Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161037 przypisów.

igrać — grać, bawić się. [przypis edytorski]

igra (daw.) — igraszka, zabawa. [przypis edytorski]

igrając z nazwiskiem Saint-Loup — we francuskim „Saint Loup” oznacza: święty Lupus (biskup Troyes z IV–V w.), jest także nazwą wielu miejscowości nazwanych na jego cześć we Francji; jako rzecz. pospolity słowo loup (łac. lupus) oznacza wilka. [przypis edytorski]

igranie (starop.) — zabawa. [przypis edytorski]

igraszka — tu: zabawa. [przypis edytorski]

igraszki — dziś popr. forma N. lm: igraszkami. [przypis edytorski]

Igraszki trafu i miłości — komedia Pierre'a Marivaux z 1730 r. [przypis edytorski]

igriwost' uma (ros.) — zręczność umysłu. [przypis edytorski]

i groch o ścianę rzucać, i bez mydła golić (daw.) — przysłowia oznaczające bezsensowną a. nieskuteczną pracę. [przypis edytorski]

I gromadka, jak wypada, Wzniosła grób zielony. Widzisz groby ponad drogą, Kędy rośnie żyto — według zasad kościelnych samobójstwo uważano za grzech ciężki, dlatego ciała samobójców chowano poza chrześcijańskim cmentarzem, na otwartym terenie poza miastem. [przypis edytorski]

I groźne coraz zbliżają obłoki — w zdaniu brakuje „się”. [przypis edytorski]

igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

igrzyska gimniczne — [w których rywalizacja wymaga sprawności fizycznej, np. biegi, zapasy, walka na pięści], prócz nich są jeszcze wyścigi konne i zawody muzyczne. [przypis tłumacza]

igrzyska istmijskie — staroż. greckie zawody sportowe organizowane ku czci boga mórz Posejdona na Istmie, tj. na Przesmyku Korynckim. [przypis edytorski]

igrzyska pytyjskie — igrzyska greckie organizowane w Delfach, ośrodku kultowym Apollina Pytyjskiego, drugie co do ważności po igrzyskach olimpijskich wydarzenie o charakterze religijno-sportowym w starożytnej Grecji. [przypis edytorski]

igrzyska w Olimpii — wielka impreza sportowo-religijna organizowana w co cztery lata w mieście Olimpii, ośrodku kultowym Zeusa. [przypis edytorski]

igrzyska — zawody sportowe w staroż. Grecji odbywające się w Olimpii, począwszy od 776 r. p.n.e. co cztery lata; ten okres przerwy między igrzyskami nazywano olimpiadami; podczas igrzysk przez 2 miesiące zawieszano wszelkie wojny; igrzyska były zarazem uroczystością poświęconą Zeusowi. [przypis edytorski]

igrzysko (starop.) — zabawa; igraszka. [przypis edytorski]

igrzysko — tu: obiekt zabawy. [przypis edytorski]

igrzysko — tu: turniej rycerski. [przypis edytorski]

igrzysko — zabawa. [przypis edytorski]

Iguapé — miasto w Brazylii, w stanie São Paulo. [przypis edytorski]

I guess (ang.) — tu: jak sądzę. [przypis edytorski]

(…) i gwiazd i dźwięków i nieśmiertelności (…) — tu znajduje się w autografie wiersz: „Im dalej idę po drodze żywota (…)”. [przypis redakcyjny]

i (gw.) — tj. je (3 os. lp cz. ter. czasownika jeść). [przypis edytorski]

