Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18041 przypisów.
przeklęctwo (daw.) — dziś: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęctwo — dziś popr. przekleństwo; przeklęctwy: dziś popr. forma N.lm z końcówką -ami. [przypis edytorski]
przeklęctwo — dziś: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęstwo (daw.) — dziś popr.: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęstwo — dziś: przekleństwo. W tekście dramatu często pojawia się to słowo i jest ono znakiem oddziaływania na losy bohaterów złowrogiego fatum. Szaleństwo Marii (przy czym określenie jej przemiany jako szaleństwa, obłędu jest dyskusyjne) oraz późniejsze doświadczenia, które dotkną Orcia i samego Henryka są prezentowane w aurze fatalizmu. [przypis edytorski]
przeklęstwo — forma oboczna do: przekleństwo, przeklęctwo. Mąż niejako sam sprowadza na siebie klątwę. Kleiner pisze przy tej okazji, że „romantycy chętnie wiązali losy tragiczne z klątwą jakąś tajemniczą (…) wracano w ten sposób do idei starożytnego fatum”. Tu jednak klątwa nie jest tajemnicza. Zanik uczucia do Żony wywołuje skutki, które mieszczą się w ramach motywacji psychologicznej (oczywiście w zakresie dramatu rodzinnego). [przypis redakcyjny]
Przeklęta książka o zabawach kośćmi (…) mój ojciec we wszystkich swoich królestwach zabronił jej, (…) i ze wszystkim zniósł, uprzątnął i zniweczył, niby najniebezpieczniejszą zarazę — Franciszek I osobną ustawą zabronił wszelkich rodzajów gry w kości. [przypis tłumacza]
przeklęta wilczyca — często poeta pod tym nazwaniem przedstawia nam grzech chciwości czyli łakomstwa (Patrz pieśń I Piekła, w 101). [przypis redakcyjny]
Przeklęte diabła szpetnego potomstwo — w późn. wyd. tłumaczenie uzupełniono wstawiając przed tym wersem: „Biada jej doli! Przeklęty jej wybór!”. [przypis edytorski]
przekleństwo dawniej sięga — Racine, Fedra. [przypis tłumacza]
Przekleństwo Greków — Inni czytają w rękopisie: Żydów. [przypis tłumacza]
przekleństwy — dziś forma N. lm: przekleństwami. [przypis edytorski]
przekleństwy — dziś popr. forma N.lm: przekleństwami. [przypis edytorski]
przeklena (gw.) — przeklęła. [przypis edytorski]
przeklinać — tu w zn.: życzyć komuś czegoś złego. [przypis edytorski]
prze kogoś (starop.) — dla kogoś. [przypis redakcyjny]
przekolić się (daw.) — przebić się, przecisnąć się. [przypis redakcyjny]
przekonać — tu: pokonać, ujarzmić. [przypis edytorski]
Przekonaj się, czy się nie mylę — tu następują w oryginale ustępy Wizji. [przypis redakcyjny]
przekonanie (…) wzmacniała w niej obawa — [Komentarz autora z Uwag.] Jaśniejszym przykładem będzie Otello, w którym obawa, by go Desdemona nie zdradziła (a może przeczucie, że tego wart), jest tak silna, że od wewnątrz wywołuje w nim uczucie przekonania o jej zdradzie: jakby instynkt samozachowawczy kompleksu obawy podtrzymywał fałszerstwem rację bytu tego uczucia. [przypis autorski]
Przekonanie, że to, co jest nam danym, że całe życie nasze jest czymś więcej niż bezładnym złudzeniem, jest wiarą tylko, a my niezdolni jesteśmy zatrzymać się i oprzeć na żadnej wierze. W ten sposób świat i życie rozpłynęły się ludziom współczesnym w jeden niezmierny, chaotyczny sen, w majaczenie gorączkowe, nie mające żadnego znaczenia ani celu — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, rkp., s. 26–27. [przypis autorski]
Przekonany jestem, iż, gdyby nie mój Dykcjonarz muzyczny, powiedziano by w końcu, że nie znam nut — Nie przewidywałem wówczas, iż powiedzą to w końcu mimo Dykcjonarza. [przypis autorski]
