Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 170770 przypisów.
Nietzsche nie jest już mistrzem psychologii, ale wyraża tylko zaciekawienie wobec wyjątkowych stanów duszy — S. Brzozowski, Współczesne kierunki literatury polskiej wobec życia, „Głos” 1903, nr 19. [przypis autorski]
Nietzsche nie szczędzi nawet drwin Schopenhauerowi — por. Nietzsche, Jenseits von Gut u. Böse, 1886, s. 106; Nietzsche, Götzendämmerung, 1889. s. 107. [przypis redakcyjny]
Nietzsche to jakby stracony posterunek ludzkości. (…) rycerz zabija zwiastunów i po każdym zwycięstwie coraz rozpaczliwiej, coraz żarliwiej rozpłomienia swą wiarę — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 509. [przypis autorski]
Nietzsche umiał pochylać się nad krawędzią. (…) być samotnym szczerze — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 10. [przypis autorski]
Nietzsche. Zburzył „psychologię centralistyczną” — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 35. [przypis autorski]
nieubłagalnie — nieubłaganie. [przypis edytorski]
nieubłagalny — dziś: nieubłagany; niedający się ubłagać. [przypis edytorski]
Nieubłagana inkwizycja […] napawała lękiem wszystkich. — Święty Pius V Ghislieri z Piemontu, którego pociągłą i surową twarz można oglądać na grobowcu Sykstusa V w kościele Santa Maria Maggiore, był wielkim inkwizytorem, kiedy powołano go na tron świętego Piotra w roku 1566. Rządził Kościołem przez sześć lat i dwadzieścia cztery dni. Zobacz jego listy ogłoszone przez pana de Pottera, jedynego człowieka wśród nas, który zna ten punkt historii. Dzieło pana de Pottera, ogromna kopalnia faktów, jest owocem czternastu lat pracowitych studiów w bibliotekach Florencji, Wenecji i Rzymu. [przypis autorski]
nieubłagany (starop.) — dziś popr. forma imiesłowu przysłówkowego współcz.: nie ulegając błaganiom. [przypis edytorski]
Nie ubliżam zastępcy waszemu — to ustawiczne „wybacz pan” przy krytyce stosunków wojskowych dowodzi, że i w Atenach wypraszano sobie strategikę domową. [przypis tłumacza]
nieuchroniony (starop.) — nieuchronny; nieuchronione wiatry: wiatry, przed którymi nie sposób się uchronić. [przypis edytorski]
nieuchroniony (starop.)— taki, przed którym nie można się uchronić, ukryć. [przypis redakcyjny]
nieuchronny (starop.) — taki, przed którym nie sposób się uchronić. [przypis edytorski]
nie uciecze (daw.) — nie ucieknie; tu: jak (się) nie ucieknie przed śmiercią. [przypis edytorski]
nie uciekam, a lekko odfruwam — dziś popr.: nie uciekam, ale lekko odfruwam. [przypis edytorski]
nie uciskajcie go — „To oznacza dręczenie go słowami, nie mów mu: wczoraj jeszcze byłeś bałwochwalcą a teraz przyszedłeś uczyć się Tory, która była dana z ust Wszechmogącego!”, Raszi do 19:33 [1]. [przypis tradycyjny]
nieuczciwem błyśnieniem ciała — pokazaniem nagiej tylnej części ciała. [przypis redakcyjny]
nieuczony — tu: niewyuczony, niewystudiowany. [przypis edytorski]
nie uczyniłem nic innego, jak to, że przywołałem sobie na pamięć — Poniżej, gdy będzie mowa o zmyśleniach dotyczących treści, okaże się jasno, że zmyślenie nigdy nic nie tworzy i nie daje umysłowi nic nowego, lecz że przywołuje tylko na pamięć to, co jest w mózgu lub w wyobraźni i że umysł wszystko to ujmuje jednocześnie w sposób mętny. Przypomina się np. mowa i drzewo, a gdy umysł obydwa razem ujmuje mętnie bez rozróżnienia, to powstaje mniemanie, że drzewo mówi. Takie zrozumienie dotyczy również istnienia, zwłaszcza gdy, jak powiedzieliśmy, pojmuje się je ogólnikowo jako jestestwo, wtedy bowiem łacno przypisuje się je temu wszystkiemu, co równocześnie wynurza się z pamięci. Zasługuje to na szczególną uwagę. [przypis autorski]
