Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 117203 przypisów.
chwałę imienia strzegąc — dziś popr. składnia: chwały imienia strzegąc; imię Dorota oznacza po grecku „dar od Boga”. [przypis edytorski]
chwalba — chwalenie; pochwała. [przypis edytorski]
chwalba (daw.) — przechwałka. [przypis edytorski]
chwalba (daw.) — przechwalanie się. [przypis edytorski]
chwalba (daw.) — uznanie, pochwała, komplement. [przypis edytorski]
chwalita (gw.) — chwalicie. [przypis edytorski]
chwaścik — popr.: chwościk, frędzelek; od daw. chwost: ogon. [przypis edytorski]
chwast a. chwost (daw.) — pęczek piór, włosia a. nici użyty jako ozdoba. [przypis edytorski]
chwat — człowiek energiczny, dzielny, śmiały. [przypis edytorski]
chwat (daw.) — ktoś dzielny, odważny, zaradny. [przypis edytorski]
chwiać — dziś popr.: chwiać się. [przypis edytorski]
chwiejnymi kroki — dziś: chwiejnymi krokami. [przypis edytorski]
chwilą dłużej — dziś: chwilę dłużej. [przypis edytorski]
chwiląm snu siły krzepił — chwilą snu siły krzepiłem. [przypis edytorski]
Chwila obecna — cykl felietonów Henryka Sienkiewicza drukowanych od 1875 w „Gazecie Polskiej”. [przypis edytorski]
Chwila — Okruchy filozoficzne. Chwila (Philosophiske Smuler eller En Smule Philosophi, duń.), jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych Kierkegaarda, wydane pod pseudonimem Johannes Climacus w 1844 roku; polemika z systemem idealistycznym Hegla. [przypis edytorski]
chwila separationis — chwila rozdzielenia, rozstania. [przypis edytorski]
chwilę czasu — pleonazm; popr.: chwilę. [przypis edytorski]
chwile (starop. forma) — (od) chwili; wytchnie od wojennej chwile: odpocznie po wojennej chwili; odetchnie po wojnie. [przypis edytorski]
chwili — dziś popr. forma D. lm: chwil. [przypis edytorski]
Chwistek, Leon (1884–1944) — artysta, matematyk i filozof, czołowy teoretyk awangardowej grupy formistów. [przypis edytorski]
Chwistek, Leon (1884–1944) — logik i matematyk (wykładowca uniwersytetów w Krakowie, Lwowie i Tbilisi), malarz, teoretyk sztuki, filozof; współzałożyciel i główny teoretyk krakowskiej awangardowej grupy formistów (do której należał m.in. Tytus Czyżewski, Zbigniew Pronaszko, ale też Witkacy); styl własnego dojrzałego malarstwa określał terminem strefizm. Stworzył koncepcję wielości rzeczywistości, twierdząc, że istnieje rzeczywistość rzeczy (czyli popularna, zgodna z potocznym odbiorem), fizykalna (zgodna z opisem naukowym), rzeczywistość wrażeń (czyli psychologiczna) i wyobrażeń (czyli rzeczywistość wizjonerów); porządkował według tego podziału typy malarstwa (prymitywizm, realizm, impresjonizm, futuryzm czyli tzw. nowa sztuka), a także typy ludzi w związku z ich rozmaitymi zawodami oraz typy postaci literackich. Koncepcja ta dotyczyła więc zarówno filozofii, sztuki, jak też rozumienia nauki i życia codziennego. [przypis edytorski]
Chwistek, Leon (1884–1944) — logik, matematyk, filozof, malarz i teoretyk sztuki; wraz z Witkacym sformułował zasady formizmu, jednak ich drogi ideowe rozeszły się z czasem, szczególnie po ukazaniu się jednego z najważniejszych dzieł Chwistka, pt. Wielość rzeczywistości w sztuce. [przypis edytorski]
Chwistek, Leon (1884–1944) — malarz, filozof i teoretyk sztuki. [przypis edytorski]
Chwistek, Leon (1884–1944) — polski malarz, filozof, matematyk, teoretyk sztuki; przyjaciel S. I. Witkiewicza. [przypis edytorski]
Chwistek, Leon (1884–1944) — polski naukowiec zajmujący się filozofią i matematyką, a także malarz, prozaik, teoretyk sztuki. [przypis edytorski]
chwoja a. chwojka (gw.) — sosna. [przypis edytorski]
chwoja (reg.) — sosna. [przypis edytorski]
chwost (daw., gw.) — ogon. [przypis edytorski]
chwost (daw.) — ogon. [przypis edytorski]
chwost — ogon, kitka, tu: frędzel ozdobny. [przypis edytorski]
chwost — ogon. [przypis edytorski]
chybabyś (…) chciała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: chyba że chciałabyś. [przypis edytorski]
chybabyś miał — w znaczeniu: chyba że miałbyś. [przypis edytorski]
chybać (daw.) — biec, pędzić. [przypis edytorski]
chybać (daw.) — biec. [przypis edytorski]
chybać (daw.) — biegać, pędzić. [przypis edytorski]
chybać (daw.) — lecieć, pędzić. [przypis edytorski]
chybać (gw.) — biegać. [przypis edytorski]
chybać (gw.) — łapać. [przypis edytorski]
chybać — iść. [przypis edytorski]
chyba (daw.) — błąd; por. chybić: nie trafić. [przypis edytorski]
chyba (daw.) — błąd, uchybienie. [przypis edytorski]
chyba (daw.) — uchybienie, błąd. [przypis edytorski]
chyba (daw.) — uchybienie, niedoskonałość. [przypis edytorski]
