Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11003 przypisów.
Kloto — najstarsza z trzech Parek (prządek życia). [przypis tłumacza]
Kloto — „prządka'', bogini przeznaczenia, przędła nić żywota, którą ucinała Atropos. [przypis redakcyjny]
Kloto — „prządka”, bogini przeznaczenia, przędła nić żywota, którą ucinała Atropos. [przypis redakcyjny]
klozet — tu fonet. ang. closed: gabinet, schowek, kabina. [przypis edytorski]
KL Stutthof, Konzentrazionslager Stutthof — niemiecki obóz koncentracyjny, powstał we wrześniu 1939 roku w miejscowości Sztutowo niedaleko Gdańska, z czasem przybrał częściowo charakter obozu zagłady, działały w nim komora gazowa i krematorium. Przez obóz do 9 maja 1945 roku przewinęło się ok. 110 tysięcy więźniów, z których życie straciło 65 tysięcy. [przypis edytorski]
kluba a. kloba (z niem.) — rowek na walcu, na który zakłada się linkę; wypaść z kluby: nadwerężyć się. [przypis redakcyjny]
kluba (daw.) — dyby, okowy. [przypis edytorski]
kluba — daw. narzędzie tortur; imadło; dyby. [przypis redakcyjny]
kluba (daw.) — narzędzie tortur. [przypis edytorski]
kluba — dawne narzędzie tortur; brać kogo w kluby: dyscyplinować. [przypis edytorski]
kluba — właśc. klóba a. kłóba: dyscyplina, ryzy, porządek. [przypis edytorski]
klubowy — tu: partyjny; zapewne nawiązanie do republikańskich klubów politycznych we Francji. [przypis edytorski]
Klub Pickwicka — powieść Karola Dickensa. [przypis edytorski]
klub „Reforma” — londyński klub dżentelmenów zał. w 1836 r., zrzeszający osoby o liberalnych poglądach politycznych. [przypis edytorski]
kluby (daw.) — dyby, imadło, daw. narzędzie tortur; przen.: porządek, ryzy, ograniczenia. [przypis edytorski]
kluby (daw.) — dyby, imadło, daw. narzędzie tortur; przen.: porządek, ryzy. [przypis edytorski]
kluby (daw.) — kajdany, dyby. [przypis edytorski]
kluby (daw.) — kajdany, dyby; wziąć w kluby — wziąć w ryzy, zmusić do posłuszeństwa. [przypis edytorski]
kluby — daw. narzędzie tortur, tu: posłuszeństwo. [przypis edytorski]
kluby — dyby, imadło; daw. narzędzie tortur. [przypis edytorski]
kluby — dyby, imadło; daw. narzędzie tortur; wziąć w kluby: zdyscyplinować, skłonić do posłuszeństwa. [przypis edytorski]
kluby — dyby, imadło; daw. narzędzie tortur; wziąć w kluby: zdyscyplinować, skłonić do posłuszeństwa. [przypis edytorski]
kluć — pika, dzida. [przypis edytorski]
Kluck, Alexander von (1846–1934) — pruski i niemiecki generał pułkownik, dowódca wojsk niemieckich podczas I wojny światowej. Zdobywca Brukseli w 1914. [przypis edytorski]
klucz (daw.) — większy majątek ziemski, złożony z kilku wsi lub folwarków. [przypis edytorski]
klucz do zamku — dziś popr. forma: klucz do zamka. [przypis edytorski]
klucz — duży majątek ziemski. [przypis edytorski]
Klucze od tego (…) kwiatu — To jest: od nieba. [przypis redakcyjny]
klucze — od zwierza, mylącego łowcę zmianą kierunku biegu. [przypis redakcyjny]
klucze składać — (o zwierzęciu) kluczyć, mylić pogoń. [przypis redakcyjny]
kluczka (gw.) — tu: laska z wygiętym końcem, którą sołtys zwołuje mieszkańców, obsyłając ją po całej wsi. [przypis edytorski]
kluczka — pętla ze sznura. [przypis edytorski]
Kluczki — szczytowe wzniesienie na grzbiecie Turbacza. [przypis edytorski]
klucznica — dawniej ochmistrzyni zarządzająca gospodarstwem domowym. [przypis edytorski]
klucznica — gospodyni zarządzająca gospodarstwem domowym i posiadająca klucze do wszystkich pomieszczeń. [przypis edytorski]
