Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5278 przypisów.
litografować — wykonywać odbitki metodą litografii; litografia (z gr. lithos: kamień, graphein: pisać): technika graficzna polegająca na odbijaniu kamiennej matrycy z łupku wapiennego, na której słabym kwasem wytrawiono rysunek, uprzednio naniesiony zatłuszczającą kredką a. farbą. [przypis edytorski]
litość i połączone z nią: sprawiedliwość i miłosierdzie są drugą stacją na drodze zaprzeczenia woli — zob. Wstęp. [przypis redakcyjny]
litości, litości — w poprzednich wyd. Bibl. Nar. nie ma powtórzenia: „litości”. [przypis redakcyjny]
litośny (daw.) — dziś: litościwy. [przypis edytorski]
litośny (daw.) — litościwy, współczujący. [przypis edytorski]
litośny — dziś: litosny, litościwy. [przypis edytorski]
litować (daw.) — tu: żałować, skąpić. [przypis edytorski]
litować — tu: żałować. [przypis edytorski]
littérateur (fr.) — pisarz, literat. [przypis edytorski]
lit. — tu: literę. [przypis edytorski]
lituję twojej głowy, Stary — lituję się nad tobą, ponieważ jesteś stary; ze względu na to, że jesteś stary, ulituję się i nie powiem więcej. [przypis edytorski]
li — tu: partykuła pytajna (czy). [przypis edytorski]
li — tu: tylko. [przypis edytorski]
litvomanas — kas laikosi litvomanijos. [przypis edytorski]
Litwa jest już całkiem w przeszłości — stwierdzenie prawdopodobnie umieszczone przez autora na użytek cenzury. [przypis redakcyjny]
litwak (pot.) — Żyd przybyły do Królestwa Polskiego z terenów Litwy (także dzisiejszej Białorusi), czyli z tzw. strefy osiedlenia wyznaczonej dla Żydów na ziemiach włączonych do Cesarstwa Rosyjskiego; litwacy emigrowali uchodząc przed represjami w guberniach rosyjskich, przede wszystkim w latach 1881–1882 i 1905–1907. [przypis edytorski]
Litwak — tak nazywano Żydów z Litwy i Białorusi, którzy słynęli jako zaciekli przeciwnicy chasydyzmu i rabinów-cudotwórców. Litwak to synonim uporu, przekory, trzeźwości umysłu, człowiek wierzący tylko w to, co można zbadać, udowodnić. [przypis edytorski]
litwak — tak nazywano Żydów z Litwy i Białorusi, którzy słynęli jako zaciekli przeciwnicy chasydyzmu i rabinów-cudotwórców. Litwak to synonim uporu, przekory, trzeźwości umysłu, człowiek wierzący tylko w to, co można zbadać, udowodnić. [przypis tłumacza]
litwak — Żyd z Litwy lub Białorusi mówiący odmiennym dialektem niż Żydzi w Kongresówce i na Ukrainie. [przypis tłumacza]
Litwa — państwo w płn.-wsch. Europie, dawniej wchodzące w skład Rzeczpospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]
Litwa — tu: Litwini, mieszkańcy Litwy; Było się Litwie podziwiać tam czemu — było tam wiele rzeczy, które mogły wywołać podziw Litwinów. [przypis edytorski]
Litwa — tu: Litwini, mieszkańcy Litwy; z garścią Litwy — z niewielką ilością Litwinów. [przypis edytorski]
Litwa — tu: Litwini. [przypis edytorski]
litwiak, popr. litwak — tak w Kongresówce nazywano Żydów pochodzących z obszaru dawnej Litwy. [przypis edytorski]
Litwinóm — dziś popr. forma C. lm: Litwinom. [przypis edytorski]
Litwinow, Maksim Maksimowicz, pierwotnie Enoch Meyer Wallach (1876–1951) — dyplomata radziecki, uczestnik ruchu rewolucyjnego; w latach 1930–1939 ludowy komisarz (minister) spraw zagranicznych ZSRR. [przypis edytorski]
Litwinow, Maksim Maksimowicz, pierwotnie Maks Wallach (1876–1951) — dyplomata radziecki, ludowy komisarz spraw zagranicznych (1930–1939), reprezentował ZSRR w Lidze Narodów (1934–1938). [przypis edytorski]