chybaj (gw.) — idź. [przypis edytorski]
chybaj sobie — idź sobie. [przypis edytorski]
chybali — konstrukcja z partykułą -li; inaczej: chyba że. [przypis edytorski]
chybam ja (…) obciążony — chyba jestem obciążony. [przypis edytorski]
chyba — pomyłka; por. chybić. [przypis edytorski]
chyba — tu: błąd, chybienie prawdzie. [przypis edytorski]
chyba — tu: uchybienie; niedotrzymanie. [przypis edytorski]
chyba — uchybienie, niedoskonałość. [przypis edytorski]
Chyba wypędzicie — tu w znaczeniu: chyba że wypędzicie. [przypis edytorski]
chyba żeby się trafił taki czas, iżby się spór żadnym sposobem rozjąć nie mógł bez oręża; jako gdy świadkowie przysięgli różną rzecz u sądu twierdzą — świecki ten autor wolnym zdaniem piszący jedną tę okoliczność za godziwą pojedynka kładzie; lecz ani ten czas sprzyjać nie może pojedynkom, gdyż sądzić nie można, ażeby kto od prawa wyszedł nie osądzony, i żeby końca swojego nie wzięła jakiegokolwiek sprawa. [przypis edytorski]
Chyba że przypadkiem który jest komediopisarzem — Arystofanes (ok. 445–ok. 385 p.n.e.), najwybitniejszy z twórców komedii staroattyckiej, w sztuce Chmury (423 p.n.e.) skrytykował „nowomodne” wychowanie młodzieży, reprezentowane przez Sokratesa i jego uczniów, przedstawionych jako sofiści. [przypis edytorski]
Chyba że zmiażdżysz mi głowę obcasem — w oryg. heel, co oznacza zarówno piętę, jak i obcas; Winnie nieświadomie przywołuje biblijny obraz węża-kusiciela, który z wyroku Boga zostanie zmiażdżony piętą (Rdz 3,14–15). [przypis edytorski]
chybciej (gw.) — szybciej. [przypis edytorski]
chybcikiem (gw.) — prędko. [przypis edytorski]
chybiać — tu: zaniedbywać, pomijać, zawodzić. [przypis edytorski]
chybić (daw.) — pomylić się. [przypis edytorski]
chybić — tu przen.: zawieść, nie dopisać; pominąć. [przypis edytorski]
chybić — tu: uchybić, zawieść. [przypis edytorski]
chybka — pomyłka. [przypis edytorski]
chybki (daw.) — szybki i zwinny. [przypis edytorski]
chybki (daw.) — szybki, zwinny; tu: pochopny. [przypis edytorski]
chybki (daw.) — zwinny, szybki. [przypis edytorski]
chybko (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
chybny — niecelny, chybiający celu. [przypis edytorski]
chybotny — dziś popr.: chybotliwy. [przypis edytorski]
chybszy (gw.) — szybszy. [przypis edytorski]
chybszy — st. wyż. przym. chybki: szybki, zwinny. [przypis edytorski]
chybszy — st. wyż. przym. od chybki: szybki, zwinny. [przypis edytorski]
chyby — błędy; por. chybić. [przypis edytorski]
chyby — uchybienia; zachowania nietrafione. [przypis edytorski]
chycą (gw.) — chwycą. [przypis edytorski]
chychota — dziś popr.: chichocze. [przypis edytorski]
chycić — dziś popr.: chwycić. [przypis edytorski]
chycić (gw.) — chwycić. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
chycić (gw.) — chwycić, złapać. [przypis edytorski]
chycić (gw.) — pochwycić, złapać. [przypis edytorski]
chyłkiem — ukradkiem. [przypis edytorski]
chylać (daw.) — chylić. [przypis edytorski]
chyla (gw.) — ile. [przypis edytorski]
chylat — w Turcji, Indiach, Persji suknia honorowa ofiarowywana osobie zasłużonej przez władcę. [przypis edytorski]
chyla tyla (gw.) — o tyle, o ile; trochę. [przypis edytorski]
chyla tyla (gw.) — trochę. [przypis edytorski]
chyla tyla — trochę, nieco; o tyle, o ile. [przypis edytorski]
chyl (daw.) — płynna substancja powstająca w żołądku w czasie trawienia pokarmów. [przypis edytorski]
chyloł (gw.) — schylał. [przypis edytorski]
chylośny — wielki. [przypis edytorski]
chymera — chimera; kaprys. [przypis edytorski]
chynąć — zanurzyć się; por. dziś: wychynąć skądś. [przypis edytorski]
chyra (gw.) — kołtun. [przypis edytorski]
Chyrów — miasto na Ukrainie nad rzeką Strwiąż, niedaleko Przemyśla, w obwodzie lwowskim, w rejonie starosamborskim, lokowane w 1528, niegdyś prywatne miasto szlacheckie w województwie ruskim, własność Herburtów, potem Ossolińskich i Mniszchów; tu: nazwa miasta użyta jako synonim renomowanej szkoły jezuickiej, gimnazjum męskiego, usytuowanego na terenie podchyrowsniej wsi Bąkowice, doskonale wyposażonego zakładu naukowo-wychowawczego (pracownie przedmiotowe, biblioteka, sala teatralna, muzeum przyrodnicze z kolekcją ptaków egzotycznych fundacji hrabiów Dzieduszyckich, ogród botaniczny itp.), funkcjonującego w Galicji od l. 80. XIX w. do 1939 r. [przypis edytorski]
chystać (daw.) — huśtać; kołysać. [przypis edytorski]
chytać (gw.) — chwytać. [przypis edytorski]
chytał (gw.) — chwytał. [przypis edytorski]
chytrszy (daw.) — dziś: bardziej chytry, sprytniejszy. [przypis edytorski]
chytry (starop.) — tu: podstępny. [przypis edytorski]
