Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
na czele (daw. forma) — na czole. [przypis edytorski]
na czele — dziś: na czole. [przypis edytorski]
Na czele jednego i drugiego stronnictwa mówca — Isokrates mówił o „tyranii mównicy”. [przypis tłumacza]
na czele Ligi — „Liga Polska” w Poznańskiem, zawiązana dzięki inicjatywie Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]
na czele — na czole. [przypis edytorski]
na czele pięćdziesięciu tysięcy piechoty, pięciu tysięcy konnicy i osiemdziesięciu słoni wkracza do Judei — W 1 Mch 6, 30 znajdujemy 100 000 piechoty, 20 000 konnicy i 32 słonie. Te same cyfry podane w Starożytnościach XII, IX, 3. [przypis tłumacza]
na czele podchorążych był wpadł do Belwederu — Piotra Wysockiego nie było wśród uczestników ataku na Belweder; szturm prowadzili Ludwik Nabielak i Seweryn Goszczyński, przewodząc grupie cywili i niewielkiej grupie podchorążych należących do spisku (gdyż oficerowie uważali, że wojskowi nie powinni brać udziału w zabiciu naczelnego wodza, którym był książę Konstanty). [przypis edytorski]
na czele (starop. forma) — dziś (w tym znaczeniu, tj. dosłownym): na czole. [przypis edytorski]
na czele wszystkich Beotów — Beocja jest związkiem kilkunastu miast, założonym przez Teby w r. 447/46; prawo bicia monety przysługiwało wyłącznie Tebom aż do 387 r. Związek dzieli się na 11 okręgów, czasem okręg równa się miastu z okolicą, czasem nawet trzy państwa (miasta) tworzą jeden okręg. Każdy okręg daje jednego „rządcę Beocji” (bojotarcha) i 60 radnych do Wspólnej Rady Beotów. Prócz tego rządzą w każdym mieście 4 Rady, po 100 radnych liczące. [przypis tłumacza]
naczelnik powiatu — zwierzchnik administracyjny powiatu w zaborze rosyjskim. [przypis redakcyjny]
Naczelnik Wiernych, Przywódca Wiernych (arab. Amir al-Mu'minin) — tytuł używany przez kalifów (czasem także przez innych przywódców muzułmańskich wspólnot państwowo-religijnych); tu: Harun ar-Raszid (763–809), jeden z najwybitniejszych władców muzułmańskich, który w Europie zyskał popularność jako bohater Księgi tysiąca i jednej nocy. [przypis edytorski]
Naczelny Komitet Narodowy — powstały 16 sierpnia 1914 w Krakowie, w wyniku porozumienia polskich środowisk konserwatywnych i demokratycznych; w założeniu miał być najwyższą władzą wojskową, polityczną i skarbową dla Polaków zamieszkujących Galicję. [przypis edytorski]
Naczelny Wódz — najwyższa funkcja wojskowa w Wojsku Polskim. W czasie powstawania tego pamiętnika, tj. w 1914 r. funkcję tę pełnił Hans Hartwig von Beseler. W dalszej części tekstu wspominany jest jako „naczelny wódz”. [przypis edytorski]
na cześć boga — Apollona, na cześć którego śpiewano też hymn zwycięski. [przypis tłumacza]
na cześć haniebnej namiętności wystawił świątynię pogańską — renesansowy budynek Tempio Malatestiano, nieukończony kościół katedralny w Rimini, zbudowany zasadniczo jako mauzoleum dla Isotty degli Atti, kochanki i trzeciej żony Sigismonda. [przypis edytorski]
Naczezi — plemię Indian Ameryki Północnej, jedno z większych plemion mieszkających na południu rzeki Missisipi. Wyróżniali się złożonym systemem wodzostwa oraz podziałem na szlachetnie urodzonych i zwykłych członków plemienia. [przypis edytorski]
Naczezi — plemię Indian Ameryki Północnej, jedno z większych plemion mieszkających na południu rzeki Missisipi. Wyróżniali się złożonym systemem wodzostwa oraz podziałem na szlachetnie urodzonych i zwykłych członków plemienia. Na ich terytorium, niedaleko głównego ośrodka polityczno-religijnego zwanego Wielką Wioską Naczezów, w 1716 powstał francuski fort Rosalie. Służył jako warownia i placówka handlowa, w pobliżu rozwinęły się zabudowania osady i plantacje tytoniu. [przypis edytorski]
nacz lepszego (starop.) — na coś lepszego. [przypis edytorski]
na czoło — naprzeciw. [przypis redakcyjny]
na (…) czole — dziś popr. forma wyrażenia: na czele. [przypis edytorski]
nacz (starop.) — do czego. [przypis redakcyjny]
nacz (starop.) — na co. [przypis redakcyjny]
Na czterech rogach Rynku postawiono kadzie z winem i skrzynie z owsem dla wygody przyjezdnych gości i ku pożywieniu ich koni — wg Długosza. [przypis autorski]
na cztery stopy wysoki — tj. mierzący ok. 120 cm wzrostu; stopa: jednostka miary długości, równa ok. 30 cm. [przypis edytorski]
