Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 456 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114953 przypisów.
poganizm — dziś: pogaństwo. [przypis edytorski]
pogan, którym zwalono ołtarze (…) i których szczuje prawo — cesarz Teodozjusz od roku 389 serią dekretów zaprowadził konsekwentne, szeroko zakrojone prześladowania: ogłosił wyznanie nicejskie chrześcijaństwa religią panującą, wydawał decyzje likwidacji pozostałych instytucji i obyczajów pogańskich, zakazał sprawowania ofiar i odwiedzania świątyń, nakazywał zamykanie obiektów i miejsc kultu, aprobował i wspierał ich niszczenie na terenie całego państwa. [przypis edytorski]
poganów — dziś popr.: pogan. [przypis edytorski]
pogany — dziś popr. forma: poganie. [przypis edytorski]
pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (między) poganami. [przypis edytorski]
pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (z) poganami. [przypis edytorski]
pogany (starop. forma) — pogan [siekła]. [przypis edytorski]
pogany szkodzili (starop.) — atakowali pogan, bili pogan. [przypis edytorski]
pogardliwszy — dziś popr.: bardziej pogardliwy. [przypis edytorski]
pogardzają — dziś popr.: pogardza. [przypis edytorski]
pogardziszli — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy pogardzisz; czyż pogardzisz. [przypis edytorski]
pogarnąć się — tu: zbliżyć się. [przypis edytorski]
Pogezowie a. Pogezanie — plemię pruskie mieszkające w średniowieczu nad górną Pasłęką, a wybite przez Krzyżaków pod koniec XIII w. [przypis edytorski]
poginiewa (gw. forma) — poginiemy. [przypis edytorski]
pogładzili — zgładzili. [przypis edytorski]
pogłówne (daw.) — podatek od głowy, czyli od osoby. [przypis edytorski]
pogłówne — podatek „od głowy”, pobierany w określonej kwocie od każdej zobowiązanej do tego osoby, bez względu na jej dochody. [przypis edytorski]
pogłówne — podatek od osoby (od głowy). [przypis edytorski]
pogłówne — podatek o stałej wysokości płacony od osoby („od głowy”). [przypis edytorski]
pogłówny (daw.) — liczony od każdej osoby; pogłówne: daw. podatek pogłówny, podatek od głowy, podatek pobierany od każdej zobowiązanej do tego osoby. [przypis edytorski]
pogłowie — tłum, ogół przedstawicieli. [przypis edytorski]
poglądać (daw., gw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — patrzeć, spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — spoglądać, patrzeć. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — spoglądać, popatrywać. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — dziś popr.: spoglądać; patrzeć. [przypis edytorski]
poglądać — dziś popr.: spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — dziś popr.: spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — dziś: spoglądać a. patrzeć. [przypis edytorski]
poglądać — dziś: spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — spoglądać, spozierać. [przypis edytorski]
poglądałem — spoglądałem, patrzyłem. [przypis edytorski]
poglądali (daw.) — patrzyli. [przypis edytorski]
poglądanie — dziś: spoglądanie. [przypis edytorski]
Poglądasz — wyglądasz. [przypis edytorski]
pogląd o obrocie Ziemi dookoła własnej osi aż do niedawna nie był poparty żadnym bezpośrednim dowodem — bezpośrednim dowodem heliocentryzmu było wykazanie pomiarami w r. 1839 istnienia paralaksy heliocentrycznej, tj. obserwowanej zmiany położenia gwiazd na tle sfery niebieskiej, powodowanej zmianami położenia Ziemi w ruchu wokół Słońca. [przypis edytorski]
pogluzowany (daw.) — wygładzone; od glozować a. glozować: wygładzać, wyskrobywać, wycierać, wywabiać, czyścić, gładzić, tępić. [przypis edytorski]