Igyllioni — nazwa Igyllionów do najdziwaczniejszych wywodów służyła: odnajdowano pod nią Litwinów, a szczególniej Jaćwingów; niedawno zaś najznakomitszy znawca owych dawnych dziejów wskazał na Igilla, wodza Burgundów i Wandalów, jeńca Rzymian za Probusa, nazwanego niby od szczepu Igillów (chociaż, dodajemy, z tego bynajmniej jeszcze nie wynika, żeby i sami Igillowie mieli być germańskiego, lugiowandalskiego rodu; przecież i nazwa szczepu litewskiego Galindów pojawia się jako nazwa osobowa u Gotów w Hiszpanii częściej, a nikt z tego nie wnioskuje, żeby Galindowie sami byli szczepu gockiego). Nas uderzyło, że Igyllioni wymienieni są obok szczepów litewskich, w jednej z najpewniejszych informacji Ptolomeusza, więc wpadliśmy na domysł, czy nie szukać pod tą nazwą jakiegoś bliskiego fińskiemu szczepu: z litewskich nie nadaje się żaden. I rzeczywiście Łotwa zowie Estończyków Igaunami (od Uganii, Unganii, krainy, gdzie Juriew-Dorpat leży?); stąd polskie i ruskie Igowia, np. w Opisie poselstwa moskiewskiego, E. Pielgrzymowskiego 1601: „Z niemi (Szwedami) podwód z pięćdziesiąt Igoni (Estów) przybyło”; „accurrentibus Lotavis seu Igoviis”, czytamy u Cichockiego (Alloquia ossecensia 1615 r., s. 238); Stryjkowski (Kronika, s. 206) mylnie przerzuca Jaćwingów do Inflant, ku Nowogrodowi Wielkiemu, „których Igowiany zowią”. Gdyby nawet nasze przypuszczenie było zupełnie chybione, objaśniliśmy przynajmniej termin Igoni. Z innych nazw Ptolomeusza warto jeszcze jedną przytoczyć, Weltai, którą koniecznie wszyscy, od ks. Bohusza począwszy, do takich koryfeuszów, jak Zeuss i Muellenhoff, w Letwai przeobrażali, by z niej nazwę Litwy wycisnąć. Słusznie protestuje wymieniony wyżej badacz (akademik Kunik) przeciw takiemu gwałceniu tekstu greckiego. [przypis redakcyjny]

I have dealt with the subject of garden work in the Trobriands and ith its economic importance more fully in an article entitled The Primitive Economics of the Trobriand Islanders in „The Economic Journal”, March, 1921. [przypis autorski]

I have given a more detailed description of this process which I had often opportunities to observe among the Mailu on the South coast. I never saw the making of an armshell in the Trobriands, but the two processes are identical according to detailed information which I obtained. (Compare the monograph on The Natives of Mailu by the Author, in the „Transactions of the Royal Society of S. Australia”, 1915, pp. 643-644. [przypis autorski]

I have not seen the site of Suloga myself. Interesting details are to be found in The Melanesians of Professor Seligman, who visited the spot himself, and who has collected a number of specimens in the locality, as well as many data about the production of the blades. Op. cit., pp. 530-533. [przypis autorski]

Ihn und Ihn — Doppelung als besondere Betonung. [przypis edytorski]

Ihres Gelichters — (abwertend) Ihrer Art. [przypis edytorski]

I hroszi mało nam daw ataman, bo sam ne maw (z ukr.) — i pieniędzy mało nam dał ataman, bo sam nie miał. [przypis redakcyjny]

ihumen a. igumen (z gr. ἡγούμενος: idący na przedzie, wiodący) — przełożony monasteru a. domu zakonnego, odpowiednik katolickiego przeora w prawosławiu oraz w katolickich kościołach wschodnich. [przypis edytorski]

III Symfonia — symfonia nr 3 Es-dur op. 55 Eroica Ludwiga van Beethovena, stworzona w latach 1802–04. [przypis edytorski]

Iim — rzadko nadawane imię anglosaskie pochodzące z jęz. hebrajskiego. [przypis edytorski]

i inne t.p. — i inne temu podobne. [przypis edytorski]

i inni (…) — Watson, Percival, Spallanzani, a przede wszystkim biskup de Landaff; patrz Badania chemiczne, tom V (E.A.P.). [przypis autorski]

i innymi pisarzami Skarbu — mowa tu o pisarzach znajdujących się pod królewskim mecenatem. [przypis edytorski]