Na czto mnie żenitcja, kogda nocz mała (ros.) — Na co mi się żenić, gdy noc krótka. [przypis edytorski]
na czwartek — na 17 kwietnia. [przypis edytorski]
na czymem stanął (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika, inaczej: na czym stanąłem. [przypis edytorski]
na czymżem stanął (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że i ruchomą końcowką czasownika; inaczej: na czymże stanąłem. [przypis edytorski]
naczynie (daw.) — narzędzie. [przypis edytorski]
naczynie (daw.) — narzędzie. [przypis edytorski]
naczynie (daw.) — narzędzie, tu: wyposażenie. [przypis edytorski]
naczynie (daw.) — tu: narzędzie. [przypis edytorski]
naczynie — tu daw.: narzędzia, zestaw naprawczy. [przypis edytorski]
naczynie — tu: narzędzie. [przypis edytorski]
naczże (daw.) — na cóż; na co że. [przypis edytorski]
naczże (starop.) — na cóż. [przypis edytorski]
naczże to rozkazano (daw.) — na co (dlaczego) to zostało nakazane. [przypis edytorski]
nadać (daw.) — tu: obdarować. [przypis edytorski]
nadać się — być odpowiednim, właściwym. [przypis edytorski]
nadać się — pasować. [przypis edytorski]
nadać się (starop.) — [tu: nadarzyć się, przydarzyć się]; skoroć się nada : [jeśli się] nadarzy sposobność. [przypis redakcyjny]
nad Achiwy — nad Grekami. [przypis edytorski]
Nada głośniej (z ros.) — Trzeba głośniej. [przypis edytorski]
nadając eolskim pieśniom dźwięki italskie — za swój tytuł do chwały Horacy uważa przeszczepienie tradycji liryki greckiej na grunt łaciński. [przypis edytorski]
nadając św. Stefanowi i jego następcom tytuł królów apostolskich… — Tytuł ten zatwierdzony został przez Klemensa XIII dopiero w w. XVIII. [przypis autorski]
nadaje się tylko jemu — dziś: nadaje się tylko dla niego. [przypis edytorski]
nadal (daw.) a. na dal — tu: przewidując przyszłość, w przyszłości, na przyszłość. [przypis edytorski]
nadalej (starop. forma) — dziś popr.: najdalej. [przypis edytorski]
na Dalekim Wschodzie — z punktu widzenia Huanaki ląd Ameryki Połudn. i części Afryki leżały na Wschodzie. [przypis autorski]
na daną chwilę — dziś popr.: w danej chwili; w tej chwili. [przypis edytorski]
nadano nazwę Wodospadów Wiktorii — nazwę tę nadał im Livingstone, który 17 listopada 1855 dotarł do niech jako pierwszy Europejczyk. [przypis edytorski]
nadany (starop.) — obdarzony. [przypis redakcyjny]
na darniu — dziś: na darni. [przypis edytorski]
Nad Arystotem Awerresa… — Averroes, szanowany w średniowieczu lekarz i filozof arabski z XII w., komentator Arystotelesa. [przypis tłumacza]
na dawnym mieszkaniu — dziś popr.: w dawnym mieszkaniu. [przypis edytorski]
nada (z ros.) — wolno. [przypis edytorski]
nad bezdzietnego władcę — Witeliusz miał dzieci. „Ożenił się z Petronią, córką konsulowską, i miał z niej syna Petroniana, na jedno oko niewidzącego… prędko go z opieki wypuścił i wkrótce, jak mniemają, sam ze świata sprzątnął… Wnet pojął drugą żonę Galerię Eundanę, pretora córkę, i z tej miał obojej płci dzieci, lecz syna tak zająkliwego, że prawie jakby niemego i bez języka”, Swetoniusz, Żywot Witeliusza IV (przekł. Kwiatkowskiego). „Pochwaliwszy Witeliusza… Kazał całemu wojsku wyniść naprzeciw synowi pacholęciu, gdy mu go przyniesiono, odzianego paludamentem na łonie trzymając, nazwał Germanikiem”, Tacyt, Dzieje II, 59 (przekł. Naruszewicza). „Około tego czasu rozkazał Mucjan zabić syna Witeliuszowego pod pozorem przyszłych niezgód”, tamże IV, 80. [przypis tłumacza]
nadbiegą — dziś popr. forma: nadbiegną. [przypis edytorski]
nadbiegła (daw.) — tu: forma imiesłowowa: ta, która nadbiegła. [przypis edytorski]
nadbieżał (daw. forma) — nadszedł. [przypis edytorski]
nadbladło (…) żołnierzom (starop.) — [żołnierze] zbledli nieco ze strachu. [przypis redakcyjny]
nad bogi — dziś popr. forma B.lp: nad bogów. [przypis edytorski]
nad Bosforem — tj. w Konstantynopolu, u sułtana tureckiego, który jako zwierzchnik i obrońca mahometan całego świata nosił tytuł kalifa, tj. „następcy” Mahometa. [przypis redakcyjny]
Nad brzegami Allan Water (ang. Banks Of Allan Water) — szkocka piosenka autorstwa Matthew Gregory'ego Lewisa (1775–1818). [przypis edytorski]
nadbrzeżów (daw. forma) — dziś: nadbrzeży. [przypis edytorski]
