Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159624 przypisów.

tetryk — osoba zgorzkniała i zgryźliwa. [przypis edytorski]

tetryk — osoba zgorzkniała, zgryźliwa. [przypis edytorski]

Tetwin — Todwen, Jan; dowódca dragonii, podkomorzy derpski, służył w cudzoziemskim regimencie; nawrócony na katolicyzm; przez sejm 1667 r. został wyznaczony komisarzem do rewizji fortecy Kamieńca Podolskiego. [przypis redakcyjny]

Tetyda — boginka morska, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — boginka morska, jedna z córek Nereusa (Nereid), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich, córek Nereusa), matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nereusa (Nereida), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nereusa (Nereida), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nerosa (Nereida), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Tetyda (mit. gr.) — tytanida, córka Uranosa, bogini morza, uosobienie jego siły rozrodczej. [przypis edytorski]

Tetydo moja! — Tetyda, matka Achillesa, była córką boga morskiego Nereusa. [przypis tłumacza]

Tetydy płodnej córy (…) (mit. gr.) — córki Okeanosa i bogini Tetydy (Tethys): Okeanidy. [przypis edytorski]

tetyka (z gr. θετικός: zdatny do położenia, do postawienia, twierdzący; por. zdania tetyczne) — jest terminem rzadko używanym; chociaż związana z nim teza (θέσις) i antyteza (ἀντίθεσις) stały się bardzo pospolitymi. [przypis redakcyjny]

Tetys a. Tetyda (mit. gr.) — bogini morza, siostra i żona Okeanosa; od czasów hellenistycznych jej imienia używano jako poetyckiego określenia morza. [przypis edytorski]

Tetys — Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Teucer — protoplasta Trojan, zwanych też Teukrami. [przypis edytorski]

Teucer przybył w sydońskie zagony, wypędzon z ziem ojczystych, by szukać korony z pomocą Bela (…)Teucer a. Teukros (mit. gr.), syn Telamona, króla Salaminy (w Attyce) i Hezjony, siostry Pryjama, króla Troi, przyrodni brat Ajaksa Wielkiego, na którego podczas snu Atena zesłała szaleństwo, które doprowadziło go do samobójstwa; Teucer urządził pogrzeb bratu, ale nie pomścił go, za co po powrocie z wojny został wypędzony przez ojca. Nową ojczyznę znalazł na Cyprze, gdzie dzięki sydońskiemu (tj. punickiemu) królowi Belusowi założył nową Salaminę Cypryjską. [przypis edytorski]

Te udzielne familie (…) Potrzeba go oświecić, a nieznośny ciężar zerwie cierpliwość. — te słowa usunięto w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]

Teufelsdröck — bohater powieści Tomasza Carlyle'a Sartor resartus, or life and opinions of Herr Teufelsdröck. [red. WL]. [przypis redakcyjny]

Teufelsdröckh — filozof niemiecki, fikcyjny bohater książki Thomasa Carlyle'a Sartor resartus : życie i zdania pana Teufelsdröckha w trzech księgach. [przypis edytorski]

Teukros (mit. gr.) — syn Telamona, doskonały łucznik, w wojnie trojańskiej walczący po stronie Achajów; jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Teukrowie (mit. gr.) — Trojańczycy; Teukros był według podania pierwszym królem Troi. [przypis redakcyjny]

Teukrowie — Trojanie; pan (wódz) Teukrów: Eneasz. [przypis edytorski]

teumaturg (z gr.) — prorok, cudotwórca. [przypis edytorski]

teurgita — osoba zajmująca się teurgią, czyli praktykowaniem rytuałów oczyszczających (ablucji, ofiar, modłów), mających skłaniać bogów do określonych działań. [przypis edytorski]

teurgus (z łac.) — cudotwórca, czarodziej, mag. [przypis edytorski]

Teutath — bóstwo galijskie, czczone pod postacią dębu za pomocą krwawych ofiar ludzkich. [przypis tłumacza]

teutońskie sędzie i bystrzejsze Franki — dziś popr. B. lm: teutońskich sędziów i bystrzejszych Franków; Frankowie — tu: Francuzi. [przypis edytorski]

teutoński — germański, niemiecki; od starożytnego germańskiego ludu Teutonów, którzy razem z Cymbrami pod koniec II w. p.n.e. zaatakowali państwo rzymskie. [przypis edytorski]

teutoński — niemiecki. [przypis edytorski]

teutoński — tu: germański, niemiecki. [przypis edytorski]

teutoński (z łac.) — germański, niemiecki. [przypis edytorski]

Teutoni — lud germański (a. celtycki) zamieszkujący Płw. Jutlandzki; razem z Cymbrami pod koniec II w. p.n.e. powędrowali na południe i zaatakowali państwo rzymskie. [przypis edytorski]

Teutoni — lud germański lub celtycki zamieszkujący pierwotnie tereny nad Łabą, potocznie: typowy Niemiec. [przypis edytorski]

