Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 158932 przypisów.
pedagog — po grecku paidagogos, „wiodący chłopców”, który prowadził ich do szkoły. Było to rzeczywiście grzechem przeciw wychowaniu. Niewolnik, który widział w dziecku swego przyszłego pana, nie mógł okazać potrzebnej stanowczości, nawet gdyby miał potrzebne dla swego zadania zrozumienie. [przypis tłumacza]
pedagogus (łac.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
pedagra a. pedogra (daw.) — dziś: podagra, choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]
peda (gw.) — powiada. [przypis edytorski]
pedają, co — powiadają, że. [przypis edytorski]
pedają (gw.) — powiadają. [przypis edytorski]
pedał (gw.) — powiadał; mówił. [przypis edytorski]
pedałówka (pot.) — harmonia pedałowa, ludowy instrument muzyczny, rodzaj harmonii, w której powietrze tłoczone jest miechami nożnymi, za pomocą naciskania na pedały. [przypis edytorski]
Pedali, pedoj (gw.) — powiedzieli, mówili, powiedz, mów. [przypis edytorski]
pedam (gw.) — powiadam. [przypis edytorski]
pedancie rycerzu — a więc zbyt skrupulatnie przestrzegający zasad honoru rycerskiego. [przypis redakcyjny]
pedant — człowiek drobiazgowo, często przesadnie dokładny. [przypis edytorski]
pedanteria — przesadna, zbyt drobiazgowa dokładność. [przypis edytorski]
pedanteria — skrupulatność, dokładność, drobiazgowość. [przypis edytorski]
pedant — tu: nudziarz pozbawiony polotu. [przypis edytorski]
pedantycznie — skrupulatnie, bardzo dokładnie. [przypis edytorski]
pedant (z daw. ang.) — tu: nauczyciel gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]
pedant (z daw. ang.) — tu pogard.: nędzny i nudny nauczyciel gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]
pedant (z wł.) — człowiek drobiazgowo, często przesadnie dokładny. [przypis edytorski]
pedasz (gw.) — powiadasz, mówisz. [przypis edytorski]
pedel (daw.) — woźny. [przypis edytorski]
pedel (daw.) — woźny, szczególnie w różnego rodzaju szkołach i zakładach naukowych. [przypis edytorski]
pedel (daw.; z niem Pedell) — woźny (szczególnie w różnego rodzaju szkołach i zakładach naukowych). [przypis edytorski]
pedel (daw.; z niem. Pedell) — woźny (szczególnie w różnego rodzaju szkołach i zakładach naukowych). [przypis edytorski]
pedel (z łac.) — woźny w zakładach naukowych. [przypis edytorski]
pederasta — homoseksualista. [przypis edytorski]
pederastia — homoseksualizm. [przypis edytorski]
pederastia (z gr. paiderastia: miłość do chłopców) — w węższym sensie: szczególna forma homoseksualizmu męskiego występująca w staroż. Grecji, polegająca na związku miłosnym lub erotycznym między starszym, dorosłym mężczyzną a dojrzewającym chłopcem lub między rówieśnikami w wieku młodzieńczym, od ok. 16 do 20 lat; w szerszym sensie: homoseksualizm męski w ogólności. [przypis edytorski]
pedes (z łac.) — stopa; tu: staroż. miara rytmiczna wiersza. [przypis edytorski]
pede titubante (łac.) — na chwiejnych nogach. [przypis edytorski]
pedisequus (łac.) — niewolnik idący za lub przed lektyką. [przypis edytorski]
pedlar (ang.) — domokrążca, handlarz uliczny. [przypis edytorski]
pedogra a. podagra — choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]
pedogra (daw.) — dziś: podagra, choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]
pedogra (daw.) — dziś: podagra. [przypis edytorski]
pedogra — właść. podagra, choroba stawów. [przypis edytorski]
pedogra — właść. podagra, choroba, zwana też dną moczanową. [przypis edytorski]
pedogra (właśc. podagra) — choroba stawów nóg. [przypis redakcyjny]
pedogra, właśc. podagra (z gr.) — ból stopy (szczególnie wielkiego palca) pochodzenia artretycznego. [przypis redakcyjny]
pedogryczny — chorujący na podagrę, tj. pogrubienie stawu palca u nogi i bóle stawów. [przypis edytorski]
pedologia — nauka o dziecku, obejmująca wszystko, co dotyczy higieny i fizycznego, umysłowego i psychicznego rozwoju najmłodszych pokoleń. Posiada swój oddzielny fakultet w Brukseli. [przypis autorski]
pedologia (od gr. παῖς, país, D. lp. παιδός, paidos: dziecko) — nauka o dzieciach. [przypis edytorski]
