Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10950 przypisów.
Ksantypa — żona Sokratesa. [przypis edytorski]
Ksantypa — żona Sokratesa; tradycja przypisała jej nieznośny charakter. [przypis edytorski]
Ksantypa — żona Sokratesa, według tradycji kobieta swarliwa i niezgodna. [przypis redakcyjny]
Ksawera Deybel w związku z Mickiewiczem (…) cień na słońcu — O tajemnicy, jaka otaczała ten szczegół życia poety, pisze mi p. Zawiszanka-Kernowa: „Jako ciekawy przyczynek do tego spisku milczenia, jaki okrywał ową historię, nadmienię, żem w tych dniach dopiero dowiedziała się od pewnej starszej osoby, iż jej ten sekret powierzono dawno, w formie tradycji ustnej, znanej niegdyś doskonale na emigracji. Zobowiązano ją wszakże do milczenia tak solidnie, że choć sama cieszy się w duchu, w imię prawdy, ze śmiałej niedyskrecji Boya, jednak miała dziś jeszcze wątpliwości, czy dobrze uczyniła, mówiąc mi to. Dlatego też zamilczę nazwiska”. [przypis autorski]
Ksawerego — Branickiego, szwagra Krasińskiego. [przypis redakcyjny]
Ksawery — Branicki. [przypis redakcyjny]
Ksawery — Ksawery Branicki. [przypis redakcyjny]
ks. Broglie Jacques Victor Albert (1821–1901) — reakcyjny polityk i publicysta francuski, zwolennik monarchii. [przypis redakcyjny]
K. Scott, Art and Industry: A Contradictory Union: Authors, Rights and Copyrights during the Consulat, „Journal of Design History”, Vol. 13, No. 1 (2000), s. 5. [przypis autorski]
K. Scott, Art and Industry: A Contradictory Union: Authors, Rights and Copyrights during the Consulat, „Journal of Design History”, Vol. 13, No. 1 (2000), s. 3. [przypis autorski]
K. Scott, Art and Industry: A Contradictory Union: Authors, Rights and Copyrights during the Consulat, „Journal of Design History”, Vol. 13, No. 1 (2000), s. 4. [przypis autorski]
K. Scott, Art and Industry…, s. 6, C. Hesse, Publishing and cultural politics in revolutionary Paris, 1789–1810, Berkeley, Los Angeles, Oxford, 1991, http://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft0z09n7hf;brand=ucpress, (dostęp 16.02.2014), s. 86. [przypis autorski]
K. Scott, Authorship, the Académie, and the market in early modern France, „Oxford Art Journal”, vol. 21, no 1 (1998), s. 29. [przypis autorski]
K. Scott, Authorship, the Académie, and the market in early modern France, „Oxford Art Journal”, vol. 21, no. 1 (1998), s. 35. [przypis autorski]
ks. de Saint-Cyran, któremu przypisujecie książkę Piotra Aurelego — chodzi o Petri Aurelii Theologi Opera, jussu et impensis Cleri gallicani in lucem edita (Paryż, 1642). Wydawca i komentator Prowincjałek Faugère (1895) czyni tu następującą uwagę: „Jeżeli Saint-Cyran nie napisał tego dzieła, to przynajmniej je dyktował; i trzeba przyznać, iż tutaj, jak i poprzednio, kiedy Pascal się broni, iż nie należy do Port-Royal, bardziej niżby się pragnęło naśladuje zwykłe wykręty jezuitów”. [przypis tłumacza]
ksenia a. xenia — złośliwe epigramaty w formie dystychu, zwykle wyśmiewające osoby. [przypis edytorski]
ksenia (bot.; z gr. xenos: obcy, gość) — zjawisko ujawniania się genotypu rośliny ojcowskiej w tkankach nasion lub owoców. [przypis edytorski]
ksenodochos — właściciel gospody. [przypis redakcyjny]
Ksenofanes z Kolofonu (ok.575–480 p.n.e.) — grecki poeta, filozof i myśliciel religijny; krytykował tradycyjną wizję bogów podobnych do ludzi: przypisywanie bogom ludzkich cech, motywów postępowania, a szczególnie występków; stworzył pierwszą monoteistyczną ideę bezosobowego, niezmiennego bóstwa przenikającego cały świat. [przypis edytorski]
