Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do specjalnych publikacji współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur.
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
By language: all | English | Deutsch | lietuvių | polski
4068 footnotes found
daryk (oryg fr.: darique) — popr.: darejek a. darejka, złota moneta imperium perskiego, wprowadzona przez króla Dariusza I (522–486 p.n.e.). [przypis edytorski]
Dary na bogów działają, działają na królów czcigodnych — wers nieznanego pochodzenia; Księga Suda z X w. odnotowuje, że niektórzy przypisywali go Hezjodowi. [przypis edytorski]
dary pierwsze ujął pany (starop. konstrukcja) — ujął darami pierwszych [tj. najznamienitszych] panów. [przypis edytorski]
daržinė — trobesys šienui. [przypis edytorski]
darzeć kota — kłócić się. [przypis edytorski]
darzyć się (daw.) — szczęścić się, układać się po czyjejś myśli. [przypis edytorski]
darzyć się (daw.) — układać się po czyjejś myśli. [przypis edytorski]
darzyć się — szczęścić się. [przypis edytorski]
das Bubenstück schläft — das Verbrechen ist in Dunkel gehüllt. [przypis edytorski]
das Ding an sich (niem.) — rzecz sama w sobie. [przypis edytorski]
da-s, eto toczno (ros.) — tak, rzeczywiście. [przypis edytorski]
das ewigmannliche (niem.) — wieczna męskość. [przypis edytorski]
das Ewig Weibliche (niem.) — wieczna kobiecość. [przypis edytorski]
das ewig Weibliche (niem.) — wieczna kobiecość. [przypis edytorski]
das Ewig-Weibliche [zieht uns hinan] (niem.) — to, co wiecznie kobiece, pociąga nas wzwyż (ku niebu); cytat z Fausta, cz. II J.W. Goethego. [przypis edytorski]
Das Feenkind — Das Feenkind opublikowane w: Novelle in Versen, tom 4 (1869). [przypis edytorski]
Das fügt sich gut, nicht wahr? (niem.) — Dobrze się składa, nieprawdaż? [przypis edytorski]
Das fügt sich gut. Schnell, schnell. Also wie gesagt (niem.) — Dobrze się składa. Szybko, szybko. Więc jak to się mówi (reszta zdania w zniekształconym jęz. pol.). [przypis edytorski]
das genügt (niem.) — to wystarczy. [przypis edytorski]
das hab ich aus meiner starken Praxi wohl fünfzigmal abstrahiert — aus meiner Erfahrung gefolgert. [przypis edytorski]
dasiprato — suprato. [przypis edytorski]
dasiprotėti — suprasti. [przypis edytorski]
das ist alles (niem.) — to wszystko. [przypis edytorski]
Das ist eine verrückte Stadt. Immer im Aufstand (niem.) — To jest zwariowane miasto. W stanie ciągłej insurekcji (powstania). [przypis edytorski]
Das ist kein Witz!!! (niem.) — to żaden żart. [przypis edytorski]
dasižinoti — pasidomėti, sužinoti. [przypis edytorski]
das kategorische Imperativ (niem.) — imperatyw kategoryczny (podst. pojęcie kantyzmu). [przypis edytorski]
das metaphysische Bedürfnis (niem.) — potrzeba metafizyczna. [przypis edytorski]
Das mogliche Ganzsein des Daseins und das Sein zum Tode (niem.) — Możliwa pełnia egzystencji (ty-bycia) i bycie ku śmierci. [przypis edytorski]
Das nackte Leben (niem.) — nagie życie. [przypis edytorski]
das Patschhändchen (niem.) — die Patschhändchen: dziecięce rączki; das Patschhändchen: (prawdopodobnie) nieporadna, dziecięca pieszczota; całe urwane zdanie: Das Patschhändchen her!… może oznaczać: „Co tu robią te niezgrabne rączki”, „co to za dziecięce pieszczoty” itp. [przypis edytorski]
Das Schöne… es steckt in Blut (niem.) — Piękno… to kwestia krwi. [przypis edytorski]
Das sind schon die Russen gegenüber (niem.) — naprzeciwko to są już Rosjanie. [przypis edytorski]
