Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 157384 przypisów.
W oryg. w dialogu Hamleta i Grabarza wykorzystano grę podwójnego znaczenia słowa lie: leżeć oraz kłamać:
„Hamlet (R. of grave.): 'I think it be thine, indeed; for thou liest in't.' 1st Clown: 'You lie out on't, sir, and therefore it is not yours: for my part, I do not lie in't, yet it is mine.' Hamlet: 'Thou dost lie in't, to be in't, and say it is thine: 'tis for the dead, not for the quick; therefore thou liest.' 1st. Clown: 'Tis a quick lie, sir; 'twill away again, from me to you.' Hamlet: 'What man dost thou dig it for? (…)'”
W tym przekładzie gra słów nie została uwzględniona; w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka brzmi ona:
„Hamlet: (…) A czyj to grób, przyjacielu? Pierwszy grabarz: Ano mój. (…) Hamlet: Twój? Chcesz powiedzieć, że się w nim znajdujesz. Pierwszy grabarz: To raczej ty mnie w nim znajdujesz, panie. Ja w nim niczego nie szukam, to i niczego nie znajduję. Hamlet: Szukasz chyba guza i zaraz go znajdziesz. Jesteś tylko architektem grobu — nie lokatorem. Powiedzieć 'to mój grób' może tylko umarły, a nie żywy. Pierwszy grabarz: O ile uda mu się coś powiedzieć przy tym stanie zdrowia. Hamlet: Dla kogo wykopałeś grób? Kim jest ten zmarły? (…) itd.”.
[przypis edytorski]
w ośmiu buddyjskich piekłach mroźnych — w buddyzmie, za tradycją braministyczną wyróżnia się wśród narak (piekieł) osiem zimnych, osiem gorących oraz tyleż mrocznych (wszystkich ma być 34, dusze pozostają w nich, zanim dostąpią odrodzenia na wyższym lub niższym poziomie duchowej doskonałości). [przypis edytorski]
wosczyny (gw.) — woszczyny, plastry pszczele pozbawione miodu, przeznaczone do wytopu wosku. [przypis edytorski]
wos (gw.) — was; tu jest to gw. forma grzecznościowa. [przypis edytorski]
woskiem pozlepiana trzcina — fletnia; instrument pasterski w staroż. Grecji. [przypis edytorski]
woskoboj a. woskobojnik (daw.) — człowiek zajmujący się tłoczeniem i wyciskaniem wosku. [przypis edytorski]
woskoboj a. woskobojnik — rzemieślnik zajmujący się obróbką wosku. [przypis edytorski]
woskresnąć (z rus.) — zmartwychwstać. [przypis redakcyjny]
wosk — Tu, jak i uprzednio, przez wyraz wosk poeta figurycznie [figurycznie — przenośnie; red. WL] wyraża materię, naturę. Przez wyraz pieczęć wyraża wpływ pośredni afer niebieskich na wszystkie ciała organiczne, który nie może być arcydoskonałym właśnie dlatego, że jest wpływem tylko pośrednim. Jeden wpływ bezpośredni, idący wprost od samego Boga, tworzy rzeczywisty ideał, to jest arcydoskonałość. W całym ciągu tej metafory poeta rozwija pojęcie Platona o ideach. [przypis redakcyjny]
w osobie — osobiście. [przypis redakcyjny]
w osobnym traktacie, którego pewne względy nie pozwoliły mi ogłosić — Traktat o Świecie czyli o Świetle. [przypis tłumacza]
wospreszczajetsia (ros.) — zabrania się. [przypis edytorski]
wospreszcza (popr. ros. wosprieszciajetsia) — zabrania się. [przypis edytorski]
w ostatecznym gładzeniu i polerowaniu tego poematu ostatni z Tęczyńskich [Jan] brał udział wybitny — myśl tę wypowiedział pierwszy prof. A. Brückner w Wielkiej, encyklopedyi illustr pod wyrazem [tj. hasłem] Kochanowski Piotr. [przypis redakcyjny]
w ostatku (daw.) — w końcu. [przypis edytorski]
w ostatnich czasach — sformułowanie to odnosi się do czasu powstania niniejszej przedmowy; dokładnie chodzi o rok 1872. [przypis edytorski]
w ostatnich dwunastu latach — dziś: w ciągu ostatnich dwunastu lat. [przypis edytorski]
W ostatniej sferze — Tą ostatnią sferą jest Empireum. [przypis redakcyjny]
w ostatnim kościele — ostatni kościół poza obrębem murów warowni był już zburzony. Katedra jest więc ostatnim kościołem. Jak pisze Kleiner: „Jest to katedra fikcyjna. Okopy Świętej Trójcy naprawdę mają tylko ruiny kościółka, w którym bohatersko broniła się niegdyś garstka konfederatów barskich”. [przypis redakcyjny]
wota — dary (często cenne wyroby złotnicze) ofiarowywane w kościele w jakiejś intencji a. jako dziękczynienie. [przypis edytorski]
wota (daw.) — głosy a. opinie. [przypis edytorski]
wota (daw.) — głosy. [przypis edytorski]
Wotan — bóg w mitologii germańskiej; opiekun zmarłych wojowników i myśliwych. [przypis edytorski]
Wotan — germański bóg wojny, władzy, mądrości i magii; jest również jedną z najważniejszych postaci tetralogii Wagnera Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]
Wotan (Ondyn) — w mitologii skandynawskiej bóg wojny, wichru, śmierci i zwycięstwa (częsta postać w utworach Wagnera) [przypis edytorski]
wota — tu: śluby, ślubowania. [przypis edytorski]
wota (z łac.) — głosy, przychylność. [przypis redakcyjny]
wota (z łac.) — tu: głosowanie. [przypis edytorski]
wot eto (z ros.) — to właśnie. [przypis edytorski]
Wot frantik paljaczok (ros.) — ot, elegancik Polaczek. [przypis edytorski]
wot kakaja sztuka (ros.) — ot, jaka sprawa. [przypis edytorski]
wot kak (ros.) — ot co. [przypis edytorski]
Wot kak zabawliajetsa polskij graf… (ros.) — Oto jak się zabawia polski hrabia w rewolucyjnych czasach. Truje przyjaciół, hi, hi! No, dawajcie jeszcze, hrabio. Ja rzadko, powiadają, ale mocno. W dobrym towarzystwie… [przypis edytorski]
wot krasnyj maładiec (z ros.) — oto piękny zuch. [przypis edytorski]
wotów — tutaj: oświadczeń. [przypis redakcyjny]
wotować (daw.) — głosować. [przypis edytorski]
wotować (daw.) — głosować, wypowiadać się. [przypis edytorski]
wotować (daw.) — radzić, wypowiadać się. [przypis edytorski]
wotować (daw.) — radzić, wypowiadać się. [przypis edytorski]
wotować (przestarz.) — głosować. [przypis edytorski]
wotować (starop.) — głosować; tu: wypowiadać się. [przypis edytorski]
wotować (starop.) — głosować; tu: wyrażać swoje zdanie. [przypis edytorski]
wotowanie (daw.) — wygłaszanie opinii i głosowanie. [przypis edytorski]
wotowanie — głosowanie. [przypis edytorski]
Wotowski, Stanisław Antoni (1895–1939) — właściciel kontrowersyjnego biura detektywistycznego; jeździł po Polsce z wykładami na temat okultyzmu, spirytualizmu, masonerii i sekt. Autor wielu powieści sensacyjnych, m. in. książki Tajemnice masonerii i masonów (1926), po 1989 roku kilkakrotnie wznowionej. [przypis edytorski]
wot (ros.) — o, oto. [przypis edytorski]
wotum (daw.) — głos, opinia. [przypis edytorski]
wotum (daw.) — głos. [przypis edytorski]
wotum (daw.) — ślub. [przypis redakcyjny]
wotum (daw.) — zwykle w lm (wota), decyzja, głos, mowa osoby biorącej udział w naradzie, głosowaniu. [przypis edytorski]
wotum, lm. wota (z łac., tu daw.) — uroczyste przyrzeczenie a. głos osoby głosującej. [przypis edytorski]
wotum — przedmiot wieszany na ołtarzu w konkretnej intencji. [przypis edytorski]
wotum — ślubowanie. [przypis edytorski]
