Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160067 przypisów.

w dziesięciu latach — w wieku dziewięciu lat. [przypis edytorski]

wdziewać (daw.) — ubierać. [przypis edytorski]

w dziewczynie, co nie jest na sprzedaż — w znaczeniu: „niesprzedawalnej, nienadającej się do sprzedaży”, tj. niezamężnej kobiecie, która przekroczyła zwykły wiek zawierania małżeństwa, podstarzałej. [przypis edytorski]

w dziewiątym roku — wedle Starożytności XVII, XIII, 3 w dziesiątym („Dziesięć kłosów oznacza dziesięć lat”). Rok 6 n.e. [przypis tłumacza]

w „dzikich” domach — „dzikimi” nazywano Żydów, którym okupant odebrał uprawnienia do mieszkania nawet na terenie getta, przeznaczonych do wywózki i ukrywających się; „dzikie domy” to miejsca ich zamieszkania. [przypis edytorski]

w dzikich sardyńskich górach (…) niewiasty więcej wstydliwe i skromne niż tam — W okolicy górzystej wyspy Sardynii za czasów Dantego mieszkańcy, a szczególnie kobiety, odznaczały się dzikością i bezwstydem obyczajowym. Podobny zarzut robi poeta swoim florentynkom, między którymi po śmierci męża swojego żona Forezego mieszkała. [przypis redakcyjny]

W (…) dzikim świecie wiatr pociechę wodzi — tzn. żadna pociecha nie jest stałą. [przypis redakcyjny]

w dzisiejszej powieści panuje taka rozmaitość (…) ruchu literackim i artystycznym współczesnej doby — A. Mazanowski, Młoda Polska w powieści, liryce i dramacie, s. 5. [przypis autorski]

w dzisiejszych okolicznościach ma Polska do wyboru Dom Saski, Dom Hanowerski, Dom Brunświcki: w nim gotowy bohater — Karol Wilhelm ks. Brunświcki (1735–1806), słynny z waleczności, po śmierci swego mistrza Fryderyka II cieszył się opinią najlepszego wodza w Europie; w r. 1789 mówiono wiele w kołach politycznych polskich o wezwaniu go na tron w razie odmowy króla saskiego. [przypis redakcyjny]

W dzisiejszym „kleptomanie” — od tego miejsca wykreślił cenzor. [przypis autorski]

W dzwon znaczny… — wielki dzwon na wieży kościoła Notre-Dame. [przypis tłumacza]

Węclewski, Zygmunt (1824–1887) — filolog, tłumacz Aischylosa i Eurypidesa. [przypis redakcyjny]

węda (daw.) — dziś: wędka. [przypis edytorski]

węda — lina zakończona hakiem służąca do połowów na głębokich wodach; dziś raczej: wędka. [przypis edytorski]

węda — lina zakończona hakiem służąca do połowów na głębokich wodach; dziś raczej wyłącznie: wędka. [przypis edytorski]

węda — linka zakończona haczykiem z umocowaną na nim przynętą; dziś raczej zdr.: wędka. [przypis edytorski]

wędlarnia — wędzarnia. [przypis redakcyjny]

wędoł (gw.) — wądół, wąska, głęboka dolina; dół, jama. [przypis edytorski]

Wędrówka pielgrzyma (ang. The Pilgrim's Progress from This World to That Which Is to Come) — powieść alegoryczna Johna Bunyana, wydana w 1678, jedna z najsłynniejszych i najpoczytniejszych książek chrześcijańskich. [przypis edytorski]

wędrówkę do miejsc rodzinnych — podobne wrażenia spotykamy także w I części Listów z Szwajcarii Goethego. [przypis redakcyjny]

wędrował przypatrzyć się, jak zastawiają siatkę na króliki — Polowanie na króliki należało podówczas do ulubionych rozrywek możnych panów. [przypis tłumacza]

wędrowce (przestarz. M. lm) — dziś: wędrowcy. [przypis edytorski]

Wędrowiec (ang. The Rambler) — periodyk Samuela Johnsona z krótkimi artykułami, publikowany dwa razy w tygodniu od 1750 do 1752. [przypis edytorski]

