Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116655 przypisów.
obziro (gw.) — ogląda. [przypis edytorski]
obznajmiony (przest.) — zaznajomiony z czymś. [przypis edytorski]
obzywać — dziś: nazywać. [przypis edytorski]
obzywać się — dziś popr.: odzywać się. [przypis edytorski]
oćma a. ćma (daw.) — ciemność, mrok. [przypis edytorski]
oćma — ciemność. [przypis edytorski]
oćma (daw.) — ciemność, mrok. [przypis edytorski]
oćma (daw.) — mrok, ciemność. [przypis edytorski]
oćwiczyć — mocno kogoś pobić. [przypis edytorski]
ocałowywać — dziś: obcałowywać. [przypis edytorski]
Ocalenie Wenecji — najbardziej znany dramat angielskiego pisarza Thomasa Otwaya (1652–1685), opowiadający o przyjaźni Wenecjanina Jaffiera i najemnego żołnierza Piotra, uczestników spisku przeciwko senatowi weneckiemu; aby zdobyć zaufanie bezwzględnego przywódcy spiskowców, Jaffier pozostawia pod jego opieką własną żonę jako zakładniczkę, narażając ją na gwałt; kiedy po ujawnieniu spisku pojmany Piotr ma zostać powieszony, Jaffier, aby oszczędzić mu hańbiącej śmierci, przebija go i popełnia samobójstwo. [przypis edytorski]
ocap — nadproże, belka nad drzwiami lub oknem. [przypis edytorski]
Occhi perche piangete (wł.) — oczy, dlaczego płaczecie? [przypis edytorski]
Ocean a. Okeanos (mit. gr.) — największy z tytanów, personifikacja morza. [przypis edytorski]
Ocean (gr. Okeanos) i Tetyda (mit. gr.) — najstarsze bóstwa morskie, brat i siostra, a zarazem małżeństwo; rodzice licznych synów (bogów rzek i strumieni) i córek (okeanid, nimf morskich). [przypis edytorski]
Ocean, gr. Okeanos — w poglądach staroż. Greków: morze zewnętrzne, rozległe wody otaczające znany świat. [przypis edytorski]
oceanidy a. okeanidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Okeanosa i Tetydy. [przypis edytorski]
Oceanidy (mit. gr.) — nimfy morskie. [przypis edytorski]
Oceanidy — w górach raczej: Oready, nimfy górskie. [przypis edytorski]
Ocean — wg wyobrażeń staroż. Greków święta rzeka opływająca dookoła całą ziemię. [przypis edytorski]
Ocean Wielki — Ocean Spokojny. [przypis edytorski]
ocechować — oznakować (w tym wypadku chodzi o zaznaczenie drzew do wycięcia). [przypis edytorski]
oce — dziś popr. forma B.lm: oczy. [przypis edytorski]
ocelle mi (łac.) — oczko moje, zwrot pieszczotliwy. [przypis edytorski]
ocelota (Felis pardalis) — w ob. klasyfikacji: Leopardus pardalis, drapieżny ssak z podrodziny kotów. [przypis edytorski]
ocembrować — umocnić, obudowując cegłami lub betonem, ściany studni, zbiornika wodnego, brzegi rzeki itp. [przypis edytorski]
ocembrowany — umocniony, obudowany cegłami lub betonem. [przypis edytorski]
ocenia (daw.) — tu w znaczeniu: ocenia dodatnio; docenia. [przypis edytorski]
oceniał w zupełności — doceniał w zupełności. [przypis edytorski]
ocenia się — dziś: jest oceniana; może być (odpowiednio) oceniona. [przypis edytorski]
ocenić — dziś raczej: docenić. [przypis edytorski]
oceniona (…) została i jego dobra wola — tu: doceniona. [przypis edytorski]
ocet siedmiu złodziei — ocet winny, w którym przez 12 dni moczono zioła: m.in. rutę, piołun, rozmaryn i szałwię. Stosowano go profilaktycznie przeciwko zarażeniu się dżumą, a także podawano skazańcom przed egzekucją. [przypis edytorski]
Ochansk — miasto w Rosji, w Kraju Permskim, ok. 70 km na płd.-zach. od Permu. [przypis edytorski]
ochapiać się (daw.) — przypominać się, wydawać się. [przypis edytorski]
ochapia mi się (daw.) — przypomina mi się [przypis edytorski]
Och, cała ziemia ta nasza cmentarna… — Kornel Ujejski, W cześć umarłym, z tomu Skargi Jeremiego. [przypis edytorski]
Och, dobiorę ci się jeszcze do samego wnętrza — w oryginale: Oh, but I will wring your heart yet, znaczące powtórzenie słowa z tytułu The heart of darkness. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — czystość, porządek. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — czystość, schludność. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość, schludność. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, dbałość; ubiór. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — schludność, dbałość o wygląd; stroje, ozdoby (por. Jan Kochanowski, Tren VII: „Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory / Mojej namilszej cory”). [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — strój (ubiór i ozdoby). [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — tu: majątek, mienie ruchome. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — tu: schludność, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — tu: schludność; por. ochędożny: porządny, czysty, schludny; starop. słowo ochędóstwo oznaczało jednak zwykle: strój (ubiór i ozdoby). [przypis edytorski]
ochędóstwo nosa (daw.) — czyszczenie nosa, dmuchanie nosa. [przypis edytorski]
ochędóstwo — porządek, schludność. [przypis edytorski]
