Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115674 przypisów.
klangor — głos wydawany przez lecące ptactwo. [przypis edytorski]
klangor (gw.) — śpiew lecącego ptactwa. [przypis edytorski]
klangor — odgłos lecących ptaków. [przypis edytorski]
klapas — bernas. [przypis edytorski]
klapnąć — tu: umrzeć. [przypis edytorski]
Klapper? Das gibt keinen guten Klang. Nein (niem.) — Kołatka? Nie wydaje dobrego dźwięku. Nie. [przypis edytorski]
Klara Fina Gulleborga — imiona znaczące, por. szw. fin: doskonały, świetny, bez skazy, subtelny; klar: czysty, jasny; gullig: słodki, miły, kochany; borg: zamek, forteca, twierdza. [przypis edytorski]
klaret — słodki napój przyrządzany na bazie młodego lub zbyt kwaśnego wina z dodatkiem miodu oraz przypraw korzennych (tj. goździki, imbir, gałka muszkatołowa); popularny w średniowieczu w Europie. [przypis edytorski]
klarować — wyjaśniać. [przypis edytorski]
Klaru laur — w gaju laurowym w miejscowości Klarus niedaleko Kolofonu w Jonii istniała sławna wyrocznia Apollina. [przypis edytorski]
klarynetem — dziś popr.: klarnetem. [przypis edytorski]
Klaryssa — bohaterka romansu Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748). [przypis edytorski]
Klaryssa Harlowe — bohaterka popularnego w XVIII w. romansu pt. Historia Clarissy Harlowe (1748), napisanego przez angielskiego pisarza Samuela Richardsona. [przypis edytorski]
Klaryssa i Lowelas — para głównych bohaterów powieści Klaryssa czyli historia młodej damy (1748) Samuela Richardsona. [przypis edytorski]
Klaryssa Richardsona, Kamilla Chéniera, Delia Tibulla, Angelika Ariosta, Franceska Dantego, Alcest Moliera, Figaro Beaumarchais'go, Rebeka Waltera Scotta i Don Kichot Cervantesa — Klaryssa: bohaterka powieści Samuela Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748); Kamilla (Camille): imię ukochanej w elegiach francuskiego poety André Chéniera; Delia: literacki pseudonim, pod jakim opiewał swoją ukochaną rzymski poeta Tibullus (54–19 p.n.e.); Angelika: jedna z bohaterek poematu rycerskiego Orland szalony Ariosta; Francesca de Rimini (1255–ok.1285): bohaterka historii miłosnej sportretowana w Boskiej komedii Dantego; Alcest: bohater komedii Mizantrop Moliera; Figaro: bohater komedii Beaumarchais'go Cyrulik sewilski oraz Wesele Figara; Rebeka: bohaterka powieści historycznej Ivanhoe Waltera Scotta; Don Kichot: tytułowy bohater powieści Cervantesa. [przypis edytorski]
Klaryssa — spolszczenie imienia Clarissa. [przypis edytorski]
klasła — dziś popr. forma: klasnęła. [przypis edytorski]
klasła — dziś popr.: klasnęła. [przypis edytorski]
klasły — dziś popr. forma 3.os. lm cz.przesz.: klasnęły. [przypis edytorski]
klasnął językiem — w oryg. niem. schnalzen: mlasnąć językiem. [przypis edytorski]
klasowcy — mowa o Związku Stowarzyszeń Zawodowych w Polsce (ZSZ) powołanym w roku 1920 i pozostającym pod wpływami Polskiej Partii Socjalistycznej. Mniejsze wpływy mieli w nim komuniści (szacuje się, że obejmowały one co czwartego związkowca). [przypis edytorski]
klassa — dziś: klasa. [przypis edytorski]
Klasycy dziennikarstwa — oryg. Klassischer Journalismus, wyd. Berlin 1922; antologia dziennikarstwa opracowana przez Erwina Egona Kischa. [przypis edytorski]
klasyczna tragedia XVII w. — chodzi o klasycystyczną tragedię francuską, np. Cyda Pierre'a Corneille'a czy Andromachę Jeana Racine'a. [przypis edytorski]
klasztora (daw.) — dziś popr. D. lp: klasztoru. [przypis edytorski]
klasztorowy — dziś popr.: klasztorny. [przypis edytorski]
Klasztor surlański — gawęda znana także pod tytułem Klasztor człuchowski. [przypis edytorski]
(…) klatce schodowej L — tekst w tym miejscu odnosi się do zamieszczonego w źródłowym wydaniu szkicu przedstawiającego plan mieszkania. [przypis edytorski]
klatki — tu: zagroda. [przypis edytorski]
k'latom przyszedł (starop.) — osiągnął wiek (poważny, sędziwy). [przypis edytorski]
Klatovy (niem. Klattau) — miasto w Czechach, w kraju pilzneńskim. [przypis edytorski]
Klatsch (niem.) — plask. [przypis edytorski]
Klaudas — postać literacka z legend arturiańskich: przeciwnik króla Artura, Lancelota, Bana i Borsa, władca królestwa w ob. centralnej Francji; być może wzorowany na historycznej postaci króla Franków Chlodwiga I (fr. Clovis, ok. 466–511). [przypis edytorski]