klucznica — kobieta mająca pod swoim zarządem klucze gospodarstwa domowego w majątku ziemskim; ochmistrzyni. [przypis edytorski]
klucznica — kobieta zarządzająca kluczami do majątku ziemskiego, mająca pod swoim zarządem klucze do czegoś. [przypis edytorski]
klucznica — ochmistrzyni zarządzająca dworskim gospodarstwem domowym. [przypis edytorski]
klucznik (daw.) — osoba zarządzająca kluczami do majątku ziemskiego, mająca pod swoim zarządem klucze do czegoś. [przypis edytorski]
klucznik (daw.) — osoba zarządzająca kluczami do majątku ziemskiego, osoba mająca pod swoim zarządem klucze do czegoś. [przypis redakcyjny]
Klucz Salomona — księga magiczna, której autorstwo przypisywano biblijnemu królowi Salomonowi, znanemu z wielkiej mądrości; rozróżnia się powstały w średniowieczu Większy Klucz Salomona, zawierający przepisy wykonywania magicznych rytuałów, oraz pochodzący z XVII w. Mniejszy Klucz Salomona (Lemegeton), zawierający opis duchów, aniołów i demonów oraz sposobów ich przywoływania. [przypis edytorski]
Klucz Salomona — łac. Clavicula Salomonis — księga magiczna przypisywana biblijnemu królowi Salomonowi, który w średniowieczu uważany był za czarownika. [przypis edytorski]
klucz sklepieniowy (archit.) — zwornik, element wiążący sklepienie. [przypis edytorski]
klucz — tu daw: majątek ziemski, obszar (kilka czy kilkadziesiąt wsi lub folwarków) należący do jednego właściciela albo dzierżawcy. [przypis edytorski]
klucz — tutaj: wielki majątek ziemski. [przypis redakcyjny]
klucz (…) utrzymać na kółku — tj. zachować dostęp do pomieszczenia (w tym przypadku skarbca) i możność dysponowania jego zawartością. [przypis edytorski]
klucz wiolinowy, skrzypcowy (muz.) — znak na początku pięciolinii oznaczający, że dźwięk G notowany jest na drugiej linii od dołu. [przypis edytorski]
kluczy i ceremoniałów, których świadomość przypisują Alighieremu — porównaj: Rozprawę powyższą Wittego, a także Feriusa Boissarda: Dante révolutionnaire et socialiste, mais non hérétique. Paryż 1858, wydanie 2-ie. [przypis autorski]
klucz żurawi — układ ptaków podczas lotu, przybierający kształt litery V. [przypis edytorski]
kluger Bub — niem. mądry chłopak. [przypis edytorski]
Kluk, Jan Krzysztof (1739–1796) — polski przyrodnik, rysownik i ksiądz katolicki, kanonik kruszwicki, brzeski i inflancki. [przypis edytorski]
klukšnis — gurkšnis. [przypis edytorski]
klumpis — kurpė su mediniais padais. [przypis edytorski]
kluonas — trobesys javams krauti. [przypis edytorski]
kluonius — kluonio prievaizda, kluonininkas. [przypis edytorski]
Klupffell — popr. Klüpfel, Emanuel Christoph (1712–1776), teolog niemiecki. [przypis edytorski]
klupsti — atsiklaupę, ant kelių. [przypis edytorski]
klusków — dziś popr. klusek. [przypis edytorski]
klusków — dziś popr.: klusek. [przypis edytorski]
kluza — okrągły otwór w burcie statku, przez który przechodzi łańcuch kotwiczny. [przypis edytorski]
kluza (starop.) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]
kluza (z wł. chiusa) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]
kluzę — otwór w dziobie statku na łańcuch kotwiczny. [przypis autorski]
Kluzjum — miasto w Etrurii; dziś: Chiusi. [przypis edytorski]
Klyde — ang. Clyde. [przypis edytorski]
Klytajmestra (mit. gr.) — żona i zabójczyni Agamemnona. [przypis edytorski]
K. M. A. — Koło Miłośników Avonlea (por. Ania z Avonlea). [przypis tłumacza]
K. Marks, cytat za: K. Zaradkiewicz, Instytucjonalizacja wolności majątkowej…, s. 23. [przypis autorski]
