Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7509 przypisów.
Azaf a. Asaf — lewita, który za panowania króla Dawida był śpiewakiem podczas liturgii w Świątyni Jerozolimskiej (1Krn 15,16–17). [przypis edytorski]
a za jego przybyciem berło miało być odjęte Judzie — 49, 10. [przypis tłumacza]
A za jego trudy, lata — od tego miejsca inna, popularna dziś wersja piosenki brzmi odmiennie od tekstu historycznie pierwotnego, śpiewanego przez powstańców 1863 roku: „A za jego trudy, znoje,/ Wystrzelą mu trzy naboje./ A za jego krwawe rany/ Dołek w ziemi wykopany./ Tylko grudy zaburczały,/ Chorągiewki zafurczały./ A nad grobem krzyż drewniany:/ Śpij żołnierzu, śpij kochany!/ Śpij kolego, twarde łoże,/ Zobaczym się jutro może./ Śpij kolego, bo na wojnie/ Tylko w grobie jest spokojnie./ Śpij kolego w ciemnym grobie,/ Niech się Polska przyśni tobie”. [przypis edytorski]
azalia — rodzaj rośliny z rodziny wrzosowatych, ozdobny krzew (a. drobne drzewo) o czerwonych, różowych, żółtych lub białych kwiatach i miękkich, lekko owłosionych liściach. [przypis edytorski]
azaliby — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy też by. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy, czyby. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy, czy też, czyż. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy; czyż. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czy też; czy aby. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czyż, czy. [przypis edytorski]
azali (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
azali (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
azali (daw.) — jednakże; tu: czy, czy aby. [przypis edytorski]
azalij — dziś popr. forma D. lm: azalii. [przypis edytorski]
azalim ci nie mówił — czyż ci nie mówiłem. [przypis edytorski]
azali (starop.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
azali (starop.) — czy, czyż. [przypis redakcyjny]
azaliż — czy. [przypis edytorski]
azaliż (daw.) — czyż, czy też. [przypis edytorski]
azaliż (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
azaliż (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
azaliż (daw.) — czyż (zaimek pytający czy z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
azaliż (daw.) — czyż (zaimek pytający czy z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
azaliż (daw.) — partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne; znaczenie: czy, czy aby, czy zatem itp. [przypis edytorski]
Azaña y Díaz, Manuel (1880–1940) — hiszpański polityk, dramaturg i pisarz, drugi i ostatni prezydent (1936–1939) Drugiej Republiki Hiszpańskiej. [przypis edytorski]
a za niewolą — a gdy ich niewola uciska. [przypis redakcyjny]
aza — pytajnik: czy też? przybiera znaczenie przysłówka może. [przypis redakcyjny]
Azaradel — w etiopskiej apokryficznej Księdze Henocha Azaradel jest jednym z upadłych aniołów, którzy objaśniają ludziom bieg Księżyca. [przypis edytorski]
azard a. hazard — tu daw.: ryzyko. [przypis edytorski]
azard (daw.) — niebezpieczeństwo, niepewność. [przypis edytorski]
azard (daw.) — niebezpieczeństwo, przygoda. [przypis edytorski]
azard (daw.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
azard (daw.) — niebezpieczeństwo, ryzyko; por.: hazard. [przypis edytorski]
azard (daw.) — niebezpieczeństwo, ryzyko. [przypis edytorski]
azard (daw.) — przygoda, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
azard — hazard, przypadek. [przypis edytorski]
azard — hazard, ryzyko. [przypis edytorski]
azard — hazard; ryzyko. [przypis edytorski]