Klaudia (łac. Claudia) — imię kobiet z wpływowego rzymskiego rodu Klaudiuszów; tu zapewne Claudia Quinta, uznawana za wzór moralności i cnotliwości, odegrała kluczową rolę w sprowadzeniu w 204 p.n.e. do Rzymu wizerunku kultowego bogini Kybele, Wielkiej Matki, z Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
Klaudiusz Druzus, właśc. Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus (10 p.n.e.–54 n.e.) — historyk, cesarz rzymski. [przypis edytorski]
Klaudiusz Senecjon — przyjaciel Othona, stracony po tzw. spisku Pizona w 65 r., zginął wraz z Lukanem. [przypis edytorski]
Klaudiusz, właśc. Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus (10 p.n.e.–54 n.e.) — historyk, cesarz rzymski od 41; wojska zaś stojące w Rzymie osadziły na tronie Klaudiusza: po zamordowaniu Kaliguli przez spiskowców żołnierze gwardii pretoriańskiej w panującym zamieszaniu obwołali cesarzem Klaudiusza, gdyż był jedynym dorosłym członkiem rządzącego dotychczas rodu. [przypis edytorski]
klauen (niem.) — kraść, buchnąć. [przypis edytorski]
klaupka — klauptas, vieta bažnyčioje atsiklaupti. [przypis edytorski]
klaupka — suolas bažnyčioje atsiklaupti ar atisėsti. [przypis edytorski]
klauza — klauzula, warunek w umowie. [przypis edytorski]
klauzula — warunek zawarty w umowie. [przypis edytorski]
klauzura (z łac.) — przepisy prawa kanonicznego ograniczające zakonnikom i zakonnicom kontakt ze światem zewnętrznym. [przypis edytorski]
klauzura (z łac.: zamknięcie) — zamknięta część domu zakonnego lub klasztoru; także: przepisy zakonne zakazujące kontaktowania się ze światem zewnętrznym. [przypis edytorski]
klawesyn — dawny klawiszowo-strunowy instrument muzyczny. [przypis edytorski]
klawicymbał (daw.) — klawesyn. [przypis edytorski]
klawicymbał — dawny instrument muzyczny, klawiszowy, strunowy, w kształcie fortepianu, w którym dźwięk wydobywał się poprzez naciśnięcie klawisza, który powodował szarpnięcie struny piórkiem. [przypis edytorski]
klawicymbał — instrument klawiszowy, poprzednik fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — instrument klawiszowy strunowy, prototyp fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — instrument klawiszowy strunowy, prototyp fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — klawiszowy instrument strunowy. [przypis edytorski]
klawikord (muz.) — instrument będący prototypem fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — prototyp fortepianu. [przypis edytorski]
klawo (daw., pot.) — świetnie. [przypis edytorski]
klawy (daw. pot.) — fajny, niezły. [przypis edytorski]
klawy (daw., pot.) — świetny. [przypis edytorski]
klękły — dziś popr. forma: klęknęły. [przypis edytorski]
klępa — samica łosia; (przen. obelż.): kobieta ociężała, niezdarna. [przypis edytorski]
klępa — samica łosia; przen. obelż.: kobieta ociężała, niezdarna. [przypis edytorski]
klęska białogórska, właśc. bitwa na Białej Górze — bitwa rozegrana w 1620 r. w okolicy wzgórza Biała Góra (dziś w granicach Pragi). Protestanccy Czesi zostali pokonani przez katolickich Habsburgów. Konsekwencją tej klęski było zniemczenie elit i degradacja czeskiej kultury, trwająca aż do XIX w. [przypis edytorski]
klęska lizbońska — trzęsienie ziemi w Lizbonie 1 listopada 1755, bezpośrednio po którym wystąpiło tsunami; jeden z najtragiczniejszych tego rodzaju kataklizmów w historii: zginęło ok. 90 tysięcy osób, Lizbona została całkowicie zrujnowana. Poemat Woltera na ten temat spowodował polemikę Rousseau. [przypis edytorski]
klėtis — pirkia. [przypis edytorski]
Klearchos (ok. 450–401 p.n.e.) — dowódca spartański podczas wojny peloponeskiej, w 408 dowódca garnizonu w Bizancjum, w którym dla swoich żołnierzy odebrał cywilnej ludności całą żywność, wskutek czego podczas jego nieobecności mieszkańcy otworzyli bramy Ateńczykom; w 403 ponownie objął dowództwo w Bizancjum, zasłynął z okrucieństwa; usunięty z Bizancjum, został dowódcą najemników w służbie perskiej. [przypis edytorski]
kleć — ciasne pomieszczenie, klitka. [przypis edytorski]
kleć (daw.) — klitka, ciasne pomieszczenie. [przypis edytorski]