Teutoni — tu: Niemcy, od nazwy Zakonu Rycerzy Teutońskich Najświętszej Marii Panny, czyli Krzyżaków. [przypis redakcyjny]

Teutoni — tu przen.: Niemcy. [przypis edytorski]

Teutonowie — jedno z plemion niemieckich, przen.: Niemcy. [przypis edytorski]

Teutonowie — lud germański (a. celtycki) zamieszkujący Płw. Jutlandzki; razem z Cymbrami pod koniec II w. p.n.e. powędrowali na południe i zaatakowali państwo rzymskie; przen.: Niemcy. [przypis edytorski]

Teutony (daw. forma) — Teutoni; tu: ludy germańskie w ogóle. [przypis edytorski]

Teutony — Niemcy; tu: zakon krzyżacki; dziś popr. forma B. lm. Teutonów (od M. lm. Teutoni). [przypis edytorski]

Teutrania — miasto na wschód od Pergamonu i kraj tej samej nazwy nad rzeką Kaikos [ob. Bakırçay] w Myzji. [przypis tłumacza]

Te voilà! (fr.) — Jesteś tutaj! [przypis edytorski]

te wady powstały (…) z powodu braku rozeznania złego i dobrego — twierdzenie stoików, wywodzące się od Zenona, że ludzie przeważnie są źli z głupoty. [przypis tłumacza]

te walki bogów, które Homer opiewał — zob. Iliada XX 1–74, XXI 385–513. [przypis edytorski]

Tewel Kain a. Tubal-Kain — syn Lameka, descendenta Kaina, brat Naamy (Rdz 4,22). [przypis edytorski]

Tewel — taka nazwa nie pojawia się w Biblii, nie jest też nazwą geograficzną. [przypis edytorski]

Tewet — dziesiąty miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i czwarty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na grudzień–styczeń. [przypis edytorski]

tewet (z jid. tejwes) — dziesiąty miesiąc kalendarza żydowskiego; wg kalendarza gregoriańskiego: grudzień/styczeń. [przypis edytorski]

Te wiersze przywodzą na myśl piękny opis źródła w Przemianach Owidiusza, III, 406-411.

Fons erat… quem nulla volucris
…turbabat, nec lapsus ab arbore ramus.
…circa erat silva… sole locum passura tepescere nullo.

[przypis redakcyjny]

te wioski — Olszówka i Brzeście. [przypis redakcyjny]

Tewkrowie a. Teukrowie — Trojanie (od mitycznego założyciela miasta). [przypis edytorski]

te władce — dziś popr.: tych władców. [przypis edytorski]

tews (litewskie) — ojciec. [przypis autorski]

Te wszystkie listy z wyspy Ś-go Ludwika Nr 2 — Stronnictwo Czartoryskich. [przypis redakcyjny]

Texas — Teksas, stan w południowo-środkowej części Stanów Zjednoczonych; do 1836 prowincja Meksyku, w jęz. hiszpańskim nazwę Texas wymawia się: tehas. [przypis edytorski]

Text — Noch heute hört der Kleinrusse, der sich vom Großrussen wesentlich unterscheidet, nichts lieber, als die Gesänge von den Taten und der Freiheit seiner Väter. (Kohl.) [przypis tłumacza]

textus est Sluciae (łac.) — tkany w Słucku. [przypis redakcyjny]

tey myśli (…) postrzegł (starop.) — spostrzegł tę myśl. [przypis edytorski]

też chce lepszy nad przyrodzenie Bóg — Mt 24, 31. — 1. Tes 4, 16. [przypis edytorski]

też do wsi obroki dawaj — Kiedy zjazd był wielki, stawiano gości na wsi w kmiecych domach porządnie przystrojonych, dla ludzi i koni pamiętając o wszelkiej wygodzie. Taka była gościnność u Polaków. [przypis redakcyjny]

Też (…) obrazem.Celimena, podniecona powodzeniem, rozwija coraz to przedniejszą werwę. [przypis tłumacza]

też — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: te same. [przypis edytorski]

też — tu: te; te same; te właśnie. [przypis edytorski]

też — tu zaimek wskazujący te z partykułą ż: czy te, te same. [przypis edytorski]

też — tu: zaimek wskazujący z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: te właśnie. [przypis edytorski]

Te zasady nie są zasadami Grotiusa, nie gruntują się one na autorytecie poetów… — Grotius popiera chętnie swoje wywody cytatami z Biblii, ze starożytnych historyków i poetów. [przypis tłumacza]

Tezejowa ziemia — Ateny, których jednym z mitycznych władców był heros Tezeusz. [przypis redakcyjny]

Tezeus — król ateński Tezeus, syn Ajgeusa, obiecał poślubić córkę króla Minosa, Ariadnę, za to, że mu dopomogła do zabicia Minotaura, wiary jednak nie dotrzymał. [przypis redakcyjny]

