Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156540 przypisów.

Young, Bringham (1801–1877) — amerykański przywódca religijny i polityk; drugi prezydent Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (tzw. mormonów); w 1846–47 poprowadził ich ze stanu Illinois na zachód do Doliny Jeziora Słonego, gdzie założyli nowe miasto, Salt Lake City; w 1850 został pierwszym gubernatorem utworzonego na wniosek mormonów Terytorium Utah ze stolicą w Salt Lake City, należącego do Stanów Zjednoczonych; w latach 1861–1868 większość Terytorium Utah przyłączono do Terytoriów Nevady, Kolorado, Nebraski i Wyoming; mimo ponawianych petycji Utah przyjęto do Unii jako stan dopiero w 1896. [przypis edytorski]

Young, Bringham (1801–1877) — drugi prorok (przywódca) mormońskiego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych Dnia Ostatniego; po śmierci Josepha Smitha pod jego przywództwem mormoni przebyli Wielkie Równiny i osiedlili się w Dolinie Wielkiego Jeziora Słonego, gdzie w 1847 założyli miasto Salt Lake City. [przypis edytorski]

Young, Edward (1681–1765) — poeta angielski, autor poematów białym wierszem Night-Thoughts, zawierających rozważania na temat życia, śmierci i nieśmiertelności. [przypis edytorski]

You're a swine (ang.) — Świnia pan jest. [przypis edytorski]

your father (ang.) — twój ojciec. [przypis edytorski]

Your name? (ang.) — twoje nazwisko? [przypis edytorski]

Your name? — Pańskie nazwisko?. [przypis autorski]

…yourself, ye son of a bitch (ang.) — …się, sukinsynu (ciężkie przekleństwo). [przypis edytorski]

Your servant — sługa pański. [przypis autorski]

Ypres — miasto w Belgii, w Zachodniej Flandrii; to tutaj w czasie I wojny światowej zastosowano po raz pierwszy bojowy gaz musztardowy, od nazwy miasta nazywany iperytem. [przypis edytorski]

y tam y sam (starop.) — tu i tam. [przypis edytorski]

Ythier Marchant — młodzieniec z zamożnego mieszczaństwa, towarzysz zabaw młodości Villona. Rondo, jakie Villon mu zapisuje, daje pojęcie o smaku ówczesnej dwornej poezji, takiej jaką uprawiali najcelniej Alain Chartier i Karol Orleański. [przypis tłumacza]

Y ty, szewczycho Wilhelmino… — w owych czasach wiele kobiet lekkiego obyczaju uprawiało rzekomo rozmaite rzemiosła, pod których godłem były znane, a które służyły im jako płaszczyk do bezpiecznego i tym zyskowniejszego praktykowania nierządu. [przypis tłumacza]

Yueguo — starożytna prowincja chińska istniejąca między okresem Wiosen i Jesieni (między 722 a 481 r. p.n.e.) a okresem Walczących Królestw (między początkiem V w. p.n.e., a 221 r. p.n.e.). Obecna prowincja Zhejiang. [przypis tłumacza]

Y wydarł z ręki mnie katowi — patrz informacje biograficzne zawarte w załączonym na końcu tekście Od tłumacza Tadeusza Boya-Zeleńskiego. [przypis edytorski]

źdrzejemy (starop.) — dojrzewamy. [przypis edytorski]

źdźbło — tu: okruch, odrobina. [przypis edytorski]

źdźblić się (neol. od rzecz. źdźbło) — pojawiać się w drobnych fragmentach, w smużkach, źdźbłach. [przypis edytorski]

ździebko (gw.) — trochę. [przypis edytorski]

ździebła — częstsza jest forma „źdźbła”. [przypis edytorski]

ździebło — dziś częściej: źdźbło; ani ździebło mniej: ani trochę mniej, tak samo. [przypis edytorski]

Źle jest człowiekowi być samemu — słowa z biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2, 18), którymi Bóg po stworzeniu mężczyzny w rajskim ogrodzie Eden tłumaczy stworzenie kobiety. [przypis edytorski]

