Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8547 przypisów.

miecz sycylijski — miecz Damoklesa: gdy Damokles, dworzanin Dionizjosa, tyrana sycylijskiego miasta Syrakuzy, zazdrościł władcy szczęśliwego losu, został podczas uczty posadzony pod mieczem zawieszonym na końskim włosie, by mógł wczuć się w sytuację władcy w każdej chwili narażonego na nieszczęście. [przypis edytorski]

mieczu — dziś popr. forma C. lm: mieczowi. [przypis edytorski]

mieczu — dziś popr. forma C. lp: mieczowi. [przypis edytorski]

mieczu — dziś popr. forma: mieczowi a. dla miecza. [przypis edytorski]

miecz — wg mitologii Tezeusz uczestniczył w wyprawie Heraklesa po pas królowej Amazonek. [przypis edytorski]

mieczyskami — ῥομφαίαις , gladiis, Schwertern (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]; duży, szeroki miecz, używany zwłaszcza przez Traków i różne ludy barbarzyńskie; noszono go po stronie prawej (Pape). [przypis tłumacza]

mieczyskami — ταῖς ῥομφαίαις, p. VI, I, 8, uwaga. [przypis tłumacza]

Mieczysław Frenkiel (1858–1935) — aktor. [przypis edytorski]

Mieczysław Gałka ps. „Elegant” (1923–1975) — podchorąży AK, w powstaniu dowódca drużyny w batalionie „Chrobry I”, robinson warszawski, po wojnie nadal mieszkał w stolicy. [przypis edytorski]

Mieczysław I a. Mieszko I (922/945–992) — władca Polski z dynastii Piastów, ojciec Bolesława I Chrobrego. [przypis edytorski]

Mieczysław I — chodzi o księcia Mieszka I. [przypis edytorski]

Mieczysław Jakimowicz — wspomnienie to było drukowane w miesięczniku „Rok Polski” (w Krakowie) we wrześniu 1917 r. (Nr. 9). [przypis redakcyjny]

Mieczysław Kurzyna ps. „Miecz” (1919–1983) — w konspiracji od 1939, podchorąży AK (od 17 sierpnia 1944 podporucznik), w powstaniu w Zgrupowaniu „Radosław”, ranny 9 sierpnia, później dowódca plutonu w batalionie „Czata 49”, po wojnie mieszkał w Warszawie. [przypis edytorski]

Mieczysław — właśc. Mieszko I. [przypis edytorski]

miednia — miednica. [przypis edytorski]

miednica (starop.) — tu: naczynie miedziane. [przypis edytorski]

miednica — tu: miska do mycia. [przypis edytorski]

miednik — dziś popr.: miednica. [przypis edytorski]

miednik — kocioł z brązu. [przypis edytorski]

miednik — właść. miednica. [przypis edytorski]

miedź (daw.) — miedziaki, drobne monety. [przypis edytorski]

miedź — hartowana miedź była używana do wyrobu broni. [przypis edytorski]

miedź — hartowana miedź służyła do wyrabiania uzbrojenia. [przypis edytorski]

miedź — hartowana miedź służyła do wyrobu broni i zbroi. [przypis edytorski]

miedź — hartowana miedź służyła do wyrobu broni. [przypis edytorski]

miedź — hartowana miedź służyła do wyrobu uzbrojenia. [przypis edytorski]

miedź — hartowana miedź służyła do wyrobu zbroi i uzbrojenia. [przypis edytorski]

miedź — mowa o brązie. [przypis edytorski]

miedź za złoto wymienić — wyrażenie z Iliady VI 236, gdzie Glaukos zamienia się zbroją z Diomedesem, oddając mu swój złoty pancerz, wart stu wołów, a otrzymując od niego wykonany z miedzi (z brązu), wart dziewięć. [przypis edytorski]

miedza — pas graniczny oddzielający dwie połacie ziemi. [przypis edytorski]

miedza — pas nieuprawnej ziemi oddzielający pola. [przypis edytorski]

miedza — pas ziemi nieuprawnej ciągnący się wzdłuż dwóch pól i oddzielający je. [przypis edytorski]

miedza — pas ziemi nieuprawnej ciągnący się wzdłuż dwóch pól i oddzielający je. [przypis redakcyjny]

miedza — pas ziemi rozdzielający pola uprawne. [przypis edytorski]

miedza — podłużny skrawek ziemi oddzielający pola uprawne. [przypis edytorski]

miedza — wąski pas ziemi niezaoranej, rozgraniczający pola uprawne. [przypis edytorski]

miedziak — tu: brązowy medal. [przypis edytorski]

miedziane a. wytarte czoło (mieć) — być bezczelnym, bezwstydnym, pozbawionym honoru. [przypis edytorski]

