Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5325 przypisów.

rzeczypospolite — które jedynie są ustrojem zgodnym z prawami człowieka. [przypis redakcyjny]

rzeczy stałe i wieczne (…) będą dla nas stanowić jakby coś ogólnego, czyli rodzaje określeń poszczególnych rzeczy zmiennych tudzież przyczyny najbliższe wszystkich rzeczy — „Rzeczy stałe i wieczne” zwą się w Etyce „objawami nieskończonymi”. Są to: w przymiocie rozciągłości ruch, w przymiocie myślenia rozum nieskończony. Na prawach ruchu polega praworządność świata materialnego, na prawach zaś rozumu nieskończonego praworządność świata duchowego. [przypis tłumacza]

Rzeczy — wiersz, przerzucony przez mur getta, jako utwór nieznanego autora wziął udział w konkursie poetyckim czasopisma „Kultura Jutra”, w którym otrzymał jedną z nagród. Opisuje on kolejne etapy wywózek Żydów, od przymusowego przeniesienia ich na teren getta, poprzez zmniejszanie się jego obszaru, po ostateczną wywózkę do obozów koncentracyjnych. [przypis edytorski]

Rzeczywista Obecność — ciała Chrystusa podczas sakramentu eucharystii. [przypis edytorski]

Rzeczywistość Przestrzeni — która jest miejscem wyznaczonej przez (XN) rzeczywistości, tzn. (IPN) rozciągłych jako (ARN). [przypis autorski]

rzeczywistość — rzeczywistością, jak to się później okaże, i to jedną i jedyną, będą w systemie tym tylko (IPN) i jakości w ich trwaniach. [przypis autorski]

rzeczywistość życiowa — której kryteria są niezmiernie rozciągliwe i nieokreślone i w której mieścić się będą, zależnie od komplikacji życia, wszystkie stopnie rzeczywistości „filozoficznej”, wyprowadzonej z życiowego poglądu. [przypis autorski]

rzeczywistości, przyprawiającej o zamęt swym bezmiarem podobieństw i różnic — Spencerowski schemat świata: dyferencjacja i integracja, da się tu również z łatwością zastosować. [przypis autorski]

rzeczywistości wielkie ma pozory — sens: wydaje się rzeczywista. [przypis edytorski]

rzeczywistym zaś pryncypem istnienia świata jest wola Boża i innego być nie może, więc Bóg jest nie tylko nad światem, lecz i w świecie (…) Należy przeto zespolić ze sobą zasady transcendencji i immanencji — por. E. Naville, Les Philosophies affirmatives, Paris, 1909, s. 214–217). [przypis autorski]

rzeczy źle nabyte nie płużą nabywcy — Wergiliusz, Georgiki 4, 559. [przypis tłumacza]

rzeczy złe i zdrożne, o których książki już mówią nabożne — Słowacki, Beniowski, pieśń II. [przypis edytorski]

rzedzić — dziś popr.: rzednąć. [przypis edytorski]

rzegot (daw.) — hałas, łoskot. [przypis edytorski]

rzekąc (daw., gw.) — mówiąc. [przypis edytorski]

rzeką Czarnym Dunajcem przy samym jej wypływie z Kościeliskiej Doliny — w rzeczywistości Czarny Dunajec powstaje z połączenia Potoku Kościeliskiego (Kirowej Wody), wypływającego z hali pod Pyszną, z Potokiem Chochołowskim (Siwą Wodą), płynącym spod Wołowca. [przypis edytorski]

rzeką (daw.) — dziś popr. forma: rzekną; powiedzą. [przypis edytorski]

rzeką (daw. forma) — rzekną, powiedzą. [przypis edytorski]

rzeką (daw.) — mówią; por.: rzec. [przypis edytorski]

rzeką późni — powiedzą potomkowie (później urodzeni). [przypis edytorski]

rzeka A — chodzi o rzekę Avon, przepływającą w pobliżu Millcote. [przypis edytorski]

rzeka Ajgyptos — tj. Nil. [przypis edytorski]

rzeka Ajtiops — w istocie część Nilu przepływająca przez Etiopię (Abisynię) i Sudan (w tym staroż. Nubię). [przypis edytorski]

rzeka Anwersa — Antwerpia; w tł. mylnie „rzeka Anwersa”, gdyż w oryg. jest: fiume d'Anwersa, co znaczy rzeka Antwerpii, tj. Skalda. [przypis redakcyjny]