Źle jest człowiekowi-mężczyźnie być na świecie samemu — słowa z biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2, 18), którymi Bóg po stworzeniu mężczyzny w rajskim ogrodzie Eden tłumaczy stworzenie kobiety. [przypis edytorski]

źlejszy — dziś popr.: gorszy. [przypis edytorski]

źle mu być tak samemu, trzeba mu jakiego podpomożenia — Rdz 2, 18. [przypis edytorski]

Źle, o, źle się bawicie, wam to zabawa, nam idzie o ży­cie — nawiązanie do bajki Józefa Ignacego Krasickiego Dzieci i żaby, w której chłopców rzucających w żaby kamieniami dla zabawy jedna z nich powstrzymuje słowami „Chłopcy, przestańcie, bo się źle bawicie! Dla was to jest igraszką, nam idzie o życie”. [przypis edytorski]

Źle rzecz stoi — Rozsądny Kleant zdaje sobie doskonale sprawę z powagi sytuacji. Istotnie, dopiero ta sprawa ze szkatułką (dość dorywczo co prawda wytoczona) oświetla właściwie tło sprawy. Darowizna całego majątku, gdyby nawet była dopuszczalna, zawsze była możliwa do cofnięcia z przyczyny „jawnej niewdzięczności”; ale skoro się w to wmieszała polityka, i to w kwestii, na którą rząd ówczesny szczególnie był drażliwy, łatwo można było przypuścić, iż „wiernego sługę tronu”, Tartufa, zostawią w posiadaniu mienia ofiary, nie wglądając zbyt ściśle, jak do niego doszedł. Toć już w zwykłej drodze denuncjant otrzymywał nieraz w nagrodę skonfiskowany majątek. Zauważę tutaj, iż byli komentatorzy, którzy stawiali teorię, że w ogóle Tartufe należy do tajnej policji stanu i że polował na Orgona na upatrzonego tj. zbliżył się już do niego z zamiarem wydobycia zeń depozytu Argasa, którego istnienie przewąchał. [przypis tłumacza]

źleś zrozumiał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: źle zrozumiałeś. [przypis edytorski]

źle się uiścił z (…) obowiązku — dziś popr.: źle się wywiązał z obowiązku. [przypis edytorski]

źle (starop.) — niesłusznie. [przypis redakcyjny]

źle (starop.) — [tu:] niesłusznie. [przypis redakcyjny]

źle uprzedzony do kogo — z góry źle nastawiony do kogo. [przypis edytorski]

źle żywy (starop.) — ledwie żywy. [przypis redakcyjny]

źlić się (daw.) — złościć się, gniewać. [przypis edytorski]

ζωή αιώνιος (gr.) — życie wieczne. [przypis edytorski]

ζῷον πολιτικόν (gr.) — zwierzę polityczne; określenie człowieka podane przez Arystotelesa, wskazujące, że ludzie z natury realizują się dzięki uczestnictwu w życiu wspólnoty ludzkiej. [przypis edytorski]

źrał a. źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrałość (daw.) — dojrzałość, dorosłość. [przypis edytorski]

źrałość — dziś popr.: dojrzałość. [przypis edytorski]

źrały a. źrzały (daw., gw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrały a. źrzały (starop.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrały (daw.) — dojrzały, dorosły. [przypis edytorski]

źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrały (daw.) — dojrzały. [przypis redakcyjny]

źrały — dziś popr.: dojrzały. [przypis edytorski]

źreb — dawna miara powierzchni ziemi. [przypis edytorski]

źreć (daw.) — dojrzewać. [przypis edytorski]

źrejomo — w sposób widoczny. [przypis redakcyjny]

źrenice spuszcza, słuchając o błędzie swej siostry — Porównanie dziwnie piękne! Zaiste, religia temu nie winna, że duchowieństwo jest zepsute, lecz ona tu w niebie jak niewinność na ziemi rumieni się nad błędem drugich. [przypis redakcyjny]

źrenice — tu w znaczeniu: tęczówki. [przypis edytorski]