Ksenofanes z Kolofonu (ok. 575–480 p.n.e.) — grecki poeta, filozof i myśliciel religijny; krytykował tradycyjną wizję bogów podobnych do ludzi: przypisywanie bogom ludzkich cech, motywów postępowania, a szczególnie występków; przyjmował istnienie tylko jednego, nieruchomego i niezmiennego bóstwa. [przypis edytorski]
Ksenofanes z Kolofonu (ok. 575–480 p.n.e.) — grecki poeta, filozof i myśliciel religijny; krytykował tradycyjną wizję bogów za przypisywanie im cech ludzkich. [przypis edytorski]
Ksenofanes z Kolofonu (ok.575–480r. p.n.e.) — filozof gr., krytykował religię grecką za przypisywanie bogom cech ludzkich. [przypis edytorski]
Ksenofon [powiada] o [młodzieży] perskiej — por. Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropedia), I, 2, 16. [przypis tłumacza]
Ksenofon, przystrojony w wieniec, składał właśnie ofiarę (…) — Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, V, 10. [przypis tłumacza]
Ksenofont (430–354 p.n.e.) — historyk grecki. [przypis edytorski]
Ksenofont — być może Ksenofont z Kos, zw. też Gaius Stertinius Xenophon (ok. 10 p.n.e.–54 n.e.), lekarz cesarza Klaudiusza, albo też Ksenofont z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.), uczeń Sokratesa, pisarz, historyk i żołnierz grecki. [przypis edytorski]
Ksenofont, Cezar, Jefferson — Ksenofont z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.): grecki pisarz i historyk, żołnierz najemny, znany m.in. z pamiętników wojskowych pt. Anabaza (Wyprawa Cyrusa); Gajusz Juliusz Cezar (100 p.n.e.–44 p.n.e.): rzymski dowódca wojskowy, polityk, dyktator, autor pamiętników wojskowych (O wojnie galijskiej oraz O wojnie domowej); Thomas Jefferson (1743–1826): amerykański, działacz niepodległościowy, prezydent USA, autor autobiografii skoncentrowanej na wydarzeniach okresu wojny o niepodległość. [przypis edytorski]
Ksenofont (…) nawet stał w szeregach wroga w krwawej bitwie (…) przeciw własnym rodakom — zupełnie słusznie nazwał go Niebuhr (Kleine Schriften, I. B. str. 467) „najnędzniejszym wyrodkiem, jakiego kiedykolwiek jakie państwo wydało”, gdyż zdradę popełnił bez powodu. Alkibiadesa tłumaczy po części krzywda, jaka go spotkała ze strony rządu; tego nic! [przypis tłumacza]
Ksenofont (ok. 430–355 p.n.e.) — grecki pisarz, historyk i żołnierz. [przypis edytorski]
Ksenofont (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — grecki pisarz, historyk i żołnierz, pochodził z Aten; autor pism politycznych i historycznych, m.in. Ustrój spartański, Historia grecka (Hellenika), Wyprawa Cyrusa (Anabaza) oraz pism wspomnieniowych dotyczących Sokratesa, m.in. drugiej, obok Platońskiej, Obrony Sokratesa (Apologia). [przypis edytorski]
Ksenofont (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — pisarz, historyk i żołnierz grecki. [przypis edytorski]
Ksenofontowe opowiadanie (…) streszcza (…) książę Jerzy Zbaraski — Scriptores rerum Polonicarum, V, str. 95. [przypis tłumacza]
Ksenofont (…) rozkazał setnikom, aby każdy ustawił swoją kompanię plutonami, każąc zachodzić na lewo celem uformowania falangi (…) żołnierze zaś tylnej straży zająć stanowisko przy rzece — Ksenofont dał widocznie rozkaz rozwinięcia się w linię bojową prędzej niż rozkaz „w tył zwrot”, gdyż straż tylna przy przechodzeniu w skos na lewo znalazła się bliżej rzeki. Po zmianie frontu na komendę w „prawo zwrot” stanęła frontem do rzeki, jak to wynika z późniejszych wywodów. [przypis tłumacza]
Ksenofont z Aten, gr. Ksenofon (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — grecki pisarz i historyk, żołnierz najemny, uczeń Sokratesa; autor m.in. pism sokratycznych: Sympozjon (Uczta), Obrona Sokratesa, Wspomnienia o Sokratesie oraz Ekonomik. [przypis edytorski]