Nie uczynisz sobie posągu — nie sporządzaj takich figur „nawet gdy nie masz zamiaru ich czcić”, Sforno do 20:4. [przypis tradycyjny]
Nie uczy się ludzi, jak być godnymi ludźmi — Por. Montaigne, Próby, I. 25. [przypis tłumacza]
nieudałe — dziś popr.: nieudane. [przypis edytorski]
nieudałych — dziś popr.: nieudanych. [przypis edytorski]
nieudały (daw.) — dziś: nieudany; ten, który się nie udał. [przypis edytorski]
nieudały (daw.) — dziś popr. forma: nieudany. [przypis edytorski]
nieudały (daw. forma) — dziś: nieudany. [przypis edytorski]
nieudały (daw. forma) — dziś popr.: nieudany. [przypis edytorski]
nieudały (daw.) — nieudany. [przypis edytorski]
nieudały — dziś: nieudany; niewydarzony, poroniony. [przypis edytorski]
nieudały — dziś popr.: nieudany. [przypis edytorski]
nieudały — ten, który się nie udał; dziś popr. z inną końcówką: nieudany. [przypis edytorski]
nieudanym — tu: nie udawanym. [przypis edytorski]
nieudany — tu: nieudawany; prawdziwy. [przypis edytorski]
nieudolność obrazu, niemająca nic wspólnego z miłością taką, jaka istnieje w naturze — jeśli ktoś ukazuje oczom widza cnotę obok miłości, przedstawia zazwyczaj serce podzielone między te dwa uczucia. Cnota w romansach jest dobra tylko na to, aby ją poświęcić: Julia d'Étanges. [przypis autorski]
nieufniejszy — dziś: bardziej nieufny. [przypis edytorski]
nieufność, podejrzliwość, ostrożność, które rozwiną się w manię — W najniewinniejszych listach Stendhal nieustannie posługuje się kryptonimami. [przypis tłumacza]
nieugięto — dziś popr.: nieugięcie. [przypis edytorski]
nie ujdzie — tu w znaczeniu: nie ucieknie. [przypis edytorski]
nieujętny — nieuchwytny. [przypis edytorski]
nie ujrzał na tej ścianie żadnego napisu — aluzja do zapowiedzi upadku, wyrażenie nawiązujące do opowieści z biblijnej Ks. Daniela (5,25): podczas wielkiej uczty wydanej przez króla Babilonu tajemnicza ręka wypisała na ścianie słowa będące przepowiednią zagłady państwa babilońskiego. [przypis edytorski]
nie ujrzę więcej oblicza twojego — „[Nie ujrzę] w twoim pałacu, bo nie przyjdę już do ciebie […] ja nie przyjdę do ciebie, ale ty przyjdziesz do mnie”, Rabeinu Bachja do 10:29. [przypis tradycyjny]
Nie ujrzycie — u Cylkowa: 'nie ujrzeć wam'; uzasadnienie korekty: uwspółcześnienie. [przypis edytorski]
nie ukarał Scypio swego legata za to, że zniósł Lokryjczyków — miasto Lokry Epizefyryjskie, jedna z najstarszych kolonii gr. na Płw. Apenińskim, podczas II wojny punickiej sprzymierzyło się z Hannibalem; w 205 p.n.e. zostało zdobyte przez Rzymian; Scypion powierzył wówczas władzę nad miastem Quintusowi Pleminiusowi, który dopuścił do grabieży, gwałtów i sprofanowania świątyni; sprawa była przedmiotem śledztwa komisji senackiej. [przypis edytorski]
nieuki konstantynopolitańskie wydały (…) edykt przeciw największemu wodzowi epoki — aluzja do potępienia i ocenzurowania przez paryską Sorbonę, w kiepskiej łacinie, książki Belizariusz (Bélisaire, 1767) autorstwa Jean-François Marmontela (1723–1799), gdyż w rozdziale XV autor głosił potrzebę tolerancji religijnej; powieść opowiada o wybitnym generale bizantyjskim, który wg legendy pod koniec życia popadł w niełaskę u niewdzięcznego cesarza Justyniana. [przypis edytorski]
nieukontentowanie (daw.) — niezadowolenie. [przypis edytorski]
nieukontentowanie — niezadowolenie. [przypis edytorski]
nieukontentowany — niezadowolony. [przypis edytorski]
nie ulęże (forma starop.) — nie ulegnie w znaczeniu: nie schowa się, nie uchroni się. [przypis redakcyjny]