II Proletariat — organizacja robotnicza powstała w lutym 1888 r. po rozbiciu tzw. Wielkiego Proletariatu, zwana „Małym” Proletariatem (Socjalno-Rewolucyjna Partia „Proletariat” od 1889 roku Polska Socjalno-Rewolucyjna Partia „Proletariat”) roku i działająca do marca 1893 roku Kontynuowała tradycje i działalność rozbitego ostatecznie w 1886 roku I Proletariatu. Celem organizacji była walka o prawa i poprawę losu robotników, upaństwowienie środków produkcji oraz w dalszej perspektywie dążenie do stworzenia państwa robotniczego. Narzędziami walki o założone cele miały być tajna działalność robotnicza, wydawanie ulotek i gazetek, strajki oraz terror polityczny i ekonomiczny. [przypis edytorski]

II. Wycieczka do Rzymu — w wersji oryginalnej ten rozdział figuruje jako pierwszy. [przypis edytorski]

II y a des juges à Berlin (fr.) — Są sędziowie w Berlinie. [przypis edytorski]

i jakaś dziwna mię pochwyca, bez brzegu i bez dna tęsknica, niewysłowiony żal — K. Tetmajer, Poezje, s. 105. [przypis autorski]

I jako się wspomniało — por. wyżej VII, 817–820. [przypis redakcyjny]

I jakże Nowy Jork? Czy wciąż spirytus jest takim dobrym interesem? — w Stanach Zjednoczonych w latach 1920–1933 panowała prohibicja, zakaz produkcji, importu i sprzedaży alkoholu, obowiązujący na terenie całego kraju, co spowodowało powstanie czarnego rynku i rozwój grup przestępczych specjalizujących w dystrybucji alkoholu, przynoszącej ogromne zyski. [przypis edytorski]

I jak zmorzony człowiek snem upadłem — poeta w stanie nieprzytomnym dostaje się na drugi brzeg Acheronu. Nie opisuje więc i opisać nie może, jak się to stało, że żywy dostał się do państwa umarłych [przypis redakcyjny]

i jam beła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: i ja byłam. [przypis edytorski]

Ijar — drugi miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i ósmy miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na kwiecień–maj. [przypis edytorski]

I jedzenie, i wożeniecibatus commeatusque. [przypis tłumacza]

I jej zdrowie, jakoby gołego na zyzie — przysłowie o stanie rozpaczliwym. [przypis redakcyjny]

I jeżeliby taki szermierz… — Ksenofont każe tu swemu bohaterowi posługiwać się indukcyjną metodą Sokratesa, mianowicie gromadzeniem przykładów i wnioskowaniem z analogii. [przypis tłumacza]

Ijofon — syn Sofoklesa, tęgi poeta, ale posądzano go, że mu ojciec pomaga lub że korzysta z ojca pism. [przypis tłumacza]

ijoza (z fr. yeuse) – wyżej: zielony dąb, dąb ostrolistny, gatunek wiecznie zielonego drzewa liściastego z rodziny bukowatych, pochodzącego z rejonu M. Śródziemnego. [przypis edytorski]

(…) i już nigdy nie rozpaczaRozpacza, w sferze ciał znaczy także: rozstępuje, rozdziela, rozciela. [przypis autorski]

I Kalpe i Abila rosłe wznoszą grzbiety itd. — ahistoryczne zestawienie mitycznych i rzeczywistych nazw geograficznych i ludów wschodnich. [przypis edytorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting, Berlin (1785), Primary Sources on Copyright… [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 13. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 14. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, , ch. 1 p. 14. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 1. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 2. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting… ch. 1 p. 4. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 4. [przypis autorski]

I. Kant, [za:] D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 111. [przypis autorski]

I. Kant, [za:] D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 111. [przypis autorski]

Ikar — grecki bohater mityczny, wzniósł się na skrzydłach nad morze i zginął. [przypis redakcyjny]

