Przypisy

herytiera (daw.) — posażna panna, dziedziczka znacznego majątku. [przypis edytorski]

hetka (daw.) — marny koń, szkapa; pot.: byle kto. [przypis edytorski]

hetmany, senatory i insze panowie (daw.) — dziś: hetmani, senatorowie i inni panowie. [przypis edytorski]

Hieruzalem (daw.) — Jaruzalem, Jerozolima. [przypis edytorski]

Hieruzalem (daw.) — Jeruzalem, Jerozolima, od czasów króla Dawida centrum polityczne i religijne Izraela, po podziale państwa stolica Królestwa Judy. [przypis edytorski]

historia naturalna (daw.) — przyrodoznawstwo, ogół dziedzin nauki zajmujących się badaniem przyrody ożywionej i nieożywionej; termin popularny szczególnie w XVIII–XIX w. [przypis edytorski]

histrion (z łac.; daw.) — podrzędny aktor, błazen, komediant. [przypis edytorski]

hoc (daw.) — wykrzyknienie towarzyszące tańcom. [przypis edytorski]

Hoflieferant (daw., niem.) — nadworny dostawca. [przypis edytorski]

hojdać (daw., gw.) — bujać, huśtać. [przypis edytorski]

hołys (gw.) a. hołysz (daw.) — biedak. [przypis edytorski]

hołysz (daw.) — biedak. [przypis edytorski]

hołysz (daw.) — biedak, zwł. stanu szlacheckiego. [przypis edytorski]

hołysz (daw., reg.) — biedak. [przypis edytorski]

homagium (daw., z łac.) — hołd. [przypis edytorski]

homoerotyk (daw.) — homoseksualista, gej. [przypis edytorski]

honoratior (łac. dosł.: dostojniejszy), pol. honoracjor (daw.) — osoba piastująca wyższą godność. [przypis edytorski]

horodyszcze (daw.) — miejsce, gdzie znajdował gród (rus. horod). [przypis edytorski]

hospitantka (daw.) — kobieta uczęszczająca na wykłady i in. zajęcia jako wolny słuchacz, gość. [przypis edytorski]

hoża (daw.) — piękna i zdrowa. [przypis edytorski]

hoży (daw.) — dobrze i zdrowo wyglądający. [przypis edytorski]

hoży (daw.) — piękny, tryskający zdrowiem. [przypis edytorski]

hoży (daw.) — urodziwy, zdrowy. [przypis edytorski]

hradyszcze (daw., z rus.) — grodzisko, miejsce warowne. [przypis edytorski]

hreczkosiej (daw.) — gospodarz zasiedziały na roli. [przypis edytorski]

hreczkosiej (daw., pogardl.) — prowincjonalny, zasiedziały na wsi, niezbyt zamożny szlachcic. [przypis edytorski]

hreczkosiej (daw.) — szlachcic zajmujący się jedynie uprawa roli. [przypis edytorski]

huba (daw.) — miara powierzchni ziemi; z Bartkowej huby: z pola Bartka. [przypis edytorski]

huf (daw.) — hufiec, oddział wojska. [przypis edytorski]

huf (daw.) — oddział. [przypis edytorski]

huf (daw.) — zastęp, hufiec. [przypis edytorski]

huknienie (daw.) — huknięcie. [przypis edytorski]

hulatyka (daw.) — głośna zabawa połączona z pijaństwem; hulanka. [przypis edytorski]

humbug (daw.) — kłamstwo, nieprawda, bujda. [przypis edytorski]

humbug (daw.) — szeroko rozreklamowane oszustwo. [przypis edytorski]

humory (daw.) — w dawnej medycynie humorami nazywano cztery płynne substancje w ciele człowieka: krew, żółć, śluz (flegmę) i czarną żółć, od których równowagi miało zależeć zdrowie człowieka; każdy z humorów wiązano z innym typem temperamentu, stąd słowo „humor” oznaczało także temperament, typ osobowości. [przypis edytorski]

huncwot (daw., pot.) — szelma, łobuz. [przypis edytorski]

huncwot (daw.) — szelma, łotr, nicpoń. [przypis edytorski]

hurma (daw.) — masa ludzi, ciżba, tłum. [przypis edytorski]

hurma (daw.) — wielka ilość czegoś. [przypis edytorski]

hurmem (daw.) — wszyscy razem, kupą. [przypis edytorski]

hydny (daw.) — ohydny, hańbiący. [przypis edytorski]