kleć — klatka. [przypis edytorski]
kleć — nieudolnie sklecony budynek; tu: służący za skład lub spiżarnię. [przypis edytorski]
kleć — tu: nieudolnie sklecony budynek. [przypis edytorski]
klechdania — klechdy, bajania, przesadzone opowieści. [przypis edytorski]
klechda — podanie ludowe, baśń. [przypis edytorski]
klechda — podanie ludowe. [przypis edytorski]
klechda — podanie ludowe wywodzące się z tradycji, z miejscowych wierzeń. [przypis edytorski]
Kleczkowski, Jarosz (Hieronim) (zm. 1620) — pułkownik, dowódca lisowczyków. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Kleczyński, Jan (1875–1939) — publicysta i krytyk artystyczny; pierwsze teksty literackie drukował w „Życiu” krakowskim (m.in. nowele Słońce i Zosia). [przypis edytorski]
Klee, Paul (1879–1940) — malarz szwajcarsko-niemiecki, tworzył pod wpływem ekspresjonizmu, kubizmu i surrealizmu. [przypis edytorski]
Kleftowie (z gr. kléphtēs: rabuś) — greccy partyzanci, w od XV do XIX w. walczący przeciw Turkom; Kleftowie rekrutowali się gł. spośród ludności wiejskiej, mieszkańców gór; odegrali istotną rolę w powstaniu 1821–1829 r., w wyniku którego Grecja odzyskała niepodległość na części terytorium. Motyw szyb w grobach jest metaforą, użytą w jednym z wierszy, opiewających bohaterskie czyny Kleftów. [przypis edytorski]
kleft — powstaniec grecki, członek ruchu oporu w powstaniu 1821–1829. [przypis edytorski]
kleft — powstaniec grecki, członek ruchu oporu w powstaniu przeciwko Turkom (1821–1829). [przypis edytorski]
kleine lallende Kinder (niem.) — małe, gaworzące dzieci. [przypis edytorski]
Kleiner, Juliusz (1886–1957) — historyk literatury, badacz romantyzmu. [przypis edytorski]
Kleiner, Juliusz (1886–1957) — historyk literatury polskiej; autor m.in. dwutomowej monografii Zygmunt Krasiński, dzieje myśli (1912). [przypis edytorski]
kleinia (bot.) — rodzina tropikalnych roślin z grupy sukulentów. [przypis edytorski]
Kleinigkeit (niem.) — drobiazg, błahostka. [przypis edytorski]
Kleinseitner Chotekgasse — okolica Małego Rynku w Pradze, u podnóża Zamku Praskiego. [przypis edytorski]
Kleist, Ewald Christian von (1715–1759) — niemiecki poeta i oficer armii pruskiej. [przypis edytorski]
Kleist, Heinrich von (1777–1811) — niemiecki pisarz, dramaturg, poeta i publicysta; autor m.in. dramatu Pentesilea (1811), którego tytułową bohaterką jest bezwzględna przywódczyni walczących w wojnie trojańskiej Amazonek, oraz baśniowej sztuki Kasia z Heilbronnu, w której tytułowa bohaterka bez pamięci zakochuje się w świeżo ujrzanym Fryderyku i całkowicie mu oddana, wyrusza w świat, by go odnaleźć i iść za nim krok w krok. [przypis edytorski]
Kleist, Heinrich von (1777–1811) — niemiecki pisarz, dramaturg, poeta i publicysta; autor m.in. noweli psychologicznej Michael Kohlhaas. [przypis edytorski]
Kleist, Heinrich von (1777–1811) — niemiecki pisarz, dramaturg, poeta i publicysta. [przypis edytorski]
Kleist, Heinrich von (1777–1811) — niem. poeta „wielkiej formy”, autor realistycznych dramatów, komedii i nowel, zginął śmiercią samobójczą. [przypis edytorski]
Kleist von, Heinrich (1777–1811) — niemiecki poeta, dramaturg i nowelista tworzący na przełomie klasycyzmu i romantyzmu; uważany za twórcę niemieckiej noweli psychologicznej. Dzieła: Rozbity dzban, Zaręczyny w San Domingo. [przypis edytorski]
klejnot najdroższy pomiędzy klejnoty — daw.: klejnot najdroższy pomiędzy klejnotami. [przypis edytorski]
klejnotni (daw.) — herbowi, należący do szlachty. [przypis edytorski]
klejnot szlachecki — herb. [przypis edytorski]
klejnot — tu: herb szlachecki. [przypis edytorski]
Klej — przezwisko to jest dosłownym tłumaczeniem niemieckiego wyrazu Leim. [przypis edytorski]
Klejstenes — polityk i reformator ateński z przełomu VI i V w. p.n.e.; przyczynił się do obalenia tyranii w Atenach (510), przeprowadził reformy (508–507), które stały się podstawą demokracji ateńskiej. [przypis edytorski]
Klejstenes — polityk i reformator ateński z przełomu VI i V w. p.n.e. [przypis edytorski]
klekotka (daw.) — kołatka. [przypis edytorski]
kleksu — dziś popr.: kleksa. [przypis edytorski]
klemencja (daw., z łac.) — łagodność. [przypis edytorski]