azardować — ryzykować. [przypis edytorski]
azard — przygoda, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
azard — ryzyko, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
azardując (daw.) — ryzykując. [przypis edytorski]
azard (z fr. hazard: ryzyko) — koleje losu, przypadki; niebezpieczeństwa, niespodziewane, ryzykowne przygody. [przypis edytorski]
azar — hala świątynna [przypis tłumacza]
azaś nie czytał (starop.) — czyś nie czytał; czy nie czytałeś. [przypis edytorski]
azaś (starop.) — czyś; czy jesteś. [przypis edytorski]
a zasię (daw.) — precz, nie wolno. [przypis edytorski]
aza (starop.) — czy; czy też. [przypis edytorski]
aza (starop.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
aza (starop.) — czy, czyż, alboż; może. [przypis edytorski]
aza (starop.) — czy, czyżby. [przypis redakcyjny]
aza (starop.) — czy. [przypis edytorski]
aza (starop.) — czyż. [przypis redakcyjny]
A zatem poezja romantyczna jest poezją czystą, skondensowaną… — [Ricarda Huch], Deutsche Romantik, Haessel, Leipzig 1920, s. 278–9. [przypis autorski]
azaż a. aza (starop.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
azaż (daw.) — czy, czyż, alboż; może. [przypis edytorski]
azaż (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
azaż (daw.) — czy. [przypis edytorski]
azaż (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
azaż jest który ociec taki na ziemi, który gdyby go dziecię jego prosiło o chleb, iżby mu dał kamień; albo gdyby go prosiło o rybę, iżby mu dał jaszczorkę — Łk 11, 11 (gdzie mowa o wężu, nie o jaszczurce). [przypis edytorski]
azaż (starop.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
azaż (starop.) — czyż. [przypis edytorski]
azaż (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; aza: czy, czy też. [przypis edytorski]
azaż (starop.) — przecież; czyż. [przypis edytorski]
A zbudziwszy się, Anhelli usiadł — uwspółcześniono interpunkcję w zdaniach zawierających imiesłowy czynne. W wydaniu źródłowym przecinek przyporządkowywał podmiot do imiesłowu, a nie do orzeczenia: A zbudziwszy się Anhelli, usiadł. [przypis edytorski]
A, zdrajco! — Tartufe nic nie powiedział na swoją obronę; przeciwnie, oskarżył się niby, mimo to czar, pod jakim umie trzymać Orgona, jest taki, że Orgon wybucha przeciw synowi, wówczas kiedy czekaliśmy jego wybuchu przeciw Tartufowi. [przypis tłumacza]
Azevedo, José da Costa (1823–1904) — baron de Ladário, brazylijski polityk i dyplomata, minister marynarki za czasów rządów gabinetu Ouro Preto. [przypis edytorski]
Azja jest nie tylko kolebką religii; niewątpliwie też stamtąd, według Helbinga, pochodzi tortura — Helbing-Bauer, Die Tortur. Geschichte der Folter im Kriminalverfahren aller Zeiten u. Völker, Berlin 1926. [przypis autorski]
Azja (mit. gr.) — jedna z okeanid, w zależności od wersji mitu matka lub żona Prometeusza. [przypis edytorski]
Azja (mit. gr.) — w mitologii greckiej jedna z okeanid. [przypis edytorski]
Azja Mniejsza — azjatycki półwysep między Morzem Czarnym a Morzem Śródziemnym, na wschód od Grecji; w starożytności na jego wybrzeżach osiedlali się osadnicy greccy, którzy założyli tam liczne miasta. [przypis edytorski]
Azja Mniejsza — azjatycki półwysep między Morzem Czarnym a Morzem Śródziemnym. W czasach rzymskich początkowo była na tym terenie jedna duża prowincja, z czasem podzielona na: Frygię, Bitynię, Cylicję, Kapadocję, Galację, Lycję i Pont. Obecnie jest to azjatycka część Turcji, Anatolia. [przypis edytorski]
Az jaszir — „Wtedy zaśpiewał”, pieśń dziękczynna odśpiewana przez Mojżesza po przekroczeniu Morza Czerwonego. [przypis tłumacza]
