Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 462 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10132 przypisów.

wrony — koń czarnej maści. [przypis edytorski]

wrony łowić (pot. przen.) — zamyślić się, nie uważać. [przypis edytorski]

w Rosji było ku końcowi 1920 r. tysiąc zastienkow. Z obliczeń sowieckich wypada… — Mielgunow, op. cit., s. 78. [przypis autorski]

w rosole — w przykrości, nieszczęściu. [przypis redakcyjny]

wrostę — dziś popr.: wrosnę. [przypis edytorski]

w rosyjskich — to jest: w europejskich. [przypis tłumacza]

Wrota Iwanowskie — wsch. brama Cytadeli Warszawskiej, zbudowana w l. 1833–1835 od strony Wisły, nazwana później Bramą Straceń; u jej stóp znajduje się cmentarz-mauzoleum straconych w tym miejscu więźniów politycznych: od 1886 r. na szubienicach ustawionych na skarpie poniżej bramy wykonywano egzekucje więźniów politycznych, zaś ciała straceńców chowano potajemnie (tzn. również: bezimiennie) w bezpośrednim sąsiedztwie. W 1932 Koło Warszawskiego Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych doprowadziło do uporządkowania terenu wokół bramy i otwarcia 1 XI 1933 cmentarza-mauzoleum, na którym ustawiono 152 krzyże i 7 macew dla upamiętnienia straconych tu patriotów, na ścianach bramy powieszono marmurowe tablice pamiątkowe z nazwiskami ofiar. [przypis edytorski]

wrota kościane — w mit. gr. i rzym. istnieją dwie bramy poprzez które sny wychodzą z podziemia; złudne sny przechodzą przez bramę z kości słoniowej, a sny prawdziwe przez bramę z rogu. [przypis redakcyjny]

wrota nieszczesne — były one nieszczęsne, gdyż ci którzy przez nie przechodzili byli nieszczęśliwi, gdyż pozbawieni największego dobra: życia. [przypis redakcyjny]

wrota Peloponezu — przesmyk między Górami Onejskimi a Gerańskimi, na zachód od granic Megary. Ponieważ Megara była neutralna, Korynt był prawie całkiem izolowany. Jedynie połączenie miała z nim Beocja przez swój port nad Zatoką Koryncką, Kreusis, i naprzeciwległy obszar Istmu zachodniego, zwany Pejrajon. [przypis tłumacza]

wrota pootwiera Janusz — właśc. Janus; w staroż. Rzymie wrota świątyni Janusa otwierano wraz z rozpoczęciem wojny. [przypis edytorski]

wrotka — drzwiczki; małe wrota. [przypis edytorski]

wrotka — małe wrota; drzwiczki, furtka. [przypis edytorski]

wrotki (biol.) — typ małych (0,2–1 mm), wodnych zwierząt bezkręgowych z charakterystycznym wieńcem rzęsek na przedniej części walcowatego ciała. [przypis edytorski]

wrotny (daw.) — [sługa] zawierający [tj. zamykający] i otwierający wrota. [przypis redakcyjny]

wrotny (daw.) — zawierający i otwierający wrota. [przypis redakcyjny]

wrotny (starop.) — sługa zawierający wrota, bramę miejską. [przypis redakcyjny]

wroty — dziś popr. forma N. lm: wrotami. [przypis edytorski]

wrotyma — dziś popr. forma N.lm: wrotami. [przypis edytorski]

wrotyma — dziś popr.: wrotami. [przypis edytorski]

W roty sen rogowymi — starożytni Grecy, opierając się na podobieństwie dźwiękowym w języku greckim wyrazów: róg i spełniać oraz kość słoniowa i łudzić, wierzyli, że sny spełniające się wychodzą z krainy snów bramą rogową, a złudne bramą z kości słoniowej. [przypis redakcyjny]

wroty (starop. forma) — wrotami; wrota: drzwi, brama. [przypis edytorski]

wrotyszcze (neol.) — wrota, brama. [przypis edytorski]

wroża (starop.) — wróża, wróżba. [przypis edytorski]

