Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114525 przypisów.
Psar — jedno z letnisk, gdzie Towarzystwo Kolonii Letnich organizowało wypoczynek dla dzieci. [przypis edytorski]
Pseudodiphterithis (łac.) — pseudo dyfteryt, czyli rzekoma błonica, choroba podobna do błonicy. [przypis edytorski]
pseudofauna — naśladownictwo organizmów zwierzęcych. [przypis edytorski]
pseudowegetacja — tu: naśladownictwo roślin. [przypis edytorski]
psiarnie — daw. forma Ms.lp r.ż.; dziś: o psiarni. [przypis edytorski]
psi (daw., gw.) — psy. [przypis edytorski]
Psie Pole — miejsce rzekomego wielkiego zwycięstwa wojsk polskich nad niemieckimi w roku 1109; ranga tej bitwy była kwestionowana w badaniach historycznych. [przypis edytorski]
psi (starop. forma) — daw. forma M.lm, dziś: psy. [przypis edytorski]
psi (starop. forma) — dziś popr. M.lm: psy. [przypis edytorski]
Psków — miasto na Rusi, uzależnione przez Księstwo Moskiewskie, w 1581 bezskutecznie oblegane przez Stefana Batorego. [przypis edytorski]
Psków — miasto w zach. Rosji, nad rz. Wielika. [przypis edytorski]
psóm — dziś popr. forma C. lm: psom. [przypis edytorski]
psów, których zapomniano spuścić — dziś popr.: psy, które zapomniano spuścić. [przypis edytorski]
psom będziesz pokarmem haniebnym — grecka tradycja zobowiązywała rodzinę zmarłego do urządzenia mu odpowiedniego pochówku. W przeciwnym razie jego duch błąkał się po ziemi i nie mógł zaznać spokoju. [przypis edytorski]
psować (daw., gw.) — psuć. [przypis edytorski]
psować (daw.) — psuć. [przypis edytorski]
psować — dziś popr.: psuć. [przypis edytorski]
psować — dziś: psuć. [przypis edytorski]
psować, popsować (daw.) — psuć, popsuć. [przypis edytorski]
psować (starop. forma) — psuć; tu: marnować. [przypis edytorski]
psować (starop.) — psuć, niszczyć. [przypis edytorski]
psować (starop.) — psuć. [przypis edytorski]
psować wiary Bożej i chwały jego nie dopuszcza, jako to Nabuchodonozor król czynił: takim się też Pan Bóg opieka i krzywdy mu i upadku nie dopuści, i wyrwie z trudności wszelakiej — nawiązanie do popularnej opowieści z Dn 3, o niezłomności trzech młodzieńców wobec bałwochwalczych żądań króla, cudownie chronionych wśród płomieni pieca. [przypis edytorski]
psowały (starop. forma) — dziś popr.: psuły. [przypis edytorski]
psowanie — dziś popr.: psucie. [przypis edytorski]
pstrą — w innym wydaniu: łaciatą. [przypis edytorski]
pstrociny (starop.) — ozdoby. [przypis edytorski]
pstrocizna — dziś: pstrokacizna. [przypis edytorski]
psubrat (pot.) — nicpoń, łajdak; dosł.: brat psa. [przypis edytorski]
psuć (tu daw.) — zużywać. [przypis edytorski]
psuć — tu: zużywać. [przypis edytorski]
psunabudesowy — przymiotnik utworzony od określenia rzeczy mało wartej, według którego nadaje się ona tylko psu na budę. W oryginale czeskim w tym miejscu: usmolený. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — bogini, uosobienie duszy ludzkiej, wg jednego z mitów zakochana w bogu miłości Erosie. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — personifikacja duszy ludzkiej. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — piękna kochanka Erosa, boga miłości, który odwiedzał ją co noc pod osłoną ciemności, ale nie chciał jej pokazać swojej twarzy. Psyche wiedziona ciekawością zapaliła świecę, bóg obudził się i zagniewany jej nieposłuszeństwem odleciał. Psyche wytrwale szukała ukochanego po całym świecie, wreszcie bogowie uczynili ją nieśmiertelną i żoną Erosa. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — piękna kochanka Erosa, boga miłości, który odwiedzał ją co noc pod osłoną ciemności, ale nie chciał jej pokazać swojej twarzy. Psyche wiedziona ciekawością zapaliła świecę, bóg obudził się i zagniewany jej nieposłuszeństwem odleciał. Psyche wytrwale szukała ukochanego po całym świecie, wreszcie bogowie uczynili ją nieśmiertelną i żoną Erosa. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — piękna kochanka Erosa, boga miłości, który odwiedzał ją co noc pod osłoną ciemności, ale zabraniał jej na siebie patrzeć. Psyche wiedziona ciekawością zapaliła świecę, bóg obudził się i zagniewany jej nieposłuszeństwem odleciał. Psyche wytrwale szukała ukochanego po całym świecie, wreszcie bogowie uczynili ją nieśmiertelną i żoną Erosa. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — piękna kochanka Erosa, boga miłości, wyobrażana w malarstwie w postaci dziewczyny o skrzydłach motyla; również: personifikacja duszy, psychiki, stanu wewnętrznego. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — ukochana Erosa, boga miłości, wyobrażana w postaci dziewczyny o skrzydłach motyla; oznaczała też duszę ludzką. [przypis edytorski]