Azjej (starop. forma) — (przeciwko) Azji. [przypis edytorski]
Azjów (daw.) — forma archaiczna: Azjowy, należący do Azji. [przypis edytorski]
Azjos — wuj Hektora. [przypis edytorski]
a zmietnie go z stolca (starop.) — i zrzuca go z tronu. [przypis redakcyjny]
a znasz mój czyn — Wyrazy czyn, czynownik, często są tu użyte w znaczeniu rosyjskim, dla Litwinów tylko zrozumiałe. W Rosji, ażeby nie być chłopem albo kupcem, słowem, aby mieć przywilej uwalniający od kary knuta, trzeba wejść w służbę rządową i pozyskać tak nazwaną klasę albo czyn. Służba dzieli się na czternaście klas; potrzeba kilka lat służby dla przejścia z jednej klasy w drugą. Są przepisane czynownikom różne egzamina, podobne do formalności zachowujących się w hierarchii mandaryńskiej w Chinach, skąd, zdaje się, że ten wyraz Mogołowie do Rosji przenieśli, a Piotr Pierwszy znaczenie tego wyrazu odgadnął i całą instytucją w duchu prawdziwie chińskim rozwinął. Czynownik często nie jest urzędnikiem, czeka tylko urzędu i starać się oń ma prawo. Każda klasa albo czyn odpowiada pewnej randze wojskowej, i tak: doktor filozofii albo medycyny liczy się w klasie ósmej i ma stopień majora, czyli asesora kolleskiego; stopień kapitański ma frejlina, czyli panna dworu cesarskiego; biskup lub archirej jest jenerałem. Między czynownikami wyższymi i niższymi stosunki uległości i posłuszeństwa przestrzegają się z równą prawie ścisłością jak w wojsku. [przypis autorski]
A znowuż o Ps LXXVIII (…) — Werset 39: Spiritus vadent et non rediens… [przypis tłumacza]
A — zob. też oznaczone przez: AA uzupełnienie tych rozważań. [przypis edytorski]
Azochis — Ἀσωχις, miasto położone na zachodnim brzegu jeziora Genezaret w dolinie Jesreel (μέγα πεδίον, dzisiejsza równina El-Bûttauf). [przypis tłumacza]
azoik (geol.) — najstarszy okres dziejów Ziemi, z którego w formacjach skalnych nie zachowały się żadne ślady życia; obecnie synonim terminu archaik zdefiniowanego jako najstarszy eon w dziejach, przed pojawieniem się organizmów żywych, ok. 4,0–2,5 mld lat temu. [przypis edytorski]
a zoj (jid.) — tak więc; tak, w ten sposób. [przypis edytorski]
azoospermia (med.) — całkowity brak plemników w ejakulacie. [przypis edytorski]
Azop — bóg rzeczny, któremu Jowisz wydarł córkę Eginę. [przypis tłumacza]
Azopos — rzeka w Beocji. [przypis edytorski]
Azor — imię psa. [przypis edytorski]
Azor, Jan — hiszpański jezuita, umarł w Rzymie w 1607. [przypis tłumacza]
Azotos, Aretuza — Azotos: Ἄζωτος, אַשְׁדּוֹד ([Aszdod] Joz 13, 3 etc.), w klinach: as-du-di, dziś Esdûd, nędzna wioska, około 300 mieszkańców mająca; Aretuza: Ἀρέθουσα, dzisiejsze Er-Restan, budowle bazaltowe. [przypis tłumacza]
A z pewnością nasz Oront za słówko pochwały — Domyślne: „dopomógłby ci skutecznie w twoim procesie”. Poprzedni wiersz zdaje się zapowiadać, że ta sprawa będzie miała następstwa. [przypis tłumacza]
Azrael — anioł śmierci w islamie. [przypis edytorski]
A zresztą… dawno nie żyła. — w rękopisie jest to dopisek na marginesie. [przypis edytorski]
Aztekowie — indiański lud ze środkowego Meksyku, który w XV w. utworzył potężne imperium, podbite w l. 1519–1521 przez Hiszpanów. [przypis edytorski]
azucarillo — cienka laseczka lodu z cukrem. [przypis autorski]
A zwłaszcza, który z nami był i spokrewniony — Austriak (Rakuszanin). [przypis redakcyjny]
Azyą — czytaj: Azyją [jak wyraz trzysylabowy; red. WL]; wiele miejsc podobnych: Antyochia, Etyopia, Emaus itd. [przypis redakcyjny]
Azyą — wyraz czytamy na trzy sylaby; dziś popr. forma D.lp: Azję. [przypis edytorski]
