Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 461 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10943 przypisów.

kormalić się — gramolić się, włazić niezdarnie. [przypis autorski]

korna dań — daw. dar składany w pokorze. [przypis edytorski]

kornak — dozorca słoni, a. osoba powożąca słoniem. [przypis edytorski]

kornak — hinduska nazwa poganiacza słoni. [przypis redakcyjny]

kornak — indyjski treser słoni. [przypis edytorski]

kornalina — tu: krwawnik, czerwony kamień szlachetny a. półszlachetny używany do wyrobu biżuterii; karneol (w starożytności porównywalny pod względem wartości z diamentem, perłą czy szmaragdem). [przypis edytorski]

kornalina (z łac.) — krwawnik, roślina o właściwościach leczniczych. [przypis redakcyjny]

Korn, Bogumił, właśc. Wilhelm Gottlieb Korn (1739–1806) — znany w swoim czasie księgarz-wydawca w Wrocławiu. [przypis redakcyjny]

kornbrand — wódka zbożowa pochodzenia niemieckiego. [przypis edytorski]

kornecik — kapelusik o rogatej formie. [przypis edytorski]

kornejowski — przymiotnik od nazwiska Pierre'a Corneille'a [wym.: kornej], francuskiego dramaturga, autora sławnego dramatu pt. Cyd (1637). [przypis edytorski]

Kornel — Corneille, Pierre (1606–1684), fr. dramaturg, autor tragedii klasycystycznych, z których najważniejszą jest Cyd. [przypis edytorski]

Kornelia Afrykańska Młodsza (190–100 p.n.e.) — córka wodza rzymskiego Scypiona Afrykańskiego, matka Tyberiusza i Gajusza Grakchów, wzór matrony rzymskiej, łączącej cnoty żony i matki, rozwijającej w dzieciach cnoty obywatelskie. [przypis edytorski]

Kornelia Afrykańska Młodsza (190–100 p.n.e.) matka Grakchów, wzór matrony rzymskiej, łączącej cnoty żony i matki. [przypis edytorski]

Kornelia — Glogerowa, siostra Narcyzy. [przypis redakcyjny]

Korneliusz Nepos a. Cornelius Nepos (ok. 100–24 p.n.e.) — rzymski historyk, przyjaciel i biograf Cycerona (106–43 p.n.e.). [przypis edytorski]

Korneliusz — prawdopodobnie Cornelius Nepos (ok. 100–24 p.n.e.), rzymski historyk, przyjaciel i biograf Cycerona (106–43 p.n.e.). Nazwisko Cornelius było popularne w starożytnym Rzymie, nosił je również historyk Tacyt (Publius Cornelius Tacitus, ok. 55-120 n.e.) i in. [przypis edytorski]

Kornelowa heroiczna komedia o Roderiku Cydzie — sztuka sceniczna Cyd Pierre'a Corneille'a z 1637 r. [przypis edytorski]

Kornel, popr.: Corneille, Pierre (1606–1684) — fr. dramaturg, autor tragedii Cyd, przetłumaczonej przez Katienina. [przypis edytorski]

Kornel Ujejski (1823–1897) — poeta, przedstawiciel nurtu romantycznej twórczości inspirował się filozofią Andrzeja Towiańskiego i poruszał tematy religijno-etyczne. [przypis edytorski]

kornet — białe, sztywne nakrycie głowy zakonnicy. [przypis edytorski]

kornet — biały, sztywny czepiec stanowiący nakrycie głowy zakonnicy. [przypis edytorski]

kornet — daw. kobiece nakrycie głowy; wysoki czepiec o dwóch rogach (stąd nazwa), zwykle bogato zdobiony koronkami, woalkami itp. [przypis edytorski]

kornet (daw.) — znaczek, sztandar. [przypis redakcyjny]

kornet — niski stopień oficerski w rosyjskiej kawalerii. [przypis edytorski]

Korneto — miasteczko w byłym państwie papieskim; Cecina — rzeka wpadająca do morza między Liworno a Piombino. Tam są gęste lasy i zarośla, w których znajdują się dziki, sarny i jelenie. [przypis redakcyjny]

kornet — ozdobny czepiec; w okresie opisywanym w książce modna była duża wersja upięta na drutach. [przypis edytorski]

kornet — rodzaj damskiego nakrycia głowy; kapelusz z rogami (stąd nazwa). [przypis edytorski]

kornet — słowo wieloznaczne: nakrycie głowy, instrument muzyczny podobny do trąbki, sztandar lub chorągiewka, szwadron kawalerii. [przypis edytorski]

kornet (z fr. cornette: rożek) — dawne kobiece nakrycie głowy: wysoki czepiec o dwóch rogach, zwykle bogato zdobiony koronkami, woalkami itp. [przypis edytorski]

kornet (z fr. cornette: rożek) — wysoki czepiec z dwoma rogami, pod którymi chowano skręcone włosy, i rozpiętym między nimi welonem; zazwyczaj wykonany z koronek, aksamitu, jedwabiu; efektowna ozdoba głowy kobiet, ostro krytykowana przez kościół ze względu na rogaty, tj. „diabli” kształt. [przypis edytorski]

kornet (z fr.) — dawne nakrycie głowy. [przypis edytorski]

kornet (z fr.) — tu: sztywny, biały czepiec na głowie zakonnicy. [przypis edytorski]

kornie (daw.) — z szacunkiem. [przypis edytorski]

kornie — pokornie, uniżenie. [przypis edytorski]

