Przypisy

Ryszard Lwie Serce (1157–1199) — król Anglii (od 1189), jeden z wodzów III krucjaty, zyskał reputację wielkiego dowódcy i wojownika walczącego w imię chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

Ryszard Lwie Serce (1157–1199) — król Anglii (od 1189), jeden z wodzów III krucjaty, zyskał reputację wielkiego dowódcy i wojownika walczącego w imię chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

Ryszard Ruszkowski (1856–1898) — komediopisarz, współpracował z Adolfem Abrahamowiczem (Oddajcie mi żonę, Florek, Mąż z grzeczności). [przypis edytorski]

Ryszard Wagner w Bayreuth — tekst, powstały w r. 1876, a więc we wczesnym okresie twórczości Nietzschego, pochodzi ze zbioru Rozmyślania nie na czasie. [przypis edytorski]

Ryszard Walewski, właśc. Abram Lewi (1902–1971) — polski lekarz żydowskiego pochodzenia, członek Żydowskiego Związku Wojskowego (reprezentującej prawicowy nurt polityczny organizacji powołanej w 1939 r. przez oficerów i podoficerów rezerwy WP narodowości żydowskiej), uczestnik powstania w getcie warszawskim, po wojnie wyemigrował do Izraela. [przypis edytorski]

Rytard, Jerzy Mieczysław, właśc. Mieczysław Antoni Kozłowski (1899–1970) — pisarz polski, autor utworów o tematyce podhalańskiej; jego powieść Wniebowstąpienie (1923) to rodzaj prozy poetyckiej ze słabo zarysowaną fabułą. [przypis edytorski]

rytownik — specjalista w grawerowaniu. [przypis edytorski]

rytys — rytų vėjas. [przypis edytorski]

rywalizator — dziś popr.: rywal. [przypis edytorski]

ryważ (neol., z fr. rivage) — brzeg rzeki. [przypis edytorski]

rywuła — przednie wino reńskie. [przypis edytorski]

ryży — rudy. [przypis edytorski]

ryza (gw.) — por. dzisiejsze: rejs, niem. Reise. [przypis edytorski]

ryzalit — wysunięta naprzód część fasady. [przypis edytorski]

ryzyko — w oryg. zapis: risico (nie wiadomo, na jakim języku wzorowany). [przypis edytorski]

rżany (daw.; gw.) — żytni. [przypis edytorski]

rże (forma 3. os. lp od: rżeć) — dziś popr.: rży. [przypis edytorski]

rżenie (pot.) — hałaśliwy, głośny śmiech. [przypis edytorski]

rżnąć sieczkę — ciąć słomę na paszę dla zwierząt. [przypis edytorski]

rżnięta flaszka — butelka z rżniętego szkła. [przypis edytorski]

rżniętka — tu: bicie, kara fizyczna. [przypis edytorski]

rżysko — pole po skoszeniu zboża. [przypis edytorski]

rżysko — pole po skoszonym zbożu. [przypis edytorski]

rżysko — pole po żniwach, czyli po skoszeniu zbóż. [przypis edytorski]

rządca — tu: zarządca budynku. [przypis edytorski]

rząd cywilny — organ zwierzchni administracji cywilnej w Królestwie Polskim, kierowany przez Aleksandra Wielopolskiego; powstał w związku z narastającym oporem społeczeństwa polskiego wobec rosyjskiego systemu policyjnego. [przypis edytorski]

rządczyna — dziś: rządczyni. [przypis edytorski]

Rząd egipski życzliwie zachowywał się wobec pielgrzymów — w czasach Nowego Państwa, po podboju przez Egipt Palestyny i Syrii, kult bogów z tego rejonu, w tym Astarte, czczonej jako wojowniczka, oraz Baala, kojarzonego z Setem, rozwinął się również wśród Egipcjan. Oddawali im cześć nawet faraonowie. [przypis edytorski]

rząd Moraczewskiego — pierwszy realny rząd niepodległej Polski działający od listopada 1918 do stycznia 1919 roku, zwalczany ostro przez partie prawicowe. [przypis edytorski]

Rząd Narodowy — właśc. Tymczasowy Rząd Narodowy; centralny tajny organ władz powstania styczniowego, działający na ziemiach zaboru rosyjskiego. [przypis edytorski]

rządniejszy — lepiej rządzony. [przypis edytorski]

rządność (daw.) — umiejętność dobrego gospodarowania. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — gospodarny, dobrze zarzadzajacy. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — porządny, oszczędny, gospodarny. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — porządny, uczciwy, należyty. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — umiejący gospodarować. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — wydajny. [przypis edytorski]

rządny (starop.) — porządny, zorganizowany. [przypis edytorski]

rządny — tu: gospodarny. [przypis edytorski]

rząd — ogół sprzętu do dosiadania konia wierzchowego i kierowania nim, składający się z uzdy, siodła, czapraka (okrycia pod siodło), popręgu, strzemion itp. [przypis edytorski]

rząd — ozdobna uprząż końska do jazdy wierzchem. [przypis edytorski]

rząd — tu: porządek, ład (związany z umiarkowaniem). [przypis edytorski]