Nie umarła dzieweczka wasza, ale śpi. Dzieweczko, mówie tobie wstań! — słowa Jezusa w podobnych okolicznościach wskrzeszającego dziewczynkę (por. Mt 9,18–26; Łk 8,49–56). [przypis edytorski]
nie umiały widzieć kobiety w osobie pozbawionej piersi — Rousseau ma tu na myśli wspomniane już „osobliwe” zwierzenia pani de Francueil. [przypis tłumacza]
nieumiejące postępować z ludźmi — naturalnie tutejszymi, tj. Jończykami. [przypis tłumacza]
nieumiejący — tu: niewykształcony. [przypis edytorski]
nie umiem być nieszczerą — dziś popr.: nie umiem być nieszczera. [przypis edytorski]
Nie umiem się wstydzić własnych myśli i nie pojmuję, dlaczego nie miałabym ich wypowiadać. (…) Trzeba kochać wszystko, co się ma w sobie — S. Brzozowski, Wiry, „Głos” 1904, s. 592. [przypis autorski]
Nie umie to Dzieciątko przemówić (…) — podziękowanie M. Boskiej. Ustęp z Dialogus brevis pro festo Nativitatis Domini Nostri Jesu Christi Rkp. Jag. nr. 3361. (St. Windakiewicz, Teatr ludowy). [przypis autorski]
nie umknie się — dziś: nie umknie. [przypis edytorski]
nieumotywowany ideologicznie (…) sprzeciw artystyczny wobec mieszczańskiej akademickości dziewiętnastowiecznej i rutyniarstwa — J. Zagórski, Szkice, Kraków 1958, s. 48. [przypis autorski]
nieumowny — taki, z którym trudno się dogadać; nieubłagany. [przypis redakcyjny]
nie umył się — nie umywa się; jest bez porównania gorszy. [przypis edytorski]
nie umywszy rąk swoich wodą — Raszi uczy, że nieumycie rąk oznacza tu nieczystego, który jeszcze nie zanurzył się w mykwie. Mowa tu o człowieku, u którego ustały już upławy i odliczył siedem dni, gdy nie miał już wycieków, ale jeszcze nie zanurzył się w mykwie, więc cały czas pozostaje rytualnie nieczysty, zob. Raszi do 15:11 [1]. [przypis tradycyjny]
nie uniewinnię występnego — „[Bóg mówi:] to nie do ciebie należy, aby go zawrócić [na sąd], bo Ja nie usprawiedliwię go na Moim sądzie, jeśli [złoczyńca] wyjdzie spod twojej ręki uniewinniony, mam wiele sposobów, aby go uśmiercić taką karą śmierci, na jaką sobie zasłużył”, Raszi do 23:7 [2]. [przypis tradycyjny]
nieuniżonej — nieumiejącej się uniżać, zuchwałej, butnej. [przypis redakcyjny]
nieunoszony — nieobłaskawiony, niepokorny. [przypis redakcyjny]
nie upatrzony (starop. forma ort.) — dziś popr.: nieupatrzony. [przypis edytorski]
nieuprawiony — tu: niewykształcony. [przypis edytorski]
nieuprzejmość (daw.) — nieszczerość, nieżyczliwość, obłudność. [przypis edytorski]
nie uratująć — skrót od: nie uratują cię. [przypis edytorski]
nie Urodzony — odniesienie do osoby niebędącej z urodzenia szlachcicem; daw. „urodzony” było umieszczanym przed nazwiskiem tytułem oznaczającym szlachetne pochodzenie. W kontekście wynikającym z dialogu jest to aluzja do człowieka niewykształconego, nieposiadającego odpowiednich manier. [przypis edytorski]
nieuroku (starop.) — żeby nie urzec, nie uroczyć. [przypis redakcyjny]
nieuśmierzony (starop.) — taki, który nie da się uśmierzyć, opanować. [przypis redakcyjny]
nie uświadczyć — nie zobaczyć. [przypis autorski]
nieuskromiony — nieposkromiony. [przypis edytorski]
nie usłucha was Faraon — nie usłucha was „ani przed tym, jak stanie się zawzięty, ani i potem, gdy ujrzy już wiele znaków i cudów. Dlatego wykonam nad nimi sądy, a będzie to zabicie pierworodnych i zatopienie Micrejczyków w morzu Sitowym. Jedynie te dwa zdarzenia były wymierzone [Micrejczykom] jako kara, miara za miarę, ale pozostałe plagi były znakami i cudami po to, by ich nakłonić do skruchy”, Sforno do 7:4. [przypis tradycyjny]
nieuspionych (…) złajników — sfory nie dających się uśpić psów; por. złaja (starop.): sfora. [przypis redakcyjny]