Ksenofont z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — grecki pisarz i historyk, żołnierz najemny, uczeń Sokratesa; autor m.in. pamiętników wojskowych pt. Anabaza (Wyprawa Cyrusa) oraz pism sokratycznych: Sympozjon (Uczta), Obrona Sokratesa, Wspomnienia o Sokratesie. [przypis edytorski]
Ksenofont z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — grecki pisarz i historyk, żołnierz najemny, uczeń Sokratesa. [przypis edytorski]
Ksenofont z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — grecki pisarz i historyk, żołnierz najemny, uczeń Sokratesa; znany m.in. z pamiętnika wojskowego pt. Wyprawa Cyrusa (Anabaza), opisującego drogę powrotną armii 10 tysięcy najemników greckich do ojczyzny przez 1000 mil wrogich krain. [przypis edytorski]
Ksenofont z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.) — grecki pisarz i historyk, żołnierz najemny, uczeń Sokratesa; znany m.in. z pamiętników wojskowych pt. Anabaza, opisujących liczącą 1000 mil drogę powrotną do ojczyzny armii 10 tysięcy najemników greckich zwerbowanych przez satrapę perskiego Cyrusa Młodszego przeciwko jego bratu, królowi Persji Artakserksesowi II. [przypis edytorski]
Ksenofont z Aten (ok. 430 p.n.e. – ok. 355 p.n.e.) — pisarz, historyk i żołnierz grecki, kronikarz wypraw wojennych. [przypis edytorski]
Ksenofont z Aten (ok. 430 p.n.e. – ok. 355 p.n.e.) — pisarz i żołnierz grecki. [przypis redakcyjny]
Ksenokles, Pytangelos— obaj nietędzy tragicy współcześni. [przypis edytorski]
Ksenokrates — filozof grecki, słynny z surowej moralności, um. r. 314 po Chr. [przypis redakcyjny]
Ksenokrates — filozof grecki, uczeń Platona, słynął z czystości obyczajów. [przypis redakcyjny]
Ksenokrates z Chalcedonu (ok. 395–314 p.n.e.) — filozof grecki, uczeń Platona, trzeci po Platonie i Speuzypie kierownik Akademii Platońskiej; Platon, zauważywszy, że Ksenokrates miał obyczaje zbyt surowe, kazał mu ofiarować Charytom: por. Plutarch, Żywot Mariusza II 3. [przypis edytorski]
Ksenokrates z Chalcedonu (ok. 395–314 p.n.e.) — trzeci po Platonie i Speuzypie kierownik Akademii Platońskiej. [przypis edytorski]
Ksenokrates [z Chalcedonu] (ok. 395–314 p.n.e.) — uczeń Platona, później następca jego w Akademii w Atenach, w której uczył lat 25. Szczęśliwość pokładał w posiadaniu cnoty. Choć dla prawości swej doznawał wysokiej czci, Krates zarzucał mu pychę i udawanie. [przypis tłumacza]
ksenonimia (gr. ) — nieświadome naśladowanie gestów i uchowań osoby, o której intensywnie się myśli. [przypis edytorski]
kseres (ang. sherry) — białe, wzmocnione wino hiszpańskie, zawierające 16–20% alkoholu, pochodzące z Andaluzji, z rejonu Jerez de la Frontera. [przypis edytorski]
kseres (ang. sherry) — hiszp. wino wzmacniane destylatem, zawierające 16–20% alkoholu, pochodzące z Andaluzji, z rejonu Jerez de la Frontera. [przypis edytorski]
kseres — białe wino hiszpańskie. [przypis edytorski]
kseres — rodzaj białego wina hiszpańskiego. [przypis edytorski]
kseres — sherry, rodzaj mocnego wina. [przypis edytorski]
Kserkses był błaznem, iż, otoczony wszelakimi rozkoszami ludzkimi (…) — por. Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], V, 7. [przypis tłumacza]
Kserkses I (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, syn i następca Dariusza I Wielkiego; w 480 p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji; kiedy jego flota została pokonana w bitwie pod Salaminą, powrócił do Azji, pozostawiając w Grecji część armii pod wodzą Mardoniusza; rok później wojska Greków rozbiły ją w bitwie pod Platejami, co zakończyło perską wyprawę wojenną. [przypis edytorski]
