Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156541 przypisów.
Że przejście Filipa przez Pyle nie powinno budzić paniki; siedźcie tylko spokojnie… — z tajemniczej klauzuli przy traktacie pokojowym, z sensacyjnych domyślników, rozsiewanych po wtargnięciu Filipa do Fokidy, z bajecznej krucjaty przeciw Amfizie wynika, że il Principe [wł.: Książę; tu jako odniesienie do tytułu traktatu Machiavellego o sprawowaniu władzy; red. WL] Filipa był azjatycki despota; Grekom przedstawiał się każdy barbarzyńca, w odniesieniu do wolnego człowieka, jako typowy mistyfikator. [przypis tłumacza]
że prze mnie (gw.) — że przeze mnie. [przypis autorski]
(…) że przyjaciel Twój dałby się zawieść do Wiednia, by bić pokłony przed Tatiszczewem — aluzja do następującego ostrzeżenia, zawartego w liście Reeve'a z dn. 12 lipca 1831: „Jeśli ojciec Ci napisze, byś jechał do Wiednia, i jeśli Jacky go poprze, zaklinam Cię na wszystko, co Ci święte, na naszą przyjaźń i na miłość naszą, byś uciekł, choćbyś miał żebrać po drodze, i tu przyjechał. 150 franków wystarczy Ci aż do Paryża, a tam pieniądze dostaniesz. Strzeż się wyjazdu do Wiednia! Twój ojciec może tak napisze, lecz tego nie pragnie. Bądź o tem przekonany! Nie jest już panem swojej woli. Żegnaj, ukochany, zobaczymy się wkrótce. Jeśli potrzebujesz pieniędzy, Aleksander będzie miał wkrótce moje, które są teraz do Twojego rozporządzenia”. [przypis redakcyjny]
żerdź — cienki pień drzewa lub prosta gałąź. [przypis edytorski]
żeremia — osady bobrów. [przypis redakcyjny]
żeremie — konstrukcja z gałęzi, mchu i szlamu, budowana przez bobry, w której rodzą one młode. [przypis edytorski]
Żernicki, Janusz (1939–2001) — poeta, związany z Orientacją Poetycką Hybrydy. [przypis edytorski]
Żeromski, Kazimierz Chwalibóg — stolnik wileński, porucznik chorągwi husarskiej Gosiewskiego, regimentarz w wojsku lit. podczas oblężenia Moskwy, rozsiekany przez związkowych w 1662 r. [przypis redakcyjny]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — polski prozaik, publicysta, dramaturg. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — prozaik, dramaturg, publicysta. Współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1924 założył oddział polskiego Pen Clubu. Główna tematyka jego pisarstwa to krzywda społeczna, zacofanie cywilizacyjne warstwy chłopskiej, etyczny obowiązek walki o sprawiedliwość i postęp, więź z tradycją walki narodowowyzwoleńczej, tematy historyczne związane z powstaniami, walka z rusyfikacją. Stworzył swoisty dla swego pisarstwa wzór bohatera, samotnego inteligenta-społecznika, który podejmuje zmaganie o dobro ogółu, a odrzuca przy tym szczęście prywatne. Napisał m.in.: Popioły, Przedwiośnie, Rozdziobią nas kruki, wrony, Syzyfowe prace, Ludzi bezdomnych. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — prozaik, dramaturg, publicysta; współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1924 założył oddział polskiego Pen Clubu. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — pseud. Maurycy Zych, Józef Katerla; prozaik, dramaturg, publicysta; współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1924 założył oddział polskiego Pen Clubu. Główna tematyka jego pisarstwa to krzywda społeczna, zacofanie cywilizacyjne warstwy chłopskiej, etyczny obowiązek walki o sprawiedliwość i postęp, więź z tradycją walki narodowowyzwoleńczej, tematy historyczne związane z powstaniami, walka z rusyfikacją. Stworzył swoisty dla swego pisarstwa wzór bohatera, samotnego inteligenta-społecznika, który podejmuje zmaganie o dobro ogółu, a odrzuca przy tym szczęście prywatne. autor powieści, nowel i dramatów, m.in.: Popioły, Przedwiośnie, Rozdziobią nas kruki, wrony, Róża, Syzyfowe prace, Uroda życia, Wierna rzeka, Ludzie bezdomni. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — pseud. Maurycy Zych, Józef Katerla; prozaik, dramaturg, publicysta. Współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1924 założył oddział polskiego Pen Clubu. Główna tematyka jego pisarstwa to krzywda społeczna, zacofanie cywilizacyjne warstwy chłopskiej, etyczny obowiązek walki o sprawiedliwość i postęp, więź z tradycją walki narodowowyzwoleńczej, tematy historyczne związane z powstaniami, walka z rusyfikacją. Stworzył swoisty dla swego pisarstwa wzór bohatera, samotnego inteligenta-społecznika, który podejmuje zmaganie o dobro ogółu, a odrzuca przy tym szczęście prywatne. Napisał m.in.: Popioły, Przedwiośnie, Rozdziobią nas kruki, wrony, Różę, Syzyfowe prace, Urodę życia, Wierną rzekę, Ludzi bezdomnych. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — pseud. Maurycy Zych, Józef Katerla; prozaik, dramaturg, publicysta. Współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1924 założył oddział polskiego Pen Clubu. Główna tematyka jego pisarstwa to krzywda społeczna, zacofanie cywilizacyjne warstwy chłopskiej, etyczny obowiązek walki o sprawiedliwość i postęp, więź z tradycją walki narodowowyzwoleńczej, tematy historyczne związane z powstaniami, walka z rusyfikacją. Stworzył swoisty dla swego pisarstwa wzór bohatera, samotnego inteligenta-społecznika, który podejmuje zmaganie o dobro ogółu, a odrzuca przy tym szczęście prywatne. Napisał m.in.: Popioły, Przedwiośnie, Rozdziobią nas kruki, wrony, Różę, Syzyfowe prace, Urodę życia, Wierną rzekę, Ludzi bezdomnych. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan (1864–1925) — pseud. Maurycy Zych, Józef Katerla; prozaik, dramaturg, publicysta; współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, w 1924 r. założył oddział polskiego Pen Clubu; główna tematyka pisarstwa Żeromskiego to krzywda społeczna, zacofanie cywilizacyjne warstwy chłopskiej, etyczny obowiązek walki o sprawiedliwość i postęp, więź z tradycją walki narodowo-wyzwoleńczej, tematy historyczne związane z powstaniami, walka z rusyfikacją. Żeromski stworzył swoisty dla swego pisarstwa wzór bohatera, samotnego inteligenta-społecznika, który podejmuje zmaganie o dobro ogółu, a odrzuca przy tym szczęście prywatne; do jego najważniejszych utworów należą: Ludzie bezdomni, Uciekła mi przepióreczka, Popioły, Rozdziobią nas kruki, wrony, Przedwiośnie, Róża, Syzyfowe prace, Uroda życia, Wierna rzeka. [przypis edytorski]
Żeromski, Stefan — o Żeromskim patrz jeszcze Pamiętnik, wpisy z dnia 21 I i 26 I. Sądzę, że stosunek Brzozowskiego do ostatniej fazy Żeromskiego twórczości był co najmniej chwiejny i to nie zawsze na jej korzyść. Dyskusję na ten temat kilkakrotnie przeprowadzaliśmy ze sobą ustnie, pisemnie i pośrednio przez osoby trzecie. Do niej to właśnie czyni Brzozowski aluzję. Ze swej strony starałem się Brzozowskiego nawrócić przeciwko Żeromskiemu. Nie zdaje mi się bowiem, aby sąd o twórczości tego pisarza, stanowiącego dziś dla postępowych i socjalistycznych kół polskich pewnego rodzaju tabu i palladium autoubóstwienia, musiał być zależny od poglądów społecznych i politycznych. Przeciwnie, mam to głębokie przekonanie, że na ustrój duchowy radykalnej młodzieży naszej obojga płci charakter i ton twórczości Żeromskiego wywiera wpływ rozkładczy, działając nań jak toksyna, co przecież nie może przyczyniać się do pozytywnego wzrostu i skutecznego napięcia tzw. rewolucyjnych kół w Polsce, które pod względem wstecznej formacji umysłowej i zacofanych metod myślenia wloką się dziś prawie na tyłach wszystkich innych obozów, istni maruderzy cywilizacji europejskiej, niepoprawne upiory romantyzmu. Że Żeromskiego można by uważać za najgłębiej, najsilniej, najodważniej czującego spośród żyjących pisarzy współczesnych — przeczyć nie odważyłbym się, ale klasycznie typowy, w spazmach, szlochach i sercowych palpitacjach rozmiłowany feminizm tego czucia i histeryczną erotykę jego rewolucjonizmu, tak daleką od męskiej gospodarki duchowej, a tak niebezpiecznie bliską efektownym pozom melodramatycznego heroizmu, mam prawo uważać za składnik w budowie zwycięskiej, dojrzałej, hartownej kultury narodowej co najmniej — niepożądany. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Żeromski, Stefan — poniższy dramat zatytułowany Róża został opublikowany przez Żeromskiego pod pseudonimem Józef Katerla w 1909 r. [przypis edytorski]
żerowanie — tu daw.: zbieractwo. [przypis edytorski]
żertwa (daw.) — ofiara. [przypis edytorski]
żertwa (daw.) — ofiara; u daw. Słowian ofiara całopalna składana na cześć bóstwa. [przypis edytorski]
żertwa (daw.) — ofiara, zwykle przez spalenie. [przypis edytorski]
żertwa — ofiara, zwykle przez spalenie. [przypis edytorski]
żertwić (daw.) — ofiarować. [przypis edytorski]
żertwiennik — miejsce składania ofiar, ołtarz. [przypis edytorski]
żertwienny (daw.) — ofiarniczy. [przypis edytorski]
żertwienny — ofiarny, należący do zwierzęcia składanego w ofierze bogom; por. żertwa: ofiara. [przypis edytorski]
żertwnik (z ros.) — ofiarnik. [przypis redakcyjny]
żertwować — składać w ofierze. [przypis edytorski]
żertwy — w czasie świąt Thargelia palono na stosie dwóch zbrodniarzy na mocy prawa skazanych już na śmierć, jako ofiary pojednawcze za ogół ludu. Palenie odbywało na na wybrzeżu morza, po czym popioły rozsypywano. Ofiary te nazywam starym językiem: żertwy, tj. ofiary całopalne. [przypis tłumacza]
żerujące — tu: zbierackie. [przypis edytorski]
żeś był i zwyczajnym obywatelem — około 491 r. przed Chr. zginął tyran Geli Hippokrates. Przeciwko jego synom, Kleandrowi i Euklidesowi, wybuchnął bunt. Wódz jazdy Gelon podjął się ich obrony, ale po zwycięstwie sam przywłaszczył sobie władzę. Zdobywszy Syrakuzy ok. 485 r., zdał władzę w Geli bratu Hieronowi. Tak Hieron z prywatnego człowieka stał się tyranem. [przypis tłumacza]
żeś (…) był — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: że byłeś. [przypis edytorski]
Żeście z tym (…) winowajcą (…) plamy na słońcu w swej willi odkryli — Galileusz regularnie odwiedzał willę Bandiniego na Kwirynale i przeprowadził tam część swoich obserwacji plam słonecznych. [przypis edytorski]
żeś — dziś: że jesteś. [przypis edytorski]
żeś młody rozpustnik — forma skrócona; inaczej: że jesteś młody rozpustnik (że jesteś młodym rozpustnikiem). [przypis edytorski]
żeś musiała — inaczej: że musiałaś (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
żeśmy palili księgi owe Twardowskiego o ich ekspedycjach napisane — Kronika wierszowana S. Twardowskiego Władysław Czwarty (1649), na skargę posłów moskiewskich, że obrażała honor Moskwy i carski, uległa częściowemu zniszczeniu; pro forma spalono z niej coś niecoś dla zaspokojenia niesłusznych żądań poselskich. Wraca jednak nieraz Potocki do tego ataku i ubolewa nad losem, co w tak poniżający sposób nagrodził trudy Twardowskiego. [przypis edytorski]