litwor — także: dzięgiel litwor, arcydzięgiel litwor; gatunek rośliny z rodziny selerowatych, występującej w stanie dzikim w górzystych i wilgotnych terenach Europy i Azji. [przypis edytorski]
Litwoś geras — Właściwie: Lietuvos geras: „z Litwy baranie”, litewski baranie. [przypis redakcyjny]
litych — przetykanych złotemi nićmi. [przypis redakcyjny]
li tylko (daw.) — wyłącznie. [przypis edytorski]
li tylko — konstrukcja z partykułą li, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
li tylko — konstrukcja z partykułą wzmacniającą li; znaczenie: wyłącznie. [przypis edytorski]
li tylko — wyłącznie, jedynie. [przypis edytorski]
Lityń — miasteczko w centralnej części Ukrainy. [przypis edytorski]
liūbęti — liuobėti, mėgti, gebėti. [przypis edytorski]
liūnas — samanų pluta. [przypis edytorski]
Liublininė unija — Liublino unija, 1569. [przypis edytorski]
liudzej — žmonių akyse. [przypis edytorski]
liuobėti — būti įpratusiam, gebėti. [przypis edytorski]
liuosai — laisvai. [przypis edytorski]
liuosai — lengvai, be jokių sunkumų. [przypis edytorski]
liuosas — laisvas. [przypis edytorski]
liuosios — laisvos. [przypis edytorski]
liuosybė — laisvė. [przypis edytorski]
liuosybė — laisvė. [przypis edytorski]
liustro — lustro; (przez zmiękczenie „l” stylizacja na rusycyzm). [przypis edytorski]
Liverei —(franz.) Dienerkleidung. [przypis edytorski]
Liverpool — miasto i dystrykt metropolitalny w płn.-zach. Anglii. [przypis edytorski]
Livingstone, David (1813–1873) — szkocki misjonarz, lekarz i odkrywca, miłośnik Afryki, poszukiwacz źródeł Nilu; uważany za jednego z najsłynniejszych bohaterów Wlk. Brytanii 2 poł. XIX w. [przypis edytorski]
Livingstone, David (1813–1873) — szkocki misjonarz protestancki, lekarz, podróżnik i odkrywca. [przypis edytorski]
Livingstone, Stanley, Thompson — podróżnicy i odkrywcy terenów Afryki: David Livingstone (1813–1873), szkocki misjonarz, lekarz i odkrywca, miłośnik Afryki, poszukiwacz źródeł Nilu; Henry Stanley (1841–1904), właśc. John Rowlands, amerykański dziennikarz i korespondent pochodzenia walijskiego, badacz Afryki, jako reporter gazety „New York Herald” w 1871 wsławił się wyprawą na poszukiwanie zaginionego Livingstone'a; Joseph Thompson (1858–1895), brytyjski geolog i odkrywca, uczestnik wyprawy w 1878, której zadaniem było wytyczenie trasy z Dar es-Salaam do jeziora Niasa i Tanganika, po śmierci kierownika ekspedycji objął nad nią dowództwo i pomyślnie przeprowadził przez 5000 km, w 1883 poprowadził kolejną wyprawę: ze wschodniego wybrzeża Kenii do Jeziora Wiktorii poprzez kraj zamieszkany przez Masajów. [przypis edytorski]
Liv. Odes. i Zof. Br. — Livio Odeschalchi i Zofia Branicka; mowa o ślubie panny Zofii Branickiej z ks. Odeschalchi. [przypis redakcyjny]
livor (łac.) — zawiść. [przypis redakcyjny]
Livorno — włoskie miasto portowe w regionie Toskania. [przypis edytorski]
Livourne — pułk pana de Guibert obozował wówczas w Libourne. [przypis tłumacza]
livres (fr.) — tu: liwrów; liwr to daw. francuska monetarna jednostka obrachunkowa lub moneta. [przypis edytorski]
Liw — daw. stolica ziemi liwskiej województwa mazowieckiego [obecnie wieś w pow. węgrowskim; Red. WL]; do Liwy: własc. do Liwu. [przypis redakcyjny]
liwerant (daw.) — dostawca towarów. [przypis edytorski]
liwerant (daw.) — dostawca towarów, zwł. w wojsku; zaopatrzeniowiec. [przypis edytorski]