Tezeusz (mit. gr.) — bohater ateński, zabójca Minotaura, który uprowadził dziesięcioletnią Helenę do Afidy pod Atenami. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — bohater ateński, zabójca Minotaura. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — bohater ateński, zabójca zamkniętego w labiryncie potwora Minotaura. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — heros ateński. Ateny były zmuszone posyłać co 9 lat 7 dziewcząt i 7 młodzieńców na Kretę jako żer dla zamkniętego w labiryncie potwora Minotaura. Kiedy po raz kolejny wypadł termin złożenia haraczu, Tezeusz zaofiarował się, że popłynie jako jedna z ofiar. Zabił Minotaura i dzięki pomocy księżniczki kreteńskiej Ariadny, która podarowała mu kłębek nici, odnalazł drogę powrotną z labiryntu. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — heros ateński, zabójca Minotaura. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — heros ateński, zabójca Minotaura. Tezeusz i jego przyjaciel Pejritoos przysięgli, że zdobędą córki Zeusa za żony. Tezeusz towarzyszył Pejritoosowi w drodze przez Podziemia, by pomóc mu uprowadzić Persefonę, córkę Zeusa i żonę Hadesa. Kiedy zmęczeni wędrówką po krainie zmarłych usiedli na głazach, nie mogli powstać ani się ruszyć. Tezeusz został po dłuższym czasie uwolniony przez Heraklesa, kiedy ten przybył, by porwać psa Cerbera. Próba uwolnienia Pejritoosa się nie udała. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — heros, dziecko Posejdona i Ajtry, traktowany jednak jak syn Egeusza, króla Aten. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — heros i król Aten uważany za założyciela państwa: miał zjednoczyć pod przewodnictwem Aten miejscowości leżące w Attyce, tworząc miasto-państwo Ateńczyków. [przypis edytorski]

Tezeusz (mit. gr.) — syn Ajgeusa, najsłynniejszy mityczny król Aten. [przypis redakcyjny]

Tezeusz (mot. gr.) — heros ateński, syn żony króla Egeusza Ajtry i Posejdona. [przypis edytorski]

tfiłem (tefilin, filakterie) — pasy zawierające wewnątrz cytaty z Biblii. Od trzynastego roku życia Żyd podczas modlitw wkłada je na ramię powyżej łokcia i na głowę. [przypis edytorski]

Θεῖόν (gr.) — Theon (Thejon); bóstwo. [przypis edytorski]

θεών έν γούνασι (gr.) — Teon en gounasi: na kolanach bogów. [starożytne wyrażenie greckie, że coś „spoczywa na kolanach bogów”, oznacza: zależy od woli bogów (por. Homer, Iliada XVII 514, XX 435; Odyseja I 267, XVI 129; Diogenes Laertios Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Diogenes VI 67; red. WL] [przypis autorski]

Θεὸς ἐν τῇ ἐπὶ Ναβουχοδόνοσορ αἰχγμαλωίᾳ τοῦ λαοῦ (…) — „Bóg podczas pobytu ludu w niewoli Nabuchodonozora, gdy pisma zostały zniszczone, natchnął Ezdrazsa, kapłana z pokolenia Lewi, aby ułożył wszystkie mowy dawniejszych proroków i przywrócił ludowi prawodawstwo Mojżeszowe”. [przypis tłumacza]

θεουργός (gr.) — osoba praktykująca w celach religijnych rytuały o charakterze magicznym; osoba prowadzona duchowo przez bóstwo. [przypis edytorski]

Thabita — postać z biblijnych Dziejów Apostolskich, którą wskrzesił z martwych św. Piotr. [przypis edytorski]

Thackeray, William Makepeace (1811–1863) — angielski pisarz, dziennikarz tworzący w duchu realizmu, autor powieści ukazujących XIX-wieczne społeczeństwo angielskie: Targowisko próżności; autor baśni dla dzieci Pierścień i róża. [przypis edytorski]

Thackeray, William Makepeace (1811–1863) — brytyjski pisarz, dziennikarz i satyryk. [przypis edytorski]

Thackeray, William Makepeace (1811–1863) – brytyjski pisarz, dziennikarz i satyryk. [przypis edytorski]

ThakorThacor po hebr.: kiszka stolcowa. [przypis tłumacza]

thalatta (gr. θάλαττα: morze) — Thalatta! Thalatta!, okrzyk radości najemników greckich, którzy zobaczyli Morze Czarne z gór Anatolii, w Trapezuncie, po wyprawie do Persji w ramach udziału w wojnie domowej pomiędzy satrapą Cyrusem i jego bratem w roku 401 p.n.e. Historię tę opowiedział Ksenofont w Anabazie, opisującej powrót greckiego wojska z Babilonii do Grecji. [przypis edytorski]

thalatta, thalatta (gr.) — morze, morze. [przypis edytorski]

Thalatta! Thalatta! (gr.) — Morze! Morze! [przypis tłumacza]

Thalia (mit. gr.) — a. Talia, jedna z trzech Charyt: bogiń wdzięku, piękności i radości. [przypis edytorski]