nadbużny — dziś raczej: nadbużański; położony nad Bugiem. [przypis edytorski]
nad chłopy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: nad chłopami. [przypis redakcyjny]
nadchodząca zima roku 1866–67 — niedopatrzenie autora: na półkuli południowej była to zima roku 1866, trwająca od czerwca do sierpnia; na przełom roku przypadają zimy na półkuli północnej. [przypis edytorski]
Nadchodzi noc, kiedy nikt nie będzie mógł działać — J 9, 4 (cytat za Biblią Tysiąclecia). [przypis edytorski]
Nadchodzi żniwo — o podwójnych zbiorach Szekspir nie wspomina, bo o nich widocznie nie wiedział. [przypis tłumacza]
Nadczłowiek jest dla Nietzschego surogatem godności, której nie znajduje w życiu naokoło siebie (…) koncepcja, odbijająca wiernie przypadkowość form życia, stanowiącego grunt i tło myślowej twórczości Nietzschego — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 496. [przypis autorski]
nadczłowiek „jest to nieustająca wszędzie obecność i rzeczywistość; wszelka twórczość zawsze i wszędzie równoznaczną jest z tym hasłem: ponad człowieka!” — Stanisław Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 78. [przypis autorski]
nadczłowiek nie mógł żyć taką etyką — egoistyczne następstwa etyki Schopenhauera wyprowadził już Stirner, bezpośredni poprzednik Nietzschego (D. Einzige u. sein Eigentum Reclam). Por. Lange, Geschichte d. Materialismus, II, s. 81. [przypis redakcyjny]
Nadczłowiek Nietzschego to tylko poduszka, na której zmęczony bezwzględnym sceptycyzmem mędrzec oparł swą głowę — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr. 5. [przypis autorski]
nadczłowiek w rodzaju Nietzschego — idea nadczłowieka, wyłożona w Tako rzecze Zaratustra, tj. człowieka, którego cechuje zespolona potęga ciała i ducha (ta ostatnia przejawiająca się w tzw. „woli mocy”, tj. dążeniu do panowania nad własnym życiem i rzeczywistością. [przypis edytorski]
nadczłowiek — zarodki koncepcji „nadczłowieka” można także znaleźć u Schopenhauera, który ludzi, wyjąwszy geniuszów i świętych, nazywa „fabrycznym towarem przyrody”. [przypis redakcyjny]
nad drugie dowcipne, pracowitych i mężnych ludzi — dziś: nad innych rozsądnych, pracowitych i mężnych ludzi. [przypis edytorski]
Nad duszami zawisł straszny mrok, w którym zgasło nawet zwątpienie; nic nie jest pewnym, prócz przerażenia i bólu, prysły wszelkie przegrody między rzeczywistym a niepojętym… jest tylko pył dusz miotanych i rozbijających się o siebie ponad otchłaniami — recenzja z Dla szczęścia, „Głos” 1902, nr 51. [przypis autorski]
naddziad (daw.) — pradziad, przodek. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
naddziad — pradziad, przodek. [przypis edytorski]
nad Dzieżą — w r. 1612. [przypis edytorski]
na dęba (daw. forma B. lp rodz. m.) — dziś: na dąb. [przypis edytorski]
nadęta piła — piłka nadmuchana. [przypis edytorski]
nadętości cesarza Konstantyna (…) — Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie, XXI, 16. [przypis tłumacza]
nade dniem — nad ranem. [przypis edytorski]
Nade drzwiami (…) galeria obrazów — póty pamiętnik szypra. [przypis autorski]
Nadejdzie jednak dzień zapłaty (…) — tekst socjalistycznej pieśni Czerwony sztandar (org. Le drapeau rouge), powstałej pod koniec XIX w. we Francji. Tłumaczenia utworu na język polski dokonał Bolesław Czerwieński. [przypis edytorski]
nademdlony (daw.) — nadwątlony, osłabiony. [przypis edytorski]
nademdlony (daw.) — nadwątlony. [przypis edytorski]
nademną (starop. forma ort.) — dziś: nade mną. [przypis edytorski]
nademną (starop. forma ort.) — dziś popr.: nade mną. [przypis edytorski]
nademną (starop. forma ort.) — nade mną. [przypis edytorski]
nadeń — skrócone: nad niego. [przypis edytorski]
nadeń (starop.) — nad niego (tj. tu: bardziej niż on). [przypis edytorski]
Na denn loss (niem.) — no chodź. [przypis edytorski]
nadeprzod mieć (starop.) — [mieć] pierwszeństwo, przewagę. [przypis redakcyjny]
nader — bardzo. [przypis edytorski]
nader — nadzwyczaj; bardzo. [przypis edytorski]
nader powściągliwy sąd Żeromskiego o Bez dogmatu czytanym w odcinkach „Słowa” (…) — S. Żeromski, Dzienniki, III, s. 472 (27 V 1890). [przypis autorski]
na despekt (daw.) — na złość, na przekór. [przypis edytorski]