pedologia (z gr. país: dziecko, lógos: słowo, nauka) — nauka o dziecku obejmująca problematykę związaną z rozwojem psychicznym i fizycznym dziecka, a także z zastosowaniem tej wiedzy do zagadnień wychowania i nauczania. [przypis edytorski]
pedonom (gr.) — nadzorca chłopców. [przypis edytorski]
pedo — powiada. [przypis edytorski]
Pedraza, Juan de (1506–1567) — hiszpański dominikanin. [przypis edytorski]
pedregale — zastygła wierzchnia warstwa lawy wulkanicznej. [przypis autorski]
Pedro Calderón de la Barca (1600–1681) — hiszpański dramaturg i poeta epoki baroku; pierwowzorami dla Ślaza były m.in. postacie: Guarina z Mostu w Mantible, Persia z Wielkiej Cenobii, sługi Morlaca z Wywyższenia krzyża. [przypis edytorski]
Pedro Giron — imię i nazwisko męża mamki panny de Val Florida dodane za innym oprac. tegoż tłum. [przypis edytorski]
Pedro II (1825–1891) — Piotr II, ostatni, a zarazem pierwszy rodowity (bo urodzony w Rio de Janeiro) cesarz Brazylii. [przypis edytorski]
Pedro Mateo — opiewał Henryka IV. Patrz: Criticon, P. III, Cris. 12, p. 376. [przypis autorski]
pedziała (gw.) — powiedziała. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pedziałem (gw.) — powiedziałem. [przypis edytorski]
pedział (gw.) — powiedział. [przypis edytorski]
pedzieć (gw.) — powiedzieć. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pedzieli (gw.) — powiedzieli. [przypis edytorski]
pedziołbym (gw.) — powiedziałbym. [przypis edytorski]
Peel, Robert (1788–1850) — polityk, premier Wielkiej Brytanii w latach 1834–1835 oraz 1841–1846 z ramienia stronnictwa Torysów (tj. konserwatystów), wprowadził ustawy wspierające wolny handel oraz zniósł cła na zboże w celu złagodzenia skutków klęski nieurodzaju nawiedzające Anglię i Irlandię w l. 1841–1847. [przypis edytorski]
Peer Gynt — Henrik Ibsen, Peer Gynt: poemat dramatyczny w pięciu aktach, przeł. Marya Kreczowska, Kraków: G. Gebethner i Sp. Warszawa: Gebethner i Wolff 1910. [przypis edytorski]
Peeter Neef, własc. Pieter Neefs a. Pieter Neeffs — dwóch malarzy flamandzkich nosiło takie imię i nazwisko: Pieter Neeffs I (ok. 1578–po 1656) i jego syn Pieter Neeffs II (1620–po 1675). Charakterystyczne dla nich były przedstawienia wnętrz kościołów. [przypis edytorski]
Pegazkich zdrojów — w mit. gr. na wzgórzu Muz, gdy Pegaz uderzył kopytem w skałę, wypłynęło źródło Hippokrene, które daje poetom natchnienie. „Pegazkie zdroje” czy „hipokreńska bania”, z których piją poeci to motyw często przewijający się w ówczesnej poezji. Zob. wiersz Jana Andrzeja Morsztyna Do swoich książek (Dokąd się, moja lutni, napierasz skwapliwie?). [przypis edytorski]
Pegaz (mit. gr.) — skrzydlaty koń, symbol natchnienia artystycznego. [przypis edytorski]
Pegaz (mit. gr.) — skrzydlaty koń, symbol natchnienia poetyckiego i malarskiego. [przypis edytorski]
Pegaz (mit. gr.) — skrzydlaty koń zrodzony z krwi Meduzy; symbol natchnienia poetyckiego i malarskiego. [przypis edytorski]
Pegaz (mit. gr.) — skrzydlaty koń zrodzony z krwi Meduzy; symbol natchnienia poetyckiego. [przypis edytorski]
Pegaz (mit.) — w mitologii greckiej skrzydlaty koń zrodzony z krwi Meduzy. [przypis edytorski]
pegaz — tu: koń. [przypis redakcyjny]
P. E. Geller, Must copyright be for ever caught between marketplace and authorship norms?, [w:] B. Sherman, A. Strowel, Of authors and origins. Essays on copyright law, Oxford 1994, s. 167. [przypis autorski]
pei fumatori (wł.) — dla palaczy. [przypis edytorski]
peignoir (franc.) — peniuar; okrycie kobiece, rodzaj koszuli nocnej; po raz pierwszy pojawił się w XVIII wieku we Francji. [przypis edytorski]
Peinture, sculpture, objets d'art? (fr.) — Malarstwo, rzeźba, dzieła sztuki? [przypis edytorski]
peioraque (…) metallo — Iuvenalis, Satirae XIII, 28. [przypis tłumacza]
Peiper odkrywca — żartobliwe nawiązanie do tytułu powieści dla młodzieży autorstwa Tadeusza Peipera Krzysztof Kolumb odkrywca. [przypis edytorski]
Peiper, Tadeusz (1891–1969) — poeta, krytyk i teoretyk sztuki, przedstawiciel awangardy, redaktor czasopisma „Zwrotnica”. [przypis edytorski]
Peiper, Tadeusz (1891–1969) — poeta, krytyk i teoretyk sztuki, przedstawiciel awangardy, redaktor czasopisma „Zwrotnica”, twórca koncepcji „zdania rozkwitającego”. [przypis edytorski]
