolności ideoplastyczne — w parapsychologii: zdolności medium do wytwarzania fantomów. [przypis edytorski]

zdolnym jeszcze do rządzenia nie mniemał — nie uważał za zdolnego do rządzenia; w oryg. „non videbat puerum Meschonem ad regnandum idoneum”. Mieszko II Lambert, ur. w 990 r. miał już wówczas 28 lat. [przypis edytorski]

zdolnym — tu: zdolny jestem. [przypis edytorski]

zdolny — w oryginale niem. tüchtig, tj. raczej: dobry, dzielny. [przypis edytorski]

zdolny — w oryginale niem.: tüchtig, tj. raczej: sumienny, porządny, solidny. [przypis edytorski]

z domy — dziś popr. forma N.lm: domami. [przypis edytorski]

zdorowo rebiata (ros.) — jak się macie, dzieci. [przypis edytorski]

zdradą (starop.) — dziś popr. B.lp r.ż: zdradę. [przypis edytorski]

zdradliwiem odstąpił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zdradliwie odstąpiłem. [przypis edytorski]

zdradnie — dziś popr. zdradliwie. [przypis edytorski]

zdradnie — dziś popr.: zdradliwie, zdradziecko. [przypis edytorski]

zdradnie — dziś: zdradziecko. [przypis edytorski]

zdradnie — zdradliwie. [przypis edytorski]

zdradnie — zdradziecko. [przypis edytorski]

zdradny (daw.) — dziś: zdradziecki. [przypis edytorski]

zdradny (daw. forma) — zdradziecki. [przypis edytorski]

zdradny — dziś: zdradziecki. [przypis edytorski]

zdrady wykonawca EpejEpeius, wybitny cieśla, budowniczy konia trojańskiego. [przypis edytorski]

zdradzić — tu: opuścić. [przypis edytorski]

zdradziestw (daw.) — zdrad. W wydaniu z 1816 r.: zdradziejstw. [przypis edytorski]

zdradzony — w oryg. niem. verraten, tu raczej: wydany (policji). [przypis edytorski]

zdrajca — tu: łotr, złoczyńca. [przypis edytorski]

zdrajce — dziś popr. forma M. lm: zdrajcy. [przypis edytorski]

zdrajców, co uwięzili Garibaldiego — w 1862 Garibaldi wyruszył z 2000 ochotników na Rzym, żeby zdobyć jedyny, prócz Wenecji, region, którego brakowało do zjednoczenia całości Włoch. Król Włoch, Wiktor Emanuel II, obawiając się politycznych konsekwencji starcia z garnizonem francuskim strzegącym Państwa Papieskiego, zakazał podobnych działań: pod Aspromonte drogę oddziałowi Garibaldiego zastąpiła dywizja wojsk rządowych. Rannego podczas strzelaniny Garibaldiego przetransportowano do twierdzy, gdzie leczył się, pozostając pod strażą jako więzień. [przypis edytorski]

Zdrajco! z twardej Taurów wygryzłeś się skały, A Hitrzańskie tygrzyce pierś ci podawały!… — fragment Eneidy, rzymskiej epopei narodowej autorstwa Wergiliusza, stanowiącej opis wędrówki Eneasza od wyjścia z Troi do osiedlenia się w Lacjum w Italii. [przypis edytorski]

zdrastie — dzień dobry (formuła powitania). [przypis edytorski]

zdrastie (zniekszt. ros.) — dzień dobry. [przypis edytorski]

zdrawia żełajem Waszemu Wysokorodiju (ros.) — życzymy zdrowia Waszej Wielmożności. [przypis edytorski]

zdraźniona — dziś raczej: zdrażniona, podrażniona. [przypis edytorski]

zdrechnął się (gw.) — przeszedł go dreszcz. [przypis edytorski]

zdrenować — (o glebie) wysuszyć, odprowadzając nadmiar wody. [przypis edytorski]

zdreptać — przejść, przemierzyć pieszo. [przypis edytorski]

zdrój letejski — w mit. gr. Lete to rzeka zapomnienia w podziemnej krainie zmarłych: łyk jej wody miał przynosić duszom utratę pamięci o przeżytym życiu. [przypis edytorski]