k matce (starop.) — ku matce, do matki. [przypis edytorski]
k mej rzeczy (starop.) — tu: do mej mowy, mojej mowie (tj. „temu, co mam rzec”). [przypis edytorski]
kmet — kmieć; samodzielny gospodarz. [przypis edytorski]
Kmicic, Andrzej — chorąży orszański, główny bohater powieści historycznej Potop autorstwa Henryka Sienkiewicza. W utworze przeszedł wewnętrzną przemianę: zmienił nazwisko na Babinicz, ze szlachcica-awanturnika stał się honorowym rycerzem, obrońcą prawowitego króla i wiary katolickiej. Jedną z pierwszych zasług Kmicica było wysadzenie kolubryny, tj. wielkiej armaty, z której wojska szwedzkie bombardowały Jasną Górę podczas oblężenia. [przypis edytorski]
Kmicic, Andrzej — postać fikcyjna, bohater powieści Henryka Sienkiewicza (1846–1916) pt. Potop. [przypis edytorski]
Kmicic, Samuel — późn. chorąży orszański, starosta krasnosielski i strażnik litewski, „sławny i odważny pułkownik” wg Niesieckiego; pierwowzór bohatera powieści Henryka Sienkiewicza. [przypis redakcyjny]
kmieć — chłop, mieszkaniec wsi, gospodarz. [przypis edytorski]
kmieć — chłop z własnym gospodarstwem, opłacający czynsz. [przypis edytorski]
kmieć (daw.) — chłop, gospodarz wiejski, rolnik. [przypis edytorski]
kmieć (daw.) — chłop; kmieci a. kmiecy: chłopski. [przypis edytorski]
kmieć (daw.) — chłop, zamożny gospodarz. [przypis edytorski]
kmiećmi — dziś popr. forma N.lm: kmieciami; kmieć: chłop, członek ludności wiejskiej. [przypis edytorski]
kmieć — wieśniak, chłop. [przypis edytorski]
kmieć — w średniowieczu zamożny chłop, który posiadał własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
kmieć — zamożny chłop posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
kmieć — zamożny gospodarz wiejski, chłop. [przypis edytorski]
kmiecich — dziś popr.: kmiecych. [przypis edytorski]
kmieciów — dziś popr. forma D.lm: kmieci. [przypis edytorski]
kmieciówna — chłopska córka; kmieć: chłop. [przypis edytorski]
kmiecy — chłopski (od: kmieć, używanego w mowie potocznej). [przypis edytorski]
kmiecy — chłopski; przym. od wyrazu: kmieć. [przypis edytorski]
kmiecy — chłopski. [przypis edytorski]
k'miejscu (daw.) — ku miejscu, do miejsca. [przypis edytorski]
k'miescu (daw.) — do miejsca; tu: do posady. [przypis edytorski]
kmiotaszek — zdrobn. od: kmiot, kmiotek; chłop, przedstawiciel ludu. [przypis edytorski]
kmiotek (lekcew.) — człowiek niewykształcony, zwykle ze wsi. [przypis edytorski]
Kmiotek pochodzenia litewskiego jest wysoki (…) Rusin wzrost ma średni (…) — na tę różnicę plemion sąsiednich z sobą i podobnych, a jednak różnych obyczajami, kilku piszących zwróciło już uwagę: „Litwin ma wzrost niższy, czoło nie tak jak Sławianin otwarte, oczy mniejsze i przymglone, cerę bledszą, wyraz twarzy cichszy i głębszy”. Mickiewicz, Rzecz o literaturze słowiańskiej. Lekcja 22. (Warszawa 1858). Podawca nam tych postrzeżeń, różni się z Mickiewiczem co do wzrostu Litwinow, bo pierwszy mówi, że wzrost jego jest wyższy, drugi, że niższy od Sławianina. Różnica pochodzi stąd, że Mickiewicz zbierał swoje postrzeżenia pod Kownem, nasza zaś notatka jest z okolic Wilna. Sama właściwa Litwa ma swoje rasowe różnice. [przypis autorski]
Kmita, Filon (1530–1587) — starosta orszański, dowódca wojskowy. [przypis edytorski]
kmoszki — kumoszki. [przypis edytorski]
kmotr a. kumoter, a. kum (daw.) — ktoś bliski; powinowaty. [przypis edytorski]
kmotr a. kumoter (daw.) — kum, ojciec chrzestny; później również bardziej ogólnie jako poufałe określenie grzecznościowe. [przypis edytorski]
