Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159973 przypisów.
zapoczątkował łamanie praw wobec Hellenów — w walce między Grekami przestrzegało się praw wojennych międzynarodowych (np. nie wycinać w pień ludności zdobytego miasta, nie mordować jeńców, nie zasypywać studzien), ale pod koniec wojny peloponeskiej strony walczące zdziczały i nie prowadziły wojny, lecz raczej tępiły się. [przypis tłumacza]
zapoiny — tu: uroczyste przyrzeczenie dziewczyny mężczyźnie ubiegającemu się o jej rękę, połączone z obrzędowym piciem na cześć dokonanego ustalenia; zaręczyny. [przypis edytorski]
za połowę obrotu wodnego zegara — obrót wodnego zegara rzymian trwał minut dwadzieścia. Pliniusz młodszy Listy. [przypis autorski]
za południe — do popołudnia. [przypis edytorski]
zapole (gw.) — sąsiek, oddzielona przegrodą od klepiska część stodoły, w której składa się zboże a. siano. [przypis edytorski]
z Apollina ziemi — z Licji. [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; zasłynęła z komedii demaskujących mieszczańską obłudę, np. Moralność Pani Dulskiej oraz Ich Czworo z 1904 roku. [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; zasłynęła z podszytych gorzką refleksją krytyczną komedii demaskujących mieszczańską obłudę, np. Żabusia (1987), Ich Czworo (1904), Moralność pani Dulskiej (1906) czy Panna Maliczewska (1910). [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela, właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska (1857–1921) — pisarka, publicystka, także aktorka; zasłynęła z komedii demaskujących mieszczańską obłudę. [przypis edytorski]
Zapominam — zapomniana — w oryginale igraszka wyrazów, gdyż użyte tam „forgotten” znaczy i „mający złą pamięć” i „zapominany” czy „zapomniany”. Wobec tego użyłem dwóch wyrazów. [przypis tłumacza]
zapominasz… że przez takie pojęcie ogólnie obowiązującego ideału, jakie ty dajesz i przypisujesz Nietzschemu, znika całkowicie wszelka podstawa, na której etykę oprzeć można — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 44. [przypis autorski]
zapomnąć — dziś popr. zapomnieć. [przypis edytorski]
zapomnąć — dziś popr.: zapomnieć. [przypis edytorski]
zapomnąć — forma zarchaizowana; dziś popr.: zapomnieć. [przypis edytorski]
zapomniałam była — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: zapomniałam uprzednio (wcześniej, zanim miały miejsce zdarzenia i czynności wyrażone czasem przeszłym zwykłym). [przypis edytorski]
zapomniałem był — forma czasu zaprzeszłego dla czynności wielokrotnej, ponawianej; inaczej: zapomniałem wcześniej (dawniej, uprzednio). [przypis edytorski]
zapomniałe (starop. forma) — niepamiętliwe [pióro]. [przypis redakcyjny]
zapomniały (starop.) — zapamiętały. [przypis edytorski]
zapomniony — dziś popr.: zapomniany. [przypis edytorski]
zapomniony (starop. forma) — dziś: zapomniany. [przypis edytorski]
zapomniż — czy zapomni. [przypis edytorski]
zapomóc — tu wzbogacić, będąc w biedzie (por. zapomoga). [przypis edytorski]
Za pomocą drugiego naród mianuje naczelników, którzy będą sprawować rząd ustanowiony. Otóż to mianowanie (…) nie jest drugim prawem, lecz jedynie następstwem prawa i czynnością rządową — bardzo ciekawe ujęcie wyborów, jako aktu wykonawczego, zgodnie z dzisiaj przyjętą teorią. Przeciwne to teorii, jakiej hołdowano prawie stale za czasów rewolucji francuskiej i później, w XIX w., uważając wybory za akt przeniesienia władzy ze strony zwierzchniczego narodu na reprezentantów. [przypis tłumacza]
za pomocą Hipokratesowskiego ἑνορμων — W wyd. 1774 (Amsterdam) czytamy: „za pomocą wyrazu Hippokratesa (…)”. [przypis tłumacza]
za pomocą interpolacji — tutaj w broszurze odsyłacz: Przez interpolację rozumie Słownik języka polskiego M. Arcta „fałszowanie tekstu przez wtrącanie wyrazów lub zdań nie istniejących w oryginale”. [przypis autorski]
za pomocą kalendarza — kalendarz taki, rozchodzący się między lud w mnóstwie egzemplarzy, przedstawiał Janseniusza z kopytami diabła, otoczonego Nieuctwem, Szalbierstwem i Błędem. Z prawej strony papież z kardynałami raził go swymi promieniami, z lewej król groził mu mieczem sprawiedliwości. Obok tłum jansenistów, opuszczając w popłochu swego mistrza, oddawał się pod opiekę Kalwina. Na kalendarz ten odpowiedzieli janseniści pismem satyrycznym Les enluminures du fameux Almanach des Jesuites. [przypis tłumacza]