wotum — ślubowanie, przysięga. [przypis redakcyjny]
wotum — symboliczny dar wieszany na ołtarzu, na świętym obrazie bądź na posągu religijnym jako prośba o wstawiennictwo lub podziękowanie za nie. [przypis edytorski]
wotum — tu: przedmiot stanowiący pamiątkę. [przypis edytorski]
wotum (z łac.) — głos, opinia. [przypis edytorski]
wotum (z łac.) — głos. [przypis redakcyjny]
wotum (z łac.) — przedmiot składany w świątyni jako dar, wyrażający wdzięczność dla bóstwa. [przypis edytorski]
wotum (z łac.) — ślubowanie, postanowienie. [przypis edytorski]
wotum (z łac.) — tu: ślub złożony bogom. [przypis edytorski]
wotum (z łac. votum) — przedmiot służący do ofiarowania w świątyni, ofiara dziękczynna, najczęściej w formie krzyżyka, różańca, obrazka lub figurki Matki Boskiej, ryngrafu itp. [przypis edytorski]
wotum (z łac. votum) — przedmiot służący do ofiarowania w świątyni, ofiara dziękczynna, najczęściej w formie krzyżyka, różańca, obrazka lub figurki Matki Boskiej, ryngrafu itp. [przypis edytorski]
wotum (z łac. votum: ślub złożony bogom) — przedmiot służący do ofiarowania w świątyni, ofiara dziękczynna, najczęściej w formie krzyżyka, różańca, obrazka lub figurki Matki Boskiej, ryngrafu itp. [przypis edytorski]
wotywa — msza odprawiana w jakiejś szczególnej intencji a. uroczysta msza poranna. [przypis edytorski]
wotywa — msza odprawiana w określonej intencji w kościele katolickim. [przypis edytorski]
wotywa — msza odprawiana w specjalnej intencji a. ranna msza śpiewana i grana w kościele katolickim. [przypis edytorski]
wotywa — msza odprawiana w szczególnej intencji, z jakiejś szczególnej okazji. [przypis edytorski]
wotywa — msza poranna. [przypis edytorski]
wotywa — msza śpiewana, odprawiana specjalnie na czyjąś intencję. [przypis redakcyjny]
wotywa — msza wotywna, odprawiana na czyjąś intencję. [przypis redakcyjny]
wotywa — msza wotywna, odprawiana w czyjejś intencji. [przypis edytorski]
wotywa — w kościele katolickim msza odprawiana w specjalnej intencji a. msza poranna, śpiewana. [przypis edytorski]
wotywa (z łac.) — msza odprawiana na czyjąś intencję. [przypis edytorski]
wotywie — msza odprawiana w jakiejś intencji w kościele katolickim. [przypis edytorski]
wotywny — podarowany jako wotum na pamiątkę cudu, zazwyczaj uzdrowienia. [przypis edytorski]
Wouwerman, Philips (1619–1698) — barokowy malarz holenderski. Malował m.in. sceny batalistyczne z okresu wojny trzydziestoletniej. [przypis edytorski]
W owej twardej rzymskiej szkole szermierzy na śmierć i życie (…) Przysięgamy (…) te służby — Petroniusz, Satyryki, 97. [przypis tłumacza]
wo wtorych (zniekszt. ros.) — po drugie. [przypis edytorski]
w owych dniach rabacji hrabia zwoływał gospodarzy (…) przy teraźniejszej szosie krajowej — opis powyższy zgodny jest w zupełności z zapiskiem z r. 1846, pomieszczonym w kronice (Liber memorabilium) parafii w Miechocinie. Ważnym źródłem z tego czasu jest rękopis naocznego świadka, hr. Gabrieli z Małachowskich Tarnowskiej pt. Zapusty 1846 roku. Dłuższe urywki i streszczenia z tego rękopisu, dotyczące ówczesnych wydarzeń podaje Michał Marczak w felietonie pt. Powiat tarnobrzeski pod rządami austriackimi, pomieszczonym w dwutygodniku „Głos ziemi tarnobrzeskiej”, Tarnobrzeg, dnia 15 V i 1 VI 1924 r., nr 9 i 10, rok II. Pisze też o tym hr. Stanisław Tarnowski w Naszych dziejach w XIX wieku, Kraków 1901, str. 77.