d'Assoucy, Charles Coypeau (1605–1677) — francuski autor piszący burleski, muzyk, przyjaciel Cyrana de Bergerac i Moliera. [przypis edytorski]
das szwung (zniekszt. niem. der Schwung) — impet, rozmach. [przypis edytorski]
Das Thema andern sollen Sie (niem.) — powinien pan zmienić temat. [przypis edytorski]
dastigot (sl.) — pasiekti. [przypis edytorski]
das überschaumend Temperament (niem.) — nadmiernie buzujący (wzburzony) temperament. [przypis edytorski]
das verflucht sentimentale: das Polakische — cholerna sentymentalność: Polactwo (neol. Polakische). [przypis edytorski]
das verrückte Kanguru (niem.) — ekstrawagancki kangur. [przypis edytorski]
dasz gardło wnetże y pozbędziesz głowy (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: wnet [tj. wkrótce] dasz gardło [pod miecz] i zostaniesz pozbawiony głowy. [przypis edytorski]
daszli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy dasz. [przypis edytorski]
das Zusammentreffen der slav. und der arischen Wörter in „Gott” läszt vermuten, dasz die Slaven das Wort von den iranischen Scythen übernommen haben (niem.) — Zbieżność słowiańskiego i aryjskiego slowa ”Bóg” pozwala podejrzewać, że Słowianie przejęli to słowo od irańskich Scytów. [przypis edytorski]
Daszyńska-Golińska, Zofia Emilia (1860–1934) — polska ekonomistka, historyczka gospodarki, działaczka społeczna, tłumaczka. Uzyskała stopień doktora filozofii w Zurychu. W latach 1896–98 była docentem Akademii Humboldta w Berlinie. W 1909 została profesorem ekonomii społecznej w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. [przypis edytorski]
Daszyński, Ignacy (1866–1936) — polityk Polskiej Partii Socjalistycznej, premier rządu lubelskiego w roku 1918, wieloletni marszałek Sejmu. [przypis edytorski]
Daszyński, Ignacy (1866–1936) — polityk socjalistyczny, działacz PPS, marszałek Sejmu. [przypis edytorski]
Daszyński, Ignacy (1866–1936) — współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, marszałek sejmu w latach 1928–1930. [przypis edytorski]
daszże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy dasz. [przypis edytorski]
data (łac.) — dane. [przypis edytorski]
dataria (z łac. datare: datować) — władza w kurii rzymskiej zajmująca się sprawami łask, rozdzielaniem pomniejszych beneficjów i potwierdzaniem aktów prawnych wydawanych przez stolicę apostolską. [przypis edytorski]
datirti — dab.: patirti. [przypis edytorski]
datis (łac.) — datków. [przypis edytorski]
Dativ (niem.) — celownik. [przypis edytorski]
dativo (łac.) — w celowniku. [przypis edytorski]
Da (…) toczno barinia (ros.) — tak (…) dokładnie, proszę pani. [przypis edytorski]
datum (łac.) — dany (w znaczeniu: napisany). [przypis edytorski]
datyręs (sen.) — patyręs. [przypis edytorski]
datyrimas — patirtyis. [przypis edytorski]
Daudet, Alphonse (1840–1897) — czołowy fr. pisarz i publicysta; wchodził w skład Akademii Goncourtów od jej założenia. [przypis edytorski]
Daudet, Alphonse (1840–1897) — francuski pisarz; autor książek poświęconych m.in. Prowansji, z której pochodził: np. Tartarin z Taraskonu (1872). [przypis edytorski]
Daudet, Leon (1867–1942) — literat, publicysta; monarchista i antysemita, razem z Charles'em Maurras utworzył nacjonalistyczną „Action Française”. [przypis edytorski]
Daudet, Leon (1867–1942) — pisarz francuski. [przypis edytorski]
daugskaitlis — daugiskaita. [przypis edytorski]
daug sveria — čia: daug reiškia. [przypis edytorski]
