Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7932 przypisów.

na wskroś chrześcijaninem był Kant nie tylko w swojej etyce, lecz i w swojej teorii poznania — fragment odsyła do poglądów Nietzschego, który twierdził, że choć pozornie Kant odszedł od chrześcijańskiej perspektywy, zbudował swój system filozoficzny tak, by zgadzał się z chrześcijańskimi wartościami, sam zatem był ukrytym chrześcijaninem. Stwierdzenie to miało wydźwięk bardzo negatywny, ponieważ Nietzsche uważał wartości chrześcijańskie (współczucie, miłosierdzie, wybaczenie itd.) za słabość, której poddają się ci, co nie są w stanie walczyć o własną indywidualność. [przypis edytorski]

na wskroś — do głębi, całkowicie. [przypis edytorski]

na wspak tezom „formalistów”— zob. artykuł T. Żeleńskiego Czy myć zęby, czy ręce?. [przypis edytorski]

na wspólnie obchodzone uroczystości — np. igrzyska olimpijskie, istmijskie, nemejskie, pityjskie (Olimpia w Elidzie, w krainie Pisatis nad rzeką Alfejos, w zachodnim Peloponezie; Istmos, przesmyk pod Koryntem; Nemea w Argolidzie, na południowy zachód od Koryntu, między Fliuntem a Kleonaj; igrzyska pityjskie, czyli delfickie, w Delfach w Fokidzie) lub też w Atenach Panatenaje, przedstawienia teatralne podczas Dionizjów. [przypis tłumacza]

na wstręcie było — być na wstręcie czemuś a. komuś: stanowić przeszkodę. [przypis edytorski]

na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na wszem dobrze wodziło — dziś: we wszystkim dobrze wiodło. [przypis edytorski]

na wszem (starop.) — [tu:] we wszystkim. [przypis redakcyjny]

na wszem (starop.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na wszem zbywa (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]

na wszystkim schodzi (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]

na w[u]ede (gw.) — na wodę. [przypis edytorski]

na wybranie — do wyboru. [przypis edytorski]

Na wybrzeżu Malabaru, w kaście Nairów mężczyźni mogą mieć tylko jedną żonę; przeciwnie kobieta może mieć więcej mężów — Jest to uważane za nadużycie stanu wojskowego; nigdy kobieta z kasty braminów nie pojęłaby więcej mężów. [przypis autorski]

na wychodnym — przy wyjściu, wychodząc. [przypis edytorski]

nawy (daw.) — okręty. [przypis edytorski]

nawy (daw.) — okręty, statki. [przypis edytorski]

nawykły — tu: taki, do którego się przywykło. [przypis edytorski]

nawyknienie (daw.) — nawyk. [przypis edytorski]

Na wylot włócznią przebity Artura — Morderek, syn bajecznego Artura, króla Brytanii, według podania czatował w zasadzce na swojego ojca, ażeby go zabić; lecz ten uprzedził zamach zbrodniarza i włócznią przebił swego syna na wylot, tak że przez otwór rany słońce świeciło. [przypis redakcyjny]

nawy — okręty; tu zapewne łodzie galilejskie, z którymi Rzymianie walczyli w bitwie na jeziorze Gennezar (zob. III, X, 9), nazwane tutaj na miarę odpowiednią dla przedstawianej wielkiej wojny. [przypis edytorski]

na wyprzódki (daw.) — na wyścigi, na zmianę. [przypis edytorski]

na wyprzodki (daw.) — na wyścigi, jeden przez drugiego. [przypis edytorski]

na wyrypy (gw.) — tu: w pośpiechu. [przypis edytorski]

na wyskoki (daw.) — na wyścigi, ochoczo. [przypis edytorski]

na wyspę Samos, nienależącą do Związku — Samos była własnością Aten. [przypis tłumacza]

na wytrwaną (daw.) — kto kogo przetrzyma. [przypis edytorski]

na wytrwaną (daw.) — na przeczekanie. [przypis edytorski]

na wywrót — na lewą stronę. [przypis edytorski]

na wywrot (daw.) — na wywrót, na lewą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]

nawzajem — tu w zn. i na odwrót. [przypis edytorski]

naypręcey a. najpręcej (starop. forma) — najprędzej; iako naypręcey: jak najprędzej, jak najszybciej. [przypis edytorski]

naywiększy nasz nauczyciel, który wynalazł coś wielkiego w naszey umieiętności, a nie mogąc umiarkować w sobie ukontentowania, wybiegł nago z kąpieli — czytelnik wie, iż nasz Archimedes toż samo uczynił. [przypis autorski]

naźwisko — dziś popr.: nazwisko (w zapisie uwzględniona wymowa regionalna). [przypis edytorski]

nażąć — ściąć dużą ilość np. trawy, zboża. [przypis edytorski]

na żadnym baczeniu to u niego nie będzie (starop.) — wcale nie będzie o to dbał. [przypis edytorski]

na żadny pisma (starop.) — [tu:] na nic Pismo Święte. [przypis redakcyjny]

na żal nasz (starop.) — ku naszemu żalowi, ku naszemu rozżaleniu, wywołując u nas żal. [przypis edytorski]

nażenąć (daw.) — nagnać, tu: nagromadzić. [przypis edytorski]

na żołnierzu nie mogącym się składać, tylko z chłopów i mieszczan — na wojsku mogącym się składać tylko z chłopów i mieszczan. [przypis edytorski]

na żorawiu przed grodem (starop.) — na moście zwodzonym pod miastem. [przypis edytorski]

