Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5458 przypisów.
cierpisz (daw.) — pozwalasz. [przypis edytorski]
cierpisz mię przeciwnym sobie (daw.) — znosisz mnie, choć się tobie sprzeciwiam. [przypis edytorski]
cierpi z powodu utraconej sławy oraz że żal jej ojca — w oryginale niem.: [Sie] bange wegen des Stolzes und der Bekümmernisse ihres Vaters: cierpi z powodu dumy i niepokoju swojego ojca. [przypis edytorski]
cierpnąć — odczuwać mrowienie, dreszcze na skutek strachu, zimna itd. [przypis edytorski]
cierzpiący (gw.) — cierpiący. [przypis edytorski]
cieśla — rzemieślnik obrabiający drewno. [przypis edytorski]
cieśla tyryjski — Tyr był staroż. miastem i portem fenickim; Fenicjanie stanowili potęgę w zakresie żeglugi i handlu dzięki swemu budownictwu okrętowemu, a więc niejako dzięki kunsztowi swych cieśli. [przypis edytorski]
cieśń — ciasna przestrzeń; ciasnota. [przypis edytorski]
cieśń — tu: ciasne miejsce. [przypis edytorski]
cieśniej (starop. forma) — dziś: ciaśniej. [przypis edytorski]
cieśnina Beringa — cieśnina pomiędzy Azją a Ameryką Północną. [przypis edytorski]
cieśnina Gadesu — właśc. Cieśnina Gibraltarska, oddzielająca Europę od Afryki; łac. Gades: Kadyks, miasto w płd.-zach. Hiszpanii, w Andaluzji, położone na półwyspie oddzielającym odnogę Zatoki Kadyksu od Oceanu Atlantyckiego. [przypis edytorski]
Cieśnina Kimeryjska (łac. Bosporus Cimmerius) — dziś: Cieśnina Kerczeńska; płytki, wąski przesmyk między Płw. Kerczeńskim a Płw. Tamańskim, łączący Morze Azowskie z Morzem Czarnym; jego długość wynosi ok. 40 km, szerokość 15–4 km, przy głębokości od 13 do zaledwie 3 m. [przypis edytorski]
Cieśnina Wiatrów — cieśnina oddzielająca wyspy Kuba i Haiti, łącząca Morze Karaibskie z Oceanem Atlantyckim. [przypis edytorski]
ciesą (starop. forma) — ciosają. [przypis edytorski]
ciesali — dziś popr.: ciosali. [przypis edytorski]
Ciesielczuk, Stanisław (1906–1945) — poeta, członek grupy literackiej „Kwadryga”. [przypis edytorski]
ciesielka — też: ciesiołka a. ciesielstwo; nazwa daw. rzemiosła, sztuki ręcznej obróbki drewna i budowy konstrukcji drewnianych, domów, ogrodzeń i mostków. [przypis edytorski]
ciesielski — przymiotnik od słowa „cieśla”: rzemieślnik budujący z drewna. [przypis edytorski]
ciesiołka — ciesielstwo; kunszt obróbki i budowy z drewna znany cieślom. [przypis edytorski]
ciesząc (starop.) — tu: pocieszając. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — działacz społeczny, filozof mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — herbu Dołęga, filozof, działacz społeczny, ekonomista, współtwórca mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — polski filozof, działacz społeczny, ekonomista, współtwórca mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — polski filozof, współtwórca Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Krytykował idealizm dialektyczny Hegla, ponieważ uważał, że zasadą bytu jest czyn, i że to on tworzy historię. Był przekonany o mesjanistycznym przeznaczeniu narodu polskiego, który miał wg niego przyczynić się do społecznej i moralnej przebudowy świata. Akcentował rolę kościoła katolickiego i zapowiadał nastąpienie epoki Ducha Świętego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, Zyzio hr. — prawdopodobnie chodzi o hrabiego Zygmunta Cieszkowskiego, działacza kulturalnego, sekretarza Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (w latach 1887–1894). [przypis edytorski]
cieszony (starop.) — tu: pocieszany. [przypis edytorski]
cieszyć (daw.) — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć kogoś (daw.) — tu: pocieszać kogoś. [przypis edytorski]
cieszyć kogoś — dziś: pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć kogo (starop.) — pocieszać kogo. [przypis edytorski]