Daug, właśc. Daugi a. Dougi, litew. Daugai — miasto położone ok. 80 km na płd. zachód od Wilna. [przypis edytorski]
Daulis — miasto greckie w Fokidzie, ob. Daulia. [przypis edytorski]
Daumier, Honoré (1808–1879) — grafik i malarz francuski, przedstawiciel realizmu. [przypis edytorski]
Daunia — region w Apulii, w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
dausos — padangė. [przypis edytorski]
D'autres l'ont possédé, je le sais… (fr.) — Wiem, że inni ją posiedli… Tak, pierwszy zaznał tej winorośli o owocach złoconych promieniami słońca Orientu! Drugi kąpał się w jej spokojnym nurcie! Trzeci upił się kroplą nocy pełnej smutnych gwiazd!… Cóż mnie oni obchodzą! Ja jeden naprawdę wiem, co mi dała… (tłum. Szymon Kowalski) [przypis edytorski]
davadžioti — įrodinėti. [przypis edytorski]
davadžioti (lenk.) — valdyti kažką. [przypis edytorski]
davedžiojimai — įrodinėjimai. [przypis edytorski]
Da vicino, da vicino! Sto per la notte eon alcune amiche mia (wł.) — Z bliska, z bliska! Zostaję na noc z kilkoma przyjaciółmi. [przypis edytorski]
David, Jaques-Louis (1748–1825) — francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu. [przypis edytorski]
David Strauss (1808–1874) — pisarz i filozof niem., prof. teologii, uczeń Hegla i Schleiermachera, wykładowca filozofii; autor Das Leben Jesu. Kritisch bearbeitet („Życie Jezusa. Opracowanie krytyczne”; 1835), książki uzasadniającej traktowanie chrześcijańskich opowieści ewangelicznych jako mitologii powstałej w I i II w. n.e., przy jednoczesnej afirmacji wartości chrześcijaństwa w zakresie moralności. [przypis edytorski]
David Teniers — to imię i nazwisko nosiło czterech malarzy flamandzkich, z których najbardziej znany jest David Teniers II (1610–1690), zięć Jana Breughla starszego. [przypis edytorski]
Da Vinci, Leonardo (1452–1519) — wł. malarz, a także architekt, filozof, poeta i wynalazca; najwybitniejszy przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]
Davout, Louis Nicolas (1770–1823) — wybitny generał napoleoński. [przypis edytorski]
davudca (lenk.) — vadas. [przypis edytorski]
davvero (wł.) — naprawdę. [przypis edytorski]
dawać baczenie (daw.) — uważać. [przypis edytorski]
dawać baczenie (gw.) — uważać, pilnować. [przypis edytorski]
dawać baczenie — uważać, obserwować, opiekować się. [przypis edytorski]
dawać carte blanche — dawać wolną rękę. [przypis edytorski]
dawać łapy — tu: bić po rękach. [przypis edytorski]
dawać linią łapy — bić linijką w dłonie, kara stosowana dawniej w szkole. [przypis edytorski]
dawać pozór (daw.) — dziś: uważać, być ostrożnym, pilnować. [przypis edytorski]
dawać pozór (daw.) — uważać na coś, pilnować czegoś. [przypis edytorski]
dawać pozór — uważać, pilnować. [przypis edytorski]
dawać pozór — zwracać uwagę, pilnować. [przypis edytorski]
dawać sprawę (starop.) — zdawać sprawę; relacjonować. [przypis edytorski]
dawa (daw.) — daw. forma 3 os. lp cz.ter.; dziś: daje. [przypis edytorski]
dawa — daw. forma 3.os.lp; dziś: daje. [przypis edytorski]
dawa — dziś forma 3. os.lp raczej: daje. [przypis edytorski]
dawa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: daje. [przypis edytorski]
dawają (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lm: dają. [przypis edytorski]
dawał mu serce — serce dzwonu; ciężar zawieszony w środku dzwonu; wprawiony w ruch uderza o ściany dzwonu, wydobywając zeń dźwięk. [przypis edytorski]
dawam — dziś: daję. [przypis edytorski]
dawam — dziś popr.: daję. [przypis edytorski]
Loading