Psyche (mit. gr.) — urodziwa kochanka Erosa, przekonała do siebie zazdrosną Afrodytę swoim łagodnym charakterem. [przypis edytorski]
Psyche — w mitologii greckiej, bogini i uosobienie duszy ludzkiej; powodowana ciekawością, zapaliła kaganek, chcąc ujrzeć zakochanego w niej boga Erosa, ale kropla rozgrzanej oliwy obudziła go i, rozgniewany, odleciał. [przypis edytorski]
Psyche (z gr.) — dusza, tchnienie. [przypis edytorski]
Psyche (z gr.: tchnienie, dusza) — dziś ndm.; w mit. gr. piękna kochanka Erosa, boga miłości, wyobrażana w malarstwie w postaci dziewczyny o skrzydłach motyla; również: personifikacja duszy, psychiki, stanu wewnętrznego. [przypis edytorski]
psychologia fizjologiczna — gałąź psychologii badającej fizjologiczne (tj. fizyczne i chemiczne) czynniki wpływające na kondycję psychiczną człowieka. [przypis edytorski]
psychologia postaci — nurt w psychologii, zakładający całościowe (holistyczne) spojrzenie na zjawiska psychiczne, badający percepcję, sposób grupowania elementów przez umysł, relacje między „figurą” a jej „tłem”; szkołą terapeutyczną związaną z psychologią postaci jest niem. Gestalt. [przypis edytorski]
psychologie inconnue (fr.) — psychologia nieznana. [przypis edytorski]
psychologista — zwolennik psychologizmu, poglądu zakładającego, że czynniki psychologiczne mają determinujący i najważniejszy charakter, albo wręcz stanowią osnowę zjawisk. [przypis edytorski]
psychologizm (filoz.) — pogląd zakładający, że czynniki psychologiczne mają determinujący i najważniejszy charakter, albo wręcz stanowią osnowę zjawisk. [przypis edytorski]
psychologizm — pogląd w różnych dziedzinach wiedzy (pedagogika, teoria literatury, religioznawstwo, filozofia), zakładający determinujący wpływ czynników psychologicznych. [przypis edytorski]
psychometria (z gr.) — obecność śladów psychicznych osoby w zamieszkiwanej przez nią przestrzeni. [przypis edytorski]
Psychon — popr. Physkon (gr.: brzuchacz), przydomek Ptolemeusza VIII Euergetesa II (ok. 182–116 p.n.e.), władcy Egiptu z dynastii Ptolemeuszy, syna Ptolemeusza V Epifanesa, na którego cześć wydano dekret zapisany na słynnym kamieniu z Rosetty, mający przełomowe znaczenie dla odczytania egipskich hieroglifów. [przypis edytorski]
psychopatologia — nauka o zaburzeniach psychicznych, szczególnie o ich przyczynach oraz metodach rozpoznawania. [przypis edytorski]
psychopatyczna konstytucja — tu: patologiczna konstrukcja psychiczna. [przypis edytorski]
Psylle i Marsy — poskromiciele węży; Goethe czyni ich strażnikami wozu Afrodyty-Galatei. [przypis edytorski]
Psyria — dziś Psara, wysepka w pobliżu Chios. [przypis edytorski]
psy się zdadzą domowemi (starop.) — zdają się psami domowymi; wydają się psami domowymi. [przypis edytorski]
Pszczelin — pierwsza w zaborze rosyjskim szkoła rolnicza, otwarta w 1900 przez Warszawskie Towarzystwo Pszczelniczo-Ogrodnicze (stąd nazwa placówki i gospodarstwa), położona na Mazowszu, ok. 25 km od centrum Warszawy; placówka działała przez ponad 100 lat, pod koniec istnienia jako Zespół Szkół Rolniczych; w 2005 szkołę zlikwidowano, w 2015 budynki szkolne zburzono, na terenie szkoły powstało nowe osiedle miasta Brwinów. [przypis edytorski]
pszczelnik — pasieka. [przypis edytorski]
„Pszczółka” — galicyjskie czasopismo społeczno-polityczne, wydawane razem z „Wieńcem” na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]
pszczółki głowy — tu: myśli. [przypis edytorski]
pszczoła liguryjska a. pszczoła włoska (biol.) — potoczna nazwa podgatunku Apis mellifera ligustica pszczoły miodnej, pochodząca od nazwy włoskiego regionu Liguria, w którym go po raz pierwszy wyróżniono. [przypis edytorski]
