Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 469 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 17630 przypisów.

przeperswadować — wytłumaczyć. [przypis edytorski]

przeperswadować (z łac.) — przekonać kogoś. [przypis edytorski]

Przepiękne fale! nie masz dla was łaski!
Nienawiść morza dźwiga was z odmętu,
Cóż stąd, że w rajskie opływacie blaski,
Gdy to ma trwanie jednego momentu,
Po którym trzeba iść w muł bezpamiętny
Wam, które znacie czar życia namiętny!

(Fale, tamże, s. 70).

Ten sam obraz u Żuławskiego:

Wiem, żem jest pyłek w wszechświatów przestworzu;
wiem, żem jest fala na wieczności morzu,
która rozbudzona wichrem na głębinie
wzdyma się, leci, rozpływa i ginie…
Giną te fale, jak sen nikłe, marne,
lecz morze zawsze nowymi ciężarne
szumi… i żadnej nie traci kropelki;
wiem to… i sławię Cię, o Boże wielki!

(Cień, Poezje, wyd. nowe, Kraków 1909, s. 236).

[przypis autorski]

przepierek — dziś r.ż.: przepierka; pranie. [przypis edytorski]

przepierzony — oddzielony ciemną, prowizoryczną ścianką. [przypis edytorski]

przepijanie skórki — stypa. [przypis autorski]

przepiórka — przepiórki uważano za ptaki kochliwe, dlatego przenośnie nazywano tak kobiety lekkich obyczajów. [przypis edytorski]

przepiórka — ptak średniej wielkości z rodziny kurowatych, żyje na polach i bagnach, zimuje na południu, chroniony. [przypis redakcyjny]

przepłoch — luka, miejsca nie zabezpieczone. [przypis redakcyjny]

przepłyli — dziś popr. forma: przepłynęli. [przypis edytorski]

przepłyniony (daw.) — przepłynięty. [przypis edytorski]

przepływając przez Drac promem w punkcie A — tekst nawiązuje w tym miejscu do szkicu okolicy umieszczonego w źródle. [przypis edytorski]

Przepływał wpław Hellespont — w 1810 roku Byron przepłynął wpław cieśninę Hellespont (ob. Dardanele), o szer. ok. 1,2 km, by udowodnić, że wyczyn mitycznego Leandra był całkowicie wykonalny. [przypis edytorski]

przeplatanem, ośmiorakiem (starop.) — dziś: przeplatanym, ośmiorakim; daw. końcówki fleksyjne w jęz. starop. zależne od deklinacji, później, w nowożytnej polszczyźnie uzależnione od rodzaju (stosowane w r. ż. i n. lp). [przypis edytorski]

przepleniali — przetrzebiali, przerzedzali. [przypis redakcyjny]

przepominać — tu: zapominać. [przypis redakcyjny]

przepominając (daw.) — zapominając. [przypis edytorski]

przepominieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]

przepomniał (daw.) — zapomniał. [przypis edytorski]

przepomnieć (daw.) — dziś: zapomnieć. [przypis edytorski]

przepomnieć (daw.) — pominąć. [przypis edytorski]

przepomnieć (daw.) — przypomnieć. [przypis edytorski]

przepomnieć (daw.) — zapomnieć; którem (…) przepomniała: które zapomniałam, o których zapomniałam (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]

przepomnieć — dziś popr.: zapomnieć. [przypis edytorski]

przepomnieć — dziś: zapomnieć. [przypis edytorski]

przepomnieć — dziś: zapomnieć. [przypis redakcyjny]

przepomnieć — zapomnieć. [przypis edytorski]

przepowiadać — tu: powtarzać dla lepszego zapamiętania np. lekcję. [przypis edytorski]

przepowiadania — nauczanie. [przypis edytorski]

Przepowiednia śmierci Hektora. [przypis redakcyjny]

przepowiednie wyraźnie głosiły, że miasto i Przybytek zostaną zdobyte, skoro świątynia zamieniona będzie w czworokąt — może szło Flawiuszowi o wersety z proroctwa Zachariasza 1, 19: „Teć są rogi, które rozrzuciły Judę i Izraela i Jerusalem”? Daniela 8, 22 bezwarunkowo nie, gdyż tam „rogi” oznaczają królów. [przypis tłumacza]

Przepowiedziane jest, iż w czas Mesjasza przyjdzie — Bóg. [przypis tłumacza]

Przepowiedziany został przeze mnie jeszcze przed wojną w r. 1912 w pracy niestety (?) nie ogłoszonej, która weszła potem w pewnej transformacji w książkę Nowe formy w malarstwie… [przypis autorski]

przeprawa (starop.) — pojednanie, przejednanie. [przypis redakcyjny]