Żeś nas stworzył, a stworzył słabe i ułomne (…) Bóg opuścił rękę — J. Żuławski, Dies Irae, „Życie” 1898, nr 44. [przypis autorski]
żeś powinien — dziś raczej: że powinieneś. [przypis edytorski]
żeś rad z władysławowej przemiany — Wł. Zamojskiego. [przypis redakcyjny]
żeś święty wieniec ściągnął Jowiszowi — za posądzenie (oczywiście niesłuszne, gdyż dotyczy tamtego Menechma) odpowiada całą serią równie niesłusznych posądzeń. [przypis tłumacza]
żeś tak prosto z mostu dała się ujeździć temu ojcu — Katechecie — pierwszy dialog: Żywoty mniszek. [przypis tłumacza]
żeś tu dzisiaj bił — że się tu dzisiaj biłeś. [przypis edytorski]
żeś ty był praw (daw.) — że miałeś rację. [przypis edytorski]
Żeś Ty nie Ojcem świata, ale… — Mickiewicz, Dziady część III, Improwizacja. [przypis edytorski]
Żeśwa (gw.) — żeśmy. Zachowana dawna końcówka czasowników 1 os. l. mn. Inne realizacje np. robiliśwa — robiliśmy; por. robiliśta, żeśta — robiliście, żeście. [przypis edytorski]
żeś (…) znalazł — inaczej: że znalazłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
że są królowie — tu w znaczeniu: ponieważ są królami. [przypis edytorski]
że się Balladyna krwawi — tj. że w dramacie Balladyna większość bohaterów ginie tragicznie. [przypis edytorski]
że się jej lepiej podoba — dziś popr.: (…) bardziej podoba. [przypis edytorski]
że się na ciebie mogę spuścić — sens: że mogę na tobie polegać. [przypis edytorski]
Że się nie truję — w domyśle: jedzeniem ze stołu morderców. [przypis edytorski]
że się od nich pochowały — że się przed nimi pochowały. [przypis edytorski]
Że się porwę jak gladiator — poeta zapowiada tu swoją przyszłą walkę z nieprzychylną mu krytyką. [przypis redakcyjny]
że się stawię sprzecznie — że się przeciwstawię. [przypis redakcyjny]
że się swatała za Syllajosa — Syllajos nie chciał tego, bo żądano, aby przeszedł na judaizm, za co, jak mówił, ukamienowaliby go Arabowie (Starożytności XVI, VII, 6). [przypis tłumacza]
że się tak „cudownie z nim obszedłem” — chodzi o recenzję autorstwa Przybyszewskiego powieści Knuta Hamsuna Mysteriën w czasopiśmie „Die Zukunft” (nr 105, t. 8, r. 1894). [przypis edytorski]
że się to wspomionie (starop. konstrukcja) — że się o tym wspomni. [przypis edytorski]
że się (…) urodził syn twojej siostrze (…) — Jan Kwietniewski. [przypis redakcyjny]
że się z nim de succursu ani de receptu nie znoszę (z łac.) — że się z nim nie zgadzam w kwesti pomocy i bezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
że siui anszante (zniekszt. fr. je suis enchanté) — dosł. jestem zachwycony/a; formuła używana przy zawieraniu znajomości. [przypis edytorski]
że staliście się anieli — nawiązanie do słów z wiersza J. Słowackiego o sile fatalnej jego poezji, która działać będzie: „aż was, zjadacze chleba w aniołów przerobi” (por. Testament mój). Wyspiański podejmuje dyskusję z romantyzmem, z uwznioślonym wizerunkiem Polski, Polaków i polskości wykreowanym przez poezję romantyczną. Nadała ona naszemu patriotyzmowi ton trudny do utrzymania; nie wiadomo, co z tym projektowanym patriotycznym „anielstwem” począć, jak mówi Maryna, czyli nie ma sposobu, by je wykorzystać w codziennym życiu i działaniu. [przypis edytorski]
Że taki wielki posąg z jednej bryły — Słowacki za pierwszy warunek wielkości Polski uważał zgodę wewnętrzną, która miała zapewnić jej siłę. [przypis redakcyjny]
że też on od tego swojej „Prawdy” nie zaczął — Prawda najwidoczniej była tytułem lub częścią tytułu dzieła Protagorasa. [przypis edytorski]