pognał do Paryża za kobietą, którą kochał — była to Wiktoryna Mounier. [przypis edytorski]
pogoda (starop.) — okazja, sposobność. [przypis edytorski]
pogoda (starop.) — sposobność, stosowna pora. [przypis edytorski]
pogoda (starop.) — tu: sposobność; porwał pogodę, która się podała: nadarzającą się okazję. [przypis edytorski]
Pogodin, Michaił Pietrowicz (1800–1875) — ros. historyk, pisarz, dziennikarz; profesor Uniwersytetu Moskiewskiego (od 1826 r.); w l. 1835, 1839–1840 mieszkał we Lwowie, gdzie stał się animatorem ruchu moskalofilskiego (tzw. zwane kolonia pogodinowska); członek Petersburskiej Akademii Nauk (od 1841 r.); wydawca czasopisma „Moskowskij Wiestnik” (1827–1830) oraz „Moskwitianin” (1841–1856). W 1848 brał udział w Zjeździe Słowiańskim w Pradze, rozpędzonym podczas tłumienia Wiosny Ludów. W l. 60. XIX w. stał się jednym z głównych twórców ideologii wielkoruskiej i panslawizmu. [przypis edytorski]
Pogodin, Michaił Pietrowicz (1800–1875) — rosyjski historyk, pisarz, dziennikarz, profesor Uniwersytetu Moskiewskiego (od 1826), członek Petersburskiej Akademii Nauk (od 1841); jeden z ideologów ideologii wielkoruskiej i panslawizmu; wspólnie Szewyriowem wydawał czasopismo „Moskwitianin”. [przypis edytorski]
pogodny (daw.) — dogodny. [przypis edytorski]
pogodny (starop.) — dogodny, sposobny. [przypis edytorski]
pogodny (starop.) — tu: dogodny, sposobny. [przypis edytorski]
Pogoń — godło Litwy. [przypis edytorski]
Pogoń — herb Litwy, przedstawiający rycerza na koniu z wzniesionym mieczem. [przypis edytorski]
Pogoń — herb Litwy. [przypis edytorski]
Pogoń — herb Wielkiego Księstwa Litewskiego. [przypis edytorski]
„Pogoń” — pismo ekonomiczno-społeczne, wydawane w Tarnowie w XIX wieku. [przypis edytorski]
pogon — gonitwa, bieg. [przypis edytorski]
pogonią (starop.) — dziś B.lp r.ż.: (w) pogoń. [przypis edytorski]
pogoniej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: pogoni. [przypis edytorski]
pogoniej (starop. forma) — pogoni. [przypis edytorski]
pogorsza — dziś popr.: pogarsza. [przypis edytorski]
pogorzeć (daw.) — spalić się, zostać zniszczonym przez ogień; stracić mienie wskutek pożaru. [przypis edytorski]
pogorzeć (daw.) — spłonąć, paść ofiarą pożaru. [przypis edytorski]
pogorzel (daw.) — pogorzelisko, miejsce po pożarze, spalone szczątki. [przypis edytorski]
pogorzel (daw.) — pogorzelisko. [przypis edytorski]
pogorzel (daw.) — pożar. [przypis edytorski]
pogorzele — pogorzeliska; efekt pożaru. [przypis edytorski]
pogotowie (daw.) — przy tym, na dodatek. [przypis edytorski]
pogotowiu (daw.) — zwłaszcza, tym bardziej. [przypis edytorski]
pogotowiu (starop. forma) — dziś: w pogotowiu. [przypis edytorski]
po gotowiu (starop. forma) — w pogotowiu, w gotowości. [przypis edytorski]
pogrążon — skrócona forma imiesłowu przym. r.m.: pogrążony. [przypis edytorski]
pogrążony w szary półmrok — dziś popr. z N.: pogrążony w szarym półmroku. [przypis edytorski]
pogrązić (starop.) — pogrążyć; pogrąził w milczenie: pogrążył w milczeniu. [przypis edytorski]
pograżać (daw.) — grozić. [przypis edytorski]
pogrobowiec — dziecko urodzone po śmierci ojca. [przypis edytorski]
pogromca — tu: treser. [przypis edytorski]
Pogromca Tygrysów — dawniej tygrysami nazywano również amerykańskie jaguary; dziś nazwy tygrys używa się tylko w odniesieniu do gatunku Panthera tigris żyjącego w Azji. [przypis edytorski]
pogromiony — dziś: zgromiony. [przypis edytorski]