hydny (daw.) — ohydny. [przypis edytorski]

hydzenie (daw.) — zohydzanie, obrzydzanie. [przypis edytorski]

hydzić (daw.) — wzbudzać obrzydzenie. [przypis edytorski]

hydzić się (daw.) — brzydzić się, gardzić. [przypis edytorski]

ich gwoli (daw.) — ze względu na nie. [przypis edytorski]

idą precz (daw.) — odchodzą. [przypis edytorski]

idźże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: idź koniecznie. [przypis edytorski]

ieżeli (daw.) — tu: czy. [przypis edytorski]

igrać (daw.) — bawić się. [przypis edytorski]

igra (daw.) — igraszka, zabawa. [przypis edytorski]

igranie (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]

i groch o ścianę rzucać, i bez mydła golić (daw.) — przysłowia oznaczające bezsensowną a. nieskuteczną pracę. [przypis edytorski]

igry (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]

igry (daw.) — gry. [przypis edytorski]

igry (daw.) — gry, zabawy. [przypis edytorski]

igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

igrzysko (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]

igrzysko (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

ij a. ji (daw.) — go. [przypis edytorski]

ile a. ile że (daw.) — ponieważ. [przypis edytorski]

ile (daw.) — tu: jeśli. [przypis edytorski]

ile (daw.) — tu: ponieważ. [przypis edytorski]

ile że (daw.) — jako że, ponieważ. [przypis edytorski]

ile że (daw.) — jako że. [przypis edytorski]

ile że (daw.) — ponieważ. [przypis edytorski]

iluminowany (daw.) — oświetlony. [przypis edytorski]

iluzjon (daw.) — kino. [przypis edytorski]

imać czego (daw., gw.) — chwytać za co, brać się za co. [przypis edytorski]

imać (daw.) — chwytać, brać. [przypis edytorski]

imać (daw.) — chwytać, łapać. [przypis edytorski]

imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]

imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]

imać (daw.) — chwytać, tu: pojmać. [przypis edytorski]

imać (daw.) — dotykać; tu: brać, ująć. [przypis edytorski]

imać (daw.) — łapać, chwytać. [przypis edytorski]

imać (daw.) — trzymać; tu: więzić. [przypis edytorski]

imać (daw.) — tu: ująć, aresztować. [przypis edytorski]

imać się czego (daw., gw.) — chwytać się czego, brać się za co. [przypis edytorski]

imać się czegoś (daw., gw.) — zabierać się do czegoś, brać się za coś. [przypis edytorski]

imać się czegoś (daw.) — zabierać się do czegoś, brać się za coś. [przypis edytorski]

imać się (daw.) — chwytać się za coś; zajmować się czymś. [przypis edytorski]

imać się (daw., gw.) — brać się za coś. [przypis edytorski]

imać się (daw.) — łapać się, chwytać się czego; zabierać się za co; zajmować się czym. [przypis edytorski]

imać się (daw.) — trzymać, chwytać. [przypis edytorski]

imać się (daw.) — zabrać się (do czego), chwycić się (za co). [przypis edytorski]

imaginacja (daw.) — wyobraźnia. [przypis edytorski]

imaginować (daw.) — wyobrażać. [przypis edytorski]

imaginować sobie (daw., z łac.) — wyobrażać sobie. [przypis edytorski]

imainacja a. imaginacja (daw.) — wyobraźnia. [przypis edytorski]

imainacja (daw.) — dziś: imaginacja; wyobraźnia. [przypis edytorski]

imainacja (daw.) — imaginacja; wyobraźnia. [przypis edytorski]

imainacja (daw.) — imaginacja; wyobraźnia; tu: wyobrażenie. [przypis edytorski]

imainować sobie (daw., z łac.) — imaginować sobie, wyobrażać sobie. [przypis edytorski]

imanie się czegoś (daw.) — chwytanie się czegoś, branie się za coś. [przypis edytorski]

imć (daw.) — skrócona forma grzecznościowego „jej/jego miłość”, „jej-/jegomość”. [przypis edytorski]

imć (daw.) — skrócona forma grzecznościowego „jej/jego miłość”, zwykle używana przed nazwiskiem, tytułem lub innym określeniem osoby. [przypis edytorski]

imć (daw.) — skrócona forma starop. zwrotu grzecznościowego: jej/jego miłość, jejmość/jegomość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem lub tytułem. [przypis edytorski]