Kserkses I (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 p.n.e. wyruszył z wielką flotą i ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji; podczas wyprawy nakazał zbudować most w celu przeprowadzenia armii przez cieśninę Hellespont, oddzielającą Azję Mniejszą od Europy; kiedy jego flota została pokonana w bitwie pod Salaminą, powrócił do Azji, pozostawiając w Grecji część armii pod wodzą Mardoniusza; rok później wojska Greków rozbiły ją w bitwie pod Platejami, co zakończyło perską wyprawę wojenną. [przypis edytorski]
Kserkses I (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 p.n.e. zorganizował nieudaną kampanię wojenną przeciw Grekom; identyfikowany z występującym w biblijnej Księdze Estery perskim królem Aswerusem, którego najwyższy urzędnik nakazał zgładzenie Żydów, czemu udało się zapobiec dzięki Esterze; powrotu [Żydów] do ojczyzny za panowania Kserksesa: zgodę na powrót Żydów do Judy wydał w roku 539/538 p.n.e król perski Cyrus II Wielki, pradziad Kserksesa. [przypis edytorski]
Kserkses I (ok. 518–465 p.n.e.) — król (szachinszach) Persów z dynastii Achemenidów, syn Dariusza I Wielkiego; panował w latach 485–465 p.n.e. [przypis edytorski]
Kserkses — jeden z królów Persji tego imienia. [przypis edytorski]
Kserkses — król perski 485–465 p.n.e. [przypis redakcyjny]
Kserkses — król perski; kazał przez Hellespont most przerzucić, ażeby z wojskiem po tym moście przejść, [by] tłumem zbrojnym zalać Grecję: lecz oszukany w swoich nadziejach, upokorzony niepowodzeniem zamiaru w lichej łódce rybackiej nazad powrócił. [przypis redakcyjny]
Kserkses — król perski pobity pod Salaminą. Przyglądał się on istotnie działaniom wojennym z wysokiego tronu ustawionego na górze. [przypis redakcyjny]
Kserkses — król perski z V w. p. Chr., słynny przez swe wielkie wojny z Grecją. [przypis autorski]
Kserkses (ok. 517–465 p.n.e) — władca Persji, wsławiony dwoma nieudanymi kampaniami przeciw Grecji. [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 517 p.n.e.–465 p.n.e.) — władca (szachinszach) perski, zorganizował nieudaną kampanię wojenną przeciw Grekom. [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, syn i następca Dariusza I Wielkiego; w 480 p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji; kiedy jego flota została pokonana w bitwie pod Salaminą, powrócił do Azji, pozostawiając w Grecji część armii pod wodzą Mardoniusza; rok później wojska Greków rozbiły ją w bitwie pod Platejami, co zakończyło perską wyprawę wojenną. [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji. [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 roku p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji; kiedy jego flota została pokonana w bitwie pod Salaminą, powrócił do Azji, pozostawiając w Grecji część armii pod wodzą Mardoniusza; rok później wojska Greków rozbiły ją w bitwie pod Platejami, co zakończyło perską wyprawę wojenną. [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 roku p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji. Podczas wyprawy nakazał zbudować most w celu przeprowadzenia armii przez cieśninę Hellespont, oddzielającą Azję Mniejszą od Europy. Kiedy świeżo zbudowany most został zniszczony przez potężną burzę, władca rozkazał ukarać morze biczowaniem i wrzucić w głębinę kajdany (Herodot, Dzieje II 33–34). [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 roku p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji. Podczas wyprawy nakazał zbudować most w celu przeprowadzenia armii przez cieśninę Hellespont, oddzielającą Azję Mniejszą od Europy. Kiedy świeżo zbudowany most został zniszczony przez potężną burzę, władca rozkazał ukarać morze biczowaniem i wrzucić w głębinę kajdany. [przypis edytorski]
