Przypisy

per far la figura (wł.) — na pokaz. [przypis edytorski]

per fas et nefas (łac.) — godziwymi i niegodziwymi sposobami; nie przebierając w środkach. [przypis edytorski]

per fas et nefas (łac.) — nie przebierając w środkach; godziwymi i niegodziwymi sposobami. [przypis edytorski]

per fas et nefas (łac.) — prawem i bezprawiem, wszystkimi środkami niezależnie od ich uczciwości. [przypis edytorski]

perfectum (łac.) — czas przeszły dokonany [przypis edytorski]

perfekcjoniści — tu: nazwa nadawana różnym ruchom w chrześcijaństwie, które dążą do osiągania duchowej doskonałości; w szczególności w tradycji wspólnoty tzw. kwakrów (Religijne Towarzystwo Przyjaciół) na określenie takiej doskonałości używany jest termin „perfekcjonizm” (ang. perfectionism). [przypis edytorski]

perfide (fr.) — perfidny; zdradziecki. [przypis edytorski]

pergalėjęs — dabar: nugalėjęs. [przypis edytorski]

pergamin — cienka, odpowiednio wyprawiona skóra zwierzęca, na której pisano ważne dokumenty. [przypis edytorski]

pergamin — materiał pisarski wyrabiany z wyprawionej skóry zwierzęcej, wykorzystywany zwłaszcza w średniowieczu. [przypis edytorski]

pergamin — specjalnie preparowana skóra zwierzęca, przystosowana do pisania na niej; tu: dokumenty. [przypis edytorski]

pergamin — specjalnie preparowana skóra zwierzęca służąca do pisania. [przypis edytorski]

pergamin — wyrabiany ze skór zwierzęcych materiał pisarski popularny w średniowieczu. [przypis edytorski]

Pergamon — staroż. greckie miasto w Myzji, w Azji Mniejszej, w okolicach ob. miasta Bergama w Turcji. [przypis edytorski]

Pergamon — tu: forteca wewnątrz Troi, w obrębie której znajdowały się świątynie. [przypis edytorski]

Pergam — Pergamon, staroż. miasto w Myzji, w Azji Mniejszej, stolica państwa pergamońskiego (dziś okolice miasta Bergama w Turcji); tu synonim Troi. [przypis edytorski]

Pergam — tu trojański akropol (ufortyfikowane wzgórze wewnątrz miasta). [przypis edytorski]

Pergam — tu: trojański akropol (ufortyfikowane wzgórze wewnątrz miasta). [przypis edytorski]

Pergamy, właśc. Pergamon (stgr. Πέργαμον Pérgamon, łac. Pergamum) — miasto w starożytnej Myzji, w Azji Mniejszej; tu: zamek w staroż. Troi. [przypis edytorski]

perge (łac.) — mów dalej. [przypis edytorski]

per genus proximum et differentiam specificam (łac.) — przez rodzaj najbliższy i różnicę gatunkową (klasyczna metoda definiowania od ogółu do szczegółu, polegająca na wskazaniu bezpośrednio nadrzędnego, ogólniejszego zakresu, do którego należy definiowane pojęcie, oraz zawężającego ten szerszy zakres zespołu cech, odróżniających to pojęcie od innych pojęć należących wraz z nim do tego samego rodzaju). [przypis edytorski]

per gli uomini (wł.) — tu: dla mężczyzn; po włosku uomo oznacza również człowieka, stąd nieporozumienie. [przypis edytorski]

pergnąć (daw. pot.) — drapnąć, uciec, umknąć. [przypis edytorski]

Periander (zm. 585 p.n.e.) — drugi tyran Koryntu (od 627 p.n.e.), w niektórych źródłach zaliczany do siedmiu mędrców starożytnej Grecji. [przypis edytorski]