Kornowalia — hrabstwo Kornawallis w Anglii. [przypis redakcyjny]

kornutański (daw.) — zdradzany przez żonę; rogacz. [przypis edytorski]

Kornutus, właść. Lucius Annaeus Cornutus — żyjący w I w.n.e. filozof rzym., stoik. [przypis edytorski]

korny (daw.) — skrócone: pokorny; por. korzyć się przed kim. [przypis edytorski]

korny — okazujący pokorę i szacunek. [przypis edytorski]

korol do mene prisław (z ukr.) — król do mnie przysłał. [przypis redakcyjny]

Korolenko, Władimir (1853–1921) — urodzony w Żytomierzu rosyjski pisarz ukraińsko-polskiego pochodzenia, publicysta i dziennikarz. [przypis edytorski]

Korolenko, Władimir Gałaktionowicz (1853–1921) — rosyjski pisarz ukraińsko-polskiego pochodzenia, publicysta i dziennikarz. W tekście mowa o opowiadaniu В дурном обществе (W złym towarzystwie, 1885). [przypis edytorski]

koromysło — nosidło do noszenia wiader na barkach. [przypis edytorski]

korona a. tiara Sajtafernesa — złote nakrycie głowy, które miało rzekomo należeć do władcy scytyjskiego Sajtafernesa (III w. p.n.e.), zakupione w roku 1896 do zbiorów muzeum Luwru, w rzeczywistości falsyfikat sporządzony w Odessie przez złotnika Izraela Ruchomowskiego (1864–1934) na zamówienie dwóch hochsztaplerów, którzy chcieli dorobić się majątku na wykopaliskach archeologicznych. [przypis edytorski]

korona — daw. moneta brytyjska o wartości 5 szylingów. [przypis edytorski]

korona — dawna angielska jednostka monetarna. Najdrobniejszą monetą był pens. Dwanaście pensów to szyling (system angielski nie był systemem dziesiętnym). Pięć szylingów to korona, a pół korony to dwa szylingi i sześć pensów. Dwadzieścia szylingów to funt. Gwinea to funt i jeden szyling, czyli dwadzieścia jeden szylingów. [przypis edytorski]

korona — dawna angielska jednostka monetarna równa pięciu szylingom, tj. sześćdziesięciu pensom. [przypis edytorski]

Korona — daw. skrócenie terminu: Korona Królestwa Polskiego, oznaczającego królestwo polskie (w odróżnieniu od Rzeczpospolitej, czyli państwa złożonego z Polski i Litwy). [przypis edytorski]

korona — historyczna waluta austro-węgierska, wprowadzona w 1892, zastąpiła guldena austriackiego; dzieliła się na 100 halerzy. [przypis edytorski]

korona — historyczna waluta austro-węgierska, wprowadzona w 1892, zastąpiła guldena austriackiego (guldeny wymieniano na korony w relacji 1:2); dzieliła się na 100 halerzy. [przypis edytorski]

korona — jednostka monetarna w Austrii (do 1925 r.), wartości franka szwajcarskiego. [przypis redakcyjny]

korona królewskiej stadniny — kochanka króla, Diana de Poitiers. [przypis tłumacza]

korona obywatelska — rzymska corona civica, wieniec z liści dębowych, nadawany za zasługi publiczne nie wojenne (za te wieniec z wawrzynu). [przypis redakcyjny]

korona pięciopałkowa — w oznaczeniach godności: korona szlachecka; korona Freiherra. [przypis edytorski]

korona — tu: jednostka monetarna w Norwegii. [przypis edytorski]

korona — tu: jednostka walutowa Austro-Węgier w latach 1892–1918. [przypis edytorski]

Korona — tu: państwo polskie. [przypis edytorski]

koronczarka — kobieta zajmująca się wyrobem koronek. [przypis edytorski]

koronę, co mnie należała (starop.) — koronę, która się mnie należała; (…) która do mnie należała. [przypis edytorski]

koronė (lenk.) — bausmė, nelaimė. [przypis edytorski]

koronė (lenk.) — karūna. [przypis edytorski]