rząd — uprząż końska do jazdy wierzchem. [przypis edytorski]

rząd — uprząż końska. [przypis edytorski]

rząd — uprząż. [przypis edytorski]

rządy gminowładne — rządy gmin, rządy demokratyczne. [przypis edytorski]

rządy patriarchalne — tu: rządy oparte na władzy najstarszego z rodu, patriarchy. [przypis edytorski]

rządzca (daw.) — dziś popr. forma: rządca (tj. władca); por. rządzić. [przypis edytorski]

rządzca (daw.) — rządca; tu ogólnie: mający władzę nad czym. [przypis edytorski]

rządził królestwo (starop. forma) — dziś: rządził królestwem. [przypis edytorski]

rząd związkowy — tj. brazylijski rząd federalny (centralny); Brazylia jest republiką federacyjną, czyli państwem związkowym, złożonym ze stanów zachowujących w dużym zakresie wewnętrzną samodzielność. [przypis edytorski]

rzadkie jeszcze wówczas po kościołach organy — pierwsza wzmianka o kościelnych organach w Polsce pochodzi z roku 1340 i dotyczy kościoła św. Jakuba w Toruniu. [przypis edytorski]

rzadkie rdzawe szablice — tj. szable występują nieczęsto w ich uzbrojeniu i są niskiej jakości. [przypis edytorski]

rzadki mnie uczci — sens: niewielu mnie szanuje. [przypis edytorski]

rzadki — niezwykły. [przypis edytorski]

Rzadki talent! — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie kwestię Tępaka: „Jeśli talent jest pazurem, patrzcie, z jakim go chwyta talentem”. [przypis edytorski]

rzadki — tu: niezwykły, niespotykany. [przypis edytorski]

Rzadko taka pogoda na takie żniwo przypada — ten wers pozwala wnioskować, że akcja dzieje się w sierpniu. [przypis edytorski]

rzadko wykształconego — właśc.: o rzadko spotykanym poziomie wykształcenia. [przypis edytorski]

rzadnieć — dziś: rzednąć. [przypis edytorski]

rzadź (neol.) — coś rzadkiego, płynnego. [przypis edytorski]

rzadzéj — dziś popr.: rzadziej. [przypis edytorski]

rzęd — dziś popr.: rząd. [przypis edytorski]

rzęśnieć (neol.) — świecić; por. rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęśniejąc — świecąc; por. rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęśnieje (neol.) — świeci; por.: rzęsisty (blask itp.). [przypis edytorski]

rzęsiście — intensywnie. [przypis edytorski]

rzęsisto stało — pula była wysoka. [przypis edytorski]

rzęsisty — mocny, intensywny (zwykle o opadzie lub o świetle). [przypis edytorski]

rzęsisty — tu: bardzo intensywny. [przypis edytorski]

rzęsny (daw.) — tu: obfity, rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęsny — dziś raczej: rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęsny — dziś: rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęsny — rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęsów — dziś popr. forma D.lm: rzęs. [przypis edytorski]

rzęsów — dziś popr. forma: D. lm.: rzęs. [przypis edytorski]

rzęsów — dziś popr. forma: rzęs. [przypis edytorski]

rzęsów — dziś popr. forma: rzęs; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

rzęsów — dziś popr.: rzęs. [przypis edytorski]

rzęsy — dziś popr. forma N.lm: rzęsami. [przypis edytorski]

rzężało — rzęziło. [przypis edytorski]

rzęzić — wydawać chrapliwe dźwięki wynikające z trudności w oddychaniu; tu w znaczeniu: jeszcze żyć, dogorywać. [przypis edytorski]

rzec (daw.) — powiedzieć. [przypis edytorski]

rzec (gw.) — rzecz. [przypis edytorski]

rzechoczesz — dziś popr.: rechoczesz. [przypis edytorski]

rzechotanie się — rechotanie, śmiech. [przypis edytorski]

rzec, jak ów człowiek, któremu zarzucano, iż się nie zabija (…) — odpowiedź Talesa z Miletu (por. Diogenes Laertios, Tales z Miletu [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 35–36), pannie Lespinasse znana być może z przytoczenia w Próbach Montaigne'a (rozdział XIX). [przypis edytorski]

rzec — powiedzieć. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — mowa. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — mowa. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — rozmowa, wypowiedź. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — tu: mowa (coś, co się rzecze, tj. mówi). [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — tu: mowa. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — tu: mowa. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — tu: mowa. [przypis edytorski]

rzecz (daw.) — tu w znaczeniu pierwotnym: mowa. [przypis edytorski]

Rzecz dzieje się częścią w Rzymie… — akcja sztuki rozgrywa się na początku V w. p.n.e., kilkanaście lat po obaleniu władzy królewskiej i zaprowadzeniu republiki. Rządy, za pośrednictwem senatu i konsulów, sprawują przedstawiciele możnych rodów, patrycjusze. [przypis edytorski]

rzecze (daw.) — mówi. [przypis edytorski]

rzecze — dziś: mówi. [przypis edytorski]

rzecze — mówi. [przypis edytorski]