„Wędrowiec” — ilustrowany tygodnik podróżniczo-geograficzny a następnie społeczno-kulturalny, wydawany w Warszawie w latach 1863–1906. [przypis edytorski]

„Wędrowiec” — polski tygodnik ilustrowany o tematyce podróżniczo-geograficznej, a nast. społeczno-kulturalnej, wydawany w Warszawie w latach 1863–1906, założony przez Józefa Ungra i Władysława Ludwika Anczyca, który został też pierwszym redaktorem pisma; kolejnymi byli Filip Sulimierski (późn. red. Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich) i Artur Gruszecki (autor dzieł podróżniczych); „Wędrowiec” propagował pozytywizm (tu drukowano po raz pierwszy Placówkę Prusa), a nast. naturalizm, rozwój przemysłu i antyklerykalizm; ważnym współpracownikiem pisma był Stanisław Witkiewicz. [przypis edytorski]

wędzidła — tu w znaczeniu: kije od wędek. [przypis redakcyjny]

wędzidło — metalowa część uzdy wkładana koniowi do pyska, służąca do kierowania zwierzęciem. [przypis edytorski]

wędzidło — pręt z umocowanymi lejcami, wkładany koniowi do pyska; umożliwia prowadzenie zwierzęcia. [przypis edytorski]

węgar — część otworu drzwiowego a. okiennego, występ wzdłuż pionowych krawędzi otworu, stanowiący oparcie dla ościeżnicy i uszczelnienie połączenia ze ścianą. [przypis edytorski]

węgar — drewniana belka z obu stron okien a. drzwi. [przypis edytorski]

węgar — element architektoniczny stanowiący wzmocnienie ościeżnicy w otworze okiennym a. drzwiowym oraz służący uszczelnieniu otworu, wysunięcie ściany wzdłuż pionowej krawędzi. [przypis edytorski]

węgar — pionowa belka konstrukcyjna na krawędzi otworu okiennego a. drzwiowego. [przypis edytorski]

węgar — pionowy element konstrukcyjny w formie słupa drewnianego lub kamiennego, umieszczany po bokach otworu drzwiowego lub okiennego. [przypis edytorski]

węgieł — miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym; narożnik. [przypis edytorski]

węgieł — miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym. [przypis edytorski]

węgieł — miejsce zetknięcia się dwóch ścian zewnętrznych budynku. [przypis edytorski]

węgieł — miejsce zetknięcia się dwóch ścian zewnętrznych (pionowych) budynku. [przypis edytorski]

węgieł — narożnik. [przypis edytorski]

węgieł — styk pionowych ścian budynku. [przypis edytorski]

węgieł — tu: podstawy narożników budynku, na których opiera się jego konstrukcja; kamienie węgielne. [przypis edytorski]

węgieł — zewnętrzny róg budynku, narożnik. [przypis edytorski]

węgieł — zewnętrzny róg budynku. [przypis edytorski]

węgielnica — przyrząd geodezyjny i murarski służący do wyznaczania lub sprawdzania kąta prostego; tu w postaci kątownika. [przypis edytorski]

węgielnica — przyrząd służący cieślom i murarzom do wytyczania kątów prostych. [przypis edytorski]

węgiel retortowy — zgrafitowany węgiel, osadzający się w retortach podczas suchej destylacji; ukształtowany przez prasowanie, służy do celów elektrotechnicznych. [przypis edytorski]

węgierskie dukaty — monety złote o wysokiej, gwarantowanej zawartości złota. [przypis redakcyjny]

węglan wapnia (chem.) — sól kwasu węglowego i wapnia, podstawowy składnik wielu minerałów i niektórych skał; tu zamiast: wapień, skała zbudowana głównie z węglanu wapnia. [przypis edytorski]

węglarza — rzemieślnik wytwarzający węgiel drzewny, smołę i dziegieć. [przypis edytorski]

węgle kamienne — dziś popr.: węgiel kamienny. [przypis edytorski]

Węgobork — obecna nazwa: Węgorzewo. [przypis edytorski]

Węgrzyn, choć nas prawie już wyssał do szczętu — daw. przysłowie: Węgrzyn wyssał nas (tj. doprowadził do ubóstwa) swoimi winami. [przypis edytorski]

węgrzyn (daw.) — wino pochodząc z Węgier. [przypis edytorski]