Na Żydów zaczyna się prześladowanie — w latach tych antysemityzm wzmocnił się znacznie na tle konkurencji ekonomicznej. W r. 1876 ukazała się broszura Jana Jeleńskiego: „Niemcy, Żydzi i my”, która w ciągu kilku lat osiągnęła cztery wydania. W r. 1882 tenże Jeleński zaczyna wydawać pierwsze pismo antysemickie pt. „Rola”. W r. 1881 dochodzi w Warszawie do rozruchów antyżydowskich, które powtórzyły się dwa lata później. [przypis redakcyjny]

Na Zachód, do mieszkania Ozyrysa […] Idź w pokoju do Abydos, ku Morzu Zachodniemu — autentyczne wyrażenia. [przypis autorski]

na zachód od niego [Kaswinu] potężny wierzchołek Tronu Salomona (4800 metrów) iskrzy się w bieli śniegów srebrzystych, na wschodzie Sawalan (4400 metrów), jeden z legendowych przytułków arki — autorka pomyliła kierunki: masyw zwany Tronem Salomona, Tacht-e Solejman, w którym znajduje się od drugi co do wysokości szczyt w Iranie (Alam Kuh, 4850 m), znajduje się ok. 90 km na wschód od miasta Kazwin, natomiast Sabalan (4811 m), nieaktywny wulkan w paśmie Małego Kaukazu, ok. 500 km na północny zachód od Kazwinu. [przypis edytorski]

Na zachodzie bez zmian — tytuł powieści Ericha Marii Remarque’a (1898–1970), niemieckiego weterana I wojny światowej. [przypis edytorski]

nazad biec — biec z powrotem, cofnąć się. [przypis edytorski]

nazad (daw.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (daw.) — z powrotem, do tyłu. [przypis edytorski]

nazad (daw.) — z powrotem. [przypis edytorski]

…nazad do Pillnitz odjechałBei dieser Gelegenheit, habe Sie nach dem Kurfürsten geschossen (Stolpen Stadt und Schloss 66). [przypis autorski]

nazad — do tyłu. [przypis edytorski]

nazad (gw.) — wstecz, z powrotem [przypis edytorski]

nazad (reg.) — z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (starop.) — z powrotem, w tył. [przypis edytorski]

nazad — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad — z powrotem. [przypis edytorski]

nazad — z powrotem; wstecz; do tyłu. [przypis edytorski]

nazajutrz — 12 lipca. [przypis redakcyjny]

nazajutrz do dnia (daw.) — jutro przed świtem. [przypis edytorski]

Nazajutrz Herod złożył sąd z krewnych, dworzan… — por. Starożytności XVII, V, 3–VI, 1. [przypis tłumacza]

nazajutrz po Gromnicach — po święcie Matki Bożej Gromnicznej. [przypis edytorski]

Nazajutrz rano Cyrus składał ofiary — zwyczajem lacedemońskim (greckim) przed bitwą składa się ofiary. [przypis tłumacza]

nazajutrz — tj. 17 czerwca. [przypis redakcyjny]

Nazajutrz… — w Danii i w księstwie Szlezwickiem obchody weselne u zamożniejszych włościan trwają zawsze trzy doby. [przypis tłumacza]

nazajutrz — we wtorek, dnia 22 grudnia. [przypis redakcyjny]

na zakupno — dziś: na zakupy. [przypis edytorski]

Nazamanowie — nazwa w starożytności narodu, mieszkającego w głębi Afryki (w płd. Trypolis). [przypis redakcyjny]

na zamku (…) czuć żołnierzami — w XIX w. zabudowania wzgórza wawelskiego służyły za koszary wojska austriackiego; przebudowane mury obronne stanowiły część fortyfikacji Twierdzy Kraków. [przypis edytorski]

Nazamonowie — naród w głębi Afryki na płd.-zach. od Barki. [przypis redakcyjny]

na zamry (daw.) — ryzykując zamęczenie konia. [przypis edytorski]

nazarejczycy — nazwa nadana pierwszym chrześcijanom w Dziejach Apostolskich (Dz 24, 5). [przypis edytorski]

Nazareńczyk — Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]

nazareńczyk — tu: chrześcijanin a. sam Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]

Nazareńczyk — tu przen.: Jezus z Nazaretu (czyli chrześcijaństwo). [przypis edytorski]

nazareński — tu: chrześcijański. [przypis edytorski]

nazaren a. nazareńczyk — tu: chrześcijanin; wyznawca nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]

nazareni a. nazareńczycy — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]

nazareni — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]

Nazaretka — tu: chrześcijanka; wyznawczyni nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]

Nazaret — tu: chrześcijanie. [przypis edytorski]

nazarianie (w oryg. fr.: Nasariens) — nusajryci, dziś częściej: alawici, grupa etniczno-religijna wywodząca się z szyickiego islamu, powstała w IX w., zamieszkująca głównie Syrię, a także Liban i płd. Turcję; utrzymywali szczegóły swoich wierzeń i praktyk religijnych w tajemnicy przed obcymi i nie w pełni wtajemniczonymi, co prowadziło do różnych plotek na ich temat. [przypis edytorski]