Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

szedziwy (starop.) — sędziwy, stary. [przypis edytorski]

szefa zwaliśmy słusznie Filipkiem, bo wyrastał, gdzie go nie posiali — filip, filipek to dawne określenie zająca, które wzięło się z gwary myśliwskiej. [przypis edytorski]

szefel — dawna jednostka miary objętości, równa ok. 65 litrów. [przypis edytorski]

szefelin (starop.) — włócznia, oszczep, rohatyna. [przypis redakcyjny]

Szefel, właśc. Kefalus a. Cefalus (mit. gr.) — mąż Prokris. Przywołanie tego mitu jest tu zresztą nie na miejscu, gdyż opowiada on o sprawdzaniu wierności małżeńskiej. [przypis edytorski]

Szegedyn — miasto węgierskie blisko granicy z Jugosławią. W nocy z 11 na 12 marca, wskutek wylewu Cisy, prawie cały Szegedyn uległ zniszczeniu, kilkaset ludzi straciło życie. [przypis redakcyjny]

Szeherazada, Książę IgorSzeherazada (1910): balet rosyjski z muzyką Nikołaja Rimskiego-Korsakowa, wystawiony po raz pierwszy w Paryżu przez Balety Rosyjskie Diagilewa; Książę Igor (Kniaź Igor, 1890): opera rosyjskiego kompozytora Aleksandra Borodina. [przypis edytorski]

Szeheraz — Szeherazada, bohaterka Księgi tysiąca i jednej nocy, co noc opowiadała sułtanowi inną historię. [przypis redakcyjny]

Szeherezada — bohaterka Księgi tysiąca i jednej nocy, żona sułtana, która co noc opowiadała mężowi kolejną historię, przerywając opowieść w najciekawszym momencie, aby odwlec niezasłużoną karę śmierci. [przypis edytorski]

Szeherezada — główna bohaterka Baśni z tysiąca i jednej nocy, opowiadająca swemu mężowi baśnie. [przypis edytorski]

szejch — szejk, naczelnik arabskiego plemienia lub wsi. [przypis edytorski]

szejgec — łobuz. [przypis edytorski]

szejgic (szejgec) — łobuz, zuchwalec. [przypis edytorski]

szekel — moneta, starożytna jednostka pieniężna używana na Bliskim Wschodzie i w Grecji, o wartości wahającej się od 1/50 do 1/100 miny. [przypis tłumacza]

szekhend (z ang.) — uścisk dłoni. [przypis edytorski]

Szekspir — chodzi m.in. o powiązanie Lilli Wenedy z Królem Learem, z postacią jednej z córek króla, Kordelią, która mimo odrzucenia przez ojca, w chwili gdy jego królestwo jest zagrożone, walczy w jego obronie i bohatersko ginie; także o pokrewieństwo Gwinony z okrutnicami: Małgorzatą z Henryka VI czy którąś z niewydziedziczonych córek króla Leara. [przypis edytorski]

Szekspir przestrzegał przed „malowaniem lilii i perfumowaniem fiołka”Król Jan IV, 2 [Życie i śmierć króla Jana (The Life and Death of King John)]. [przypis tłumacza]

Szekspir, William a. Shakespeare, William (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg, aktor i reformator teatru. [przypis edytorski]

Szekspir, William a. Shakespeare, William (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg i aktor, jeden z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru. [przypis edytorski]

Szekspir — właśc. William Shakespeare (1564–1616), ang. dramatopisarz, poeta i aktor. Uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru. [przypis edytorski]

Szekspir, właśc. William Shakespeare (1564–1616) — angielski dramatopisarz, poeta i aktor. Uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru. [przypis edytorski]

Szekspir, właśc. William Shakespeare (1564–1616) — angielski dramatopisarz, poeta i aktor, uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej. Większość jego sonetów jest kierowanych do niewymienionego z imienia pięknego, egocentrycznego młodzieńca (Fair Youth), wykraczając poza ton zwykłej męskiej przyjaźni, co stało się podstawą do spekulacji o biseksualizmie autora. [przypis edytorski]