przekonany (tu daw.) — oskarżony i skazany. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś popr. forma 3os. lp cz.ter.: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś popr.: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś raczej: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywam — dziś: przekonuję. [przypis edytorski]
przekonywam się — dziś popr.: przekonuję się. [przypis edytorski]
przekonywam się — dziś powszechniejsza forma 1 os. lp cz.ter.: przekonuję się. [przypis edytorski]
przekonywamy się — dziś raczej: przekonujemy się. [przypis edytorski]
przekonywując — dziś popr.: przekonując a. przekonywając. [przypis edytorski]
przekonywujące — dziś raczej: przekonujące. [przypis edytorski]
przekonywująco — dziś popr.: przekonująco a. przekonywająco. [przypis edytorski]
przekonywuje — dziś raczej: przekonuje. [przypis edytorski]
przekopie własnym kosztem Chersonez — Kserkses przekopał kanał pod Athos, Nero usiłował przebić Isthmus. [przypis tłumacza]
przekorne losy — dziś raczej: przeciwne losy. [przypis edytorski]
przekornica — osoba przekorna, robiąca a. mówiąca na przekór innym. [przypis edytorski]
przekos (daw., gw.) — rząd ściętej kosą trawy a. zboża. [przypis edytorski]
przekosić (daw.) — przewalić. [przypis redakcyjny]
przekraczam granicę Augusta, który popijał jeno trzy razy (…) prawidła Demokryta, który zabraniał (…) — por. Swetoniusz, Życie Augusta, 77. Nie Demokryt, lecz Demetriusz por. Pliniusz, Historia naturalna, XXVIII, 6. [przypis tłumacza]
przekręcał — dziś w tym znaczeniu: przykręcał. Mowa o lampie naftowej, w której można było przykręcić knot, a przez to skrócić go tak, by zmniejszyć płomień. [przypis edytorski]
przekreska — poprzeczna kreska, przekreślenie. [przypis redakcyjny]
przekreskować — przegłosować. [przypis edytorski]
przekrój strzałkowy — pionowy przekrój ciała, dzielący je na część prawa i lewą. [przypis edytorski]
przekroczył Bramę Pustki — tzn. błędnie zrozumiał nauki o pustce. [przypis tłumacza]
przekryślę — dziś popr.: przekreślę. [przypis edytorski]
przekupień — człowiek zajmujący się drobnym handlem, np. na straganie; kupiec, sprzedawca. [przypis edytorski]
przekupień — kupiec, sprzedawca. [przypis edytorski]
przekupnie otrzymali polecenie załadować cichaczem swe towary — przekupnie towarzyszyli wojsku, jak w nowożytnych czasach markietani. Eteonikos chciał przeprowadzić odwrót w porządku, dlatego chwycił się takiego podstępu. [przypis tłumacza]
przekupywać (starop.) — tu: kupczyć (por. przekupień: kupiec). [przypis redakcyjny]
przekuwać (konia) — podkuwać na nowo, zmieniać podkowy. [przypis edytorski]
przekwint (daw.) — przesadny wykwint, nadmierna wytworność. [przypis edytorski]
przekwint — ironia; tu: ironiczna mina. [przypis edytorski]
przekwintny — wykwintny. [przypis redakcyjny]
przełaz — trudne, zwł. wąskie przejście. [przypis edytorski]
przełęcz Na Patykach — in. Przełęcz Białego, przełęcz w polskich Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]
Przełęcz św. Gotarda — jedna z najbardziej znanych przełęczy w Alpach, położona w płd.-wsch. Szwajcarii na wys. 2108 m n.p.m. [przypis edytorski]
przełęk — dziś: przełęcz. [przypis edytorski]
przełomać — dziś: przełamać. [przypis edytorski]
przełomie — dziś popr. przełamie. [przypis edytorski]
przełomion (daw.) — pokonany. [przypis edytorski]
przełomka — przerębla; otwór w lodzie pokrywający jezioro a. rzekę, służący zimą do połowu ryb. [przypis edytorski]