Koroneja — miasto w Beocji, pod którym rozegrał się szereg ważnych bitew. [przypis tłumacza]

Koroneja — [równina] w Beocji, na południowy zachód od jeziora Kopais (należy odróżniać od Koronei nad rzeką Enipeus w tesalskiej Ftyi). [przypis tłumacza]

Koronek, również do niego należy — Nie idzie tu i w całem zewnętrzności pojęciu o zdarcie długości, świetności, błyskotności, ale o proporcję ich z powagą wewnętrzną, rzeczywistą, ale o strawienie ich na sobie powagą życia, bo i tak duch ma dosyć ciężaru w szacie ciała! Na cóż go jeszcze obciążać ciałem szaty? [przypis autorski]

koroniarz — mieszkaniec Korony, od: Korona Królestwa Polskiego, oznaczającego królestwo polskie (w odróżnieniu od Rzeczpospolitej, czyli państwa złożonego z Polski i Litwy). [przypis edytorski]

koroniarz — mieszkaniec Korony, od: Korona Królestwa Polskiego, oznaczającego królestwo polskie (w odróżnieniu od Rzeczpospolitej, czyli państwa złożonego z Polski i Litwy). [przypis edytorski]

koroniarz — mieszkaniec Korony, tj. Polski, w odróżnieniu od mieszkańca Litwy w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]

koroniarz — mieszkaniec Korony, tj. Polski, w przeciwstawieniu do mieszkańców wielkoksiążęcej Litwy. [przypis edytorski]

koroniarz — mieszkaniec Korony (w odróżnieniu od mieszkańców Litwy). [przypis edytorski]

Koronijasz — mieszkaniec Korony (w odróżnieniu od mieszkańców Litwy) w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]

koronijasz — mieszkaniec terytorium Korony (w odróżnieniu od mieszkańca Litwy w Rzeczpospolitej Obojga Narodów). [przypis edytorski]

Koronis (gr.) a. Koronida — matka Asklepiosa (rzym. Eskulap), patrona sztuki lekarskiej; mieszkała w Tesalii w płn. Grecji, była kochanką boga Apolla, który na czas swojej nieobecności pozostawiał przy niej białego kruka, aby jej pilnował; zakochana w pewnym Arkadyjczyku, dopuściła go do swego łoża, mimo że była już w ciąży; Apollo rzucił klątwę na kruka za nieodgonienie kochanka dziobaniem; kruk sczerniał i odtąd wszystkie kruki są czarne; Koronis zmarła od strzał siostry Apolla Artemidy, a pogrążony w żałobie bóg wyrwał swego syna Asklepiosa z łona matki i wyprawił jej pogrzeb. [przypis edytorski]

koronka królowej Anny (ang. Queen Anne's Lace) — pot. nazwa dzikiej marchwi, o drobnych, białych kwiatach, zebranych w baldach przypominający koronę. [przypis edytorski]

koronki — tu: paciorki nawleczone na sznurek, przesuwane w palcach przy odmawianiu modlitwy. [przypis edytorski]

koronki — tu: rodzaj modlitwy polegający na powtarzaniu w określonej kolejności i określoną liczbę razy różnych modlitw. [przypis edytorski]

koronnym prawem — przez wniesienie skargi do trybunału koronnego; przez sądy cywilne. [przypis redakcyjny]

koronnym — w rękopisie było pierwotnie: konnym; inna ręka poprawiła na: koronnym. [przypis redakcyjny]

koronny (przestarz.) — noszący koronę, ukoronowany. [przypis edytorski]

koronuję cię na twego króla — To jest: odtąd ja ogłaszam ciebie panem twojego sumienia i twoich czynności jako odpowiedzialnych tylko przed trybunałem twojego sumienia. [przypis redakcyjny]

korony i mitry — tu: element herbu rycerskiego, tzw. korona rangowa, do której prawo przyznawał tylko udzielny monarcha, początkowo umieszczana nad tarczą herbów królewskich i książęcych, później także arystokratycznych i szlacheckich; mitra: czapka z futrzanym otokiem, noszona przez władców lub wysokich urzędników kościelnych, a także oznaka rangi książęcej; dziewięciopałkowa korona to element herbu hrabiowskiego. [przypis edytorski]

korony — korona albo wieniec —- symbol sławy i godności duchowej. [przypis tłumacza]

Korop — miasto w dzis. gub. czernichowskiej, powiecie królewieckim, nad Desną dnieprową. [przypis redakcyjny]

Korosteń — miasto na Ukrainie, w obwodzie żytomierskim; w latach 1918–1921 toczyły się tutaj walki między oddziałami Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej i Wojska Polskiego a bolszewikami. [przypis edytorski]

korowaj — białoruska nazwa placka weselnego. [przypis redakcyjny]