Szekspir, własc. William Shakespeare (1564–1616) — angielski dramatopisarz, poeta i aktor. Uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru. [przypis edytorski]

Szełgunow, Nikołaj Wasiljewicz (1824–1891) — ros. publicysta, demokrata; publikował w gazetach „Russkoje słowo”, „Sowriemiennik”, „Wiek”; razem z Michajłowem napisał proklamację Do młodego pokolenia. [przypis edytorski]

szeląg (daw.) — drobna miedziana moneta. [przypis edytorski]

szeląg (daw.) — drobna moneta; miedziak (por. powiedzenie Znać kogo jak zły szeląg). [przypis edytorski]

szeląg — dawna drobna moneta; miedziak. [przypis edytorski]

szeląg — dawna drobna moneta miedziana; miedziak. [przypis edytorski]

szeląg — dawna drobna moneta polska; tu przen.: miedziak, grosz. [przypis edytorski]

szeląg — dawna drobna moneta polska z miedzi; w oryginale liard: drobna miedziana moneta francuska, która stanowiła najdrobniejszy nominał w czasach królestwa. [przypis edytorski]

szeląg — dawn. drobna moneta miedziana. [przypis edytorski]

szeląg — daw. polska moneta, odpowiednik jednej trzeciej grosza. [przypis edytorski]

szeląg — drobna moneta z miedzi wartości 1/3 grosza. [przypis redakcyjny]

szeląg — historyczna drobna moneta polska, miedziana lub srebrna; zgrać się do ostatniego szeląga, dziś: do ostatniego grosza. [przypis edytorski]

szeląg ryski — 1 grosz. [przypis redakcyjny]

szeląg — srebrna moneta, która w XIV wieku była bita i wprowadzona przez Krzyżaków. [przypis edytorski]

Szela, Jakub (1787–1866) — chłopski przywódca antyszlacheckiej rabacji galicyjskiej w 1846, podczas której zniszczono kilkaset dworów, a z rąk chłopskich zginęło ok. tysiąca osób. [przypis edytorski]

Szela, Jakub (1787–1866) — przywódca ludowy w czasie rabacji galicyjskiej 1846 r. [przypis edytorski]

szelestuszka (gw.) — tobołki polne, gatunek z rodziny kapustowatych. [przypis edytorski]

szeleszcze — dziś popr. forma 3.os.lp: szeleści. [przypis edytorski]

szeleszcze — dziś popr.: szeleści. [przypis edytorski]

Szeliga, Maria, właśc. Maria Loevy (1854–1927) — publikująca pod pseudonimem „Maria Szeliga” (a także jako: B. Saryusz, Bolesław Saryusz, Ciotka Marynia, Jerzy Horwat, Matylda Mahoń, Vox, Jx., M. S., M. Sz., Mar. Sz.) polska pisarka, poetka i publicystka, feministka, tworząca od 1880 r. na emigracji w Paryżu. [przypis edytorski]

szelinarz (starop.) — ten, kto się zaszywa w szelinie, tj. w zaroślach, krzakach; tu: człowiek małoduszny, mierny, małego formatu duchowego (niczym krzak przy drzewie), nicpoń. [przypis edytorski]

szelina (starop.) — bór, gaj. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — krzaki. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — krzaki, zarośla. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — zarośla, krzaki. [przypis redakcyjny]

Szeling —H. Szeling, dworzanin królewski. [przypis redakcyjny]

Szeliski, Jan — sekretarz ambasady polskiej w Rzymie, urlopowany w końcu 1939 roku, ponieważ zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego we Francji. Poległ pod Narwikiem 28 maja 1940 roku. [przypis edytorski]

Szeller-Michajłow — autor wydanego w 1906 roku siedmiotomowego dzieła Antyki i Sztuka. [przypis edytorski]