Peri-Bazar — dziś popr.: Pirbazar, ok. 10 km na płn. od Rasztu. [przypis edytorski]

periculosa (łac.) — niebezpieczne. [przypis edytorski]

periculosus (łac.) — niebezpieczny. [przypis edytorski]

periculum in mora (łac.) — dosł.: niebezpieczeństwo w zwłoce (hasło alarmujące). [przypis edytorski]

periculum in mora! (łac. ) — niebezpieczeństwo w zwłoce! (hasło wyrażające potrzebę szybkiego działania). [przypis edytorski]

periculum in mora (łac.: niebezpieczeństwo w zwłoce) — niebezpiecznie jest zwlekać. [przypis edytorski]

periculum in mora (łac.) — niebezpiecznie zwlekać, nie ma chwili do stracenia. [przypis edytorski]

periculum (łac.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]

periculum (łac.) — niebezpieczeństwo; tu: B. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis edytorski]

periculum (łac.) — niebezpieczeństwo; tu B. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis edytorski]

Perigenia (mit. gr.) — córka zbójcy Sinnisa zabitego przez Tezeusza, potem matka syna tego ostatniego. [przypis edytorski]

Perigord — kraina hist. w płd.-zach. Francji, której głównymi miastami są Périgueux oraz Bergerac. [przypis edytorski]

perihelium — punkt na orbicie najbliższy Słońca. [przypis edytorski]

Peri (mit. perska) — piękne, wzniosłe skrzydlate duchy; psotne istoty, którym odmówiony został dostęp do raju, póki nie dopełnią pokuty; w kulturze islamskiej Peri przekształciły się w duchy dobroczynne, w przeciwstawieniu do złośliwych dżinów. [przypis edytorski]

Peri (mit. perska) — skrzydlata istota podobna do wróżki, spokrewniona z upadłymi aniołami, nie może wrócić do lepszego świata i pozostaje na ziemi, niekiedy pomagając ludziom. [przypis edytorski]

Perim — mała wyspa wulkaniczna w cieśninie Bab al-Mandab, łączącej M. Czerwone i Ocean Indyjski; w latach 1857–1936 w posiadaniu brytyjskim, stanowiła ważną bazę zaopatrującą statki w węgiel. [przypis edytorski]

per inductionem (łac.) — przez wnioskowanie. [przypis edytorski]

Perinthos — staroż. portowe miasto greckie na europejskim wybrzeżu Propontydy (morza Marmara); ob. Eregli. [przypis edytorski]

period (daw., z łac.) — okres. [przypis edytorski]

period (daw., z łac.) — okres; tu: menstruacja, miesiączka. [przypis edytorski]

period — miesiączka. [przypis edytorski]

period — okras; tu w znaczeniu miary rytmu w poezji. [przypis edytorski]

Periodonices (z gr.) — tytuł zwycięzcy kolejnych kilku igrzysk; tu: ironicznie o Neronie. [przypis edytorski]

period — retorycznie ukształtowany krótki fragment wypowiedzi, odpowiadający mniej więcej zdaniu. [przypis edytorski]

period — w retoryce: konstrukcja składniowa zawierająca całą, kompletną myśl. [przypis edytorski]

periodycznie — okresowo, co jakiś czas. [przypis edytorski]

periodycznych — ukazujących się co jakiś czas, w częściach. [przypis edytorski]

periodyczny — następujący okresowo, w pewnych odstępach czasu. [przypis edytorski]

period — zdanie, okres w retoryce. [przypis edytorski]

period (z łac.) — okres. [przypis edytorski]

period (z łac.) — okres; tu: okres geochronologiczny. [przypis edytorski]

period (z łac.) — okres; tu: pojęcie z zakresu retoryki, okres retoryczny, czyli zdanie o konstrukcji zgodnej z zaleceniami retoryki. [przypis edytorski]

period (z łac.) — tu: okres retoryczny. [przypis edytorski]

periplus (gr.) — rękopis wyliczający porty i charakterystyczne punkty na wybrzeżu. [przypis edytorski]