Miedziane (niem. Kupferberg, słow. Medené) — masywny szczyt wznoszący się na wys. 2237 m n.p.m. w długiej płn.-wsch. grani Szpiglasowego Wierchu w polskich Tatrach Wysokich; grań Miedzianego ciągnie się na przestrzeni 1400 m pomiędzy Doliną Pięciu Stawów Polskich a Doliną Rybiego Potoku. [przypis edytorski]

Miedziane — szczyt w polskich Tatrach o wysokości 2233 m n.p.m. [przypis edytorski]

Miedziany jeździec — pot. nazwa pomnika Piotra I w Petersburgu, jednego z symboli miasta. Został odsłonięty w 1782 dla upamiętnienia założyciela miasta. Posąg jeźdźca umieszczony jest na ogromnym postumencie wykonanym z granitowego głazu narzutowego. Jego nazwa upowszechniła się za sprawą poematu Puszkina Jeździec miedziany (Медный всадник, wyd. 1837), zainspirowanego pomnikiem. [przypis edytorski]

miedzianymi runie stopy — sens: podepcze ciężkimi stopami. [przypis edytorski]

miedzy hardemi zawżdy kwitną swary — Prz 10, 12: „Nienawiść wzbudza swary: a wszystkie występki miłość pokrywa” (tłum. Wujka). [przypis edytorski]

miedzy insze (starop.) — między innych, pośród innych. [przypis redakcyjny]

Miedzy pysznemi zawżdy swary rostą — Prz 13, 10. [przypis edytorski]

miedzy (starop.) — dziś popr.: między. [przypis edytorski]

miej baczność (daw.) — uważaj. [przypis edytorski]

miejcie się do sprawy (starop.) — szykujcie się [gotujcie się] do sprawy [tj. tu: do walki]. [przypis edytorski]

Miej i tę, co przyjemność mojej zrówna matki — Miej i tę, która wdziękami wyrówna przyjemności, to jest wdziękom, matki mojej, Wenery. „Zrównać”, położone tu z czwartym przypadkiem, rządzi pospolicie trzecim, jeśli znaczy, jak w tym miejscu, wyrównać, być podobnym komu. [przypis redakcyjny]

Miej (…) karetyCelimena, wyprowadzona z równowagi i zapominając o światowej masce, odpowiada wręcz, porywczo; wówczas Arsena, korzystając z doraźnego zwycięstwa, chce z tryumfem opuścić pole walki. Ale już Celimena zdążyła się opanować. [przypis tłumacza]

Miej na poślednie koła pilne oko — dosł.: zwracaj uwagę na tylne koła; przysłowie to znaczy: myśl o tym, co się może zdarzyć. [przypis redakcyjny]

Miej nas na wodzy — trzymaj nas krótko, w karności i posłuszeństwie. [przypis redakcyjny]

miejsca czcią otoczone — τα αγια. Niechaj czytelnik nie posądza Flawiusza o ubóstwo wysłowienia; wśród całego wiru słów: świątynia, święte miejsca, Święte Świętych etc. tłumacz musi myśleć nie tylko o wiernym oddaniu tekstu, ale i o dźwięczności mowy przekładu; tylko w wypadkach, w których chodzi o określenia ściśle lokalne, dosłowność jest rzeczą nieodzowną, nie można tedy używać wyrażeń ogólnikowych, ale trzeba rzecz nazywać po imieniu. [przypis tłumacza]

miejsca pracy i toalety dla Płazów zostały otoczone wysokimi drewnianymi płotami, które chroniły Płazy (…), a przede wszystkim (…) oddzielały świat Salamander od świata ludzi — Wydaje się, że chodziło tu także o pewne pobudki moralne. Wśród papierów Povondry znalazła się wielojęzyczna Proklamacja, opublikowana przypuszczalnie we wszystkich gazetach na świecie i podpisana przez samą księżną Huddersfield, gdzie napisano:

„Liga Ochrony Płazów zwraca się przede wszystkim do was, kobiety, żebyście w interesie przyzwoitości i dobrych obyczajów przyczyniły się pracą swych rąk do wielkiej akcji, której celem jest zaopatrzenie Płazów w odpowiednią odzież. Najbardziej odpowiednia do tego jest sukienka o długości 40 cm, szeroka w pasie na 60 cm, najlepiej ze wszytą gumką. Zaleca się sukienkę złożoną w fałdy (plisowaną), która dobrze pasuje i umożliwia większą swobodę ruchów. Dla krajów tropikalnych wystarczy fartuszek zawiązywany w pasie, wykonany z całkiem prostego materiału nadającego się do prania, ewentualnie z części waszych starszych ubrań. Pomóżcie tym biednym Płazom, żeby pracując w pobliżu ludzi, nie musiały pokazywać się bez jakiegokolwiek ubrania, co zapewne obraża ich poczucie wstydu i dotyka nieprzyjemnie każdego przyzwoitego człowieka, szczególnie każdej kobiety i matki”.