przełożenia — tu: tłumaczenia. [przypis edytorski]
przełożenie — tu: zdanie, opinia. [przypis edytorski]
przełożyć (daw.) — przedstawić. [przypis edytorski]
przełożyć — dziś: przedłożyć (przedstawić). [przypis edytorski]
przełożyć starszem (starop.) — uczynić przełożonym. [przypis edytorski]
przełożyć — tu: wyłożyć, wyjaśnić. [przypis edytorski]
przełożyć — wytłumaczyć, objaśnić. [przypis edytorski]
Przełożył z egipskiego papirusu Henryk Sienkiewicz — żart, sposób na uśpienie czujności cenzury carskiej. [przypis edytorski]
Przelaniem krwi plugawi się ziemia etc. — 4. Mojż 35, 30. [przypis edytorski]
przelatać (daw.) — przelecieć. [przypis edytorski]
przelata (daw., gw.) — dziś popr.: przelatuje. [przypis edytorski]
przelata — dziś popr. forma: przelatuje. [przypis edytorski]
przelatał — dziś popr. forma: przelatywał. [przypis edytorski]
przelatował — dziś popr.: przelatywał. [przypis edytorski]
przelękać — zatrważać. [przypis edytorski]
przelęknąłeś się (starop. forma) — dziś popr.: przeląkłeś się. [przypis edytorski]
przelewa (neol.) — przelewanie się, wzburzenie. [przypis edytorski]
przeliczy się bardzo pod względem swojego quantum życia, czy to pod względem jego stopnia, czy też długości — Quantum znaczy: ilość, miara. Kant chce tu zatem powiedzieć, że w tym wypadku życie nie będzie ani tak intensywne, ani tak długie, jak by sobie kto obiecywał. [przypis tłumacza]
przeliny (starop.) — przetarcia. [przypis redakcyjny]
prze lutości (starop.) — bez litości. [przypis edytorski]
przemądrzała — chodzi tu raczej o wyjątkową mądrość, a nie mądrość pozorną, połączoną z zarozumiałością; słowo „przemądrzała” jest więc użyte błędnie. [przypis edytorski]
przemagać (daw.) — mieć przewagę, przeważać, dominować. [przypis edytorski]
przemagać — pokonywać. [przypis edytorski]
przemagać (starop.) — uzyskiwać przewagę. [przypis edytorski]
przemagać (starop.) — uzyskiwać przewagę; zwyciężać. [przypis edytorski]
przemarnić — zmarnować, zmarnotrawić, stracić. [przypis edytorski]
przemawiać imieniem kogo — dziś: przemawiać w imieniu kogo. [przypis edytorski]
przemawiać się (gw.) — kłócić się. [przypis edytorski]
przemazać — przekreślić. [przypis edytorski]
przemazać — tu: przekreślić. [przypis edytorski]
przemendlowaną — Straszna to jest rzecz używać takich wyrazów i takie rzeczy opisywać terminem stworzonym z nazwiska szlachetnego duchownego, który bawił się tylko kolorowymi groszkami (ksiądz Mendel). [przypis autorski]
przemiana — przerwa; od ros. pieriemiena. [przypis edytorski]
przemiana — przerwa od ros. pieriemiena. [przypis edytorski]
przemianie Owida — Metamorfozy Owidiusza. [przypis redakcyjny]
przemianowanie pobudek patrz s. 232, w. 3 — [autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment zaczynający się od słów]: „Więc dla zatarcia wstydliwego punktu, dla wyrządzenia sprawiedliwości samemu sobie (…)” (rozdział XII). [przypis edytorski]
przemianowanie wszystkich wartości — termin, którym operuje Nietzsche, później tłumaczony nieco odmiennie i funkcjonujący w formie: przewartościowanie wszystkich wartości. [przypis edytorski]
Przemiany pobudliwości życiowej, jakie się stają decydującymi w historii, przybierają formy pokoleń. (…) Rewolucjoniści i reakcjoniści XIX stulecia mają ze sobą więcej wspólnego aniżeli ktoś z nich z kimś spośród nas, bo oni, czarni i czerwoni, należą do określonego gatunku, my zaś, czarni i czerwoni, tworzymy zupełnie nowy gatunek — Ortega y Gasset Die Aufgabe unserer Zeit, Berlin 1928, s. 29–30. [przypis autorski]