nieuspiony (starop.) — nie dający się uśpić, uśmierzyć. [przypis redakcyjny]
nie usprawiedliwi się szlachta polska (…), tylko gdy odda sprawiedliwość rolnikowi — szlachta polska usprawiedliwi się dopiero, kiedy zapewni sprawiedliwość rolnikowi. [przypis edytorski]
Nie ustąpi berło od Jehudy — «Od kiedy po raz pierwszy zostanie ukoronowany [potomek] Jehudy, czyli począwszy od królestwa Dawida, korona nie będzie przeniesiona na inne plemię», zob. Chizkuni do 49:10. Berło jest aluzją do przywódców mędrców Tory w Babilonii, zob. Raszi do 49:10. [przypis edytorski]
nie ustąpić z raz powziętej decyzji — popr.: nie odstąpić od raz powziętej decyzji. [przypis edytorski]
Nieustającą Ofiarę — ἐνδελεχισμὸν, עֹלַ֤ת תָּמִיד֙ całopalenie ustawiczne, Wj 29, 42. [przypis tłumacza]
nieustając — tu: nieustannie. [przypis edytorski]
Nie ustanawiajcie nic przy Mnie — „Nie czyńcie podobizn Moich sług, którzy usługują Mi na wysokościach”, Raszi do 20:20. „Po tym jak widzieliście, że nie potrzebujecie żadnych pośredników, aby zbliżyć się do Mnie, nie sporządzajcie przy Mnie takich [obiektów] do pośredniczenia”, Sforno do 20:20. [przypis tradycyjny]
Nieustanne powtarzanie skarg na utratę wiary (…) jak niegdyś poza bajroniczna u epigonów romantyzmu — P. Chmielowski, Najnowsze prądy w poezji naszej, s. 82. [przypis autorski]
Nie ustanowiono władców, aby byli groźni dla dobrych, jeno dla złych… — Rz 13, 3–4. [przypis edytorski]
nieustawiczne (starop.) — niebaczne. [przypis redakcyjny]
nieustawiczność (daw.) — nietrwałość. [przypis edytorski]
nieustawiczność — niestateczność, zmienność. [przypis edytorski]
nieustawiczny (starop.) — niestały. [przypis redakcyjny]
nieustawny — tu: nieustający. [przypis edytorski]
nieustawny — tu: nieustanny, nieustający. [przypis redakcyjny]
Nie ustępował słup — nie było przerwy pomiędzy nimi: zanim jeden słup zaniknął drugi już się pojawiał, zob. Raszi do 13:22. [przypis tradycyjny]
nieustraszona odwaga Kanusa Juliusza, Seneki, Petroniusza — Autor zestawia nazwiska wybitnych osobistości z epoki Rzymu cesarskiego, które z jednaką odwagą i spokojem spotkały śmierć z okrutnego wyroku władcy. Kanus Juliusz, wymieniany przez Senekę (De tranquillitate animi, cap. 14) był filozofem stoickim, straconym z rozkazu Kaliguli; zapowiedział był przyjaciołom krótko przed zgonem, że powróci do nich, aby donieść o stanie duszy ludzkiej po śmierci. W w. XVIII czytywano go często we Francji. [przypis tłumacza]
Nie ustrzygą mi włosów mołodyce — mowa o postrzyżynach przed ślubem; mołodyca (ukr.) — panna, dziewczyna. [przypis edytorski]
nieutólony — nieutulony. [przypis redakcyjny]
…nie utonął jednak nikt, dziewczęta się na sanie przesiadły, korona ocalała — Opowiadanie własne Kottanerin służy za podstawę. (przyp. aut.) [przypis autorski]
nie uważając — tu: nie zauważając. [przypis edytorski]
nie uważaj — tu: nie zważaj, nie zwracaj uwagi. [przypis edytorski]
nie uważali Tesalczycy za rzecz wskazaną doprowadzić do walki konnicy z hoplitami — wdawszy się w bój z jazdą Agesilaosa, mogą się w dalszym ciągu uwikłać w walkę z ciężkozbrojną piechotą, wobec której konnica była bezradna, o ile by hoplici nie potracili głowy. [przypis tłumacza]
Nie uważam (…) zostawię — Filint zna już Alcesta z tej strony; że zaś umie pod szorstką powłoką ocenić jego zalety i jest doń szczerze przywiązany, stara się zbyć żartem jego gniewy, być może bawiąc się nawet nimi w duchu. [przypis tłumacza]
nie uwijając słów mych bawełnicą — mówiąc prosto z mostu. [przypis edytorski]
nie uwlecze — dziś: nie uwłaczy. [przypis edytorski]