[przypis autorski]

miejsca, w którym przedstawia się, mniej więcej tak jak w Twym pałacu, czyny ludzi, którzy już nie żyją — Inkowie przedstawiali rodzaj komedii, których tematy były czerpane z najlepszych czynów ich poprzedników. [przypis autorski]

miejsca w nich żadne nie miały wywody (starop.) — nie przemawiały do nich żadne tłumaczenia. [przypis edytorski]

miejsce Dolnego Egiptu zajmowała odnoga morska […] Przed gadami na tym świecie były tylko ślimaki i ryby, a przed nimi — same rośliny — autor przypisuje starożytnym Egipcjanom znajomość geologii i paleontologii, którą faktycznie osiągnięto dopiero w czasach nowożytnych. [przypis edytorski]

miejsce na słońcu — tu: w świetle, w miejscu jasnym. [przypis edytorski]

miejsce obok księdza, abym mu podał nożyczki — podczas ceremonii przyjmowania do zgromadzenia zakonnego kobiecie obcina się włosy. [przypis edytorski]

Miejsce przechodu (…) i to, co jeszcze na przechodzie było — Tu nawiasem wspomina poeta Minotaura. [przypis redakcyjny]

Miejsce swe chytra gdy straciła dusza — W miejsce Judasza z dwóch przeznaczonych świątobliwych ludzi, losem na urząd apostolski wybrany był święty Mateusz (Dzieje apostolskie, rozdz. 1, w. 21). [przypis redakcyjny]

miejsce swe osiędzie (starop.) — zajmie godne siebie (czy: należne sobie) miejsce. [przypis redakcyjny]

miejsce (tu daw.) — posada, zatrudnienie. [przypis edytorski]

miejsce (tu daw.) — zatrudnienie, miejsce pracy. [przypis edytorski]

miejsce — tu: miejsce pracy, posada. [przypis edytorski]

miejsce — tu: posada, stanowisko pracy. [przypis edytorski]

miejsce — tu: posada, zatrudnienie. [przypis edytorski]

miejsce — tu: stanowisko, pracę. [przypis edytorski]

miejsce — tu: stanowisko. [przypis edytorski]

miejsce weźmie (…) Palinura miano — na płn. od zatoki Salerneńskiej do dziś istnieje Porto di Palinuro. [przypis edytorski]

………………………. — miejsce wykropkowane w oryginale. [przypis edytorski]

miejsce zwane pokuciem — Zaszczytne miejsce, gdzie dawniej stawiano bogów domowych, gdzie dotąd Rosjanie zawieszają obrazy. Tam wieśniak litewski sadza gościa, którego chce uczcić. [przypis autorski]

miejscowe wróbelkiquelea aethlopica; Sztolcman: Nad Białym Nilem [autor powołuje się tu na pracę pol. zoologa i podróżnika Jana Stanisława Sztolcmana (1854–1928); red. W.L.]. [przypis autorski]

miejscowi (starop. forma) — miejscu (przypatrzeć się). [przypis edytorski]

miejscowość (daw.) — miejsce, okolica. [przypis edytorski]

miejscowych — ἐπιχωρίων (Niese), πατρίων (Dindorf). [przypis tłumacza]

miejscowy Rotszyld — ironiczne określenie bogatego Żyda; Rotszyldowie a. Rothschildowie — rodzina finansistów żydowskich, pochodząca z Frankfurtu. [przypis edytorski]

miej serce i patrzaj serce — Adam Mickiewicz, Romantyczność. [przypis edytorski]

miejże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

mielce — żarna, kamienie do ręcznego mielenia zboża. [przypis edytorski]

mielej (daw.) — płycej; por.: mielizna, tj. płycizna. [przypis edytorski]

mielerz — kopiec drewna przykryty ziemią, darnią lub gliną i wypalany na węgiel drzewny. [przypis edytorski]

mieli do (…) Lubomirskiego wielką relacyją — których z Lubomirskim łączyły ścisłe relacje, bliskie stosunki. [przypis redakcyjny]

mieli mędrce nawet Scyty — ma tu Krasicki na myśli zapewne Anacharsisa, mędrca scytyjskiego z VI w. p. n. e., o którym tak pisze: „Filozof, rodem był z Scytii. Zwiedził greckie państwa dla nabycia tam większej doskonałości; jakoż wielce się wsławił wytwornością nauki i dowcipu w rozmowach, które miał z rozmaitymi mędrcami […]. O nim powiadają, iż prawa porównywał do pajęczyny, w której tylko muchy więzną”. (Zbiór potrzebn. wiad.); Scytowie — koczowniczy lud barbarzyński zamieszkujący w starożytności północne wybrzeża Morza Czarnego. [przypis redakcyjny]