cieszyć się Jopem a obietnicami Pańskimi, iż Pan Bóg wziął, Pan Bóg dać może i wszytko nagrodzić wedle wolej swojej — tj. cieszyć się jak Hiob, bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony na skutek zakładu między Bogiem a diabłem zawartego w celu wypróbowania jego wiary. Skutkiem zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa. Mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga, za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem. [przypis edytorski]
cieszyć się (starop.) — tu: pocieszać się. [przypis edytorski]
cieszyć słowy (daw.) — pocieszać słowami. [przypis edytorski]
cieszyć (starop.) — pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć we smutku — dziś: pocieszać w smutku. [przypis edytorski]
Cieszyło go to, że on, szlachcic, zajmując stanowisko handlowe, poświęcał swoje przesądy szlacheckie, przyczyniał się do postępu i brał udział w reformie kraju, szukającego nowych dróg do powiększenia ogólnej zamożności — wyraz światopoglądu pozytywistycznego. [przypis edytorski]
Cieszyn — w spisie treści wiersz występuje jako tęcza mundurów. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — a niech to; a to dopiero; też coś. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — a niech to. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — a to dopiero; też coś. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — też coś; a to dopiero. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — też coś. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — też coś, to dopiero (wykrzyknik, wyraz emocji). [przypis edytorski]
cigarillo (hiszp.) — papieros. [przypis edytorski]
cigarittas, popr.: cigarritas (hiszp.) — papierosy. [przypis edytorski]
cigęź a. cigęć — cień. [przypis edytorski]
cigęź a. cigęć (gw.) — cień. [przypis edytorski]
Ci-gît Piron, qui ne fut rien — Pas même académicien (fr.) — Tu spoczywa Piron, który nikim nie był, nawet członkiem Akademii Francuskiej [przypis edytorski]
Ci już do prawodawstwa należeć nie będą. Senatorowie wybieranymi być nie mogą, tylko przez samą szlachtę i z samej szlachty; urodzenia i oddzielne prawo do wszystkich w kraju godnośći; samej — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
ci, którzy dawniej z nim maszerowali w głąb kraju — mowa o 300 hoplitach dowodzonych przez Parrazyjczyka Kseniasa, towarzyszących Cyrusowi w wyprawie wspomnianej w ks. I, 1. [przypis edytorski]
ci, którzy świętych młodzianków za Herodowym ordynansem wycinali — wg Biblii, po usłyszeniu proroctwa Trzech Króli, że narodził się nowy król żydowski, król Herod kazał swoim żołnierzom zabić wszystkich małych chłopców; Maria i Józef uratowali wówczas nowonarodzonego Jezusa Chrystusa dzięki anielskiemu ostrzeżeniu i ucieczce do Egiptu. [przypis edytorski]
ciła usianaja (z ukr.) — cała zasiana. [przypis edytorski]
Cimarosa, Domenico (1749–1801) — kompozytor włoski z okresu klasycyzmu. [przypis edytorski]
Cimarosa, Domenico (1749–1801) — włoski kompozytor klasycystyczny. [przypis edytorski]
Cincinnati — miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Ohio. [przypis edytorski]
cinda (jęz. wenecki) — pas, pasek. [przypis edytorski]
Cino da Pistoia (1270–1336 a. 1337) — pisarz i prawnik włoski, przyjaciel Guido Cavalcantiego i Dantego Alighieri, z którymi korespondował; jako poeta zaliczany do nurtu dolce stil nuovo. [przypis edytorski]
Cinq-Mars — Henri Coiffier de Ruzé, markiz de Cinq-Mars (1620–1642), faworyt Ludwika XIII Burbona, króla Francji, zorganizował spisek przeciwko kardynałowi Richelieu, został ujęty i ścięty. Plotkowano o jego romansie z Marią Ludwiką Gonzagą i o tym, jakoby ich nieślubną córką miała być dama dworu Marii Ludwiki, Maria Kazimiera d'Arquien, późniejsza żona Jana III Sobieskiego. [przypis edytorski]
cinquecento (wł.) — XVI wiek; kultura włoska XVI wieku. [przypis edytorski]