Rzeka Assinijska — laguna Assini w ob. Wybrzeżu Kości Słoniowej. [przypis edytorski]

Rzeka Beztroski — rzeka w podziemnej krainie zmarłych, zwana zwykle Rzeką Zapomnienia, Lete. [przypis edytorski]

rzeka Bourbon — ob. rzeka Nelson. [przypis edytorski]

rzeka Czerwona — tu: River Rouge, rzeka o długości 204 km na obszarze Metro Detroit w południowo-wschodniej części stanu Michigan w Stanach Zjednoczonych, wpadająca do Detroit River przy Zug Island, zindustrializowanej wyspie stanowiącej granicę między miastami River Rouge i Detroit. [przypis edytorski]

Rzeka Kameruńska — ob. Wouri, druga co do długości rzeka w Kamerunie, uchodząca do Zat. Gwinejskiej w Duali. Portugalczycy, którzy w 1472 dotarli do jej ujścia, z powodu wielkiej ilość krewetek żyjących w tym miejscu nazwali ją Rio dos Camarões, tj. rzeką krewetek; od nazwy tej pochodzi nazwa Kamerunu. [przypis edytorski]

rzeka Kanopa — faktycznie jedna z kilku odnóg ujścia Nilu; najbardziej wysunięta na zachód, nosiła nazwę od leżącego nad nią miasta Kanopos. [przypis edytorski]

rzeka krwi (…) w której się warzy (…) kto przez gwałt drugim przyczyną był szkody — Krwi rzeka miejscem jest kary wszystkich gwałtowników. [przypis redakcyjny]

rzeka, którą śle Wesulus wysoki — Pad. [przypis redakcyjny]

rzeka Okeana — mowa o Bosforze. [przypis edytorski]

Rzeka Zachodnia — zapewne ob. rzeka Kolumbia. [przypis edytorski]

rzekęcy (starop.) — daw. forma imiesłowowa; dziś: mówiąc. [przypis edytorski]

rzekę (daw. forma) — 1.os.lp: rzeknę; powiem. [przypis edytorski]

rzekę (daw.) — powiem; do: rzec: powiedzieć. [przypis edytorski]

rzekę (daw.) — przestarz. forma 1.os.lp od: rzec; powiem. [przypis edytorski]

rzekę (daw.) — rzeknę, powiem. [przypis edytorski]

rzekę — dziś: mówię; por. czas. rzec. [przypis edytorski]

rzeki — dziś popr. forma N. lm: rzekami. [przypis edytorski]

rzeki Lobeh, pod którą rozumiem owe drugie ramię Rio del Rey — ramieniem tym okazała się w następnym roku rzeka Rumby, wpadająca do morza na północo-zachodzie Gór Kameruńskich, nieco na południe od Rio del Rey. S.S.R. [przypis autorski]

rzekła — następuje oratio obliqua, którą Clementz i jak zwykle Henkel zamieniają na oratio recta. [przypis tłumacza]

rzekła — światłość tu mówiąca jest to św. Bonawentura, zwany doktorem seraficznym, który był generałem zakonu minorytów czyli franciszkanów, urodzony w roku 1221. [przypis redakcyjny]

rzekł Diogenes Demostenesowi (…) tym głębiej w nim siedzisz — Diogenes Laertios, Diogenes z Synopy, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VI, 34. [przypis tłumacza]