Szelmą jestem bez uszu — aluzja do zwyczaju obcinania uszu skazańcom. [przypis redakcyjny]

szelma — człowiek sprytny, ale często nieuczciwy. [przypis edytorski]

szelma — osoba, która radzi sobie w wielu trudnych sytuacjach, ale czasami działa w nieuczciwy sposób. [przypis edytorski]

szelma — osoba sprytna a nieuczciwa. [przypis edytorski]

szelma — osoba sprytna i nieuczciwa. [przypis edytorski]

szelma — osoba sprytna, umiejąca sobie poradzić z trudnymi sytuacjami, nie zawsze w uczciwy sposób; tu: nikczemnik. [przypis edytorski]

szelma — z dezaprobatą lub z uznaniem o osobie sprytnej, umiejącej sobie radzić w życiu, nie zawsze w uczciwy sposób. [przypis edytorski]

Szelmostwa NerynyFourberies de Nérine (1864), francuska komedia Théodore'a de Banville, inspirowana komedią Moliera Szelmostwa Skapena. [przypis edytorski]

Szelmowskie sztuczki Skapena — aluzja do sztuki Moliera o tym tytule; w pol. tłumaczeniu także: Szelmostwa Skapena. [przypis edytorski]

szelmowski — przebiegły, podstępny, a zarazem żartobliwy. [przypis edytorski]

szelmowsko — przebiegle, podstępnie, a zarazem żartobliwie. [przypis edytorski]

Szema Isroel (hebr.) — słuchaj Izraelu (początkowe słowa modlitwy). [przypis edytorski]

Szema Isroel (hebr.) — słuchaj Izraelu. [przypis edytorski]

Szema Izrael! (hebr.) — dosł.: „Słuchaj, Izraelu!”; również: jedna z najważniejszych modlitw żydowskich. [przypis edytorski]

szemat (daw.) — formularz; schemat. [przypis edytorski]

szemat (z fr. schéma) — dziś popr.: schemat. [przypis edytorski]

szemat (z fr. schéma) — schemat. [przypis edytorski]

szema — wyznanie wiary zawarte w codziennych porannych i wieczornych modlitwach (por. hebr. Szema Izrael: Słuchaj, Izraelu). [przypis edytorski]

Szemini Aceret a. Szmini Aceres — ósmy dzień Sukot. W tym dniu zazwyczaj odmawia się modlitwę o deszcz. [przypis tłumacza]

szemrać — po cichu wyrażać niezadowolenie. [przypis edytorski]

szemrać — rozmawiać półgłosem, szeptać. [przypis edytorski]

szemrany (pot.) — podejrzany, na bakier z prawem. [przypis edytorski]

Szemszą — dziś popr. forma B.lp: Szemszę. [przypis edytorski]

sze mua e kom sa (zniekszt. fr.: chez moi est comme ça; właśc. chez moi comme si, commme ça) — u mnie tak sobie. [przypis edytorski]

szenekatarynka a. szajnekatarynka (z niem. Schönes Kathrinchen) — jarmarczny teatr marionetek, w którym przedstawieniom towarzyszyła muzyka z katarynki. [przypis edytorski]

Szentiványi Márton (1633–1705) — węgierski uczony i jezuita, autor dzieła Curiosiora et selectiora variarum scientiarum miscellanea. [przypis edytorski]

szepcąc przez zęby magiczne słowo liczebne — w innych wersjach legendy ożywienie golema następowało przez włożenie mu w usta karteczki z hebrajskim słowem emet (prawda) a uśmiercenie przez wymazanie pierwszej litery, na skutek czego powstawało słowo met (śmierć). [przypis edytorski]

szepczące — w wydaniu z r. 1870: szepczące. [przypis redakcyjny]

Szepietówka a. Szepetówka — miasto na Ukrainie, siedziba rejonu w obwodzie chmielnickim; we wrześniu 1939 powstał tutaj sowiecki obóz dla polskich jeńców wojennych. [przypis edytorski]

szepleniąc (daw.) — dziś: sepleniąc. [przypis edytorski]

szepleniący (daw.) — sepleniący. [przypis edytorski]

szeptających — dziś popr.: szepczących. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr. forma: szepczą a. szepcą. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr. forma: szepczą. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr. forma: szepczą, rzadziej: szepcą. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr.: szepczą. [przypis edytorski]