liwerant (daw.) — dostawca wojskowy. [przypis edytorski]
liwerant — dostawca, pośrednik. [przypis edytorski]
liwerunek (daw.) — podatek, zwykle w naturze, na utrzymanie wojska. [przypis edytorski]
liwerunek — w Polsce w latach 1790–1867: podatek w naturze na utrzymanie wojska; przymusowa dostawa żywności dla wojska. [przypis edytorski]
liwerunek (z niem.) — dostawa. [przypis redakcyjny]
Liwia (58 p.n.e.–29 n.e.) — [rzymska patrycjuszka, od 38 p.n.e. druga żona żona Oktawiana Augusta, miała wielki wpływ na sprawy państwa, po śmierci Augusta zgodnie z jego wolą otrzymała tytuł augusty (cesarzowej) i została członkiem jego rodu (Gens Iulia), stąd stała się znana jako Julia Augusta; red. WL]; Λιουία, później Julia. „Czytano testament przyniesiony od dziewic westalskich, w którym Tyberiusza z Liwią dziedzicami swymi naznaczył, Liwię do familii Juliuszów przyłączył” (Tacyt, Roczniki I, VIII, przekład Naruszewicza). Wedle Starożytności XVII, I, 1 Liwia radziła Salome zastosować się do woli Heroda. [przypis tłumacza]
Liwia (…) wspomagała chucie Augusta — „ponoć nawet Liwia, własna żona cesarza Augusta, wyszukiwała mu dziewice” (Swetoniusz, Boski August, 71 [w:] Żywoty cezarów). [przypis tłumacza]
Liwia — żona Cezara. [przypis tłumacza]
Liwiusz pisze — Liwiusz, Bellum punicum, ks. 6. [przypis edytorski]
Liwiusz — Titus Livius (59 p.n.e.–17 n.e.), historyk rzymski. [przypis edytorski]
Liwiusz — Titus Livius (59 p.n.e.–17 n.e.), historyk rzymski. [przypis edytorski]
Liw — miasto na płn.-zach. od Siedlec. [przypis redakcyjny]
Liwonia — kraina historyczna na terenie dzisiejszej Łotwy. [przypis edytorski]
Liwowie — grupa etniczna, zamieszkująca w średniowieczu wybrzeża Bałtyku na terenie dzisiejszej Łotwy, a mówiąca językiem z rodziny ugrofińskich (spokrewnionym z węgierskim, fińskim i estońskim). Na początku XXI w. nieliczny naród liwoński stanowi jedną z mniejszości narodowych Łotwy. [przypis edytorski]
Liwowie — grupa etniczna, zamieszkująca w średniowieczu wybrzeża Bałtyku na terenie dzisiejszej Łotwy, a mówiąca językiem z rodziny ugrofińskich (spokrewnionym z węgierskim, fińskim i estońskim). Na początku XXI w. nieliczny naród liwoński stanowi jedną z mniejszości narodowych Łotwy. Liwóm — dziś popr. pisownia: Liwom. [przypis edytorski]
liwr — dawna srebrna moneta francuska. [przypis edytorski]
liwr (fr. livre, od łac. libra: funt wagowy) — dawna francuska jednostka wagowa i pieniężna w systemie obrachunkowym wprowadzonym przez Karola Wielkiego; później wskutek dewaluacji wartość pieniądza nazywanego liwrem przestała mieć związek z jednostkami wagowymi. [przypis edytorski]
Lizander sprowadził okręty… — po klęsce u wysp Arginuz wysyłają Spartanie jako admirała na rok 405/4 Arakosa, dodawszy mu do boku jako sekretarza (epistoleus) Lizandra, z rozkazem, by naczelną komendę sprawował sekretarz. Albowiem nie można było tego samego człowieka dwukrotnie mianować admirałem, a Lizandra koniecznie domagali się sprzymierzeńcy. Lizander zdobył naprzód Lampsakos, miasto w Azji nad Hellespontem, a gdy Ateńczycy, którzy mieli stanowiska w Europie naprzeciw Lampsaku, u ujścia Koziej Rzeki (Ajgospotamoj), stanęli do bitwy, Lizander stawał w ordynku bojowym, ale walki nie przyjmował. Wieczorem Ateńczycy odjechali na swe stanowiska. Powtarzało się to 4 dni. Lizander śledził Ateńczyków, a widząc ich niedbalstwo i niedocenianie wroga, piątego dnia (początek września 405) przed wieczorem pojechał niespodzianie do Ajgospotamoj i zajął całą flotę ateńską. Tylko Konon, który zawsze był w pogotowiu, uciekł z 8 okrętami, a zabrawszy duże żagle wroga z wybrzeża Azji (przed bitwą zdejmuje się duże żagle i chowa się je na brzegu), pożeglował na Cypr do swego przyjaciela, króla Euagorasa. [przypis tłumacza]