Kserkses (ok. 518–465 p.n.e.) — król perski, w 480 roku p.n.e. wyruszył z ogromną, wielonarodową armią na podbój Grecji. [przypis edytorski]
ks. Gackiego O rodzinie Jana Kochanowskiego (s. 52) — [por.] Gacki, O rodzinie Jana Kochanowskiego, Warszawa 1869. [przypis edytorski]
Ks. Hędrzak powrócił ranny w rękę — ks. Bartłomiej Hędzrak urodził się w r. 1824 w Jasionowie w ziemi sanockiej. Ojciec jego był ubogim chałupnikiem, kołodziejem. Ks. Hędzrak sprawował obowiązki duszpasterskie w kilku parafiach, w końcu był proboszczem w Błozwie Górnej. Był dobrym kaznodzieją, przyjacielem i przewodnikiem ludu. Umarł 31 sierpnia 1872 r. Czasopismo „Chata” z dnia 10 XI 1872, nr 13, tom VI, Lwów. [przypis autorski]
Ks. Hieron. Krzyżanowski, Kazania itd. 1566 o Polsce i o kacerzach: że chodźiś zá niemi iako za iákimi skokany, bowiē cie wiedli y iescze wiodą zá nos thám gdzie chcą. [przypis autorski]
ksiądza — dziś popr.: księdza. [przypis edytorski]
ksiądz Borek — wysłany do cesarza Karola V, załatwił sprawę pomyślnie (J. Bielski: Kronika polska). [przypis autorski]
Ksiądz Czerlon — postać z powieści Granica Zofii Nałkowskiej. W dzieciństwie był świadkiem oprawiania jeszcze żywej ryby, scena ta zapadła mu w pamięć do tego stopnia, że już jako dorosły nie jadał ryb. Przywołuje ją też w trakcie rozmowy o znaczeniu bólu i cierpienia w świecie. [przypis edytorski]
ksiądz — daw. forma: książę. [przypis edytorski]
ksiądz de Saint-Pierre, [właśc. Charles-Irénée Castel] (1658–1743) — pisarz polityczny i filantrop, członek Akademii, z której go wygnano w r. 1718 za to, iż Ludwika XIV chciał odsądzić od tytułu „Wielkiego”. Pomysły jego, wyprzedzające pojęcia epoki, zdawały się współczesnym utopiami, wiele z nich jednak doczekało się z czasem urzeczywistnienia. Najgłośniejszym dziełem był Projekt wiecznego pokoju, o którym wspomina Rousseau. [przypis tłumacza]
ksiądz de Saint-Pierre, [właśc. Charles-Irénée Castel] (1658–1743) — pisarz z zakresu ekonomii politycznej i filozofii. [przypis tłumacza]
Ksiądz Dubos, który potrzebował, aby Wizygoci płacili podatki — opiera się na innym prawie Wizygotów, które nie dowodzi zgoła niczego: powiada ono tylko, że ten, kto otrzymał od pana ziemię z warunkiem daniny, powinien ją płacić. [przypis redakcyjny]
ksiądz go jeden przywitał synem Jowiszowym — Aleksander Wielki po wkroczeniu do Egiptu udał się do sławnej wyroczni boga Amona, utożsamianego z greckim Zeusem (którego odpowiednikiem był rzymski Jowisz), w oazie Siwa na zachodniej pustyni; wyrocznia uznała Aleksandra za syna Amona-Re i prawowitego władcę. [przypis edytorski]
Ksiądz Jan a. Prezbiter Jan — legendarny kapłan i król władający zaginionym chrześcijańskim państwem daleko na Wschodzie (początkowo w Indiach). Jego królestwo miało być pełne bogactw, cudów i niezwykłych stworzeń. Później lokowano je w Afryce i od XVI w. utożsamiano z Abisynią. [przypis edytorski]
Ksiądz Jan — legendarny kapłan i król władający zaginionym chrześcijańskim państwem daleko na Wschodzie. [przypis edytorski]
ksiądz jezuita, ofiarując mi się za spowiednika — Maksymilian Ryłło. [przypis redakcyjny]
Ksiądz J. Terrasson (1670–1750) — jest między innymi autorem dzieła pt. La philosophie applicable à tous les objects de l'esprit et de la raison, które na język nasz przełożył Ks. Andrzej Bromirski i wydał r. 1762 pt. Filozofia obyczajów i rozumu, do wszystkich rzeczy, które pod rozum ludzki podpadają, w wybornych uwagach służąca (Zob. H. Struve: Wstęp krytyczny do filozofii, wyd. III, 1903, s. 20). [przypis redakcyjny]
Ksiądz Kalinka pisze: „…to pewna, że jego rady (…)” — ks. Walerian Kalinka, Sejm czteroletni, tom II, część II, księga V (Dzieła, tom VIII, Kraków 1896, str. 460). [przypis redakcyjny]