Przepraw się do Macedonii i pomóż nam! — Dz, 16, 19 (cytat za Biblią Tysiąclecia). [przypis edytorski]

przeprocesować (z łac. procedo: postępować, odnosić skutek) — tu: przeprowadzić. [przypis edytorski]

przeproszenia — dziś raczej: przeprosiny. [przypis edytorski]

przeprowadzić na nowe mieszkanie — nowe mieszkanie Rzeckiego umieszcza Prus na Krakowskim Przedmieściu nr 7, w lokalu położonym od podwórza, przylegającym do „nowego sklepu” Wokulskiego. Wielbiciele Lalki umieścili tu z inicjatywy S. Godlewskiego w r. 1937 tablicę pamiątkową ku czci Rzeckiego. Mimo pożaru budynku w czasie powstania warszawskiego tablica ta ocalała; zginęła w latach powojennych, następnie została odtworzona i przywrócona. [przypis redakcyjny]

przeprzeć (daw.) — przeforsować. [przypis edytorski]

przeprzeć — osiągnąć coś, przezwyciężając trudności; przeprzeć kogoś: przekonać, pokonać w dyskusji. [przypis edytorski]

przeprzeć — pokonać, przezwyciężyć. [przypis edytorski]

przeprzeć — pokonać, przezwyciężyć. [przypis redakcyjny]

przeprzeć — zwyciężyć w siłowaniu się. [przypis edytorski]

przepsuć (neol.) — zepsuć na wskroś. [przypis edytorski]

przepsuła — w poprzednich wyd. Bibl. Nar.: „popsuła”. [przypis redakcyjny]

przepuklina — przesunięcie się narządu poza prawidłowe jego położenie, pod skórę lub do sąsiedniej jamy ciała. Przepuklina może być wrodzona lub nabyta. [przypis edytorski]

przepuścić — tu: odpuścić. [przypis edytorski]

przepuścił przez groblę — tu: przeprowadził przez ogrodzenie. [przypis edytorski]

przeputać (pot.) — roztrwonić, przehulać, przebimbać. [przypis edytorski]

przepych (daw.) — tu: pyszałek. [przypis edytorski]

przepych (starop.) — tu: pycha. [przypis redakcyjny]

przepysznemi — dziś popr.: przepysznymi. [przypis edytorski]

przepyszny — tu: piękny, bogaty. [przypis edytorski]

przepytlować — przesiać przez gęste sito. [przypis edytorski]

przeraźliwe oko (daw.) — [tu:] przenikliwe, bystre oko; [por. daw. razić: uderzać, dźgać, przeszywać]. [przypis redakcyjny]

przeraźliwy (starop. forma) — [ten, który] przeraża, przejmuje. [przypis redakcyjny]

przeraźliwy (starop.) — porażający, przejmujący. [przypis redakcyjny]

przeraźliwy (starop.) — [ten,] co przeraża, przejmuje [do głębi]. [przypis redakcyjny]

przeraźnie — dziś popr.: przeraźliwie. [przypis edytorski]

przeraźny — dziś popr.: przerażający. [przypis edytorski]

przeraźny — dziś: przeraźliwy a. przerażający, a. przerażony. [przypis edytorski]

przeraźny — dziś: przeraźliwy. [przypis edytorski]

przerażać (starop.) — przeszywać, przejmować do głębi. [przypis edytorski]

przerażon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

przerażon — skrócone od: przerażony. [przypis edytorski]

przerażony (starop.) — przejęty. [przypis edytorski]

przerazić (starop.) — przejąć, opanować; przerażony nienawiścią: opanowany przez nienawiść. [przypis redakcyjny]

przerazić (starop.) — przejąć (uczuciem); uderzyć (widokiem). [przypis edytorski]

przerazić (starop.) — [tu:] przejąć, opanować. [przypis redakcyjny]

przerdzały (starop.) — przejrzały, zgrzybiały. [przypis redakcyjny]

przerębla — tu: przeprawa. [przypis redakcyjny]

przerównał (daw.) — przewyższył. [przypis redakcyjny]

przerwał był — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: przerwał wcześniej (tzn. przed wykonaniem czynności wyrażonej czasem przeszłym prostym). [przypis edytorski]

przerwałem wędrówkę… — myśl o samobójstwie, która wracała już kilkakrotnie, tu krystalizuje się prawie w zamiar. Przed wykonaniem jej, pragnie jednak Werter uzasadnić ją sobie teoretycznie. Czyni to w tym liście, oraz w liście z 15 listopada. [przypis redakcyjny]

przerwał (…) kłótnią (daw.) — dziś: przerwał kłótnię. [przypis edytorski]

przerwaną została — dziś: przerwana została. [przypis edytorski]

przerywałem przed sobą (…) Promienie słońca niskie i zniżone — Ponieważ poeci szli od strony zachodniej góry ku południowi, przeto idąc dalej wokoło niej, musieli się obrócić do wschodu: i dlatego Dante, ponieważ był wieczór, słońce mając za sobą, przerywał przed sobą, swoim ziemskim ciałem promienie jego już ku ziemi zniżone. [przypis redakcyjny]

przerywanie — [tu:] przysłówek. [przypis redakcyjny]

przerżchliwy — zapewne: pierzchliwy (w niektórych wydaniach występuje tu forma „pierżchliwy”); pierzchliwa pamiątka to pamiątka krótkotrwała, z łatwością pierzchająca, czyli uciekająca, znikająca. [przypis edytorski]

przerżnąć się (daw.) — przedrzeć się; utorować sobie drogę siłą, pokonując przeszkody. [przypis edytorski]

przerządzać (daw.) — urządzać na nowy sposób, zmieniać porządek. [przypis edytorski]

przerzadzić się — dziś popr.: przerzedzić się. [przypis edytorski]