Lizander (zm. 395 p.n.e.) — arystokrata i wódz spartański w okresie wojny peloponeskiej (431–404), zniszczył flotę ateńską u ujścia Ajgospotamoj (405). [przypis edytorski]
Lizander (zm. 395 p.n.e.) — spartański wódz i polityk, naczelny dowódca floty w końcowej fazie wojny peloponeskiej, zwyciężył flotę ateńską w bitwie pod Ajgospotamoj (405), odegrał główną rolę w demontażu imperium ateńskiego. [przypis edytorski]
lizawka — specjalny pojemnik dla łownej zwierzyny, zawierający mieszankę soli mineralnych. [przypis edytorski]
Lizdajkon — litew. lizdas: gniazdo; patrz w Stryjkowskim podaniu o przodku Radziwiłłów Lezdejce, albo właściwiéj Lizdajkonie. [przypis autorski]
Lizdejko — litewski arcykapłan z czasów pogańskich; powszechnie uważany za protoplastę rodu Radziwiłłów. [przypis edytorski]
lizel (żegl.) — dodatkowy żagiel, rozwijany na przedłużających reje drzewcach, obok żagli rejowych, dodający statkowi szybkości przy dobrej pogodzie. [przypis edytorski]
Lizjasz — [jeden ze strategów ateńskich w roku 406/5, wybrany być może na miejsce zmarłego Archestrata]. Nie należy go mieszać ze sławnym mówcą Lizjaszem, który nie był obywatelem ateńskim, lecz metojkiem. [przypis tłumacza]
Lizjasz (ok. 445–ok. 380 p.n.e.) — grecki mówca i autor mów, zaliczany w starożytności do 10 najwybitniejszych mówców Attyki. [przypis edytorski]
Lizjasz (ok. 445–ok. 380 p.n.e.) — staroż. grecki mówca i autor mów, zaliczany w starożytności do 10 najwybitniejszych mówców Attyki. [przypis edytorski]
Lizogub, Dmitrij Andriejewicz (1849–1879) — ukraiński rewolucjonista z bogatej rodziny ziemiańskiej; jeden z założycieli organizacji Ziemla i Wola, ze swojego majątku finansował działalność rewolucyjną; w sierpniu 1878 aresztowany, rok później osądzony i stracony. [przypis edytorski]
lizol — środek o silnym działaniu bakteriobójczym, służący do odkażania pomieszczeń i urządzeń. [przypis edytorski]
lizuch a. lizus (pot.) — ktoś, kto się „podlizuje'', czyli jest przesadnie miły wobec nauczycieli i innych osób, które mają nad nim władzę, od których zależy. [przypis edytorski]
lizuch a. lizus (pot.) — ktoś, kto się „podlizuje”, czyli jest przesadnie miły wobec nauczycieli i innych osób, które mają nad nim władzę, od których zależy. [przypis edytorski]
lizuch (rzad.) — lizus, przypochlebiający się. [przypis edytorski]
lizun — dziś raczej: lizus. [przypis edytorski]
Lizybona — Lizbona. [przypis redakcyjny]
Lizyp (IV w. p.n.e.) — jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy greckich okresu klasycznego, nadworny portrecista Aleksandra Wielkiego. [przypis edytorski]
L. J. C. — Laus Jesu Christo (Chwała Jezusowi Chrystusowi). [przypis redakcyjny]
Llamas, Jeronimo de — autor Summa ecclesiastica, sive instructio confessariorum et poenitentium absolutissima (1600). [przypis edytorski]
llano estaccado — pustynia pomiędzy Teksasem, Arizoną, Nowym Meksykiem a terytorium należącym do Indian. [przypis autorski]
llano (hiszp.) — równina. [przypis edytorski]
L. Lessig, Wolna Kultura, Warszawa 2005, s. 157. [przypis autorski]