rzekłeś w twoim dziele, że prośba niebios wyroków nie wzrusza — Wzmianka tu jest wiersza Wergiliusza z jego Eneidy księgi VI: „Desine fata deum flecti sperare precando”. [przypis redakcyjny]

rzekł (…) jak lew, spoglądając na te obrazy: „My nie umiemy malować” — odniesienie do bajki La Fontaine'a, w której lew komentuje obraz przedstawiający zwycięstwo człowieka nad lwem, oraz do faktu, że tradycyjnie w sztuce islamu z powodów religijnych nie sporządzano wizerunków ludzi i zwierząt. [przypis edytorski]

rzekł jest (starop.) — forma złożonego czasu przeszłego dokonanego. [przypis edytorski]

rzekł Kallikratidas, że (…) ucieczka jednakowoż jest hańbą — jeżeli Kallikratidas uważał stanowiska Ateńczyków za niezwyciężone, powinien był dla dobra swego państwa nie zważać na poczucie osobistego honoru, lecz uczynić zeń ofiarę. Gani takie samolubne postępowanie Cycero w swym dziele O powinnościach, II 24. Wódz spartański miał obowiązek nie dopuścić do tego, by ta największa bitwa, jaką Grecy dotychczas między sobą stoczyli, skończyła się klęską Sparty; raczej było nie dopuścić do bitwy. Ale Kallikratidas bardziej ufał być może jakości swoich ludzi, niż zważał na ich liczbę; przełamanie było wykluczone, dlatego zdecydował się do walki na skrzydłach, co dawało szanse zwycięstwa. [przypis tłumacza]

rzekł mu król (…) „A o cóż mię prosisz?” — Neh 2, 2–4, ze zmianą 1 os. lp na 3 os. lp. [przypis edytorski]

rzekł Stańczyk cierpko, że większym jest błaznem ten, co mając niedźwiedzia w skrzyni, sam go wypuszcza na własną szkodę? — J. Bielski, Kronika polska. [przypis autorski]

rzekł tak do nich — Mk 10, 14. [przypis edytorski]

rzekł to oddać we troje (daw.) — przyrzekł oddać to potrójnie; przyrzekł, że odda (konstrukcja na wzór łac. Acc. cum inf.). [przypis edytorski]

rzekł z flegmą — flegmatycznie; powolnie, nieśpiesznie, spokojnie. [przypis edytorski]

rzeknąć (daw.) — dziś popr. forma: rzec; powiedzieć. [przypis edytorski]

rzeknąć (daw.) — dziś popr. forma: rzec. [przypis edytorski]

rzeknąc (starop.) — daw. forma imiesłowowa; dziś: mówiąc. [przypis edytorski]

rzeknięcie — powiedzenie, wypowiedź. [przypis edytorski]

rzeknij — powiedz. [przypis edytorski]

rzeko, hesperyjskich wód królu rogaty — Tyberyn, bóg Tybru, przedstawiany był z rogami byka, symbolizującymi płodność. [przypis edytorski]

rzekomo — niby to, pozornie. [przypis edytorski]

rzekomy wieczny antagonizm między mężczyzną a kobietą w ogóle — [Komentarz autora z Uwag.] To zapatrywanie ma dwie formy: jedną popularną, w której od dawien dawna kursowało wśród ludzi, np. za pomocą przysłowi [dziś popr.: przysłów; red. WL], drugą badawczą, docierającą w głąb, często zaciętą, taką, jaką widzimy np. u Schopenhauera, Strindberga. U nas ta druga forma nabrała zaraz sentymentalno-filologicznego pokostu. Zamiast próbować rozwikłać sieć komplikacji psychologicznych między mężczyzną a kobietą, która to sieć w każdym poszczególnym wypadku jest inna i żąda innych wytłumaczeń, nasz poeta radzi sobie w bardzo łatwy sposób: sprowadza całą trudność do jednego mianownika („wiecznej idei”?): Adam-Ewa, który może swoją asocjacją strasznej odległości historycznej komuś imponować, ale przecież jest trochę gimnazjalnym. [przypis autorski]