ochędóstwo (staropl.) — schludność, porządek, dbałość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — porządek. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — porządek; strój. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — tu: majątek, własność, ruchomości. [przypis edytorski]
ochędożnie (daw.) — porządnie. [przypis edytorski]
ochędożnie (daw.) — porządnie, z dbałością. [przypis edytorski]
ochędożnie (przestarz.) — porządnie. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — czysty, zadbany, schludny. [przypis edytorski]
ochędożny (daw., gw.) — schludny, zadbany. [przypis edytorski]
ochędożny (daw., gw.) — zadbany. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — porządny, czysty. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — porządny, schludny. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — porządny, umiejący utrzymać porządek. [przypis edytorski]
ochędożny — tu: schludny. [przypis edytorski]
ochędożony (daw.) — oczyszczony. [przypis edytorski]
ochędożony (starop.) — uporządkowany. [przypis edytorski]
ochędożyć się (daw.) — doprowadzić się do porządku. [przypis edytorski]
ochędożyć — tu: odnowić, wyczyścić. [przypis edytorski]
ochędożyć — wyczyścić, doprowadzić do porządku. [przypis edytorski]
ochełznąć — okiełznać, poskromić. [przypis edytorski]
ochfiarować (gw.) — ofiarować. [przypis edytorski]
ochfiarowac (gw.) — ofiarować. [przypis edytorski]
„Ochi, perchè piangete” — (ital.) Augen, warum weint ihr. [przypis edytorski]
Och (…) kapitalne — w wyd. popr. (PIW, Warszawa 1965) tłumaczenie uzupełnione w tym miejscu o następujące zdanie: „Albo: »Ach! Jest tam jedno miejsce, gdzie mowa o pułku, który przechodzi przez miasto. Wspaniałe!«”. [przypis edytorski]
ochłodnął (daw. forma) — dziś: ochłódł. [przypis edytorski]
o chłopcach — autor często ma na myśli wszystkie dzieci, trzeba przyznać jednak, że wiele przykładów przez niego przytaczanych jest bliższych życiu dwudziestowiecznych chłopców niż dziewczynek. Wynika to z tradycji dawnych wieków: od starożytności pedagogika zajmowała się głównie wychowaniem chłopców, uważając dziewczynki za mniej ważne. Weźmy też pod uwagę, że autor sam był kiedyś chłopcem i przeżycia chłopięce pamiętał z własnego doświadczenia, a różnice w podejściu do chłopców i dziewczynek, w wymaganiach wobec dzieci różnej płci, w ich sytuacji, były wtedy większe niż dzisiaj. Autor porusza ten temat w rozdziale Chłopcy — dziewczynki. [przypis edytorski]
ochlapnięcie — tu: oklapnięcie. [przypis edytorski]
ochlokracja — rządy tłumu, motłochu. [przypis edytorski]
ochlokracja (z gr.) — rządy tłumu; wynaturzona forma demokracji bezpośredniej, w której nie obowiązują zasady prawne ani nie występują struktury organizacyjne, zaś władzę sprawuje kierujący się zmiennymi emocjami tłum, ustawicznie ulegający wpływom demagogów. [przypis edytorski]
ochlos (gr. ὄχλος) — tłum, motłoch. [przypis edytorski]
ochmistrz (daw.) — urzędnik zarządzający dworem panującego lub magnata; opiekun dzieci na takim dworze. [przypis edytorski]
ochmistrz (daw.) — urzędnik zarządzający dworem panującego lub magnata; opiekun dzieci na takim dworze. [przypis edytorski]
ochmistrz (daw.) — urzędnik zarządzający dworem. [przypis edytorski]
ochmistrzować — pełnić obowiązki ochmistrza, urzędnika zarządzającego dworem i opiekuna dworskich dzieci. [przypis edytorski]
ochmistrz — tu: opiekun dzieci na dworze króla lub księcia. [przypis edytorski]
ochmistrz — urzędnik bezpośrednio zarządzający służbą dworską, także opiekun i wychowawca dzieci na dworze. [przypis edytorski]
ochmistrzyni (daw.) — kobieta mająca nadzór nad żeńską służbą na dworze królewskim lub magnackim; kobieta zarządzająca gospodarstwem w dużym majątku. [przypis edytorski]
ochmistrzyni (daw.) — nauczycielka i wychowawczyni domowa. [przypis edytorski]
ochmistrzyni (daw.) — nauczycielka i wychowawczyni domowa, towarzysząca młodym kobietom z rodziny w wyjściach poza dom. [przypis edytorski]
ochmistrzyni jej dzieci — mowa o Franciszce d'Aubigné, późniejszej markizie de Maintenon (1635–1719); Ludwik XIV poznał ją jako potajemną wychowawczynię dzieci, które miała z nim pani de Montespan. [przypis edytorski]
ochmistrzyni — tu: opiekunka, nauczycielka i wychowawczyni dziecka. [przypis edytorski]
ochmistrzyni — w dawnej Polsce: kobieta mająca nadzór nad żeńską służbą na dworze królewskim lub magnackim; kobieta zarządzająca gospodarstwem w dużym majątku. [przypis edytorski]
ochmistrzyni — zarządczyni dworu kobiecego (królowej); tu: gospodyni, opiekunka dzieci i nauczycielka domowa. [przypis edytorski]
ochocy (starop.) — tu: ochoczy. [przypis edytorski]
ochoczy — pełen zapału. [przypis edytorski]
Ochorowicz, Julian (1850–1917) — filozof i psycholog, badacz mediumizmu i hipnotyzmu, dla wytłumaczenia którego rozwinął hipotezę „promieni sztywnych”; autor licznych prac z psychologii i medycyny. [przypis edytorski]
Ochorowicz, Julian (1850–1917) — filozof i psycholog, początkowo związany z pozytywizmem warszawskim, później zajął się parapsychologią. [przypis edytorski]
ochota (daw.) — gościnność. [przypis edytorski]