Ikaria — tu zapewne: utopijna wyspa o doskonałym ustroju społecznym, opisana w powieści Voyage en Icarie (Podróż do Ikarii, 1840) Étienne'a Cabet, francuskiego teoretyka wczesnego socjalizmu; także: nazwa wzorcowej wspólnoty, która miała kierować się ideałami równości i braterstwa, założonej w Stanach Zjednoczonych przez autora tej powieści. [przypis edytorski]

Ikaria — wyspa na Morzu Egejskim należąca do Grecji. [przypis edytorski]

Ikarios (mit. gr.) — ojciec Penelopy. [przypis tłumacza]

Ikar (mit. gr.) — syn Dedala. Dedal, uchodząc z synem przed zemstą Minosa, posłużył się sztucznymi skrzydłami zlepionymi woskiem. Ikar wzbił się zbyt wysoko, tak że słońce stopiło wosk, i runął do morza. Ulubiona przenośnia poetycka. [przypis redakcyjny]

Ikar (mit. gr.) — syn Dedala, otrzymał od niego skrzydła spojone woskiem, na których uniósł się tak wysoko, że wosk stopił się w słońcu, a Ikar runął w morze. [przypis edytorski]

Ikar (mit. gr.) — syn Dedala, otrzymał od niego skrzydła spojone woskiem, na których uniósł się tak wysoko, że wosk stopił się w słońcu, a Ikar runął w morze. [przypis edytorski]

Ikar (mit. gr.) — syn genialnego konstruktora Dedala; uciekając z ojcem z Krety na zbudowanych przez ojca skrzydłach, podleciał za wysoko w górę, słońce stopiło wosk, którym pióra były zlepione, a Ikar wpadł do morza i utonął. [przypis redakcyjny]

Ikar (mit. gr.) — syn genialnego konstruktora Dedala; uciekając z ojcem z Krety na zbudowanych przez ojca skrzydłach, podleciał za wysoko w górę, słońce stopiło wosk, którym pióra były zlepione, a Ikar wpadł do morza i utonął. [przypis edytorski]

I każdy powinien raczej pragnąć mieć takie dzieci, gdy patrzy na Homera i Hezjoda… — Platon, Uczta. [przypis edytorski]

I. K. C. — skrót od: „Ilustrowany Kurier Codzienny” czasopismo 1910–1939. [przypis edytorski]

I kiedy od stolika malarskiego w jego cukierni padło, rzucone przez J. A. Kisielewskiego, hasło kabaretu — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Jan August Kisielewski (rys. S. Wyspiański). [przypis edytorski]

Ikkos z Tarentu (V w. p.n.e.) — starożytny grecki atleta, zwycięzca w pięcioboju na igrzyskach olimpijskich w roku 444 p.n.e., później trener; uważany za ojca dietetyki sportowej. [przypis edytorski]

I knew the perfect Beauty and therefore I am alone on the earth (ang.) — Poznałem doskonałą piękność i dlatego jestem samotny na ziemi. [przypis redakcyjny]

I know, I know (ang.) — wiem, wiem. [przypis edytorski]

I kogo jeszcze widziałem: oto samego Tantala — Homer, Odyseja XI 582; Tantal: jedna z osób, których duchy widział Odyseusz, za popełnione za życia zbrodnie ponoszących męczarnie w najmroczniejszej części podziemnej krainy zmarłych: zabił swego syna i jego ciało podał bogom na uczcie, by wypróbować ich wszechwiedzę, za karę stał zanurzony w wodzie, z owocami nad głową, nie mógł jednak dosięgnąć jednego ani drugiego, zaspokoić pragnienia ani głodu, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem. [przypis edytorski]

ikonostas — element wystroju cerkwi prawosławnych: przegroda oddzielająca ołtarz od świątyni, ozdobiona dekoracyjnymi drzwiami oraz kilkoma rzędami ikon. [przypis edytorski]

ikony — dziś popr. forma N.lm: ikonami. [przypis edytorski]