że to niemożliwe, żeby wiele było jednym, a jedno żeby było i tym, i owym, więc się bawią i nie pozwalają mówić, że człowiek jest dobry, tylko że dobry jest dobry, a człowiek jest człowiek (…) Nieraz i starsi ludzie z powodu ubóstwa umysłowego podziwiają takie koncepty… — Antystenes z Aten (ok. 436–ok. 365 p.n.e), jak się wydaje, uważał, że każda rzecz ma swoją własną, tożsamościową definicję (opis), której nie można odnieść do niczego innego, z czego wynika niemożliwość sprzeczności i fałszu, możliwe jest tylko orzekanie tożsamości; podobne poglądy mieli Eutydem i Dionizodoros (por. dialog Platona pt. Eutydem). [przypis edytorski]
że to oni go do wszystkiego podmówili, 2. ten też zaraz — w edycji Niesego pierwszy ustęp oddzielony od drugiego tylko przecinkiem. [przypis tłumacza]
(…) że „Traktat” jest wstępem do „Etyki”. Tak też sądzi Gebhardt — C. Gebhardt, Spinoza. Opera, t. II, 357. [przypis tłumacza]
że* — tu: choć. [przypis redakcyjny]
że — tu: gdyż. [przypis redakcyjny]
Że tynkujemy fasady kamienic, naprawiamy drogi, urządzamy fontanny i inne bajdury? — drwiny ze stronnictwa odbudowy wewnętrznej. [przypis tłumacza]
Że wasze chwalby są szaleństwem, jawnie widocznym jest z takiego szaleństwa jak przywilej niepotępienia — „…iż żaden jezuita nie będzie potępiony, a Towarzystwo nie ma przyczyny lękać się skażenia”. [przypis tłumacza]
że w cudze sprawy wglądasz (…) głos boski. — Te osiem wierszy wolno i dobitnie. [przypis tłumacza]
Że wóz słoneczny od nas tor swój skrzywił (…) — Poeta tu od Jeruzalem przez punkt środkowy ziemi na drugą półkulę ziemi w myśli swojej przeciąga linię, na której końcu leży góra czyśćcowa. Widzimy więc poetę już na południowej półkuli, z której słońce pokazuje się patrzącym w stronie północnej. W znak zodiakowy Bliźniąt, Kastora i Polluksa wstępuje słońce: („to zwierciadło wiekuistej mocy”) 21 maja, gdzie już o dwa znaki zodiaku pochyla się bliżej do północy. [przypis redakcyjny]
że wodzowie nie ratowali bohaterów — mówca dobiera umyślnie wyrazów („bohater”, nie „nieszczęśliwy” lub „rozbitek”), by rozdrażnić lud podkreślaniem czarnej niewdzięczności wodzów i karygodności ich zaniedbania. [przypis tłumacza]
że w planach (…) naszej epoki — Ibidem 77–78. [przypis autorski]
że w pokoleń się osnowie przebija ojców wina — dla Greków starożytnych całością nie był poszczególny człowiek, lecz dopiero ród. Syn, ojciec, dziad, są to ogniwa jednego łańcucha, rodu. Dlatego też syn odpowiada za czyny ojca, wnuk za czyny dziada. [przypis redakcyjny]
że wrogami ludzi byli nie Babilończycy (…) — Hbr 9, 24. [przypis tłumacza]
że wrychle stanie — żeby rychło (szybko) stanął. [przypis redakcyjny]
Że wszelka kapliczka uczniów, chroniących swą małość w cześć dla wybranego mistrza, jest zawsze sfałszowaniem wielkości — Stanisław Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 55. [przypis autorski]
Że wszystkie najczarniejszych (…) od pani — Słowa te wypowiada Alcest w najwyższym dramatycznym napięciu; mimo to wszystkie te „czarności”, rzucone w roześmianą buzię Celimeny działają raczej komicznie. [przypis tłumacza]