W rozdziale myląco zatytułowanym „Der Impressionismus” dał Hauser (…) syntetyczne przedstawienie europejskiego modernizmu jako zjawiska kulturowego — A. Hauser, Sozialgeschichte der Kunst und Literatur. T. II. München 1953, 417–480. [przypis autorski]

w rozgarze — tak w źródle; prawdopodobnie powinno być: w rozgwarze. [przypis edytorski]

W rozmowie z Eckermannem (21 marca 1831) rozróżnia Goethe: francuski esprit zbliża się do tego, co my nazywamy dowcipem. Nasz wyraz „duch” oznaczaliby Francuzi może przez esprit i âme; leży w tym równocześnie pojęcie produktywności, której francuskie esprit nie posiada” [przypis autorski]

w rozprawie A. Baumfelda — Andrzej Baumfeld, A. Towiański i towianizm, Kraków, 1908. [przypis autorski]

W rozprawie niedawno ogłoszonej Giesel (…) oznajmia, że bromek radu zabarwia płomień bunsenowski na kolor karminowy — [por.] „Physikalische Zeitschrift”, 15 września 1902. [przypis edytorski]

W rozprawie niedawno ogłoszonej p. Bloch wykazuje, że fosfor (…) — [por.] Bloch, „Societe de Physique”, 6 lutego 1903. [przypis autorski]

w „rozprawie o zasadzie wystarczającej podstawy”, s. 47–49 drugiego wydania — w wydaniu trzecim s. 48–50; § 20. Zasada wystarczającej podstawy stawania się, s. 62–64, wyd. Grisebacha (Reclam), gdzie Schopenhauer, mówiąc o wolności woli, powołuje się na niniejszą rozprawę i, nie rachując się ze słowami, rozprawia się z „kądzielną filozofią profesorską”, która przyjmuje wolność woli, a na etyce Kanta buduje swoje płytkie systemy etyczne. [przypis tłumacza]

w rozprawie — tu: w sporze, w niezgodzie. [przypis redakcyjny]

w rozsyp a w gruz idących (daw.) — konstrukcja z „a” w funkcji spójnika łącznego, dziś „w rozsyp i w gruz idących”. [przypis edytorski]

W rozwichrzonej epoce romantyzmu (…) poezję zawiera jedna tylko wyobraźnia — Ch. Baudelaire, L'Art romantique, Paris 1889, s. 154. [przypis autorski]

w ruchu mych pleców (negotiosum mihi esse tergum) — dosłownie: „by mój grzbiet miał dużo do czynienia”. [przypis tłumacza]

w ruinach fabryki „Opla” — Mieściła się ona przy ulicy Włościańskiej. [przypis edytorski]

w rukopasznom boju (ros.) — w walce wręcz, na bagnety. [przypis redakcyjny]

w rumel — wszystko razem, bez wyjątku. [przypis edytorski]

W ruskich odpisach tekstów cerkiewnych nieraz bożnica zajmywa miejsce cerkwi tekstu oryginalnego. por. Materiały Srezniewskiego i.h.v. [przypis autorski]

w rychle a. wrychle (starop.) — rychło, prędko, wkrótce. [przypis edytorski]

w rychle a. wrychle (starop.) — szybko, prędko, wkrótce. [przypis edytorski]

wrychle (daw., gw.) — rychło, szybko. [przypis edytorski]

wrychle (daw.) — rychło, prędko, wkrótce. [przypis edytorski]

wrychle (daw.) — rychło, szybko. [przypis edytorski]

wrychle (daw.) — rychło; szybko. [przypis redakcyjny]

wrychle (daw.) — szybko, wkrótce. [przypis edytorski]

wrychle — rychło, szybko, wkrótce. [przypis edytorski]

w rychle (starop.) — rychło, szybko. [przypis edytorski]

wrychle (starop.) — rychło; szybko, wkrótce. [przypis edytorski]