rzekszy (starop. forma) — dziś: rzekłszy; powiedziawszy. [przypis edytorski]

rzekszy (starop. forma) — dziś: rzekłszy. [przypis edytorski]

rzemięsło (daw.) — rzemiosło. [przypis edytorski]

rzemięsnik (starop.) — rzemieślnik. [przypis edytorski]

rzemieni — na których kładziono materace. [przypis edytorski]

rzemiennym dyszlem — nie wprost, ale meandrując raz w jedną, raz w inną stronę. [przypis edytorski]

rzemieśle (daw. forma) — dziś Msc.lp: (w) rzemiośle. [przypis edytorski]

rzemieśle (starop. forma) — dziś N.lp: (w) rzemiośle. [przypis edytorski]

rzemieślników (…) od starszyzny cechowej dla niezapłaconego cechu wolnego używania rzemiosła niemających — rzemieślników, którzy nie otrzymali od starszyzny cechu zezwolenia na wykonywanie swego fachu, ponieważ nie wnieśli wymaganej opłaty. [przypis edytorski]

rzemiesło (daw.) — rzemiosło. [przypis edytorski]

rzemiosłem mularz, rodem Włoch (…) wstąpił w Polsce do zakonu Societatis — zdaje się, że tym Włochem braciszkiem jezuickim i mularzem, a raczéj architektem, był Jan Bernardonus, który pobudował świetne kościoły swojego zakonu w Nieświeżu i Krakowie. [przypis autorski]

rzemiosły (daw. forma) — dziś popr. N.lm: rzemiosłami. [przypis edytorski]

rzemiosły — dziś popr. forma N. lm: rzemiosłami. [przypis edytorski]

rzepa (gw.) — tu: w zachodniej części części Podhala tak nazywane są ziemniaki. [przypis edytorski]

Rzepecka-Moszczeńska, Izabela (1864–1941) — liberalna publicystka, później współpracowniczka konserwatywnego „Kuriera Warszawskiego”, w „Życiu” krak. drukowała drobne nastrojowe nowelki. [przypis edytorski]

Rzepicha — żona Piasta i matka Ziemowita (Siemowita). [przypis edytorski]

rzeski — dziś: rześki (u Lindego tylko: rześki). [przypis redakcyjny]

rzeskie (daw.) — związane z Rzeszą; Rzesza to hist. określenie państwa niemieckiego, przedstawiające je jako jedność złożoną z mniejszych tworów politycznych. [przypis edytorski]

Rzeskie miasto — autonomicze miasto Rzeszy, np. Strasburg. [przypis edytorski]

rzeski — prawdop.: skłonny do rzezi. [przypis edytorski]

Rzesza Niemiecka — hist. określenie państwa niemieckiego, przedstawiające je jako jedność złożoną z mniejszych tworów politycznych; I Rzesza (Stara Rzesza) istniała w latach 962–1806, było to państwo niemieckie (od 1474 Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego), którego władcy nawiązywali do tradycji starożytnych cesarzy rzymskich. [przypis edytorski]

Rzesza Niemiecka — historyczne określenie państwa niemieckiego; I Rzesza (Stara Rzesza) istniała w latach 962–1806, było to historyczne państwo niemieckie (od 1474 Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego), którego władcy nawiązywali do tradycji starożytnych cesarzy rzymskich; II Rzesza funkcjonowała 1871–1918 i stanowiła federalne, konstytucyjne cesarstwo niemieckie pod panowaniem Hohenzollernów; III Rzeszą nazywane były w propagandzie Niemcy hitlerowskie 1933–45. [przypis edytorski]

rzesza — tu: tłum, mnóstwo ludzi. [przypis edytorski]

rzeszoto — rodzaj sita o dużych otworach, używanego do przesiewania większych ziaren, np. grochu. [przypis edytorski]

rzeszoto — sito o dużych otworach. [przypis edytorski]