Perispomenon (gr.) — nazwa jednego z akcentów w jęz. greckim; tu: przezwisko. [przypis edytorski]

peritonit — popr.: peritonitis (łac.), zapalenie otrzewnej. [przypis edytorski]

perkaklis — kaklasaitis. [przypis edytorski]

perkal — cienkie płótno bawełniane. [przypis edytorski]

perkal (fr. percale — płótno bawełniane; rodzaj gładkiej bawełnianej tkaniny o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkal — gładka, przyjemna w dotyku tkanina bawełniana wysokiej jakości sprowadzana z Indii Wschodnich. [przypis edytorski]

perkaliczki — ubrania wykonane z perkalu; perkal (z fr. percale): płótno bawełniane. [przypis edytorski]

perkalik — gatunek parkalu, cienkiego płótna bawełnianego. [przypis edytorski]

perkaliki i barchany — rodzaje płótna. [przypis edytorski]

perkalik — rodzaj bawełnianej tkaniny o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkalik, zdrobn. od perkal (z fr. percale) — tani materiał bawełniany o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkalową — wykonany z perkalu, cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — bawełniany. [przypis edytorski]

perkalowy — wykonany z cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — wykonany z perkalu: cienkiego, bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — wykonany z perkalu, cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — zrobiony z perkalu, cienkiego płótna bawełnianego. [przypis edytorski]

perkal — rodzaj cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkal — rodzaj cienkiego płótna bawełnianego. [przypis edytorski]

perkal — rodzaj cienkiego płótna. [przypis edytorski]

perkal — tania tkanina bawełniana. [przypis edytorski]

perkal — tanie, cienkie płótno bawełniane. [przypis edytorski]

perkal — tkanina bawełniana podobna do płótna. [przypis edytorski]

perkara — perkelinė krūtinė su apykakle, seniau nešiojama prie kostiumo. [przypis edytorski]

perkolator (daw.) — ekspres do kawy. [przypis edytorski]

Perkowski, Piotr (1902–1990) — kompozytor i pedagog. [przypis edytorski]

perkułab — urzędnik. [przypis edytorski]

Perkun a. Perun — bóg pioruna, niebios, ognia i płodności, główne bóstwo litewskie. [przypis edytorski]

Perkunas (mit. litewska) — bóg gromów i błyskawic. [przypis edytorski]

Perkun (lit. Perkūnas) — w mitologii bałtyjskiej gromowładny bóg niebios, ognia, burzy i wojny, a także płodności; poświęconym mu drzewem był dąb (stąd może pochodzi nazwa bóstwa; indoeur. perk-: dąb); odpowiednik słowiańskiego Peruna. [przypis edytorski]

Perkun (mit. bałtyjska) — bóg ognia i pioruna, czczony przez daw. Litwinów. [przypis edytorski]

Perkun (mit. bałtyjska) — gromowładny bóg niebios, ognia, burzy i wojny, a także płodności; odpowiednik słowiańskiego Peruna. [przypis edytorski]

Perkun — słowiański i litewski bóg pioruna. [przypis edytorski]

per (łac.) — przez, poprzez. [przypis edytorski]

perłowa macica — masa perłowa. [przypis edytorski]

perły — dziś popr. forma N.lm: perłami. [przypis edytorski]

Perły humoru polskiego — popularny zbiór krótkich humorystycznych utworów literatury polskiej, publikowany przez Kazimierza Bartoszewicza jako tanie dwumiesięczne wydawnictwo zeszytowe (t. 1–3, wyd. 1884–1892). [przypis edytorski]

perły poławiają się (daw.) — dziś: perły są poławiane. [przypis edytorski]

perły uriańskie — wartościowe perły ze Wschodu, cechujące się wyjątkowym blaskiem. [przypis edytorski]

per la gracia di Dio uomo libero (wł.) — z łaski Bożej człowiek wolny. [przypis edytorski]

per la grazia di Dio uomo libero (wł.) — z łaski Bożej człowiek wolny. [przypis edytorski]

perlan — į perlus. [przypis edytorski]