Według miechocińskiej metryki zmarłych Wawrzyniec Kozieł miał lat 30, był centurionem 40 pułku piechoty. Paweł Wiącek miał lat 40. Obaj zabici 22 lutego, pochowani po przeprowadzonej sekcji zwłok na cmentarzu w Miechocinie 7 marca 1846 r. Według opowieści miejscowych w Annopolu zabito wówczas 7 ludzi i pochowano przy gościńcu w rowie na granicy Padwi. Jednakże ciała Kozła i Wiącka — jak pisze hr. Gabriela Tarnowska i podaje tradycja ludowa — zostały stamtąd wydobyte przez nieszczęśliwe wdowy po zabitych i przewiezione do Miechocina.
[przypis autorski]
w owych dwóch filozofach — Epikur i Seneka. [przypis tłumacza]
W owym czasie przybył do Rzymu pewien młody Żyd, który się chował w Sydonie… — por. Starożytności XVII, XII, 1–XIII, 5. [przypis tłumacza]
w owym roku była susza — Wspomnienie straszliwej suszy, która na kilka lat przedtem gnębiła Francję. [przypis tłumacza]
woysko miało być pisane (starop. konstrukcja) — miał się odbywać popis (tj. przegląd) wojsk. [przypis edytorski]
Woyzeck — dzieło niedokończone, pozostawione przez zmarłego bardzo młodo autora we fragmentach; kolejność scen nie jest pewna; dwa fragmenty zostały pominięte przez tłumacza: scena bójki w karczmie oraz końcowe Paralipomena. [przypis edytorski]
woźny — kiedyś pracownik sądowy, który pilnował porządku i roznosił pocztę, doręczał wyroki. [przypis edytorski]
woźny — tu: pracownik sądowy pośredniczący pomiędzy stronami sporu oraz między sądem a stronami, zajmujący się m.in. dostarczaniem pozwów, ściąganiem zasądzonych kar, dokonywaniem aresztowań. [przypis edytorski]
woźny — Woźny albo jenerał, wybrany uchwałą trybunalską lub sądową ze szlachty osiadłej, roznosił pozwy, ogłaszał intromisje, robił wizje, przywoływał aktoraty etc. Pospolicie drobna szlachta urząd ten sprawowała. [przypis autorski]
woza — dawna forma dopełniacza lp rzeczownika wóz, dziś: wozu. [przypis edytorski]
woza — dziś popr. D. lp: wozu. [przypis edytorski]
woza (gw.) — wozu (D.lp). [przypis edytorski]
woza (starop. forma) — (z) wozu. [przypis edytorski]
wozić się sankami — dziś: jeździć na sankach. [przypis edytorski]
woziech (daw.) — dziś popr. Ms. lm: wozach. [przypis edytorski]
wozów, tknionych oszczepami — Hiszpanie mieli w tej bitwie jakieś wozy, ponatykane oszczepami, na kształt wojennych wozów starożytnych Persów. [przypis redakcyjny]
wozrażenie (ros.) — sprzeciw. [przypis edytorski]
wozy skarbne — wozy ze skarbami. [przypis edytorski]
w pacht — w dzierżawę. [przypis edytorski]
wpada w drugie — czyli w ogień piekła. [przypis tłumacza]
wpadłe (oczy) — dziś popr.: zapadłe (oczy). [przypis edytorski]