pogrom w Płoskirowie — masakra dokonana 15 lutego 1919 r. w Płoskirowie na Podolu; miejscowi komuniści dokonali w tym dniu próby wzniecenia powstania, szybko zostali jednak pokonani przez wojska kozackie, a następnie szef stacjonującej tam brygady, ataman Semosenko, wygłosił mowę do żołnierzy, obwiniając za zajścia Żydów, wskazując ich jako „najniebezpieczniejszych wrogów Ukraińców i Kozaków” i wzywając do ich wytępienia; w rezultacie kozacy napadli na domostwa żydowskie, masakrując całe rodziny: w ciągu trzech godzin zabito między 1200 a 1400 osób, dalszych 300 zmarło od zadanych ran; pogrom powstrzymało powiadomienie o zajściach komendanta frontu, jednak ataman nadal wydawał proklamacje o retoryce antysemickiej i zmusił ludność żydowską do złożenia okupu, by uniknąć wznowienia pogromu, następnie do podobnej rzezi doszło 18 lutego w pobliskiej miejscowości Felsztyn, gdzie życie straciło 600 żydowskich mieszkańców (tj. 1/3 populacji), a mordowaniu towarzyszyło rabowanie domów i sklepów oraz liczne gwałty; urzędnicy poczty i telegrafu nie zareagowali na trwające kilka godzin zajścia. [przypis edytorski]
pogroza (gw.) — groźba. [przypis edytorski]
pogroza (gw.) — pogróżka, groźba. [przypis edytorski]
pogroza (gw.) — pogróżka. [przypis edytorski]
pogrzebą mię (starop. forma) — dziś: pogrzebią mnie. [przypis edytorski]
pogrzeb' — daw. apostrofem oznaczano miękkie b (co ujawnia się w odmianie: pogrzebiemy), a zarazem miejsce po zaniku prasłowiańskiej półsamogłoski, jeru miękkiego. [przypis edytorski]
Pogrzeb hrabiego Orgaza — obraz renesansowego malarza El Greca, stworzony w latach 1586–1588, jedno z arcydzieł sztuki europejskiej, zainspirowane legendą hiszpańską, powstałe dla kościoła Santo Tomé w Toledo. Zgodnie z legendą, kiedy w 1323 zmarł Don Gonzalo Ruiz z Toledo, zapisując w testamencie roczną rentę płaconą przez miasto Orgaz kościołowi Santo Tomé, w którym chciał zostać pochowany, podczas pogrzebu z nieba zstąpili św. Augustyn i św. Szczepan, by złożyć go do grobu. Rodzinie Gonzalo Ruiza nadano później tytuł hrabiowski, dlatego bohater legendy stał się powszechnie znany jako hrabia (hiszp. conde) Orgaz. [przypis edytorski]
pogrzebiono — dziś raczej forma: pogrzebano. [przypis edytorski]
pogrzebiony (daw. forma) — pogrzebany, pochowany. [przypis edytorski]
pogrzebiony (daw.) — pogrzebany. [przypis edytorski]
pogrzebiony — dziś popr.: pogrzebany. [przypis edytorski]
pogrzebłeś — dziś popr.: pogrzebałeś (tu forma skrócona dla zachowania rytmu wiersza). [przypis edytorski]
pogrzebły — dziś popr.: pogrzebały. [przypis edytorski]
pogrzebna biesiada — stypa. [przypis edytorski]
pogrzebnymi stosy (daw. forma) — dziś N.lm: stosami pogrzebowymi. [przypis edytorski]
pogrzebny — pogrzebowy. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pogrzeb — tu: miejsce, w którym jest się zagrzebanym. [przypis edytorski]
pogrześć (daw.) — pogrzebać. [przypis edytorski]
pogrześć — dziś: pogrzebać. [przypis edytorski]
pogrześć — dziś popr.: pogrzebać. [przypis edytorski]
pogrzeźć a. pogrześć (daw., gw.) — pogrzebać, pochować. [przypis edytorski]
pogubić (daw.) — doprowadzić do zguby; tu: zabić. [przypis edytorski]
pogulys — dienos miegas, poilsis. [przypis edytorski]
pogwałcono w nim edykt eklezjastyczny — trzy podstawowe teksty: rozporządzenia kościelne (eklezjastyczne) z 1541, regulujące m.in. relacje Kościoła Genewskiego z władzami cywilnymi, oraz znowelizowane w 1568 edykty polityczne i cywilne funkcjonowały jako konstytucja Genewy; przepisy nakazywały wezwanie autora poglądów sprzecznych z przyjętą doktryną do stawienia się przed konsystorzem. [przypis edytorski]