za pomocą kipu, równie swobodnie, jak się to robi przy użyciu pisma — kipu (w jęz. keczua: węzeł) to sposób trójwymiarowego zapisu stosowany przez Indian prekolumbijskiej Ameryki Płd., wykorzystujący kolorowe sznurki wełniane lub bawełniane, na których wiązano węzełki (stąd nazwa „pismo węzełkowe”); z całą pewnością zapisywano w ten sposób dane liczbowe, prawdopodobnie również informacje nienumeryczne (nazwy miejsc, imiona ludzi). [przypis edytorski]
za pomocą komedii — w kolegium jezuickim w Clermont. [przypis tłumacza]
za pomocą podarków podburza przeciwko niemu faryzeuszów — w Starożytnościach XVII, II, 4 Flawiusz pisze: „I gdy cały cały naród przysięgał na wierność cesarzowi i swoim królom (królowi, uwaga tłum.), oni przysiąc nie chcieli, będąc w liczbie sześciu tysięcy. Herod za ten upór nałożył na nich dań, którą żona Ferory następnie zapłaciła. Za taką jej dobroczynność oświadczając jej wdzięczność swoją” etc. (przekład Lippomana). [przypis tłumacza]
Za pomocą podobnych środków można zaradzić odwrotnej wadzie i gdy rząd jest zanadto luźny, ustanowić urzędy w celu ześrodkowania — porównaj księgę IV, rozdz. VI O dyktaturze. Także przypis do rozdz. X, księgi III. [przypis tłumacza]
za pomocą procesji — procesja taka odbyła się w 1651 w Macon. Dorodny młodzieniec przebrany za dziewczynę wlókł za sobą związanego i pociesznie ustrojonego biskupa: młodzian miał w ręku napis „łaska wystarczająca”, biskup „łaska skuteczna”. Tłum osób ciągnął za tym pochodem obrzucając biskupa szyderstwami. [przypis tłumacza]
Za pomocą (…) stworzony — w księdze Bereszit dziesięć razy powtarza się „i powiedział Bóg” w odniesieniu do aktu stworzenia świata. [przypis tłumacza]
zapomoga — bezzwrotna pomoc. [przypis redakcyjny]
zapona (daw.) — to, co służy do zapinania: spinka, guz. [przypis redakcyjny]
zapona (daw.) — zasłona, kotara. [przypis edytorski]
zapona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
zapona — zapinka. [przypis edytorski]
zapona — zasłona, kotara. [przypis edytorski]
zapora Peloru — cieśnina sycylijska z przylądkiem przylądkiem Pelorus. [przypis edytorski]
Zaporowców — właśc. Zaporożców. [przypis edytorski]
Zaporożcy — Kozacy z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporożec — Kozak z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporożec — wolny Kozak z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporoże — daw. nazwa terytorium nad dolnym Dnieprem, tzw. Dzikie Pola, gdzie żyli kozacy zaporoscy, społeczność wielonarodowa zorganizowana na modłę wojskową, trudniąca się wyprawami łupieskimi; począwszy od XVI w. oddziały Zaporożców były włączane w razie potrzeby w szeregi armii Rzeczpospolitej jako płatne wojsko, częste też były również bunty kozackie przeciwko magnatom i urzędnikom państwowym; w 1648 r. wybuchło powstanie Kozaczyzny pod wodzą Bohdana Chmielnickiego (krwawe szczególnie dla osiadłej na tych terenach szlachty), które doprowadziło do zaangażowania się w konflikt Rzeczpospolitej Polskiej i Rosji; doszło wówczas do podziału kozaków zaporoskich po dwóch stronach Dniepru na promoskiewskich i propolskich; do tego właśnie konfliktu nawiązuje w tym miejscu wiersz Słowackiego. [przypis edytorski]
Zaporoże — historyczna nazwa krainy nad dolnym Dnieprem, siedziby Kozaków Zaporoskich [przypis edytorski]
Zaporoże — kraina poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]
Zaporoże — kraina w dolnym biegu Dniepru, poniżej porohów, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]
Zaporoże — kraina w płd.-wsch. części Ukrainy, poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich; Dzikie Pola. Dziś: miasto przemysłowe nad Dnieprem, stolica obwodu zaporoskiego. [przypis edytorski]
Zaporoże — tu: Kozacy z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporoże (ukr. Запоріжжя) — kraina w płd.-wsch. części Ukrainy, poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich; Dzikie Pola. Dziś: miasto przemysłowe nad Dnieprem, stolica obwodu zaporoskiego. [przypis edytorski]
Zaporożów — dziś popr.: Zaporoża. Chodzi o krainę położoną na Ukrainie nad Dnieprem. [przypis edytorski]
zaposoczyć się — zakrwawić się. [przypis edytorski]
zapowiada widzom (…) bo to (wyjątkowo) nie jest jego zwyczajem — Trin. 482 i n. [Trinummus, polski tytuł: Trzy grosze; red. WL] [przypis tłumacza]
zapowiedź — tu: wyzwanie na pojedynek. [przypis edytorski]