Że w takim właśnie wypadku znajdują się też wszystkie kategorie (…) rozumieć trzeba przez takie pojęcia — w I wydaniu były tu jeszcze zdania następne: „Powyżej, przedstawiając wykaz kategorii, zwolniliśmy się od definicji każdej z nich mówiąc, iż zamiar nasz, rozciągający się tylko do syntetycznego z nich użytkowania, czyni ją niepotrzebną i że nie wystawiamy się na żadną odpowiedzialność za niepotrzebne przedsięwzięcia, od których zwolnić się można. Nie był to wcale wykręt, lecz dość doniosłe prawidło roztropności, żeby nie brać się pochopnie do definiowania i nie starać się lub udawać staranie o zupełność czy ścisłość w określeniu pojęcia, jeżeli wydołać można przy pomocy jednej czy drugiej jego cechy, nie potrzebując ku temu zupełnego wyliczania tych wszystkich, które wytwarzają całe pojęcie. Teraz atoli pokazuje się, że powód tej ostrożności leży jeszcze głębiej, mianowicie, żeśmy ich definiować nie mogli, choćbyśmy chcieli [Rozumiem tu definicję realną, która pod nazwę jakiejś rzeczy nie tylko podstawia inne a zrozumialsze słowa, lecz która zawiera w sobie tak jasną cechę, że po niej przedmiot (definitum) może być zawsze na pewno poznany i czyni wyjaśnione pojecie zdatnym do zastosowania. Realnym tedy określeniem byłoby takie, które czyni wyraźnym nie tylko pojecie, lecz zarazem przedmiotową jego realność. Określenia matematyczne, przedstawiające przedmiot, zgodny z pojęciem, w unaocznieniu, są właśnie takiego rodzaju; przyp. aut.]; bo, odrzuciwszy wszystkie warunki zmysłowości, odznaczające je jako pojęcia możliwego empirycznego użytku, i wziąwszy je za pojęcia o rzeczach w ogóle (więc w użyciu transcendentalnym), nic już z nimi innego począć nie można tylko poczytywać logiczną czynność w sądach za warunek możliwości rzeczy samych; przy czym jednak niepodobna wcale wskazać, gdzie też one mogą mieć zastosowanie i swój przedmiot, a więc jak one w czystym rozsądku bez zmysłowości mieć mogą jakie bądź znaczenie i przedmiotową ważność”. [przypis tłumacza]
że w tym jakieś licho — że to sprawka jakiegoś licha (tj. demona, siły nieczystej). [przypis edytorski]
że wyrażę się manierą Gorgiasza — Gorgiasz jest twórcą ozdobnej prozy, rywalizującej z poezją. Sokrates ironizuje tu jego styl, posługujący się wyszukanymi zwrotami, odbiegającymi od potocznej mowy. Ironia ta dotyka także i gospodarza, Kalliasa, Gorgiaszowego wielbiciela i ucznia. [przypis tłumacza]
że żurawie, Na Pigmejów w wielkim gniewie, Szary klucz na niebie klecą — wg mit. gr. Pigmeje toczyli wojny z żurawiami. [przypis edytorski]
że Żydzi — ὡς Ἰουδαῖοι, oratio obliqua, u Dindorfa po ὡς cudzysłów, u wszystkich tłumaczów tedy niepotrzebnie oratio recta, mnożąca sztucznie mowy Flawiusza, wbrew różnym formom tekstu, wskazującym, że tu jest oratio obliqua (τὸν πατέρα, pater meus, mein Vater, [pominięto tłum. na rosyjski]). [przypis tłumacza]
Że zaś mnie sługa jego objaśnił — Oczywiście działający z woli swego pana. [przypis tłumacza]
Że z tą garścią jak goły osiąka na zyzie — przysłowie o niepewnym stanie; zyz — rzut kostek. [przypis redakcyjny]
żgać (daw.) — kłuć. [przypis edytorski]
żgać — dźgać, kłuć. [przypis edytorski]
żgło — całun. [przypis redakcyjny]
żgło (daw.) — koszula śmiertelna. [przypis edytorski]
żgliszcze — dziś: zgliszcze. [przypis edytorski]
żgnąć (daw.) — dźgnąć, ukłuć. [przypis edytorski]
żgnąć — dziś: dźgnąć. [przypis edytorski]
żgnąć — dziś popr.: dźgnąć. [przypis edytorski]
żgnąć — ukłuć, ukąsić. [przypis edytorski]
żgnięcie (gw.) — dźgnięcie. [przypis edytorski]
żigolak — młody mężczyzna czerpiący korzyści materialne z dotrzymywania towarzystwa lub ze stosunków ze starszą, zamożną osobą. [przypis edytorski]
żigolo — płatny partner do tańca w lokalu rozrywkowym; młody mężczyzna czerpiący korzyści materialne z dotrzymywania towarzystwa lub ze stosunków z zamożnymi kobietami. [przypis edytorski]
żinka (ukr. жінка) — kobieta; żona. [przypis edytorski]