źrennicy — dziś: źrenicy. [przypis edytorski]

źretelny (daw.) — widoczny. [przypis redakcyjny]

źróbek (gw.) — źrebak, konik. [przypis edytorski]

źróbka (gw.) — młodziutka klacz. [przypis edytorski]

źródła Czarnego Dunajca — jedno nazwano później Źródłem Goszczyńskiego. [przypis edytorski]

źródła jego potęgi tu oto w tym miejscu, nie w nim samym — pomniejszaniem Filipa dodaje Demostenes otuchy rodakom: w namowach przedstawia czynność doradzaną jako łatwą, przeszkody stawały się drobnostkowe, rzecz niby sama prosi się i wystarczy tylko sięgnąć, tylko chcieć. [przypis tłumacza]

Źródła rusińskie, np. Samoił Weliczko [Samoił Wełyczko (1670–ok.1728) — ukr. kronikarz, autor Kroniki zdarzeń w Południowo-wschodniej Rosji w XVII w., napisanej m.in. na podstawie pamiętników polskich, przedstawiających walki z Kozakami w 1638; Red. W.L.], podają liczbę wojsk koronnych na 22 000. Cyfra to oczywiście fałszywa. [przypis autorski]

Źródłem ich była jedynie chęć wyrwania mnie z mej samotni — to znaczy, wyrwania z niej starej, która była im potrzebna do zorganizowania spisku. Zdumiewającym jest, iż przez cały czas tej długiej burzy głupia moja łatwowierność nie pozwoliła mi zrozumieć, że to nie mnie, ale ją życzyli sobie mieć w Paryżu. [przypis autorski]

źródło Aganippy — chłodny zdrój na Helikonie w Grecji, darzył pijących zeń natchnieniem poetyckim. [przypis redakcyjny]

źródło Apona — cudowne źródło niedaleko Padwy. [przypis tłumacza]

źródło, które było przedtem powodem bezdzietności i głodu, stało się łonem, z którego płynęło błogosławieństwo potomstwa i dostatku — scena ta jest przedstawiona w 2 Krl 2, 18–22; nie ma jednak mowy o modlitwie i czarodziejskich rękoczynach, tylko o „wpuszczaniu w nie soli”. [przypis tłumacza]

źródło (starop.) — oboczna forma pisowni występująca u Reja: źrzódło. [przypis edytorski]

źródło to mętne w wielki prąd nie urośnie (…) grunt miazmatyczny, z którego się sączy — J. Weyssenhoff, Nowy fenomen literacki, Maurycy Maeterlinck i dekadentyzm symboliczny, „Biblioteka Warszawska” 1891, t. II, s. 124. [przypis autorski]

źródliska Heliosowe (mit. gr.) — ciepłe jezioro w Etiopii (tj. na płd. od Egiptu), w którym wypoczywać miały nocą konie z rydwanu boga Słońca, Heliosa. [przypis edytorski]

źrzały (daw.) — dojrzały, dorosły. [przypis edytorski]

źrzenica (daw.) — dziś: źrenica. [przypis edytorski]

źrzenica — dziś popr.: źrenica. [przypis edytorski]

źrzenica (starop.) — źrenica. [przypis edytorski]

źrzenice (daw.) — źrenice. [przypis edytorski]

źrzenice (starop.) — dziś popr. D.lp r.ż.: (ze) źrenicy; tu: z oczu. [przypis edytorski]

źrzenice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — źrenicy. [przypis redakcyjny]

źrzenice (starop. forma) — dziś M.lm: źrenice. [przypis edytorski]

źrze (starop. forma) — żre; pożera. [przypis edytorski]

źrzódło (daw. a. gw.) — źródło. [przypis edytorski]

źrzódło — dziś: źródło. [przypis edytorski]

źrzódło (starop.) — dziś: źródło. [przypis edytorski]

źrzodło — dziś popr.: źródło. [przypis edytorski]

źwierciadło (daw.) — dziś: zwierciadło. [przypis edytorski]