Węgrzyn — dziś popr.: Węgier. [przypis edytorski]

węgrzynek — służący przy koniach ubrany z węgierska. [przypis redakcyjny]

węgrzynek — tu: żołnierz węgierski a. służący ubrany i uzbrojony po węgiersku. [przypis edytorski]

Węgrzyn, Józef (1884–1952) — artysta dramatyczny teatrów warszawskich. [przypis edytorski]

Węgrzynów — gra słów: Węgrzyn, dziś: Węgier; węgrzyn: węgierskie, mocne wino. [przypis edytorski]

Węgrzynowice — wieś pod Rawą dzierżawiona przez ojca Paska. [przypis redakcyjny]

węgrzyn — słodkie wino. [przypis edytorski]

węgrzyn — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]

węgrzyn — tu: imię pospolite zam. hajduk, zwykle Słowak węgierski; tu „węgrzyn” mówi po rusku. [przypis redakcyjny]

Węgrzyn — tu: Ludwik Węgierski, siostrzeniec Kazimierza Wielkiego. [przypis edytorski]

Węża, kartagińskiego geniusza rodziny Barca — Hannibalowi z rodu Barkidów, wielkiemu kartagińskiemu wodzowi z czasów wojen z Rzymianami, ukazał się we śnie boski młodzieniec, który miał go prowadzić do Italii, a za nim olbrzymi wąż, niszczący wszystko na swojej drodze; wąż ten miał oznaczać samego Hannibala (Liwiusz, Dzieje Rzymu, XXI, 22); w powieści Flauberta Salambô (1862) wąż jest godłem rodu Barka. [przypis edytorski]

wężowłose (…) skrzydlate Gorgony (mit. gr.) — Gorgony były to trzy siostry-potwory: Steno, Euryale i Meduza, córki bóstw morskich Forkosa i Keto, przedstawiane ze skrzydłami, ostrymi kłami dzika, szponami drapieżnych ptaków oraz wężami zamiast włosów; ich spojrzenie obracało ludzi w kamień. [przypis edytorski]

wężowymi ruchy — dziś: wężowymi ruchami. [przypis edytorski]

wężowymi skręty (daw.) — dziś popr. forma N. lm: wężowymi skrętami. [przypis edytorski]

węży — dziś: wężowy. [przypis edytorski]

Wężyk, Franciszek (1785–1862) — polski dramatopisarz, powieściopisarz i poeta; autor tragedii Bolesław Śmiały, opublikowanej w 1822 r. [przypis edytorski]

wężym — dziś popr. forma N. lp: wężowym. [przypis edytorski]

węzeł — jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]

węzgłowie — dziś: wezgłowie. [przypis edytorski]

węzgłowie — dziś: wezgłowie; szczytowa część łóżka. [przypis edytorski]

węzgłowie — wezgłowie; część łoża przeznaczona na złożenie głowy. [przypis edytorski]

węzizna (przen.) — ciasnota. [przypis edytorski]

węzizna — przewężenie, miejsce zwężenia (tu: potoku). [przypis edytorski]

węzłowacie — dziś popr.: węzłowato; zwięźle. [przypis edytorski]

Weald — obszar w płd.-wsch. Anglii pomiędzy równoległymi pasmami kredowych wzgórz na północy i południu; niegdyś pokryty był lasem, a jego nazwa, pochodzenia staroangielskiego, oznacza „las”. [przypis edytorski]

Webber, John (1751–1793) — angielski malarz, który towarzyszył wyprawie kapitana Cooka. [przypis edytorski]

Weber, Carl Maria (1786–1826) — niem. kompozytor, przedstawiciel wczesnego romantyzmu. [przypis edytorski]

Weber, Karol Maria von (1786–1826) — niemiecki kompozytor, twórca wielu oper i koncertów fortepianowych; dyrektor opery w Dreźnie od w 1817; zmarł w Londynie, a w 1844 jego zwłoki przeniesiono do Drezna. [przypis edytorski]

weber (z niem. Weber) — tkacz; tu: robotnik z fabryki tekstylnej. [przypis edytorski]