wrychle (starop.) — wkrótce; niedługo, zaraz. [przypis edytorski]

wrychle (starop.) — wkrótce; rychło. [przypis edytorski]

wrychle — szybko, wkrótce. [przypis edytorski]

w rynku jest miejsce nieczyste — uważano, że w tym miejscu pochowani są ludzie. Dlatego kapłani nie mają prawa tamtędy przechodzić. [przypis tłumacza]

w Rynku naprzeciwko kładki — tak w źródle, również w wyd. 1830; jak się wydaje, powinno jednak być: „naprzeciwko klatki”: po wschodniej stronie Ratusza znajdowała się klatka z metalowych prętów, w której wystawiano na widok publiczny różnych przestępców. [przypis edytorski]

wrywać się (starop.) — tu: wdzierać się. [przypis edytorski]

wrywać się w głosy — przerywać przemówienia, wtrącać się. [przypis edytorski]

w rzadkich wolnych chwilach zabawiał się układaniem spisów tych w Warszawie, których w radosnym dniu zdobycia jej przez bolszewików z rozkoszą skaże na śmierć, Piłsudskiego zaś własnoręcznie zamorduje — por. Biesiedowski, Pamiętnik dyplomaty sowieckiego, Poznań, s. 95. [przypis autorski]

wrzaski — dziś popr. forma N. lm: wrzaskami. [przypis edytorski]

wrzasła (gw.) — dziś popr.: wrzasnęła. [przypis edytorski]

wrzasły (gw.) — dziś popr.: wrzasnęły. [przypis edytorski]

wrzawa — gwar pomieszanych dźwięków. [przypis edytorski]

wrzawy w (…) twym zakonie przeciw tym listom, które Galileusz do Castellego pisał… — gł. list z 21 grudnia 1613, w którym wyraził opinię, że niektóre zdania Biblii rozumiane dosłownie odbiegają od prawdy, ale zostały tak sformułowane, żeby dostosować się do poziomu pospólstwa. W lutym 1615 kopia tego listu została dołączona do pierwszego donosu na Galileusza do inkwizycji, wysłanego przez dominikanina Nicolo Loriniego. [przypis edytorski]

wrzeciądza a. wrzeciądze — brama, wrota. [przypis edytorski]

wrzeciądz — brama, odrzwia. [przypis edytorski]

wrzeciądz — dawne urządzenie do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz. [przypis edytorski]

wrzeciądz (daw.) — urządzenie do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz. [przypis edytorski]

wrzeciądz (daw.) — urządzenie do zamykania drzwi a. bramy od wewnątrz. [przypis edytorski]

wrzeciądz (daw.) — urządzenie służące do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz; zazwyczaj rodzaj żelaznej sztaby czy drąga obracającego się na sworzniu przymocowanym do ościeżnicy albo ściany, którego drugi koniec mógł być umocowywany na drzwiach. [przypis edytorski]

wrzeciądz (daw.) — zamek; urządzenie do zamykania bramy w postaci żelaznej sztaby lub drąga obracającego się na sworzniu. [przypis redakcyjny]

wrzeciądz (daw., zwykle w lm) — urządzenie służące do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz; zazwyczaj rodzaj żelaznej sztaby lub drąga obracającego się na sworzniu przymocowanym do ościeżnicy albo ściany, którego drugi koniec mógł być umocowywany na drzwiach. [przypis edytorski]

wrzeciądze (daw.) — wrota. [przypis edytorski]

wrzeciądze — łańcuchy, sztaby. [przypis edytorski]

wrzeciądze — okucia na drzwiach, służące do zamykania ich od wewnątrz (np. na skoble lub kłódki). [przypis edytorski]

wrzeciądze — rodzaj okucia stanowiącego zamknięcie zewnętrznych drzwi a. bramy. [przypis edytorski]

wrzeciądze — urządzenie do zamykania bramy. [przypis edytorski]

wrzeciądze Wojen — bramy świątyni Janusa, zamykane na czas pokoju. [przypis edytorski]