zapowiedź — tu: zapowiedzi, uroczyste ogłoszenie w kościele mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowiedzią jakiejś tajemniczej transakcji — obietnice te nie chybiły celu wśród ludu, który byłby zawarł pokój dla tej jednej tajemnicy; wywołała ona nieopisane zainteresowanie i wylęgła najnieokiełzańsze fantazje. Cokolwiek Filip miał na myśli, znał dobrze Ateńczyków. Polityka próbnego balonika, jakiej Filip trzymał się nieodmiennie, skazała i tę obietnicę na wyparowanie bez reszty. [przypis tłumacza]
zapowiedział był — daw. czas zaprzeszły, stosowany dla wyrażenia czynności wcześniejszych od tych, które wyrażono czasem przeszłym prostym; znaczenie: zapowiedział wcześniej. [przypis edytorski]
zapowiedział, by swe targi zaopatrzyli w zapasy żywności — żywność kupowali żołnierze za własne pieniądze, ale obowiązkiem wodza było wydać takie zarządzenia, by rzeczywiście można było żywności nastarczyć według potrzeby. [przypis tłumacza]
zapowiedzieć (daw.) — zabronić. [przypis edytorski]
zapowiedzie (daw., gw.) — zapowiedzi (B.lm). [przypis edytorski]
zapowiedzie (gw.) — zapowiedzi (M.lm); uroczyste ogłoszenie w kościele parafialnym mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowiedzie (gw.) — zapowiedzi; uroczyste ogłoszenie w kościele mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowiedzi — publiczne ogłoszenie zamiaru zawarcia związku małżeńskiego wobec miejscowej wspólnoty parafialnej. [przypis edytorski]
zapowiedzi — uroczyste ogłoszenie w kościele mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowietrzony (daw.) — zadżumiony, chory na dżumę; gw. używane jako wyzwisko. [przypis edytorski]
zapowietrzony (przestarz.) — chory zakaźnie. [przypis redakcyjny]
zapowietrzony (żart.) — przesadnie uperfumowany. [przypis edytorski]
za powrotem bierze pięć za jedno — Dawnymi czasy każda podróż tyle przedstawiała niebezpieczeństw, że wybierający się w daleką drogę składał w depozyt sumę pieniędzy, którą za powrotem odbierał pięć za jeden. Jeśli nie wrócił, suma zostawała własnością depozytariusza. [przypis redakcyjny]
za powrotem (daw.) — dziś: po powrocie. [przypis edytorski]
za powrotem (daw.) — po powrocie; kiedy wrócę. [przypis edytorski]
za powrotem (daw.) — po powrocie. [przypis edytorski]
za powrotem (daw.) — wracając; kiedy powróci. [przypis edytorski]
za powrotem — dziś popr.: po powrocie. [przypis edytorski]
za powrotem (przestarz.) — podczas powrotu. [przypis edytorski]
zapoznać kogoś (daw.) — zapomnieć o kimś. [przypis edytorski]
zapoznać — zapomnieć, tu: nie zauważyć. [przypis edytorski]
zapoznaliżeśmy się (daw.) — konstrukcja z partykułą -że- pomiędzy tematem a końcówką czasownika; znaczenie: czy zapoznaliśmy się. [przypis edytorski]
zapoznanie (daw.) — zapomnienie. [przypis edytorski]
zapoznanie — zapomnienie; pozostawanie poza wiedzą, poza poznaniem ogółu. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niedoceniony. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niedoceniony. [przypis redakcyjny]
zapoznany (daw.) — nieodkryty, nierozpoznany; taki, na którym się nie poznano. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niepoznany a. zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niepoznany, niedoceniony, zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — nieznany, niedoceniony, zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany a. niepoznany; pozostający poza poznaniem (poza kręgiem rzeczy poznawanych). [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany, niedoceniony. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany, nieznany, niepoznany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany; pozostający poza sferą poznania, wiedzy. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany — dosł. pozostający poza poznaniem; zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany — nieznany, zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany — tu: niezrozumiany. [przypis edytorski]
zapoznawać kogoś (daw.) — nie doceniać kogoś; przeoczać, zapominać o kimś. [przypis edytorski]
zapoznawać kogoś (daw.) — nie doceniać kogoś; przeoczać; zapominać o kimś. [przypis edytorski]
zapoznawać — tu: ignorować, zapominać. [przypis edytorski]
zapoznawane — niedoceniane. [przypis edytorski]
zapracowywa — dziś popr.: zapracowuje. [przypis edytorski]
zapracowywa — dziś: zapracowuje. [przypis edytorski]
zapragnął on dać uczniom swoim możność, nie porzucając świata, żyć jednak w zakonie i w nim nabywać siły do walczenia ze złem na ziemi — „Nie idźmy na pustelnię — nauczał — ale w duchu pustelniczym żyjmy na świecie”. [przypis autorski]