„Zdrój” — pierwsze pismo polskie związane z ekspresjonizmem, wydawane przez literata i malarza, Jerzego Hulewicza (1889–1940) w Poznaniu w latach 1917–1920 przy współudziale Przybyszewskiego. [przypis edytorski]

zdrój — źródło; zdroja: daw. forma D.lp, dziś: zdroju. [przypis edytorski]

z drogą Annibala przez Alpy — w 218 r. p.n.e. wódz kartagiński Hannibal odbył pochód z płd. Francji do Italii; opis tego marszu zawiera m.in. dzieło Liwiusza. [przypis edytorski]

z drogimi szaty (daw. forma) — dziś: (…) szatami. [przypis edytorski]

zdroja — D. lp od wyrazu: zdrój; dziś popr.: zdroju. [przypis edytorski]

zdroja — dziś popr. D.lp: zdroju. [przypis edytorski]

zdrową głowę pod ewangelię położy — będąc zdrowym, zdecydować się na śmierć, czy choćby zaryzykować życie. [przypis edytorski]

Zdrowaś — jedna z modlitw w kościele katolickim, zaczynająca się od słów „Zdrowaś Mario, łaskiś pełna”; tu: czas potrzebny na odmówienie tej modlitwy. [przypis edytorski]

Zdrowaś — w spisie treści wiersz figuruje pod tytułem ave. [przypis edytorski]

Zdrowie nasze w ręku waszych — Rdz 47, 25, ze zmianą lp adresata na lm. [przypis edytorski]

zdrowie (starop.) — tu: życie. [przypis edytorski]

zdrowie — tu: życie; nad zdrowie kocha: kocha nad życie. [przypis edytorski]

zdrowobym ją nazad beł wprowadził (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika w trybie przypuszczającym daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zdrowo wyprowadziłbym ją nazad wcześniej, uprzednio itp. [przypis edytorski]

zdrowszy (starop. forma) — dziś M.lm: zdrowsi. [przypis edytorski]

zdrowymi, prześlicznymi kroki — daw. składnia; dziś popr. forma N.lm: (…) krokami. [przypis edytorski]

zdrowymi przykłady — daw. forma N.lm; dziś: zdrowymi przykładami. [przypis edytorski]

zdrożność — coś, co wykracza poza nakazy obyczajowe. [przypis edytorski]

zdrożnoście (daw.) — dziś popr.: zdrożności, rzeczy zdrożne, naganne. [przypis edytorski]

zdrożny — nieprawidłowy, niemoralny. [przypis edytorski]

zdrożny — o czynach, myślach itp.: naganny, gdyż przekracza pewien zakaz obyczajowy. [przypis edytorski]

zdrożny — stanowiący wykroczenie przeciw właściwym obyczajom, naganny. [przypis edytorski]

zdrożonym się (…) poczuł i (…) roztęsknionym — dziś raczej: zdrożony się (…) poczuł i (…) roztęskniony. [przypis edytorski]

zdrożony — zmęczony wędrówką. [przypis edytorski]

zdrożyć (daw.) — zboczyć z drogi. [przypis edytorski]

zdrożyć się (daw.) — zmęczyć się. [przypis edytorski]

zdrożyć się — zmęczyć się drogą. [przypis edytorski]

z drugą (…) stronę (daw.) — dziś: z drugiej strony. [przypis edytorski]

z drżeniem widoku końca muszą czekać — inwersja: z drżeniem muszą czekać końca widoku. [przypis edytorski]

zdrzymnąć — dziś popr.: zdrzemnąć. [przypis edytorski]