Cinquo millreis! Tres!… Dois para persona! (port.) — Pięć milrejsów! Trzy!… Dwa za osobę! [przypis edytorski]
Cinti i Pasta — Laura Cinti-Damoreau , właśc. Laura Cinthie Montalant (1801–1863): francuska sopranistka, sławna z ról w operach Rossiniego; Giuditta Pasta (1797–1865): włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu. [przypis edytorski]
ciocia Rosia — tu przen.: Rosja. [przypis edytorski]
ciocia Wikta — tu: brytyjska królowa Wiktoria (1819–1901) lub przen.: Wielka Brytania. [przypis edytorski]
ciołak a. ciołek (gw.) — cielę. [przypis edytorski]
ciołak (daw.) — ciołek, młody byk. [przypis edytorski]
ciołek (daw., gw.) — młody byczek. [przypis edytorski]
ciołek (daw., reg.) — cielak. [przypis edytorski]
ciołek (gw.) — tu: cielak. [przypis edytorski]
Ciołek — herb Stanisława Augusta Poniatowskiego. [przypis edytorski]
ciołek — roczny byczek. [przypis edytorski]
Ciołek — rodzinny herb Poniatowskich. [przypis edytorski]
ciołek — wół. [przypis edytorski]
ciołka — krowa; por. ciołek, cielak. [przypis edytorski]
cios — blok kamienny. [przypis edytorski]
cios — ciosane kamienie. [przypis edytorski]
cios — ciosany głaz. [przypis edytorski]
Cioski — najwyższe wzniesienie przed Turbaczem od strony Łopusznej. [przypis edytorski]
cios — ociosany blok kamienny. [przypis edytorski]
cios — odpowiednio ociosany blok kamienny służący do wznoszenia budowli. [przypis edytorski]
ciosołka (gw.) — ciesiołka a. ciesielka, rzemiosło ciesielskie (obróbka drewna). [przypis edytorski]
ciosowy kamień — „cios” to duży blok kamienny, dekoracyjnie obrobiony z jednej strony. [przypis edytorski]
ciosowy (…) kamień — ociosany blok kamienny służący do wznoszenia budowli; też: cios. [przypis edytorski]
ciosy — dziś popr. forma N.lm: ciosami. [przypis edytorski]
ciosy — przekształcone górne siekacze słonia (nieprawidłowo nazywane popularnie kłami); ciekawą ich właściwością jest to, że rosną przez całe życie zwierzęcia; ciosy są wykorzystywane jako surowiec zwierzęcy zwany kość słoniowa. [przypis edytorski]
Ciotka Karola — farsa Thomasa Brandona z 1892 r. [przypis edytorski]
ci pod Teby idący w siedmioro — wg mitu siedmiu bohaterów, z polecenia Polinika wyruszyło przeciw Tebom, żeby pozbawić tronu Teoklesa, brata Polinika. [przypis edytorski]
Circe (mit. gr.) — bohaterka Odysei Homera, czarodziejka, która towarzyszy Odyseusza zmieniła w świnie; córka boga Heliosa i nimfy Perseidy. [przypis edytorski]
circenses (łac. circensis: cyrkowy, związany z igrzyskami) — igrzysk; fragment powiedzenia poety rzymskiego Juvenalisa, o prostych ludziach, którzy chcą od życia tylko chleba i igrzysk, panem et circenses. [przypis edytorski]
circenses (łac.) — igrzyska, walki gladiatorów. [przypis edytorski]
Circe (z łac.) a. Kirke (gr., mit. gr.) — bohaterka Odysei Homera, czarodziejka, która towarzyszy Odyseusza zmieniła w świnie. [przypis edytorski]
circoncellioni a. agoniści — członkowie ruchu społeczno-religijnego działającego w IV w. w Afryce płn., uważani za heretyckich ekstremistów chrześcijańskich; dążyli do zniesienia własności, uwolnienia niewolników, anulowania długów; zakłócali posiedzenia sądów, napadali na drogach żołnierzy i podróżnych, by ich sprowokować i ponieść śmierć męczeńską. [przypis edytorski]
circulus vitiosus — błędne koło; rodzaj błędu logicznego w rozumowaniu. [przypis edytorski]
circulus vitiosus (łac.) — błędne koło. [przypis edytorski]
circum circa (łac.) — wokoło, na wszystkie strony. [przypis edytorski]
cirpi (daw.) — dziś: cierpi. [przypis edytorski]
cirpieć (daw.) — dziś: cierpieć. [przypis edytorski]
cirpi (starop.) — dziś popr. forma 3.os.lp: cierpi. [przypis edytorski]
Cirque des Champs-Elysées — teatr na Polach Elizejskich w Paryżu, cieszący się powodzeniem do lat 80. XIX w., zburzony ok. roku 1900. [przypis edytorski]