ksiądz kapelan Jerzy Baszkiewicz ps. „Radwan II” — Jerzy Baszkiewicz ps. „Radwan II” (1914-1984) — ksiądz katolicki, święcenia kapłańskie otrzymał w 1940 r., od 1942 r. wikariusz parafii w Wawrzyszewie, w 1944 roku kapelan Grupy „Kampinos” AK w stopniu kapitana, po wojnie pełnił posługę w Warszawie. [przypis edytorski]
ksiądz karmelita — Marek Jandołowicz (1713–1799), charyzmatyczny kaznodzieja, duchowy przywódca konfederacji barskiej (1768–1772), w czasie której był przełożonym klasztoru karmelitów w Barze. Wsławił się patriotyczną postawą (m.in. wystąpił z krzyżem w ręku przeciw wojskom ros. szturmującym na Bar) oraz męczeństwem poniesionym z tego powodu (był bity, prześladowany oraz więziony). Przypisywano mu autorstwo wiersza (Wieszczby dla Polski a. Proroctwa ks. Marka) przepowiadającego w duchu mesjanistycznym polityczno-duchową klęskę, a następnie odrodzenie Polski. Postać niezwykle inspirująca dla romantyków. [przypis edytorski]
ksiądz Kiefaliński — właśc. Ignacy Hołowiński (1807–1885), teolog, arcybiskup mohylewski, tłumacz tragedii Shakespeare'a (pod pseudonimem Ignacy Kefaliński). [przypis edytorski]
Ksiądz Łacina, ksiądz Francuz, ksiądz Fizyk — tak w dawnych szkołach zakonnych uczniowie nazywali profesorów języka łacińskiego, francuskiego, fizyki itp. [przypis autorski]
ksiądz Łukasz, powiernik cesarza Maksymiliana — Luca Rainaldi (zm. 1519), biskup, ambasador cesarza Maksymiliana I Habsburga. [przypis edytorski]
ksiądz Marek, karmelita — Marek Jandołowicz (1713–1799), charyzmatyczny kaznodzieja, duchowy przywódca konfederacji barskiej (1768–1772), w czasie której był przełożonym klasztoru karmelitów w Barze. Wsławił się patriotyczną postawą (m.in. wystąpił z krzyżem w ręku przeciw wojskom ros. szturmującym na Bar) oraz męczeństwem poniesionym z tego powodu (był bity, prześladowany oraz więziony). Przypisywano mu autorstwo wiersza (Wieszczby dla Polski a. Proroctwa ks. Marka) przepowiadającego w duchu mesjanistycznym polityczno-duchową klęskę, a następnie odrodzenie Polski. [przypis edytorski]
ksiądz Noyer — zapewne John Humphrey Noyes (1811–1886): amerykański przywódca religijny, założyciel Społeczności Oneida (Oneida Community 1848–1881), najbardziej udanej utopijnej socjalistycznej wspólnoty w USA; odrzucano w niej tradycyjne małżeństwo jako formę legalizmu, od której chrześcijanie powinni być wolni, a także jako instytucję egoistyczną, w której mężczyźni sprawują prawo własności nad kobietami; Noyes początkowo zamierzał zostać duchownym i wstąpił do seminarium. [przypis edytorski]
ksiądz Piotr — postać z III cz. Dziadów Mickiewicza; ksiądz Piotr, dzięki odpowiedniej postawie duchowej, pełnej pokory i otwarcia, miał dar jasnowidzenia i prorokowania przyszłości. [przypis edytorski]
Ksiądz Poczobut — eksjezuita, sławny astronom, wydał dzieło o zodiaku w Denderach, i obserwacjami swymi pomógł Lalandowi do obrachowania biegów księżyca. Ob. [zob.; red. WL] Żywot przez Jana Śniadeckiego. [przypis autorski]
ksiądz podkustoszy — zastępca bibliotekarza lub dozorcy skarbca klasztornego. [przypis redakcyjny]
ksiądz prefekt — nauczyciel w szkole zakonnej, często będący równocześnie zarządzającym drukarnią. Drukarnie prowincjonalne za czasów saskich i jeszcze w początkach panowania Stanisława Augusta należały przeważnie do zakonów. [przypis redakcyjny]
Ksiądz Skorupka — uczestnik Bitwy Warszawskiej 1920 r., jego śmierć stała się jednym z symboli bitwy, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]
ksiądz (starop.) — książę. [przypis edytorski]
ksiądz (starop.) — tu: książę. [przypis edytorski]