pszczoła — tu: rozpoznawalny element heraldyki wprowadzonej przez Napoleona I w 1808 r.; nowy herb Francji w miejsce królewskich złotych lilii na niebieskim tle miał złote pszczoły na tle czerwonym; taki płaszcz okalał złotego cesarskiego orła trzymającego w szponach błyskawice. [przypis edytorski]
pszczoły Akademii (…) osiądźcie na Muzom odtąd poświęconych ustach — w starożytności Muzy, boginie opiekunki sztuk pięknych i nauki, często wiązano z pszczołami, nazywanymi „ptakami Muz”, przynoszącymi dar słodyczy pieśni i pięknej wymowy na usta poetów; Akademia to starożytna grecka szkoła filozoficzna założona przez Platona w gaju poświęconym herosowi ateńskiemu Akademosowi (stąd nazwa). [przypis edytorski]
pszczoły dokoła Muz — w starożytności Muzy często wiązano z pszczołami, nazywanymi „ptakami Muz”, przynoszącymi dar słodyczy pieśni i pięknej wymowy na usta poetów. [przypis edytorski]
pszczoły hyblejskie — miód hyblejski był w starożytności uważany za najsłodszy. [przypis edytorski]
pszczoli — dziś popr.: pszczeli. [przypis edytorski]
Pszczyna — miasto w płd. Polsce, w woj. śląskim. [przypis edytorski]
ptacy (daw.) — dawna forma l.m rzeczownika ptak, dziś: ptaki. [przypis edytorski]
ptacy — dziś popr. forma M. lm: ptaki. [przypis edytorski]
ptacy — dziś popr.: ptaki. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ptacy (…) krakali (daw.) — dziś popr. forma: ptaki krakały. [przypis edytorski]
ptacy (…) się żegnali — dziś popr.: ptaki się żegnały. [przypis edytorski]
ptacy swobodni — dziś popr. forma M. lm: ptaki swobodne. [przypis edytorski]
ptak Ateny — sowa. [przypis edytorski]
ptak Benu — święty ptak czczony w Heliopolis. Powstał sam z siebie na początku świata i unosił się ponad prawodami, a następnie spoczął na pierwszym pagórku stałego lądu, który się z tych wód wyłonił. Pierwowzór feniksa. [przypis edytorski]
ptak Jowisza (mit. rzym.) — orzeł; obok gromu był to najważniejszy atrybut boga nieba, burzy i deszczu, najwyższego władca nieba i ziemi, ojca bogów. [przypis edytorski]
ptak Jowisza — orzeł. [przypis edytorski]
Ptak ma swoje gniazdo, liszka swoją jamę, a syn człowieczy nie ma, gdzie by głowę swoją mógł przykłonić! — cytat z Biblii (Łk 9,58 i Mt 8,20). [przypis edytorski]
ptak Minerwy — sowa; Minerwa — mit. rzym. bogini mądrości (odpowiednik Ateny z mit. gr.). [przypis edytorski]
ptakóm — dziś popr. forma C. lm: ptakom. [przypis edytorski]
ptakowie — dziś popr. forma M. lm: ptaki. [przypis edytorski]
ptak (…) palladowy — sowa, ptak Ateny, gr. bogini mądrości. [przypis edytorski]
ptak Rok — legendarny olbrzymi ptak drapieżny z opowieści perskich i arabskich; występuje w jednej z Baśni tysiąca i jednej nocy. [przypis edytorski]
ptak Ruk, Rok, Ruch — olbrzymi ptak, który może przesłonić słońce i zmienić dzień w noc, pojawia się w mitologii perskiej. Występuje w jednej z Baśni tysiąca i jednej nocy — atakuje statek Sindbada Żeglarza. [przypis edytorski]
Ptak się nad nimi ukazał, gdy chcieli się wedrzeć na mury… — Iliada XII 200–207. [przypis edytorski]
ptastwo (daw.) — dziś popr.: ptactwo. [przypis edytorski]
ptastwo (daw.) — ptactwo. [przypis edytorski]
ptastwo — dziś popr.: ptactwo. [przypis edytorski]
ptastwo — dziś: ptactwo. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ptastwo — ptactwo. [przypis edytorski]
ptaszęcymi (…) głosy — dziś: ptaszęcymi głosami. [przypis edytorski]
ptaszętóm — dziś popr. forma C. lm: ptaszętom. [przypis edytorski]
ptaszniczka — lekka, małokalibrowa strzelba myśliwska przeznaczona do polowań na siedzące ptactwo; zwana też cieszynką. [przypis edytorski]
ptasznik — hodowca i/lub sprzedawca ptaków bądź drobnych zwierząt. [przypis edytorski]
ptasznik — myśliwy polujący na ptaki. [przypis edytorski]
Ptasznik z Tyrolu — tytuł operetki Karla Zellera z 1891 roku. [przypis edytorski]
pterodaktyl (biol.) — pierwszy odkryty wymarły gad latający, żyjący w okresie późnej jury (150–145 mln lat temu); daw. przez „pterodaktyle” rozumiano ogólnie wymarłe latające gady. [przypis edytorski]
Ptha, dziś popr. Ptah (mit. egip.) — bóg stwórca czczony w Memfis, patron rzemieślników. [przypis edytorski]
ptifury (z fr.) — małe ciasteczka deserowe, serwowane do kawy a. herbaty. [przypis edytorski]
ptifury (z fr. petits fours: herbatniki, paszteciki) — małe ciasteczka deserowe, serwowane do kawy a. herbaty. [przypis edytorski]