Peiper, Tadeusz (1891–1969) — polski poeta awangardowy, krytyk i teoretyk sztuki, założyciel czasopisma „Zwrotnica” i autor hasła „Miasto-masa-maszyna”. [przypis edytorski]
Peirce, Charles Sanders (1839–1914) — amerykański filozof i naukowiec, jeden z twórców pragmatyzmu; profesor Uniwersytetu Harvarda i Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa, wszechstronnie uzdolniony, zajmował się psychologią, geodezją, matematyką, chemią i statystyką. [przypis edytorski]
Peiresc, Grolier i Canevarius — sławni bibliofile z XVI–XVII w., kolekcjonerzy dawnych ksiąg: Nicolas-Claude Fabri de Peiresc (1580–1637): francuski humanista, astronom; Jean Grolier (ok. 1479–1565): francuski humanista, skarbnik generalny finansów; Demetrio Canevari (1559–1625): włoski lekarz, medyk papieża Urbana VIII. [przypis edytorski]
pejczą — dziś: pejczem; pejcz jest to przyrząd złożony z wiązki rzemieni przymocowanych do uchwytu, służy do poganiania zwierząt, bicia, wymierzania kary. [przypis edytorski]
pejcz — naziści używali pejczy w obozach do wymierzania doraźnych lub regulaminowych kar. Kara chłosty mogła oznaczać od 10 do 50 (lub więcej) uderzeń na gołe ciało. [przypis edytorski]
pejerarunt (łac.) — złamali przysięgę. [przypis redakcyjny]
Pejrajon — miejsc tej nazwy jest w Grecji więcej [gdyż gr. peraia oznacza ziemię naprzeciwko]. Tu mowa nie tylko o porcie nad Zatoką Koryncką, lecz także o całym szmacie ziemi wrzynającym się w Zatokę Koryncką [ob. półwysep Perachora]. [przypis tłumacza]
Pejrajos — syn Klytosa, towarzysz podróży Telemacha. [przypis edytorski]
Pejritoos — Lapita z Tessalii, przyjaciel i towarzysz przygód Tezeusza. [przypis edytorski]
Pejritoos (mit. gr.) — przyjaciel herosa ateńskiego Tezeusza. Przysięgli sobie, że zdobędą córki Zeusa za żony. Po porwaniu młodej Heleny, córki Zeusa i Ledy, Tezeusz towarzyszył Pejritoosowi w drodze przez Podziemia, by pomóc mu uprowadzić Persefonę, córkę Zeusa i żonę Hadesa. Kiedy zmęczeni wędrówką po krainie zmarłych usiedli na głazach, nie mogli powstać ani się ruszyć. Tezeusz został po dłuższym czasie uwolniony przez Heraklesa, kiedy ten przybył, by porwać psa Cerbera. Próba uwolnienia Pejritoosa się nie udała. [przypis edytorski]
Pejsach (Pesach) — najważniejsze i najstarsze święto żydowskie, obchodzone na pamiątkę wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej; zwane Paschą, a czasem też Żydowską Wielkanocą. [przypis edytorski]
pejsy — długie pasma włosów na skroniach, zwieszające się przed uszami, noszone przez ortodoksyjnych Żydów. [przypis edytorski]
pejsy — długie pasma włosów na skroniach, zwieszające się przed uszami, noszone przez ortodoksyjnych Żydów. [przypis tłumacza]
pejsy — element fryzury ortodoksyjnego Żyda: pasmo włosów zwieszające się przed uszami. [przypis edytorski]
Pejtho (mit. gr.) — bogini przekonywania i uwodzenia. [przypis edytorski]
Pejto (mit. gr.) — bogini namowy i uwodzenia. [przypis edytorski]
Pejto (mit. gr.) — bogini namowy. [przypis redakcyjny]
Pejus (…) succurreret — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 53. [przypis tłumacza]
Pejzander z Acharnaj (najludniejszej gminy attyckiej) — przedmiot szyderstw i docinków komedii, która kpiła z jego przekupności i tchórzostwa. W 415 r. był sędzią śledczym w procesie hermokopidów (o połamanie posągów Hermesa), w 411 brał udział w zamachu stanu mającym na celu obalenie demokracji i należał do oligarchicznej Rady Czterystu. Po upadku Czterystu uciekł do Sparty. [przypis tłumacza]
pejzażów — ze względu na melodię wiersza wyraz ten należy czytać jako trzysylabowy: pe-i-za-żów; dziś popr. forma D. lm: pejzaży. [przypis edytorski]
pekari (biol.) — wszystkożerne zwierzę podobne do dzika, żyjące stadnie w lasach Ameryki Południowej, Środkowej i płd.-zach. części Ameryki Północnej, spokrewnione ze świniowatymi. [przypis edytorski]
pekeflejsz (z niem.) — mięso peklowane (konserwowane). [przypis edytorski]
pekeflejsz (z niem.) — mięso peklowane (konserwowane). [przypis redakcyjny]
pekkari (Dicotyles torquatus) — w ob. klasyfikacji: Pecari tajacu a. Dicotyles tajacu, pekari obrożny, wszystkożerny ssak, z wyglądu podobny do dzika, żyjący w Ameryce. [przypis edytorski]
pekla — pragaras. [przypis edytorski]
